رفتن به مطلب

جستجو در تالارهای گفتگو

در حال نمایش نتایج برای برچسب های 'آشغال‌دوني'.

  • جستجو بر اساس برچسب

    برچسب ها را با , از یکدیگر جدا نمایید.
  • جستجو بر اساس نویسنده

نوع محتوا


تالارهای گفتگو

  • انجمن نواندیشان
    • دفتر مدیریت انجمن نواندیشان
    • کارگروه های تخصصی نواندیشان
    • فروشگاه نواندیشان
  • فنی و مهندسی
    • مهندسی برق
    • مهندسی مکانیک
    • مهندسی کامپیوتر
    • مهندسی معماری
    • مهندسی شهرسازی
    • مهندسی کشاورزی
    • مهندسی محیط زیست
    • مهندسی صنایع
    • مهندسی عمران
    • مهندسی شیمی
    • مهندسی فناوری اطلاعات و IT
    • مهندسی منابع طبيعي
    • سایر رشته های فنی و مهندسی
  • علوم پزشکی
  • علوم پایه
  • ادبیات و علوم انسانی
  • فرهنگ و هنر
  • مراکز علمی
  • مطالب عمومی
  • مکانیک در صنعت مکانیک در صنعت Topics
  • شهرسازان انجمن نواندیشان شهرسازان انجمن نواندیشان Topics
  • هنرمندان انجمن هنرمندان انجمن Topics
  • گالری عکس مشترک گالری عکس مشترک Topics
  • گروه بزرگ مهندسي عمرآن گروه بزرگ مهندسي عمرآن Topics
  • گروه معماری گروه معماری Topics
  • عاشقان مولای متقیان علی (ع) عاشقان مولای متقیان علی (ع) Topics
  • طراحان فضای سبز طراحان فضای سبز Topics
  • بروبچ با صفای مشهدی بروبچ با صفای مشهدی Topics
  • سفيران زندگي سفيران زندگي Topics
  • گروه طرفدارن ا.ث.میلان وبارسلونا گروه طرفدارن ا.ث.میلان وبارسلونا Topics
  • طرفداران شياطين سرخ طرفداران شياطين سرخ Topics
  • مهندسی صنایع( برترین رشته ی مهندسی) مهندسی صنایع( برترین رشته ی مهندسی) Topics
  • گروه طراحی unigraphics گروه طراحی unigraphics Topics
  • دوستداران معلم شهید دکتر شریعتی دوستداران معلم شهید دکتر شریعتی Topics
  • قرمزته قرمزته Topics
  • مبارزه با اسپم مبارزه با اسپم Topics
  • حسین پناهی حسین پناهی Topics
  • سهراب سپهری سهراب سپهری Topics
  • 3D MAX 3D MAX Topics
  • سیب سرخ حیات سیب سرخ حیات Topics
  • marine trainers marine trainers Topics
  • دوستداران بنان دوستداران بنان Topics
  • ارادتمندان جليل شهناز و حسين عليزاده ارادتمندان جليل شهناز و حسين عليزاده Topics
  • مکانیک ایرانی مکانیک ایرانی Topics
  • خودرو خودرو Topics
  • MAHAK MAHAK Topics
  • اصفهان نصف جهان اصفهان نصف جهان Topics
  • ارومیه ارومیه Topics
  • گیلان شهر گیلان شهر Topics
  • گروه بچه های قمی با دلهای بیکران گروه بچه های قمی با دلهای بیکران Topics
  • اهل دلان اهل دلان Topics
  • persian gulf persian gulf Topics
  • گروه بچه های کرد زبان انجمن نواندیشان گروه بچه های کرد زبان انجمن نواندیشان Topics
  • شیرازی های نواندیش شیرازی های نواندیش Topics
  • Green Health Green Health Topics
  • تغییر رشته تغییر رشته Topics
  • *مشهد* *مشهد* Topics
  • دوستداران داريوش اقبالي دوستداران داريوش اقبالي Topics
  • بچه هاي با حال بچه هاي با حال Topics
  • گروه طرفداران پرسپولیس گروه طرفداران پرسپولیس Topics
  • دوستداران هامون سینمای ایران دوستداران هامون سینمای ایران Topics
  • طرفداران "آقایان خاص" طرفداران "آقایان خاص" Topics
  • طرفداران"مخربین خاص" طرفداران"مخربین خاص" Topics
