100 مبتلا به بیماری سالک در مهران شناسایی شدند

**saba mn** · 20 آبان، ۱۳۹۳

[h=1]100 مبتلا به بیماری سالک در مهران شناسایی شدند[/h] [h=3]ایلام - ایرنا - رییس مرکز بهداشت و درمان مهران گفت: از ابتدای امسال تاکنون 100 نفر از ساکنان بخش مرکزی این شهرستان مبتلا به بیماری سالک شده اند.[/h]

محمدباقر جعفرپور روز سه شنبه در گفت و گو با ایرنا اظهار کرد: پارسال در شهرستان مهران 130 نفر به بیماری سالک مبتلا شدند.

وی افزود: راه اندازی و تجهیز مراکز تشخیص و درمان بیماری سالک و خرید دستگاه 'کرایو تراپی' برای سوزاندن زخم های ناشی از این بیماری در شهرستان مهران از برنامه های شبکه بهداشت و درمان برای مبارزه با این بیماری است.

رییس مرکز بهداشت و درمان مهران ادامه داد: سالک از بیماری های بومی این منطقه است که به ویژه در ماههای اردیبهشت تا آذر شایع می شود.

وی یادآور شد: عامل ایجاد بیماری سالک یک نوع انگل است که در بدن موش های صحرایی وجود دارد و زمانی که پشه های خاکی روی این موش ها می نشینند، این انگل از طریق نیش و گردش پشه به انسان سرایت می کند.

جعفرپور تاکید کرد: این بیماری واگیردار نیست و درمان آن طولانی بوده و باید مسایل بهداشتی و درمانی در این زمینه رعایت شود.

وی اضافه کرد: افراد مبتلا به این بیماری باید به پزشک مراجعه کنند تا نسبت به درمان این نوع بیماری اقدام شود.

رییس مرکز بهداشت و درمان مهران بیان کرد: خروج دامداری ها از سطح روستاها، بهسازی روستا و استفاده از توری برای در و پنجره ها مهمترین راههای جلوگیری و پیشگیری از بیماری سالک است.

شهرستان 30 هزار نفری گرمسیری مهران در جنوب غربی استان ایلام واقع است.

**saba mn** · 20 آبان، ۱۳۹۳

[h=2]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/h] سالك يك نوع بيماري عفوني است كه بر روي پوست ايجاد مي‌شود. اين بيماري بدون تب و درد است كه طول مدت بيماري يكسال است كه پس از يكسال بيمار بهبود مي‌يابد ولي جاي زخم باقي خواهد ماند.

تعريف سالك

سالك يك نوع بيماري عفوني است كه بر روي پوست ايجاد مي‌شود. اين بيماري بدون تب و درد است كه طول مدت بيماري يكسال است كه پس از يكسال بيمار بهبود مي‌يابد ولي جاي زخم باقي خواهد ماند.

در كشور ما اين عارضه به صورت بومي ديده مي‌شود و بيشتر در مناطقي مثل خراسان مشاهده مي‌گردد. عامل اين بيماري(ليشمانيا) ناميده مي‌شود كه يك موجود تك سلولي است كه جزء باكتريها نيست.( ليشمانيا) در بدن موش زندگي مي‌كند. نوعي از پشه وجود دارد كه بسيار كوچك است و پشه خاكي نام دارد. كه موش را مي‌گزد و از طريق گزيده شدن وارد بدن پشه مي‌شود. و اين پشه قدرت پرواز در مناطق بالا را ندارد و وقتي نيش مي‌زند موجود تك سلولي وارد پوست بدن مي‌شود و بيماري سالك به وجود مي‌آيد. اين بيماري به مدت 2 صورت خشك و مرطوب ديده مي‌شود. اندازه اين پشه 3-2 ميلي‌متر است و در نتيجه از توري عبور مي‌كند. بيشترين عملكرد اين پشه در غروب صورت مي‌گيرد. و از خون انسان‌ها و ساير حيوانات تغذيه مي‌كند و عامل انتقال بيماري پس از يك هفته مي‌شود.

علائم بيماري:

زخم های متعدد يا بعلت گزش يا در بيشتر موارد بعلت خاراندن زخم و انتقال انگل به قسمت های سالم پوست بروز می کند.

زخم های سالک به شکل های متفاوت ، از جمله شکل خشک (نوع شهری ) و شکل مرطوب ( نوع روستايی ) بروز می کند.

در تمام شکلهای زخم ، پس از ورود انگل به درون پوست از طريق نيش پشه خاکی ، ا بتدا برآمدگی کوچک و قرمز رنگی ظاهر می شود.

