چگونه بر حضور نوجوانان در فضای مجازی نظارت کنیم؟

[Dreamy Girl 6672]

کامپیوتر، اینترنت، ماهواره، فیلم، دی‌وی‌دی، موبایل و... زیاد شده‌اند، رسانه‌ها را می‌گویم آنقدر زیاد که دیگر نمی‌شود با ممنوع کردن ماهواره و محدود کردن ساعات استفاده از اینترنت و پایین آوردن مدل موبایل‌ها جلویش را بگیریم. زیاد شده‌اند، آنقدر که دیگر جدا کردن خوب و بدش سخت شده، گاه به محتویات موبایل پسرم که برای خودش مردی شده شک می‌کنم، گاهی هم نگران صفحه‌های باز شده در لپ‌تاپ دخترم می‌شوم که برای خودش خانمی شده.

 

نه این‌که اعتماد نداشته باشم، ستون‌های این چاردیواری با اعتماد محکم شده‌اند. مشکل اینجاست که هیچ وقت نتوانستم با آنها درباره فیلم‌های نامناسب، تصاویر تحریک‌کننده یا بلوتوث‌های غیراخلاقی صحبت کنم. این دیوارِ خجالت میان ما نگران‌کننده است. وقتی نوجوان یا جوانی در خانه داشته باشی خوب می‌دانی که نمی‌شود به زور چوبِ تر و بستن چشم بچه‌ها، آنها را از ورطه‌های خطرناک دور کرد. به نظر شما تا کی می‌توان مثل یک نگهبان فرزندان را رصد کرد؟ از کی می‌شود با اطمینان خاطر به آنها اعتماد کرد؟ اصلا چگونه به فرزندمان یاد بدهیم با تدبیر و دقت، راه‌های درست را از غلط باز شناسد تا در دریای رسانه‌هایی که رو به فزونی است، غرق نشود؟ ضرب‌المثلی هست که می‌گوید: فلانی شناگر قابلی است اما آب ندیده است، حالا در دورانی زندگی می‌کنیم که دریایی در دسترس است، آیا شناگری درست را به فرزندمان آموخته‌ایم؟

 

 

آمارها می‌گوید، بیشترین تقاضا برای محصولات هرزه‌نگاری، در نوجوانان دوازده تا هفده ساله است. برای دستیابی به این محصولات هم راه سختی پیش رو نیست، کافی است تا سر خیابان قدم بزنید و تعداد دی‌وی‌دی فروش‌هایی را که کنار خیابان بساط کرده‌اند بشمارید تا دستتان بیاید، چقدر ساده می‌توان یک فیلم مستهجن تهیه کرد. این درحالی است که نوجوانان در این سن هیچ منبع قابل اطمینانی برای آموزش بهداشت جنسی و چگونگی مواجه شدن با چنینی مسائلی را ندارند و بدتر از آن، این‌که هنوز بسیاری از والدین نمی‌دانند تماشای محصولات هرزه‌نگاری چه تاثیرات منفی و عمیقی بر روان فرزندشان خواهد داشت. حتی بسیاری از خانواده‌ها با دیدن سریال‌های شبانه ماهواره بستری را برای فرزندانشان فراهم می‌کنند که آنها را به سوی محصولات هرزه‌نگاری می‌کشاند، این والدین معمولا می‌گویند که سریال‌ها صحنه‌های زننده یا تحریک‌کننده ندارد، در حالی که موضوع سریال حول محور مسائل جنسی می‌چرخد و همین مساله کافی است تا کودک و نوجوان را به کنجکاوی وادارد.

 

 

بلوغ زودرس: وقتی کودک و نوجوان با تصاویر مهیج یا با موضوعات مختلف جنسی مواجه می‌شود، احتمال بلوغ زودرس در او بسیار بالاتر می‌رود، این مساله برای پسران خطرآفرین و برای دختران ناخوشایند است و زمینه را برای رفتار جنسی زودهنگام، بروز هیجانات منفی ناشی از تغییرات بدنی و حتی طرد شدن از سوی همسالان فراهم می‌کند.

 

 

شکل‌گیری باورهای نادرست: محصولات هرزه‌نگاری تصویری اغراق‌آمیز و نادرست از روابط جنسی را به نمایش می‌گذارد و فرد با همین تصویر نادرست و افراطی بزرگ می‌شود و آن را به عنوان الگوی درست جنسی می‌پذیرد، او با این تصویر نادرست وارد یک زندگی واقعی و دچار مشکلات متعدد می‌شود.

تقلید و تجربه کردن: مشاهده یک فیلم مستهجن ممکن است نوجوان را به سوی تجربه کردن ترغیب ‌کند و باعث ‌شود او وارد روابط خطرناکی شود که هم از نظر جسمی، هم از نظر روانی و هم از نظر قانونی و شرعی بشدت آسیب‌زاست.

