آتیه معماری 7543 اشتراک گذاری ارسال شده در 14 تیر، ۱۳۹۴ اثرات زلزله بر ساختمان اشاره: شمار زيادي از راهكارهاي موجود مقاومسازيلرزهاي بسته به نوع و شرايط مختلف سازه موجود است. بنابراين انتخاب نوع مقاومسازي روند پيچيدهاي دارد و تحت تاثير تدوام فناوري و شرايط اقتصادي و اجتماعي قرار دارد. راهكارهاي مقاومسازي لرزهاي به طور كلي دو روش براي افزايش ظرفيت لرزهاي سازههاي موجود وجود دارد. اولين روش مقاومسازي سطح سازه است كه شامل اصلاحات كلي سيستم سازهاي است. اصلاحات كلي متداول شامل اضافه كردن ديوارهاي سازهاي، بادبندهاي فولادي يا جداكنندههاي پايه است. دومين روش مقاومسازي سطحي عضو ميباشد. در اين روش اعضايي كه ظرفيت شكلپذيري ناكافي دارند ظرفيتشان به منظور برآورده كردن حالات حدي افزايش مييابد. مقاومسازي سطح عضو شامل روشهايي از قبيل اضافه كردن بتن، فولاد يا زرهپوش كردن ستون با الياف پليمري مركب است. مقاومسازي سطح سازه به طور معمول براي افزايش مقاومت جانبي سازههاي موجود مورد استفاده قرار ميگيرد. از اين قبيل مقاومسازي ساختمانهاي بتن مسلح ميتوان بادبندهاي فولادي، كابلهاي پيش تنيده، ديوارهاي پركننده، ديوارهاي برشي، پركنندهها با مصالح بنايي و جداكنندههاي پايه را نام برد. روشهايي كه در زير شرح داده ميشود معمولا براي مقاومسازي سطح سازه مورد استفاده قرار ميگيرد: اضافه كردن ديوارهاي سازهاي بتن مسلح اضافه كردن ديوارهاي سازهاي يكي از متداولترين روشهاي مقاومسازي سطح سازه براي تقويت سازههاي موجود ميباشد. به طور كلي تعمير و ترميم ديوار برشي موجود يا پركننده براي يكي از دهانههاي قاب استفاده ميشود. علاوه بر آن به منظور كاهش زمان و هزينه از شاتكريت يا پانلهاي پيش ساخته استفاده ميشود. تحقيقاتي كه در زمينه ديوارهاي سازهاي انجام شده است نشان ميدهد كه روند پركنندگي نقش مهمي در پاسخ پانلها و سازههاي ديگر ايفا كرده است. روند پركنندگي با سخت كردن سازه ميتواند برش پايه را افزايش دهد. اثرات واژگوني و برش پايه در محل پركننده سختكننده متمركز شده است. بنابراين در اين محلها فونداسيون ميبايست تقويت شود. استفاده از بادبندهاي فولادي اضافه كردن بادبندهاي فولادي براي تقويت كلي و سخت كردن ساختمانهاي موجود ميتواند موثر باشد. بادبندهاي هم مركز يا برون مركز ميتوانند در دهانههاي انتخابي يك قاب بتن مسلح براي افزايش مقاوم جانبي سازه استفاده شود. مزيت اين روش آنست كه ديگر به تقويت فونداسيون نياز نيست چون بادبندهاي فولادي معمولا بين اعضاي موجود قرار ميگيرند. افزايش بارگذاري روي فونداسيون موجود در محل بادبندها ممكن است پس بايد فونداسيون مورد ارزيابي قرار گيرد جداسازي لرزهاي اخيرا، شمار زيادي از محققان روي جداسازي لرزهاي به عنوان روشي براي مقاومسازي تحقيقاتي انجام دادهاند. هدف اين نوع از مقاومسازي، جدا كردن سازه از زمين در طول حركت زمين هنگام وقوع زلزله است. محل قرارگيري بين روبنا و فونداسيون آن است. به دليل خصوصيات عالي استهلاك انرژي اين روش بهترين راهكار براي ساختمانهاي با ارتفاع كم و بار زياد است. استهلاك انرژي اضافي متداولترين روش براي زياد كردن استهلاك انرژي يك سازه شامل قرار دادن ميراگرهاي اصطكاكي، ويسكوالاستيك و هيسترزيس به عنوان مولفههاي مهاربندي قابها