شکل مرطوب:

پس از طی دوره کمون چند هفته تا چند ماه ضایعه بصورت جوش همراه با التهاب حاد ظاهر می شود . پس از دو هفته زخمی شده و بسرعت بزرگ و دور آن خونی و چرکی می شود . جوش خوردن زخم از وسط و اطراف همزمان اتفاق می افتد و بطور معمول زخم ظرف مدت چهار تا شش ماه پس از شروع آن به کلی خوب می شود و به ندرت بیش از هشت ماه طول می کشد . ضایعه کاملا بهبود می یابد و اثر آن به صورت جوشگاهی فرورفته با حاشیه ای نامنظم باقی می ماند.

شکل خشک:

پس از گذشت دوره کمون در محل گزش پشه پاپول سرخ رنگ نرم و بی درد با خارش مختصر ظاهر می شود که در اثر فشار محو نمی شود . پس از گذشت چند هفته یا چند ماه ضایعه بزرگتر شده و اطراف آن را هاله قرمز رنگی فرا میگیرد که کم کم ضایعه سفت می شود. پس از گذشت دو تا سه ماه پاپول بصورت دانه ای سرخ و برجسته با سطحی صاف و شفاف و قوامی نرم در می آید. در این هنگام گاه در روی آن فرورفتگی به عمق یک میلیمتر که ته آن پوسته پوسته است دیده می شود. به تدریج سطح این دانه نرم می شود و مایع سروزی ترشح می کند و بالاخره ضایعه بصورت زخمی باز در می آید . زخم حدودی مشخص و حاشیه ای نامنظم و برجسته دارد که روی آن را دلمه ای کثیف و قهوه ای رنگ پوشانده است . اگر دلمه کنده شود کف زخم فرو رفته است اطراف زخم دارای هاله ای صورتی رنگ که در مقایسه با بافتهای اطراف و زیر آن سفت به نظر می رسد. ضایعه بی درد و گاهی دارای خارش خفیف است. بهبودی زخم بتدریج از مرکز زخم شروع شده و دلمه شروع به خشک شدن می کند . و پس از گذشت شش تا دوازده ماه و گاه بیشتر ضایعه کاملا بهبود می یابد و اثر آن به صورت جوشگاهی فرورفته با حدودی کاملا مشخص و حاشیه ای نامنظم باقی می ماند. ضایعات سالک ممکن است به یکی از اشکال زیر دیده شود:

۱) شکل خشک

۲) شکل مرطوب

۳)اشکال غیر معمول

۴ ) شکل مزمن

۵)شکل لوپوئید یا عود کننده

۶) ضایعات ناشی از مایه کوبی

که در این نوشته فقط به ذکر انوع خشک و مرطوب آن می پردازیم .

علل بيماري:

عامل سالک انگل تک ياخته ای بنام ليشمانيا است که درون سلول های بيگانه خوار ( ماکروفاژها ) پوست تکثير می يابد. اين تکه ياخته در پوست انسان ، سگ و جوندگان آلوده بصورت کروی يا بيضوی و بدون تاژک است . پس از خون خواری پشه خاکی از زخم های سالک اين انگل به شکل دراز و کشيده و تاژک دار در روده پشه خاکی تکثير يافته و پس از خون خواری مجدد پشه خاکی ، به پوست فرد سالم راه می يابد و دوباره به شکل کروی يا بيضوی تبديل می شود.

ناقل سالک :

ناقل سالک (ليشمانيا ) پشه خاکی از جنس فلبوتوموس است. پشه خاکی در اندازه دو تا سه ميلی متری ، موقع نشستن ، بال های خود را به شکل عدد 7 نگه می دارد و بصورت جهشی پرواز می کند. پشه خاکی ها از سطح پوست خون خواری می کنند. در زمان خون خواری از زخم سالک انگل را می خورند و پس از يک هفته از طريق نيش ، و خون خواری ، آن را به فرد سالم انتقال می دهند.

مخزن سالک :

درشکل مرطوب ( نوع روستايی ) برخی جوندگان وحشی مانند موش های صحرايی و در شکل خشک (نوع شهری ) انسان ، سگ و گاهی شغال و روباه نقش مخزن را ايفا می کنند.