  • آبی های با کلاس آبی های با کلاس Topics
  • الشتریا الشتریا Topics
  • نانوالکترونیک نانوالکترونیک Topics
  • برنامه نویسان ایرانی برنامه نویسان ایرانی Topics
  • SETAREH SETAREH Topics
  • نامت بلند ایـــران نامت بلند ایـــران Topics
  • جغرافیا جغرافیا Topics
  • دوباره می سازمت ...! دوباره می سازمت ...! Topics
  • مغزهای متفکر مغزهای متفکر Topics
  • دانشجو بیا دانشجو بیا Topics
  • مهندسین مواد و متالورژی مهندسین مواد و متالورژی Topics
  • معماران جوان معماران جوان Topics
  • دالتون ها دالتون ها Topics
  • دکتران جوان دکتران جوان Topics
  • ASSASSIN'S CREED HQ ASSASSIN'S CREED HQ Topics
  • همیار تاسیسات حرارتی برودتی همیار تاسیسات حرارتی برودتی Topics
  • مهندسهای کامپیوتر نو اندیش مهندسهای کامپیوتر نو اندیش Topics
  • شیرازیا شیرازیا Topics
  • روانشناسی روانشناسی Topics
  • مهندسی مکانیک خودرو مهندسی مکانیک خودرو Topics
  • حقوق حقوق Topics
  • diva diva Topics
  • diva(مهندسین برق) diva(مهندسین برق) Topics
  • تاسیسات مکانیکی تاسیسات مکانیکی Topics
  • سیمرغ دل سیمرغ دل Topics
  • قالبسازان قالبسازان Topics
  • GIS GIS Topics
  • گروه مهندسین شیمی گروه مهندسین شیمی Topics
  • فقط خودم فقط خودم Topics
  • همکار همکار Topics
  • بچهای باهوش بچهای باهوش Topics
  • گروه ادبی انجمن گروه ادبی انجمن Topics
  • گروه مهندسین کشاورزی گروه مهندسین کشاورزی Topics
  • آبروی ایران آبروی ایران Topics
  • مکانیک مکانیک Topics
  • پریهای انجمن پریهای انجمن Topics
  • پرسپولیسی ها پرسپولیسی ها Topics
  • هواداران رئال مادرید هواداران رئال مادرید Topics
  • مازندرانی ها مازندرانی ها Topics
  • اتاق جنگ نواندیشان اتاق جنگ نواندیشان Topics
  • معماری معماری Topics
  • ژنتیکی هااااا ژنتیکی هااااا Topics
  • دوستداران بندر لیورپول ( آنفیلد ) دوستداران بندر لیورپول ( آنفیلد ) Topics
  • group-power group-power Topics
  • خدمات کامپپوتری های نو اندیشان خدمات کامپپوتری های نو اندیشان Topics
  • دفاع دفاع Topics
  • عمران نیاز دنیا عمران نیاز دنیا Topics
  • هواداران استقلال هواداران استقلال Topics
  • مهندسین عمران - آب مهندسین عمران - آب Topics
  • حرف دل حرف دل Topics
  • نو انديش نو انديش Topics
  • بچه های فیزیک ایران بچه های فیزیک ایران Topics
  • تبریزیها وقزوینی ها تبریزیها وقزوینی ها Topics
  • تبریزیها تبریزیها Topics
  • اکو سیستم و طبیعت اکو سیستم و طبیعت Topics
  • >>سبزوار<< >>سبزوار<< Topics
  • دکوراسیون با وسایل قدیمی دکوراسیون با وسایل قدیمی Topics
  • یکم خنده یکم خنده Topics
  • راستی راستی Topics
  • مهندسین کامپیوتر مهندسین کامپیوتر Topics
  • کسب و کار های نو پا کسب و کار های نو پا Topics
  • جمله های قشنگ جمله های قشنگ Topics
  • مدیریت IT مدیریت IT Topics
  • گروه مهندسان صنایع گروه مهندسان صنایع Topics
  • سخنان پندآموز سخنان پندآموز Topics
  • مغان سبز مغان سبز Topics
  • گروه آموزش مهارت های فنی و ذهنی گروه آموزش مهارت های فنی و ذهنی Topics
  • گیاهان دارویی گیاهان دارویی صنایع غذایی شیمی پزشکی داروسازی
  • دانستنی های بیمه ای موضوع ها
  • Oxymoronic فلسفه و هنر

جستجو در ...