است. تعدادي از محققان مطالعاتي بر روي استهلاك انرژي اضافي داشتهاند. از طرف ديگر در مورد بعضي جنبههاي منفي اين روش صحبت ميكند. هنگامي كه تغيير مكانهاي جانبي در اثر استفاده از استهلاك انرژي اضافي كاهش پيدا ميكنند نيروها در سازه افزايش مييابد. مقاومسازي سطح عضو مقاومسازي سطح عضو ميتواند با استراتژي موثرتري نسبت به مقاومسازي سطح سازه انجام شود. زيرا اعضايي كه نياز به افزايش عملكرد لرزهاي آنها در سازه وجود دارد انتخاب شده و مقاومسازي ميشوند. مقاومسازي سطح عضور شامل اضافه كردن بتن، فولاد يا الياف پليمري مركب براي استفاده در ستونها و اتصالات بتن مسلح است. مخصوصا در سازههاي دال تخت اگر دال براي اثرات تركيبي بارهاي جانبي و ثقلي طراحي نشده باشد شكست ناشي از برش پانچ اتفاق ميافتد. پس مقاومسازي محلي كارايي بسيار مهمي در اتصالات ستون به دال دارد. اخيرا تحقيقاتي در رابطه با مقاومسازي سطح عضو در آمريكا در مورد ستونها، اتصالات تير به ستون و اتصالات دال به ستون انجام شده است. زره پوش کردن ستون: مقاومسازي ستون امري حياتي براي عملكرد لرزهاي سازه محسوب ميشود. براي جلوگيري از ساز و كار طبقه در طول زلزله، ستونها نبايد ضعيفترين اعضاي يك سازه ساختماني باشند. پاسخ ستون در يك سازه ساختماني توسط تركيب نيروي محوري، خمشي و برشي كنترل ميشود. بنابراين زرهپوش كردن ستون ميتواند براي افزايش مقاومت برشي و خمشي ستون استفاده شود تا ستون آسيب نبيند. اخيرا تحقيقاتي با تكيه بر كاربرد كامپوزيتها انجام شده است. بويژه مصالح الياف پليمري مركب براي مقاومسازي ستون استفاده ميشود. اگر زرهپوشها به طور موثر ستون را محصور كنند از شكست ستون در ناحيه مفصل پلاستيك جلوگيري ميشود. مقاومسازي اتصالات دال به ستون در اتصالات دال به ستون شكست برش پانچ ناشي از انتقال لنگرهاي نامتعادل بحرانيترين نوع از آسيب سازهاي است. مقاومسازي اتصالات دال به ستون به منظور جلوگيري از شكستهاي ناشي از برش سودمند است و تحقيقات زيادي در رابطه با مقاومسازي اتصالات دال به ستون انجام شده كه شامل اضافه كردن بتن به سر ستون يا صفحات فولادي به دو قسمت دال است كه ميتواند از شكستهاي ناشي از برش پانچ جلوگيري كند. هر دو راه حل نشان دهنده افزايش مقاومت دور تا دور سطح برش پانچ است. 1 لینک به دیدگاه
آتیه معماری 7543 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 14 تیر، ۱۳۹۴ نتيجهگيري مقاومسازي لرزهاي يك روش موثر براي كاهش خطر لرزهاي براي سازههاي موجود است. روشهاي متعددي براي بهبود رفتار لرزهاي سازههاي بتن مسلح وجود دارد. به دست آوردن اطلاعات دقيق در حين ساخت و اطلاعات تحليلي ارزيابي سازه موجود و انتخاب استراتژي مقاومسازي بسيار مهم است. شماري از مطالعات تحليلي و آزمايشگاهي بر روشهاي مقاومسازي لرزهاي و گسترش فعاليتهاي كنترل آسيب لرزهاي متمركز شده است. تحقيقات اضافي نيز بايد براي انتخاب روش مقاومسازي بر مبناي عملكرد، اقتصاد و قابليت ساخت سازه انجام شود. شكل جديد بناها كه متناسب با سليقههاي بشر ساخته ميشود، تنها به دليل طراحي متفاوت نيست، بلكه نوع مصالح به كار رفته نيز در متفاوت بودن بناهاي امروزي تأثير بسياري دارند. تا به امروز استفاده از شيشه آن هم در اين سطح كلان مشاهده نشده بود ولي اكنون در همه جا، كنار ما هستند؛ معماري داخلي ساختمانها و مراكز تجاري و ادارهها، معماري خارج برجها و آسمانخراشها و بيش از همه در سقفها و نماهاي ساختماني. پس با اين حساب چگونه قرار است زلزلهاي چندريشتري را كنار اين بلورهاي شيشهاي بگذرانيم؟ چگونه امنيت زيستي ما در كنار جدارههاي شيشهاي بايد حفظ شود؟ معماري امروز با كمك دانش نوين در ساخت مصالح جديد پاسخهاي خوبي براي اين پرسشها دارد. راهحلهاي معمارانه شكنندگي شيشه سبب ميشود تا اين عنصر مهم ساختماني در زمان وقوع زلزله و پس از آن، يكي از عوامل اصلي تلفات و افزايش آمار كشتهشدگان و مجروحان باشد. حتي در هنگام زلزله، تكه شكستههاي شيشه با لبههاي برنده خود مانند تيرهاي كشنده، جان هزاران انسان را چه در بيرون و چه در درون ساختمانها تهديد ميكنند. پس از حادثه نيز، خرده شيشههاي پخش شده روي زمين، حركت بازماندگان، امدادگران و ماشينهاي كمكرساني را كند و متوقف ميسازد كه اين خود سبب جراحت، افزايش وخامت حال مجروحان و رشد تلفات جاني ميگردد. با توجه به مسايل فوق، ميتوان به خطر بالقوهاي كه به خصوص جوامع شهرنشيني را تهديد ميكند، پي برد. يكي از راهحلهاي اين مشكل تعويض شيشههاي موجود با شيشههاي نشكن و رزيني (لامينيت) ميباشد. اين شيشهها حتي در صورت شكست، داراي شيشه خردههاي كوچك و بدون لبه برنده ميباشند، اما همچنان در صورت سقوط از ارتفاع زياد و يا در اثر انفجار، خطرناك و حتي كشنده ميباشند. هزينه و زماني كه براي تعويض و نصب اين شيشهها، مشخصاً در ساختمانهاي موجود، صرف ميشود نيز عاملي است كه نميتوان از آن صرفنظر كرد. به علاوه بعضي از موارد استفاده از اين شيشهها به لحاظ صرفه اقتصادي محدوديتهايي را در بردارد، مثلاً به كارگيري اين شيشهها در نماي ساختماني اصلاً مقرون به صرفه نيست عوامل فوق در مجموع سبب ميشود تا لزوم ابداع و بهكارگيري روشهايي براي تقويت شيشههاي موجود، بيش از پيش رخ بنماياند. فنآوري امروزي، محصولات جديدي را در اختيار ميگذارد تا همچنان زمان صفر، زمان طلايي و هنگام زمينهسازي غلبه انسان بر زلزله باشد. ورقهاي لكسان، نوعي ورق ترموپلاستيكي هستند كه انواعي از آنها مطلقاً نشكن هستند و با شفافيت شيشهمانند و سبكي وزن خود، ميتوانند گزينه بسيار مناسب براي جايگزيني شيشه باشند. استفاده از اين ورقها در موارد صنعتي به عنوان نورگيرهاي نشكن و پوششهاي شفاف ضدزلزله، در جهان رايج است. تنوع رنگ، طرح و خصوصيات اين ورقها، استفاده از آنها را در عرصه وسيعي از سازهها امكانپذير ساخته است، اما همچنان صرفه اقتصادي به عنوان يك عامل بازدارنده، محدوديتهايي را براي استفاده از اين ورقها به وجود ميآورد. بهترين راهحل، استفاده از عايق شيشه است. عايق شيشه، پوشش نازك پليمري با ضخامت متوسط حدود يكدهم ميليمتر است كه از چند لايه تشكيل شده و هر كدام از اين لايهها براي ايجاد خاصيتي ويژه و يا تقويت ضعفهاي شيشه طراحي شدهاند. اين عايقها بر روي سطح شيشه ميچسبند، به گونهاي كه كاملاً قابل شستوشو هستند. وجود اين عايقها، سبب ميشود چنانچه در اثر زلزله، شيشهها شكسته شوند، خردههاي آن به اطراف پرتاب نشوند و در جاي خود بمانند كه در اين صورت بسياري از تلفات خونين ساكنان و ترددكنندگان در حين و پس از وقوع زلزله، كاهش مييابد. بر اساس