محل زندگی پشه خاکی :

پشه خاکی فقط هنگام غروب و ساعت های اوليه شب ، خون خواری و تغذيه می کند. اين حشره در طول روز در پناهگاههای گرم ، تاريک و مرطوب ، نظير شکافهای عميق ديوارها ، اماکن متروکه و مخروبه ، اسطبل ها ، اطراف توده های زباله و کودهای حيوانی ، لانه جوندگان ، کنده درختان ، حاشيه جويبارها ، پشت لوازم ثابت منزل ( مانند کمد و قاب عکس ) استراحت و تخم ريزی می کند

چه کسی در معرض خطر عفونت لیشمانیا است؟

مردم در هر سنی در معرض خطر عفونت هستند اگر در محل زندگی آنها لیشمانیوز باشد . معمولا سالک در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری بیشتر رایج است ، اما بیماری در حومه برخی از شهرستانها نیز یافت می شوند . بالاترین خطر ابتلا به بیماری از هنگام غروب تا طلوع آفتاب است چرا که در این ساعات پشه های خاکی بیشتر فعال هستند .

عوارض بيماري:

سل زخم سالك پس از اين كه درمان مي‌شود. شكل بدي مخصوصاً در صورت ايجاد مي‌كند. علاوه بر اين محل زخم با ساير ميكروب‌ها منجر به عوارض شديدي مي‌شود.

بعضي مواقع نيز سالك در جاهاي حساس بدن مثل: پلك ، گوش، بيني موجب سوراخ شدگي و تغيير شكل كه كاملاً مورد توجه است به وجود ‌مي‌آورد.

تشخيص بيماري:

اولین گام در بررسی ، روشن شدن حضور بیمار در منطقه لیشمانیوزی و علائم اولیه در بیمار است . جهت تشخیص ، نمونه برداری از بافت آلوده (به عنوان مثال از زخم های پوستی) برای بررسی میکروسکوپی و کشت میتواند کمک کند .آزمایشات خونی جهت کشف آنتی بادی (پاسخ ایمنی) به انگل می تواند در تشخیص لیشمانیوز احشایی مفید باشد . گاهی تشخیص آزمایشگاهی لیشمانیوز می تواند مشکل باشد . حتی اگر کسی آلوده به لیشمانیوز باشد گاهی تستهای آزمایشگاهی منفی هستند .

معیارهای تشخیص آزمایشگاهی :

۱- مثبت بودن آزمایشات انگل شناسی (تهیه گسترش از مغز و استخوان – طحال – کبد – غدد لنفاوی – خون ) و کشت ازبیوپسی یا مواد آسپیره شده از اعضاء

۲- مثبت آزمایشات سرولوژی (DAT,ELIZA, IFA) تهیه نمونه خون برای انجام تستهای سرولوژی بسادگی امکان پذیر است.

میتوان نمونه خون را در لوله های باریک هپارینه از نوک انگشت بیمار پس از ضد عفونی کردن انگشت با الکل و سوراخ کردن آن با تیغه نوک تیز استریل یا لانست یکبار مصرف تهیه کرد. پلاسمای آن را بوسیله سانتریفوژ کردن جدا نمود یا با تماس دادن کاغذ صافی آزمایشگاهی با خون روی انگشت بیمار مقداری از خون را بصورت یک لکه یکنواخت بقطر حدود یک سانتیمتر جذب کاغذ کرده و پس از خشک شدن مورد آزمایش آگلوتیناسیون مستقیم که انجام آن را در آزمایشگاههای کوچک و دور افتاده با تجهیزات ساده و دور افتاده عملی است قرار داد.

راه‌هاي درمان بيماري:

سالک اگر رو به بهبود است و گسترش نمي يابد و در محلي نيست که زيبايي به مخاطره بيفتد نياز به درمان ندارد، ولي اگر زخم بزرگ ، چرکي يا متعدد باشد بايد درمان شوند که ظرف6 تا 8 هفته به درمان جواب مي دهد. اگر عود کرد بايد يک دوره درمان شود و بين دو دوره بايد 2 هفته فاصله باشد. در صورت عفونت ثانويه ابتدا عفونت درمان شود. تصميم گيري در مورد درمان به محل و وسعت ضايعه بستگي دارد. ولي بهرحال فرم هاي کوچک ، خود به خود بهبود مي يابند و نياز به درمان خاصي ندارند، ولي وظيفه بهورز ارجاع تمام موارد مشکوک بيماري به پزشک مرکز است بطوريکه با مشاهده هر زخمي که کورک مانند بوده و در نقاط باز بدن باشد و بعد از دو هفته بهبود نيابد به خصوص در مناطق بومي بيماري بايستي بهورز آن را به پزشک ارجاع دهد. در مواردي که درمان مورد نياز است آن را به دو صورت « درمان موضعي» و « درمان سيستمي» مي توان انجام داد. در «درمان موضعي » دارو در ناحيه مبتلا مورد استفاده قرار مي گيرد و شامل موارد زيراست:

1 ) تزريق داخل و اطراف ضايعه.

2 ) درمان با روش سرد نمودن ضايعه يا کرايوتراپي.

3 ) گرمادرماني.