نمایش نتایجی که شامل ...


تاریخ ایجاد

  • شروع

    پایان


آخرین بروزرسانی

  • شروع

    پایان


فیلتر بر اساس تعداد ...

تاریخ عضویت

  • شروع

    پایان


گروه


نام واقعی


جنسیت


محل سکونت


تخصص ها


علاقه مندی ها


عنوان توضیحات پروفایل


توضیحات داخل پروفایل


رشته تحصیلی


گرایش


مقطع تحصیلی


دانشگاه محل تحصیل


شغل

  1. سلام چه چیزاهای توایران آزاده؟ مدتی من گیردادم به این ماشینهای میوه واداره برق (به اصلاح مبارزات من بااداره برق ومیوه فروشانبخندین شاهنامه آخرش خوشه) آقا/خانومها حتمادیدیدایناکابل میندازن روی سیم وبی انصافها لامپ مدادی هم روشن می کنند آقامی دونستم اینها ولشکن فقط می خواستم به خودم وچندنفردیگردوباره یادآوری کنم ایناهنوز ولش کن خلاصه زنگ زدم 121 گفت رسیدگی می کنیم. شبش دیدم بهترنشدکه بدترشدانگارتشویق نامه بهشون دادند:icon_razz:لامصبهاخیابان راچراقونی کردند! بازم زنگ زدم 121 جالبم همش یه نفره سلام آقاتونزاش بگم گفت همونی آدرس گفتم آره خودش بلدبود!گفت من میگم ولی اگه نشدزنگ بزن 85121 گفتم باشه مرسی خدانگهدار. بازم بودنداینبارزنگ زدم 85121 گفت رسیدگی میکنیم شماره منم گرفت. فرداش زنگ زدگفت اومدیم جمشون کردیم گفتم الان که روزه ،روزکه چراغ روشن نمی کنند...گفت اگه بازم امدندزنگ بزن باشماره پیگیری گفتم باشه مرسی خدانگهدار. ....یه اتفاق باحال بازم هستند:hapydancsmil: ولی من کم نمیارم حالامی خواستم بگم ایناتوایران آزاده دزدی،رشوه،دروغ،کلاه برداری،آشغال ریختن،تف کردن توپیاده رو،آشغال ریختن توجوب،کارتن انداختن تو جوب توسط مغازها وسیگارانداختن بعضی هادراون برای خنده،ناراحتی ،گریه،و...شمابگید ولی چی ممنوع است آزادی ،فکر،بیان عقاید،ابرازعشق،خوشحالی ،ابرازعلاقه،و...شمابگید
  2. sam arch

    نمايش بحران اخلاقي انسان

    يادداشتي بر «آشغال‌دوني» ساعدي و «دايره مينا»ي مهرجويي از محمد ‌بهارلو چهرۀ ساعدي در فضاي ادبيات داستاني و نمايشي و سينمايي معاصر ما چهرة ‌گيرايي است. هرکس آثار او، حتي يادداشت‌ها و خاطرات دوستانش را دربارة نوشته‌ها و شخصيت ممتاز او بخواند، به اين حقيقت پي‌ خواهد برد. کساني که آثار او را مطالعه کرده باشند مي‌دانند که او قريحه‌اي طبيعي براي تصويرکردن فضاهاي شگفت و جنبه‌هاي سياه و هول‌آور زندگي روستاييان و زاغه‌نشينان و نشان‌دادن فقر و اضطراب و خرافات مردمان اعماق و توده‌هاي دست‌نخورده داشت. شايد از ميان نويسندگان معاصر ما، احتمالاً به‌جز چوبک، هيچ‌کس به‌اندازۀ ساعدي باتلاق متعفن زندگي روستايي و شهري جامعۀ ما را توصيف نکرده باشد، آن‌هم زندگي آدم‌هايي را که با نوميدي و تلخ‌کامي آرزومند «هواي تازه» هستند. ساعدي، مانند هدايت و آل‌احمد و صادقي، عمر درازي نکرد و پايان پنجاه سالگي خود را نديد، اما کارنامۀ ادبي او، کمابيش هم‌چون ياران جوان‌مرگش، پُر و پيمان و رنگين است. او جزو نويسندگان جست‌و‌جوگر و آزمايش‌گري بود که بسيار مي‌نوشت و با رفتن به ميان ژرفاي فضاهاي ناشناختۀ جامعه براي مايه و موضوعات بکر خود الهام مي‌گرفت. نويسنده‌اي بود سرشار از استعداد و آکنده از شور و گريزان از ملاحظه و مصلحت‌هاي مرسوم. او اين جوهر و جُربزه را داشت که آن‌چه را بسيار کسان مي‌ديدند و وانمود مي‌کردند که نمي‌بينند بي‌ترس و واهمه در آن‌ها خيره بنگرد و در آثار خود به صراحت توصيف کند. از اين رو بر آن بود که آثارش هشدار بدهد ـ گيرم به شيوۀ فردي و شتاب‌زدۀ خودش ـ آن‌هم به کساني که نيازمند هشدار بودند، و طبعاً از اين‌که مخاطبانش اين هشدار را بشنوند تسلاي خاطري پيدا مي‌کرد. ساعدي قريحۀ فراواني براي درک روح زمانة خود داشت و قريحۀ او از بسياري از مورخان و محققان و روزنامه‌نگاران حرفه‌اي و حتي مبارزان و آرمان‌خواهان انقلابي زمانه‌اش حساس‌تر و چه ‌بسا ژرف‌تر بود، به ويژه ‌که اين حساسيت را به زبان‌ زنده و در متن نوشته‌هاي مؤثر خود بيان مي‌کرد. دراغلب آثار ساعدي، ازجمله «عزاداران بيل» و «آرامش در حضور ديگران» و «آشغال‌دوني»، که هر سه به فيلم درآمده‌اند، با ترکيب شگفتي از سرزندگي فکري و شور اخلاقي و مخيلۀ نظرگیر و طنز تلخ و هشداردهنده مواجه هستيم. در اين آثار جوشش طبع و انديشه‌هاي تند و تازه‌اي مطرح است، و در زير لايه‌هاي آشکار هر يک از اين متن‌ها توصيف زنده‌اي از ستم اجتماعي و سياسي، عمومي و خصوصي، آشکار و نهان، نهفته است. داستان «آشغال‌دوني» ـ که در اين‌جا مورد بحث ماست و فيلم «دايرۀ مينا» به کارگرداني داريوش ‌مهرجويي و با هم‌کاري خود ساعدي، در مقام فيلم‌نامه‌نويس، براساس آن ساخته شده است ـ اثري است با مضموني «راديکال» و نمونه‌وار از زمانۀ خود، که درآن فضاي سياه و نکبت‌بار جامعه بيش از عناصر ديگر آن، از جمله آدم‌هايش، اهميت دارد، زيرا هيچ آدم جذاب، يا «قهرمان محبوب»ي، درآن وجود ندارد. داستان طرح یا نقشۀ ساده‌ای دارد: پدر بيماري با پسرجوانش از روستا يا شهرستاني گم‌نام به شهر آمده‌اند تا شايد کاري برای خود دست‌و‌پا کنند و به اين ترتیب نيز بيماري پدر معالجه شود. پدر بدقلق و گداطبع و سخت‌ آزمند و خودخواه است