تحقيقات انجام شده در دانشكدههاي مهندسي زلزله و آزمايشگاههاي زلزلهشناسي، وجود اين عايقها سبب جلوگيري از پرتاب تكههاي شيشه و يا كاسته شدن از دامنه .... و سرعت پرتاب اين خردهشيشهها به اطراف ميگردد. اگر به اين ويژگي، تنوع رنگ و طرح، ممانعت از سرايت و گسترش آتش، جلوگيري از ورود اشعه ضر ماوراي بنفش و صرفهجويي در مصرف سوخت در اثر ممانعت از اتلاف انرژي گرمايشي و سرمايشي در زمستان و تابستان اضافه شود، عايقهاي شيشه به عنوان يك محصول استثنايي تقويتكننده شيشه در ابعاد چندگانه، شناخته ميشوند. 1 لینک به دیدگاه
آتیه معماری 7543 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 14 تیر، ۱۳۹۴ دو دسته مهم پوششهاي مدرن به شرح زير ميباشد: 1-پوششهاي امنيتي: پوششي كه ضخامت آن 175 ميكرون يا بيشتر است. حداكثر ضخامت پوششها نيز 375 ميكرون است. اين ضخامت و حالت پلاستيكي مواد بكار رفته در اين پوششها باعث ميشود كه شيشه در صورت شكسته شدن بر اثر موج انفجار رفتار از خود نشان دهد. يعني در اين حالت اگر از يك سيستم مهار جانبي مناسب نيز استفاده شده باشد، شيشه به كمك پوشش امنيتي- كه اكثراً از داخل ساختمان نصب ميشود- فقط به صورت ارتجاعي كمي از قاب خارج ميشود اما دوباره به جاي خود بازميگردد و اجازه پرتاب شدن به شيشهها را نميدهد. 2-پوشش های ایمن: پوششهايي كه معمولاً در حدود 100 ميكرون يا 4 ميلياينچ ضخامت دارند و باعث ميشوند پنجرهها داراي ميزان مشخصي از مزيت و مقاومت در برابر خردشدگي گردند. تكنولوي با دقتهاي ميكروني خواص فيزيكي مكانيكي اين پوششها دقيقاً اندازهگيري ميشود. خاصيت مكانيكي ديگر و مهم پوششها، افزايش طول هنگام شكست است يعني پوشش قبل از شكست تا افزايش طول حدود 5/2 برابر طول اوليه خود در برابر شكست مقاومت ميكند. تمام اين خواص تحت استانداردهاي ASTM در آزمايشگاههاي معتبر جهاني اندازهگيري شده است. بستر اصلي پوششها، پلياستر از نوع پلياتيلن ترفتالات (PET) است. پوششهاي ضدموج انفجار حداقل از 6 لايه تشكيل شدهاند كه در موارد خاص ممكن است تعداد و خواص لايه ها تغيير كند. "مقاوم سازی" در علم مهندسی عمران به معنای بالا بردن مقاومت یک سازه (ساختمان) در برابر نیروهای وارده می باشد. امروزه از این اصطلاح بیشتر در مورد نیروی زلزله استفاده میشود. ازدیدگاه علمی، مقاوم سازی واژهی کاملا درستی برای این منظور نیست چرا که منظور از اصطلاح "مقاوم سازی" به طور قطع بالابردن مقاومت در برابر نیروی زلزله نیست بلکه منظور بهبود عملکرد اجزای سازه (ساختمان) در برابر نیروی زلزله است. به همین دلیل اصطلاح "بهسازی" و در حالت خاص برای نیروی زلزله، "بهسازی لرزهای" اصطلاح درست تری میباشد. به هر حال برای همرنگ شدن، در این مقاله نیز از اصطلاح مقاوم سازی به همان معنای بهسازی لرزهای استفاده می کنیم. مقاوم سازی در مورد ساختمانهای از قبل ساخته شده کاربرد دارد. اساسا برای ساختمانهای در حال احداث رعایت اصول و مقررات فنی لازم میباشد و مقاوم سازی معنای خاصی در بر ندارد. لذا لازم است مخاطبین به این مهم توجه داشته باشند که وقتی صحبت از مقاوم سازی می شود، در مورد ساختمانهای قدیمی و جدید ساخته شده صحبت میشود، و ساختمانهایی که هنوز ساخته نشدهاند در این مقوله مورد نظر نمیباشند. از دیدگاه علمی تمام ساختمانهایی که بر اساس اصول وضوابط حال حاضر آیین نامه های طراحی ساختمانها اجرا نشده اند نیاز به مقاوم سازی دارند، که خود دو دسته اند: 1- آنهایی که قبل از تدوین آیین نامه های مربوط طراحی و اجرا شدهاند و در زمان اجرای آنها آیین نامه ها و مقررات مورد نیاز در کشور وجود نداشت. 