4 ) درمان با ترکيبات دارويي موضعي (مثل پمادها).

و در «درمان سيستمي» داروي مورد نياز از طريق تزريق عضلاني استفاده مي شود و در موارد زير کاربرد دارد:

1 ) عدم بهبود با درمان موضعي.

2 ) محل نامناسب ضايعه براي درمان موضعي مثل نوک بيني و اطراف ارگان هاي حياتي مثل گوش و چشم.

3 ) درمان انواع منتشر پوست.

پزشكان معتقدند اين بيماري بدون دارو هم قابل درمان است و صرفاً جهت كم شدن ضايعات در روي پوست از دارو استفاده مي‌شود. افرادي كه دچار اين بيماري هستند زماني كه به صورت طبيعي بهبود پيدا مي‌كند (يعني زماني كه از دارو استفاده نمي‌كنند) از معنويت بيشتري برخوردار خواهند بود. . اين بيماري اگر در جايي از بدن باشد كه ديده شود درمان دارويي صورت مي‌گيرد. در غير اين صورت درمان دارويي صورت نمي‌گيرد و بيمار خود‌به‌خود خوب مي‌شود. چرا كه در صورت عدم درمان دارويي مصونيت كاملتر است. در افراد مسن و يا بيماران قلبي درمان معمولاً انجام نمي‌شود. درمان اصلي با آمپولي به نام گلوكانتيم صورت مي گيرد كه به صورت عضلاني و يا در موضع تزريق مي‌شود. فصل گزش اين پشه اواخر ارديبهشت تاخرداد ماه است و علائم در تابستان و حتي پائيز ظاهر مي‌شود. پشه در روزها در بين درها و پنجره‌ها و درزهاي آن و نخاله‌هاي ساختماني و مكان‌هاي تاريك و غير بهداشتي زندگي مي‌كند.

روش درمان:

ترکیبات آنتیموان پنج ظرفیتی) گلوکانتیم و پنتوستام ) : که بدوشکل تزریق موضعی و تزریق سیستمیک قابل استفاده است .

تزریق موضعی در موارد زیر اندیکاسیون دارد.

تعداد ضایعات محدود ( ۲ –۳ ( عدد در نزدیکی ارگانهای حیاتی نباشد.

روش تزریق:

تزریق معمولاً در چهار نقطه داخل زخم صورت می گیرد تا زمانیکه رنگ محل تزریق ضایعه متمایل به سفید گردد.

مقدار تزریق:

بستگی به اندازه ضایعه داشته و فواصل درمان هفته ای یکبار می باشد . درمان یاد شده تا بهبودی کامل ضایعه توصیه می گردد.

داروهاي موضعي كه در درمان سالك به‌كار رفته است عبارتند از:

• كيناكرين

• مايكونازول

• كلوتريمازون

• گلوكاننيم

• كلرو‌پرومازين

• پارامومايسين

• آمفوتريسين

روش های پیش گیری از سالک:

• رعایت بهداشت محیط

• گرد آوری فضولات حیوانی و جلوگیری از انباشته شدن آنها

• گرد آوری و دفع بهداشتی و مستمر زباله با استفاده از سطل دردار

• بهسازي محيط

• تخریب و تسطیح اماکن مخروبه .

• دوری از محل زندگی پشه خاکی و مناطق آلوده به سالک ، به ویژه هنگام غروب و اوایل شب

• محافظت بدن در برابر نیش زدن پشه خاکی

• ترمیم شکاف ها و حفره های موجود در دیوارها و سایر قسمت های مناطق مسکونی انسان و دام

• پوشاندن قسمت های باز بدن

• مبارزه با جوندگان و سگ های ولگرد

• محافظت و پوشيده نگه داشتن زخم هاي سالک براي جلوگيري از گزش پشه خاکي و انتقال بيماري

• استفاده از حشره کش هاي موثر شيميايي در منازل به صورت مستمر.

• استفاده از پشه بندهاي آغشته به سموم موقع استراحت هنگام شب در فضاي باز.

• نصب توري مناسب پشت پنجره هاي منازل براي جلوگيري از ورود حشره ناقل در طبقات اوليه ساختمان.

• دفع صحيح و مستمر زباله و فضولات دامي و انساني و جلوگيري از انباشته شدن آنها.

• درمان کامل و به موقع بيماران مبتلا

تصاویر:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

ورود

100 مبتلا به بیماری سالک در مهران شناسایی شدند

ارسال های توصیه شده

saba mn 20,993

لینک به دیدگاه

saba mn 20,993

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

سایت نواندیشان

انجمن نواندیشان

فعالیت ها

جریان فعالیت های من

کسب درآمد کنید