و جوان ساده‌لوح و کودن و تسليم امر و نهي پدر است. حماقت و ساده‌لوحي آن‌ها دربرابر مشکلات عجيب زندگي شهر و نيروي رياکار و رندانۀ آدم‌ها گاه شگفت و مضحک است. اما جوان، طبعاً به‌جهت استعداد تأثيرپذيري جواني‌اش، بيش از پدر نسبت به آن‌چه بر آن‌ها مي‌گذرد واکنش نشان مي‌دهد، به‌ويژه ‌که فقر و گرسنگي و ناداني او را بر آن مي‌دارد تا هر امري را، براي بهبود موقت و ظاهري حال و روز خود، طبيعي بشمارد، و حتي از آن به‌عنوان يک «ارزش» جديد بهره‌مند شود و حمايت کند. او از همان ابتدا که به تور دلالان حرفه‌اي خون ـ تأمين‌کنندۀ ذخيرۀ خون قاچاق پاره‌اي از بيمارستان‌ها ـ مي‌خورد، با نوعي اشتياق گيج‌وگول و مقاومت‌ناپذير در چنبرۀ تنگناي اجتماعي و اقتصادي و رواني شقاوت‌بار و لاعلاجي قرار مي‌گيرد، بي‌آن که لحظه‌اي به عواقب يا عوارض آن بينديشد. آن‌چه اتفاق مي‌افتد به‌نظر نوعي پيش‌آمد ناگهاني و شگفت است، زيرا پسر اتفاقي، به‌انگيزۀ نفعي اندک، با دلالان خون و روابط و فعاليت آن‌ها آشنا مي‌شود و میان آن‌ها بُر می‌خورد. او وارد معرکه‌ای می‌شود که اگرچه با نوعی تسلیم و رضا هم‌راه است در احوال و رفتارش هیچ بارقه‌ای از هوشیاری و روشن‌بینی به چشم نمی‌خورد، یا پدید نمی‌آورد. درواقع سرنوشت جوان و پدر پير و بيمارش مقدر و محتوم است. ساعدي بر اين تقدير طاعوني و درمان‌ناپذير تأکيد دارد، زيرا از لحاظ او شهر با مناسبات معیوب و ناسازش مرکز شرارت و خشونت و بي‌عدالتي است و براي آد‌م‌هاي ساده‌دل و بي‌چاره نصيبي جز نکبت و فاجعه ندارد. در اين ميان رفتار پدر که مشوق پسر است شايد قدري عجيب بنمايد، اما حقيقت آن است که اين آدم‌ها چيزي براي از دست دادن ندارند و عموماً از روي غريزه رفتار مي‌کنند. بنابراین هیچ مسئولیتی هم در برابر خود و دیگران احساس نمی‌کنند. آن‌ها در برابر فروش مقداري از خون خود از سرگرداني و کوچه‌گردي و خرابه‌نشيني رهايي پيدا مي‌کنند و حتي کار و سرپناهي مي‌يابند. اما با وجود اين دايرۀ امکان و تجربۀ آن‌ها بسيار تنگ و محدود و نفس‌بُر است، و از همین ‌رو است که براي يک لقمه نان و پناه‌گاهي موقت و گذران ناچارند تن به هر حقارت و خفتي بدهند. براي آن‌ها به هيچ‌وجه فضاي آزادي عمل وجود ندارد، و به همين دليل به بهايي ناچيز حاضرند ضرورت‌هاي اخلاقي را زير پا بگذارند، زيرا اخلاق در نظر آن‌ها چيزي جز مفهومي انتزاعي و کلي نيست. داستان ساعدي، و تا حدي فيلم «دايرۀ مينا» که عنوان آن اشاره‌اي به بيت معروفي از غزل حافظ دارد، اهانت و تحقير به انسان و تهي‌شدن آدم‌ها از ماهيت انساني خود را به صراحت نشان مي‌دهند، و مخاطب را به محکوم‌کردنش وا‌مي‌دارد. «دايره» در شعر حافظ تمثيلي از فلک یا جهان است که آدم‌ها را در کلاف سردرگم خود «خونين‌جگر» مي‌کند و شاعر حل اين عارضه يا مشکل را در «ساغر مينايي» مي‌جويد، اما در فيلم، چنان که خود فيلم‌ساز اشاره کرده است، دايره نماد کليت فضاي فيلم نيست، بلکه تمثيلي از خون يک انسان است که به انسان ديگر منتقل مي‌شود. گرايش و ارادت فيلم‌ساز به ادبيات، چه دراين فيلم و چه در فيلم‌هاي ديگر او، کاملاً مشهود است و هم‌کاري مجدد او با نويسندۀ کتاب ـ بار نخست در فيلم «گاو» ـ تأکيدي است بر اين گرايش و ارادات. چه در «آشغال‌دوني» و چه در «دايرۀ مينا» آن چه واجد اهميت است کيفيت فضاسازي و «آدم‌پردازي» هر دو اثر است. همه چيز، همۀ اشياء و امور و آدم‌ها، به محيط و زمان خود وابسته‌اند، و هر عنصري انعکاس‌دهندۀ زمان و شرايط خودش است. اثري از تقسيم‌بندي ساده و «مکانيکي» آدم‌ها به خوب و بد، پارسا و پليد، روشن‌فکر و کوربين ديده نمي‌شود؛ برعکس، ماهيت آدم‌ها بغرنج و مبهم و درحال دیگرگوني دايمي است، همان‌گونه که اجتماعيات و اخلاقياتِ عمومي داراي مفاهيم پيچيده و متغيير و گريزاني هستند. در هر دو اثر، به رغم وجه‌شباهت آن‌ها در مايه و مضمون، تصويرهاي تند و خشن و مشمئز‌کننده‌اي از گوشه‌هاي اعماق جامعه به دست داده مي‌شود که زاييده و تابع نيروهاي مادي بنيادي‌تري هستند، بي‌آن‌که ما نشانه‌هايي از ريشه‌هاي اصلي آن‌ها را ببينيم. البته معنای این چشم فروبستن، یا پرهیز و گریز، را می‌توان به صرافت دریافت. در داستان و در فيلم آثار و عوارض سانسور دولتی به روشنی مشهود است. درحقيقت «آشغال‌دوني» و دو داستان ديگر کتاب، که زير عنوان «گور و گهواره» در اواسط دهۀ پنجاه شمسی انتشار يافتند، نمايندۀ نوعي ادبيات اجتماعي است که به مقدار فراوان واکنشي در برابر شدت سانسور و به عبارت ديگر نوعي «ادعانامه» برضد نحوۀ زندگاني ايران اختناق‌زده بود. سانسور برآن بود تا مانع از بيان «افکار خطرناک» شود و ساعدي به گروه روشن‌فکران معترض و «راديکال»ي گرايش داشت که مي‌کوشيد تا در نوشته‌هايش راه بيان آن افکار خطرناک را، به تلويح و کنايه، پيدا کند. شايد بزرگ‌ترين عارضۀ سانسور اين بود که انديشه‌هاي سياسي را، اغلب به صورت کاذب و تحميلي، به عرصة ظاهراً «بي‌طرف» و مصون ادبيات و هنر مي‌راند. فصل پاياني داستان، که به‌نحوي بزنگاه آن نيز هست، با روشني و باريک‌بيني، آن‌گونه که در فصل‌هاي پيشين داستان مي‌بينيم، نوشته نشده است و فشار سانسور به‌وضوح بر آن ديده مي‌شود: مرد جوان، که مأمور شده است تا پزشک مرموز و ظاهراً مبارزي را زیر نظر بگیرد و با خبرچینی خود او را به دام مأموران امنيتي بيندازد، با مخالفت رانندۀ بيمارستان روبه‌رو مي‌شود. راننده، که مردی جاافتاده است، عمل خبرچینی جوان را، که نمي‌داند در اطراف خود چي‌به‌چي است، عين «نامردي» مي‌داند. کاملاً پيدا است که نويسند امکان و مجال لازم براي پرداختن به اين فصل را نداشته است، و آن را قلم‌انداز و سربسته رها کرده است. اين فصل با نشانه و قرينه‌هاي جانبي آن کاملاً از فيلم حذف شده است، و فصل کمابيش نامربوط ديگري، که در آن مطلقاً اثري از حضور پُرمخافَت مأموران امنيتي و اختناق اسارت‌آور حاکم بر مناسبات آدم‌ها نيست، جاي آن را گرفته است. ساعدي بهاي اين جسارت خود را، که در آثار ديگرش نيز کمابيش انعکاس يافته است، با تحمل يک سال حبس و شکنجه پرداخت و «دايرۀ مينا»، با همین شکسته‌بستگی، بيش از سه سال در محاق توقيف ماند. سازندگان فيلم گفته‌اند که از زمان تشريفات تصويب فيلم‌نامه تا آغاز جريان فيلم‌برداري با مانع و مشکلات فراوان مواجه بوده‌اند، فقط به اين دليل که آن‌ها مي‌خواسته‌اند فيلمي «هشدار»دهنده دربارۀ خون‌فروشان حرفه‌اي و دلالان و تجار غير‌قانوني خون، که ذخيرۀ خون بسياري از بيمارستان‌ها را تأمين مي‌کرده‌اند، بسازند. ظاهراً مديران بيمارستان‌ها و مسئولان بهداشت کشور از جريان تجارت خون قاچاق و آلوده بي‌خبر بوده‌اند يا اظهار بي‌خبري مي‌کرده‌اند. طبعاً ادعاي نا‌موجهي است. چه‌گونه ممکن است مقامات مسئول ندانند که خون‌هاي مورد نياز بيمارستان‌ها و مراکز درماني کشور از کجا و به‌وسيلۀ چه شريان‌هايي تأمين مي‌شود؟ به هرحال فيلم ساخته مي‌شود و پس از پايان فيلم‌برداري و مراحل فني آن سازمان نظام‌پزشکي، که فيلم‌نامه را به توصيۀ مسئولان سينمايي وقت تصويب کرده بود، خواستار بازبيني آن مي‌شود و رسماً و ظاهراً به حکم قانون از نمايش عمومي فيلم جلوگيري مي‌کند. نمايش فيلم، پس از گذشت بيش از سه سال، يک نتيجۀ مُحَصَل اجتماعي به بار مي‌آورد و ظاهراً چشم‌ پاره‌اي از مقامات مسئول را باز مي‌کند تا مرکزي براي انتقال خون تأسيس کنند. درواقع غرض سازندگان فيلم تا حدي حاصل مي‌شود، زيرا هشدار آن‌ها با ساختن و نمايش فيلم‌شان کارگر مي‌افتد. هم ساعدي و هم مهرجويي بر آن بودند که فيلمي با «ديدي عيني و عميق» بسازند که در کمال «سادگي» بيان شود؛ فيلمي از جنس و جنم «اجتماعي» و «نئورئاليستي» و با تصاويري مستندگونه. اما باوجود اين هيچ‌کدام، نه نويسنده و نه فيلم‌ساز، خود را بيرون از وضع موجود، وضعي که در داستان و فيلم توصيف و تصوير مي‌شود، قرار نمي‌دهند. آن‌ها با بينشي تيز و برگزيده مناظر و گفت‌وگوهايي را ضبط مي‌کنند تا ما را هرچه بيش‌تر تحت تأثير قرار بدهند. براي اين منظور آدم‌ها را مطيع و منقاد اوضاع يا شرايطي نشان مي‌دهند که به‌هيچ‌ وجه در انتخاب راه خود آزاد نيستند و حتي نمي‌توانند جهت راهي را که درآن افتاده‌اند تغيير بدهند. پسر و پدر بازيچۀ دست تصادف‌اند و از اين رو اعمالي که به آن‌ها دست مي‌زنند، اغلب، ناموجه و توجيه‌ناپذير از آب درمي‌آيند. پدر دايم از امور جاري روزانه تأسف مي‌خورد و شکايت مي‌کند، از اين که چرا اين امور مطابق میل او روي نمي‌دهند. پسر نيز نمي‌فهمد که چه‌گونه، به‌صورت عقلاني و خيرخواهانه، خود را با طبيعت زندگي منطبق سازد. براي آن‌ها مخالفت با جريان، یا امور جاری، يعني خودکشي، و اين از لحاظ آن‌ها نمي‌تواند چيزي جز ديوانگي باشد. اما آن‌ها، به‌ويژه پسر، فقط در معرض امور فاسد و ستم‌کور و تباهي‌آور هستند نه در برابر امور خوب و شريف و عادلانه. آن‌ها در برابر نکبت‌آورترين نوع تنازع طبقات و گروهاي اجتماعي قرار مي‌گيرند که به هيچ‌وجه از گزند آن در امان نيستند. از اين‌رو درغلتيدن جوان به ورطۀ تبه‌کاري نشانۀ کج فهميدن اقتضاي زمانه نيست بلکه نشانۀ ندانستن است؛ نشانۀ اين است که او راه «مستقيم» و شرافت‌مندانه را در برابر خود نمي‌بيند. او و جامعۀ بسته‌اي که در آن حضور دارد از قانون‌هايي پيروي مي‌کنند که ظاهراً هيچ‌گونه ايستادگي و مقاومت در برابر آن مقدور نيست. آن‌ها نيز که ظاهراً ايستادگي مي‌کنند و مقاومت مي‌ورزند يا راه و روش خلاف جريان دارند به روشني ديده نمي‌شوند، زيرا در تاريکي قرار دارند و مانند پزشک مبارز جزو «ادبيات سکوت‌»اند. ما چيزي از آن‌ها نمي‌دانيم، اگرچه حضور مرموزشان را، به صرافت طبع، مي‌توانيم حس کنيم. نويسنده نتوانسته، نگذاشته‌اند، آن آدم‌ها را توصيف کند. آدم‌هايي که راه و روش‌شان بر ما شناخته نيست، در نتيجه اثري از آن‌ها در فيلم نيز نمي‌بينيم، مگر تصوير گَرده‌وار و نمونه‌اي از آن‌ها را