2- آنهایی که در سالهای اخیر ساخته شده اند اما متاسفانه به دلیل قصور کارفرمایان و عدم اطلاع آنها از اصول ساخت و ساز، دست مهندسان متعهد را از کار کوتاه کرده ( و می کنند) و به همین دلیل مسایل فنی لازم رعایت نمی شود و یا به دلیل عدم دسترسی به مصالح و دانش فنی مناسب ( در روستاها و مناطق دور افتاده) امکان رعایت اصول فنی وجود ندارد. از دیدگاه عملی، امکان مقاوم سازی تمام اینگونه ساختمانها به لحاظ زمان، هزینه و راهکار اجرایی وجود ندارد، چرا که به این ترتیب تقریبا باید تمام کشور را دوباره ساخت. بنابراین باید مقاوم سازی به محدودتر کرد جا دارد ساختمانهای را به چهار دسته تقسیم کنیم: 1- ساختمانهای حیاتی که به دلیل نوع کاربری و استفاده ای که دارند امکان انتقال تجهیزات را نداشته و از طرفی باید عملکرد خود را بعد از زلزله نیز حفظ کنند. مانند: مراکز درمانی، ایستگاه های مخابراتی و تلوزیونی، مراکز امنیتی، پالایشگاه ها، و ... . 2- ساختمانهایی که در حال حاضر شرایط خاصی ندارند اما بعد از زلزله به عنوان مراکز خدماتی و کمک رسانی مورد نیاز می باشند و لازم است حتما سرپا باشند: برخی سوله ها، مساجد، مدارس، مراکز مدیریت کلان، مراکز مدیریت بحران و ... . 3- ساختمانهایی که قبل و بعد از زلزله اهمیت خاصی ندارند ولی در صورت آسیب تلفات جانی زیادی در پی خواهد داشت: مانند: مراکز عمومی، استادیوم، برجها و ... . 4- ساختمانهای معمولی که هیچ کدام از موارد فوق را شامل نمی شود. مانند: منازل مسکونی، ساختمانهای اداری و تجاری معمولیـ و ..ـ . اهمیت و نیاز مقاوم سازی از دیدگاه کلان به ترتیب از شماره یک آغاز و تا شماره 4 کاهش پیدا میکند. مقاوم سازی دسته یک و دو کاملا به عهده و وظیفه دولت می¬باشد. دسته 3 بین دولت و کارفرمایان خصوصی (مردم) مشترک بوده و دسته 4 کاملا به عهده مردم می باشد. نکته مهم در اینجاست که در مقاوم سازی دسته یک و دو تقریبا تاثیر مستقیم در کاهش تلفات زلزله نداشته و تنها مقاوم سازی دسته سه و چهار است که در کاهش مستقیم تلفات زلزله نقش دارند. اما بدیهی است که هزینه و زمان لازم برای مقاوم سازی دسته سه و چهار به قدری زیاد است که عملا این امر را غیر ممکن ساخته و به همین دلیل است که توجه دولت به دسته یک و دو و در موارد کمی به دسته سوم معطوف شده است. در نتیجه به اینجا می رسیم در حال حاضر که دولت دست به کار مقاوم سازی شده است باید توجه خود را معطوف به ساختمانهایی بکند که یا در دسته یک هستند و یا در دسته دو. و مقاوم سازی ساختمانها و مراکز شخصی به عهده خود افراد است و دولت صرفا می تواند تسهیلات و قوانین لازم را در اختیار قرار دهد. زلزله چه اثراتی بر ساختمان می گذارد که قابل تشخیص و طراحی است؟ بر اثر حرکات ناشی از زلزله به هر جسمی از جمله ساختمان ، نیرویی وارد می شود که متناسب با جرم آن و شتاب زلزله است و از آنجا که مقدار و جهت این نیرو با زمان تغییر می کند ، ساختمان دچار حرکت و تغییر شکل در بخشهای مختلف می شود که لازم است تعداد و چگونگی وارد شدن این نیرو و عکس العمل مناسب اسکلت ساختمانی ارزیابی شود مقاوم سازی در خانه های ساخته شده چگونه ممکن می شود؟ منظور از مقاوم سازی این است که سازه یا اسکلت ساختمان که بارهای وارده به ساختمان را تحمل می کند ، باید تقویت شود تا بتواند علاوه بر بارهای موجود نیروهای زلزله را تحمل کند. در بسیاری از شهرستان های کشور به ویژه روستاها ساختمان های خشتی و گلی وجود دارد، آیا این ساختمان ها قابل مقاوم سازی هستند؟ متاسفانه در زلزله های اخیر بناهای خشتی و گلی جزو بیشترین خرابی ها بوده اند. خشت و گل نامناسب ترین مصالح ساختمان سازی است که به هیچ وجه مقاومت لازم را در برابر بارهای وارده به ویژه زلزله ، ندارند و به سبب همین آسیب پذیری بسیار بالا ، مقاوم سازی آنها نیز امکانپذیر نیست و مخارج زیادی را در برمی گیرد که به مراتب بیشتر از تخریب و نوسازی است با این همه آسیب پذیری ، بازهم روستاها از خشت و گل ساخته می شوند. در برخی کشورها ، زیر ساختمان ها فنر یا اجسامی می گذارند تا هنگام زلزله کل ساختمان به حرکت درآید و از خسارت رسیدن به آن جلوگیری شود. درخصوص میرا کردن نیروی زلزله به وسیله فنر یا مواد لاستیکی ، تحقیقات زیادی در جهان انجام گرفته است. این دمپرها ، زیر فوندانسیون ساختمان ، در محل اتصال آن به زمین قرار می گیرند و هنگام زلزله تغییر شکل می یابند و کل ساختمان را یک جا حرکت می دهند و به این ترتیب ، وارد شدن نیروی زلزله به ساختمان یا حرکات اعضای سازه نسبت به یکدیگر و تغییر شکل آنها جلوگیری می شود و دچار خسارت نمی شوند. این روش بسیار پرهزینه است و هنوز هم در دنیا به عنوان یک راه حل رایج و علمی قلمداد نمی شود و به لحاظ تخصص و دقتی که اجرا و کارگذاری و کنترل دمپرها در طول عمر ساختمان نیاز دارند تنها تعداد کمی از ساختمان ها در برخی کشورهای زلزله خیز جهان به این شکل ساخته شده اند. اجرای ساختمان هم مانند پزشکی و دیگر رشته های علمی و فنی باید تنها به عهده مهندسان ساختمان گذارده شود ، نه این که هرکس بتواند بدون هیچ تخصصی به این کار اشتغال ورزد مهمترین عامل در تامین ایمنی ساختمان ها در برابر زلزله ، وجود اسکلت منسجم و یکپارچه ای است که اعضای آن را به درستی به هم اتصال بدهد و بارها را به مقصد ، یعنی زمین محل ساخت ، منتقل کند. در بسیاری از ساختمان ها از آهن ، میلگرد و بتن استفاده شده است ؛ اما سازه انسجام کافی را ندارد، یعنی اعضای آن به درستی به هم متصل نشده اند و با کوچکترین حرکتی از هم جدا می شوند. عامل دیگر سبکی ساختمان است که در ایران متاسفانه فرهنگ صحیحی برای ساخت و ساز در میان عوام وجود ندارد و عامه مردم تصور می کنند که هرچه بیشتر از مصالح سنگین استفاده کنند ، ساختمان محکم تر می شود. حال آن که هرچه جرم ساختمان کمتر باشد نیروی زلزله کمتری را به خود می گیرد و آسیب کمتری به آن وارد می شود. منابع: "برگرفته از هفتهنامه پيام ساختمان و تاسيسات/ 1 مهر 1388/ سال ششم/ شماره 71/ صفحه 13" برگرفته از ماهنامه توسعه صنعت، تير88، شماره 295، صفحات 40و41 کتاب ژئومورفولوژی مناطق شهری مولف :دکتر محمد حسین نادر صفت 1 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده