انواع فرهنگ های لغت عربی

[masi eng 47,044]

به نام خدا

انواع فرهنگ های لغت عربی

 

ففرهنگ لغت در عربی معجم و قاموس نامید می شود و لغت نامه ها از نظر ترتیب بندی چهار نوعند:

۱- به ترتیب موضوعی :مانند لغت نامه ((الغریب المصنّف)) ابو عبید قاسم ابن سلام

2 - به ترتیب حروف حلقی : مانند ((کتاب العین)) خلیل بن احمد و ((المحیط فی اللّغة)) اسماعیل بن عباد

3 - به ترتیب حرف آخر کلمه : برای استفاده شعرا و سجع نویسان برای یافتن قافیه مفید است مانند ((الصّحاح)) تالیف اسماعیل بن حمّاد جوهری که خود بنیان گذار این سبک است.

4 - ترتیب حرف اول کلمه : این نوع لغت نامه ها که امروزه استفاده می شود با توجه به حرف اول کلمه تدوین شده.

انواع فرهنگ ها از نظر شیوه تنظیم به دو شیوه اشتقاقی و ابجدی تقسیم می شوند

اشتقاقی : چون کلمات زبان عربی اشتقاقی اند و مانند فارسی و انگلیسی ترکیبی نیستند نمی توان کلمات را بر اساس ظاهر آنها دسته بندی کرد و باید بر اساس ریشه کلمات دسته بندی شوند

در این فرهنگ ها کلمات بر اساس حروف اصلی و بدون در نظر گرفتن حروف زائد پشت سر یکدیگر قرار می گیرند مثل تبارک در ریشه برک و استقلال در قلل و متزلزل در زلّ پس برای یافتن لغت باید بتوانید حروف اصلی را از حروف زائد تشخیص بدهید و تا حدودی باید علم صرف و حروف عله و معتلات و قواعد اعلال و ابدال را خوب بلد باشد که مثلا بداند استیعاب و اتهام را باید در وعب و وهم بیابد با مراجعه به این نوع فرهنگ ها هم خانواده های آن را هم می بینید و با لغات شبیه آن نیز آشنا می شوید فرهنگ هایی مانند المعجم الوسیط و المنجد و چاپ جدید لسان العرب و الجاموس علی القاموس و محیط المحیط و اقرب الموارید و البستان و متن اللغه با این شیوه جمع آوری شده اند

ابجدی : در دهه آخر شیوه جدیدی در فرهنگ نویسی رواج یافته است در این فرهنگ ها طبق ظاهر کلمه با حروف اصلی و زائد دسته بندی می شوند (مانند فرهنگ های انگلیسی و فارسی) مثلا لغات استفهم و استفاض و استفّ کنار هم قرار دارند و لغات ناصر و منصور و انتصر و ینصر با وجود ریشه مشترک بسیار دور از هم هستند این فرهنگ برای کسانی که با قواعد آشنایی ندارند است ولی چندان علمی و در خور توجه نیست فرهنگ هایی مثل الرائد از جبران مسعود و لاروس از خلیل الجُرّ و المنجد الابجدی از انشارات دارالمشرق بیروت با این شیوه تنظیم شده اند

واژه یابی :فرهنگ ها ابتدا اولین صیغه ماضی ثلاثی مجرد را ذکر می کنند و در فرهنگ های اشتقاقی اول فعل های مجرد یک ریشه و سپس افعال مزیدی که به کار رفته و اگر فعلی در یکی از بابهای مزید نباشد یعنی در آن باب کاربرد ندارد و مصدر ثلاثی مجرد هم ذکر می شود مانند : غضب غضباً الشیء : اخذه قهراً(آن چیز را به زور گرفت) و مصادر مزید و اسم فاعل و اسم مفعول و اسم تفضیل و اسم زمان و مکان و صفت مشبهه و صیغه مبالغه(هر کدام را بعدا توضیح می دهم) ذکر نمی شوند (چون خود پژوهشگر باید بداند هر کدام چطور ساخته می شوند و معنی آن بوسیله فعل بفهمد) اگر این اسامی در فرهنگ لغت ذکر شود به این معناست که در معنای اصلی خود به کار نرفته اند و به صورت مجازی یا استعاری استعمال شده اند.مثلا خَطِفَ به معنای ربودن سریع است ولی فرهنگ لغت اسم فاعل آن را اینگونه ذکر می کند : الخاطف : اسم فاعل و الذئب و الخاطف من السهام الذی یقع علی الارض ثم یجبو الی الهدف یعنی خاطف علاوه بر اینکه اسم فاعل است (رباینده سریع) به معنای گرگ و معنای تیری که به زمین اصابت می کند و دوباره به سوی هدف می رود نیز هست و کَسَرَ که فرهنگ لغت اسم مکان آن را اینگونه می آورد المکسِر : موضع الکسر و المَخبِر و الاصل یعنی علاوه بر اسم مکان کسر(مکان شکستن) به معنای زمان آزمایش و به معنای اصل و ریشه نیز هست.

و من آیاته اختلاف السنتکم(( از نعمتهای خداوند اختلاف زبان هایتان است ))

برای فراگیری عربی مهمترین چیز انگیزه و پشتکار است اگر عربیتان نزدیک به صفر است باید در اول چند لغت ضروری و برخی قاعده های ضروری رو بیاموزید.

خیلی ها برای یادگیری عربی حوصله آموزش قواعد را ندارند ولی قواعد هم جزو زبان عربی ست و باید رعایت شوند عرب زبانها چون زبان مادریشان است خود به خود قواعد را اجرا می کنند.

برای یادگیری لغات باید خیلی عربی گوش دهید (البته در اول باید لغاتی یاد بگیرید که وقتی گوش می کنید از چند جمله چند کلمه را بفهمید) فکر کنم ساده ترین راه همین گوش دادن مداوم عربی است اول از عربی ساده تر مثل اخبار شروع کنید و شبکه های اخبار عربی را ببینید در صورت یادگرفتن عربی فصیح (که اخبار اکثرا عربی فصیح است) می توانید بقیه را راحت تر یاد بگیرید حتی اگر خیلی متوجه نمی شوید اشکال ندارد فقط باید خیلی گوش دهید هر چه بیشتر گوش دهید سریعتر به عربی مسلط می شوید در کنار آن مجلات و روزنامه های عربی مطالعه کنید و هر لغت را که نفهمیدید به لغتنامه مراجعه کنید برای استفاده از لغت نامه هم از حتما لغت نامه های عربی به عربی استفاده کنید (اگر متوجه نمی شوید اول عربی به عربی مراجعه کنید بعد عربی به فارسی را ببینید) (یک پست هم درباره لغتنامه های عربی به عربی می نویسم) اگر می خواهید سریع تر یاد بگیرید بهتر است کلاس های آموزش مکالمه عربی بروید

برای ترجمه هم قواعد ترجمه را بیاموزید و در کنار آن ترجمه های انجام شده خیلی می تواند کمک کندو در کنار آن کار عملی و خودتان باید ترجمه کنید. یاد گرفتن زبان های دیگر کمی کار سختی است آن هم زبان عربی ولی وقتی با علاقه همراه باشد خیلی شیرین است و دنیای جدیدی به روی انسان باز می شود کسانی که به عربی حرف می زنند بسیارند زبان عربی هم زبانی است که خیلی با آن سر و کار داریم. (خلاصه فراگیری زبان عربی اهمیت و منافع زیادی دارد که بحث جدایی می طلبد

 

 

 

 

 

خدايا ، يادم بده ، يادم باشه ، يادت باشم