که خواهان نوعي اصلاحات جزيي و نيم‌بند هستند. «آشغال‌دوني» ـ و کمابيش «دايرۀ مينا» ـ دقيقاً آن چيزي که مي‌نمايند نيستند، هر توصيف (تصويري) يا کلامي، تا حد زیادی، از ضد خودش متأثر است و راه‌ها هيچ‌کدام سرراست نيستند و با خطوط روشن و واضح يک‌ديگر را قطع نمي‌کنند. از همين‌رو داستان و فيلم ممکن است در نهایت متعارض و آشفته به‌نظر برسند. اين تعارض و آشفتگی در پايان‌بندي داستان و فيلم، به‌ویژه در واکنش فوري و خشم‌آگين رانندۀ بيمارستان (اسماعيل) برضد پسر جوان ـ با سیلی تندي که بیخ گوش او می‌خواباند ـ آشکارا ديده مي‌شود. برآشفتگي راننده، و این که او ظاهراً با واکنشی ناگهانی می‌خواهد راهش را از پسر متمایز نشان بدهد، کاملاً اغراق‌آميز و حتي توجيه‌ناپذير است و ما علت آن را نمي‌دانيم. راننده کمابيش همان مشخصات اصلي آدم‌هايي را دارد که در دستگاه عريض و طويل و پوسيده و تعفن‌آوري که در داستان و فيلم تصوير مي‌شود از آن‌ها فقط به عنوان «آلت فعل» استفاده مي‌گردد، زيرا او نيز، مانند سايرين، به‌ ورطۀ اخلاقي اعتیادآوری سقوط کرده است و تا مغز استخوان محافظه‌کار است. اسماعيل به هيچ‌وجه به قهرمان فکري و اخلاقي ساعدي، آن‌گونه که در آثار پيشين او مي‌بينيم، شباهت ندارد. درواقع در او نيز نشانه‌اي از همچو ادعايي نيست، مگر اين‌که، به تسامح، بپذيريم که نمي‌خواهد پسر، در مقام نسل جديد، همان راه تباه‌شدۀ او را دنبال کند؛ هرچند این برداشت تا حد زیادی خودسرانه و الصاقی است. داستان و فيلم، چنان‌که اشاره کرديم، درصدد تصوير‌کردن «بحران اخلاقي» انسان است و از همين‌رو رگه‌هاي بیزاری و بدبيني در آن‌ها مشهود است. قطعاً شکست انسان و قرباني‌شدن او، يا قرارگرفتن او در مسيري که حاصلش قرباني‌‌کردن ديگران است، نشانۀ غيرعقلاني بودن او است. تسليم‌‌ شدن انسان به تقدير به معناي جبر کورکورانه‌اي است که بر او تحميل مي‌شود، سرسپردن به حوادثي است که پيش ‌پاي او رخ مي‌دهد، بي‌آن‌که يک لحظه بينديشد يا ترديد کند که آن چه پيش ‌پاي او است مغاکي هول‌آور است يا همان جهان اخلاقي و معنوي تاريک و فاسدي است که آد‌م‌ها، اغلب ناخواسته، گرقتار در مصايب بي‌شمار آن هستند. اما واقعیت این است که انسان همواره قربانی نیست بلکه مسئول است ـ مسئولیتی که نشانۀ انسانیت او است ـ و آن‌چه آدم‌ها را به ورطۀ امور ضد انسانی و غیرلازم می‌اندازد اغلب عوضی‌گرفتن این دو مفهوم یا وضعیت است. شايد اين نوشته از لحاظ پاره‌اي از خوانندگان، آن‌هم پس از گذشت سال‌ها از مرگ نويسنده و ساخته‌شدن فیلم «دایرۀ مینا»، قدري ديررس يا حتي نامربوط به‌نظر برسد. من مخالفتي با تعبير اين خوانندگان ندارم. اما در اين ميان شايد عده‌اي هم با اين تعبير هگلي موافق باشند که پاره‌اي از انديشه‌ها، به رغم اين‌که ممکن است از دوره يا جامعۀ خاصي حکايت کنند، بر انديشه‌هاي ديگر، در دوره يا جوامع ديگر، تأثير بگذارند، زيرا که انديشه‌ها و جهان‌بيني‌ها و عواطف و احساسات کلي هر نسلي، که گاهی نیز «ايدئولوژي» ناميده مي‌شوند، با رشته‌هاي ظريف و پنهان بسيار به انديشه‌ها و مضامين فکري زمان‌ها و مکان‌هاي ديگر متصل است. در جريان آشفتۀ تاريخ يک جامعه، طبعاً از جنس جامعة ما، قرينه‌ها و تقارن‌هاي بسياري وجود دارد. منبع
×
×
  • اضافه کردن...