 

 

بروز خودارضایی و عوارض پس از آن: خودارضایی یکی دیگر از نتایج مشاهده تصاویر و فیلم‌های مستهجن است، کسانی که خودارضایی می‌کنند، در دام تکرار آن می‌افتند و کم‌کم عوارض جسمانی ناشی از خودارضایی، آنان را ضعیف می‌کند، علاوه بر عوارض جسمانی، معمولا نوجوانانی که درگیر این مساله هستند، دچار عوارض روانی مثل احساس گناه می‌شوند و کم‌کم خود را خارج از دایره رحمت الهی می‌بینند. این وضع، روان فرد را آماده بیماری‌هایی همچون افسردگی و اضطراب می‌کند.

 

 

چه باید کرد؟

ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که مسائل جنسی نوعی تابو محسوب می‌شود تا جایی که هنوز بسیاری از والدین نمی‌دانند چگونه باب گفت‌وگو درباره مسائل جنسی را باز کنند و فرزندانشان را در این زمینه آگاهی دهند. این حریم به گونه‌ای حفظ می‌شود که حتی فرزندان هم به مرور زمان می‌فهمند نباید در این زمینه سوالی بپرسند، در حالی که هیچ منبع معتبری برای ارضای حس کنجکاوی‌شان نمی‌یابند، بنابراین اگر خودشان دست به کار نشوند و به دنبال کسب اطلاعات ممنوعه(!) نگردند، مجبورند به اطلاعات ناکافی و ناقصی بسنده کنند که در دوران بلوغ، از طریق معلمان مدرسه یاد گرفته‌اند. پس دو راه باقی می‌ماند، دوستان و رسانه‌هایی که در کنار اطلاعاتی که می‌دهد تصاویر و فیلم‌های هرزه‌نگاری را هم عرضه می‌کند. لازم است والدین بدانند که آسیب‌های ناشی از این محصولات در افراد مختلف، متفاوت است و تاثیرات آن معمولا بتدریج بر روان فرزندان اثر می‌گذارد، پس اگر فرزند شما یک بار به صورت تصادفی با چنین صحنه‌هایی مواجه شده، نباید دچار وسواس و وحشت شوید.

 

نوجوانتان را به رسمیت بشناسید: بررسی‌ها نشان داده است که معمولا مادران اطلاعاتی درباره بلوغ و مسائل جنسی به دختران خود می‌آموزند و پدران برای آموزش این مسائل به پسرانشان کمتر تلاش می‌کنند. معمولا سه مساله اصلی مانع می‌شود تا والدین فرزندان را به رسمیت شناخته و با آنها در این‌باره صحبت کنند: 1 ـ فقدان آگاهی والدین از چگونگی آموزش جنسی 2 ـ ترس از شکستن حریم‌های خانوادگی 3 ـ ناآگاهی از زمان مناسب برای چنین گفت‌وگویی. پس والدین باید ابتدا آگاهی خودشان را بالا ببرند و بدانند صحبت کردن در این حوزه بسیار مهم و سرنوشت‌ساز است و به دنبال زمانی باشند که برای صحبت در این حوزه مناسب است و بهترین زمان، وقتی است که فرزند خودش از والدین سوال می‌پرسد، حتی اگر سوال کودک نشان‌دهنده یک کنجکاوی است، فرصت را غنیمت شمرده و با او در این مورد صحبت کنید. نکاتی که ذکر شد را با زبانی پدرانه و اندکی قاطعیت برایش بگویید.

 

 

با رسانه‌های جدید آشنا شوید: بسیاری از والدین هنوز با محیطی مثل اینترنت آشنا نیستند و برای این آشنایی هم تلاش چندانی نمی‌کنند. در حالی که باید در نظر داشت اینترنت فضایی مجازی است که سراسر فرصت و تهدید است، همان‌طور که قطع مراوده با یک دوست ناباب برایتان مهم است و شما را نگران آینده فرزندتان می‌کند، شناختن این محیط و استفاده درست از آن هم باید دغدغه شما باشد.

 

 

والد کنترلر نباشید: امروز اینترنت را قطع کنید، فردا ماهواره را جمع کنید، پس‌فردا موبایلش را چک کنید، با کافی‌نت و دوستان و سایر ارتباطاتش چه می‌کنید؟ اگر نشانه‌هایی مبنی بر مشاهده تصاویر و فیلم‌های مستهجن پیدا کرده‌اید به دنبال حل مشکل باشید و با او حرف بزنید چرا که محدود کردن او سبب می‌شود در این زمینه کنجکاوتر شود و با شما مقابله کند.

 

 

حفظ حریم را از سوءاستفاده شناسایی کنید: خیلی وقت‌ها والدین شواهدی مبنی بر مشاهده فیلم‌ها و تصاویر مستهجن از طرف فرزندانشان دارند اما گمان می‌کنند سکوت سبب می‌شود حرمت بینشان حفظ شود، در حالی که برخی فرزندان از این سکوت سوء‌استفاده می‌کنند. اگر با یکی از محصولات هرزه‌نگاری مواجه شدید بدون این‌که پرخاشگری کنید یا او را از امکاناتش محروم کنید با او حرف بزنید، حتی می‌توانید از این فرصت استفاده کنید و درباره آموزش این مسائل با او سخن بگویید.