پرورش طاووس

[masi eng 47044]

مقدمه :

 

 

طاووس در بسیاری از سرزمین ها ستایش و ستوده شده اما در برخی ازنقاط

جهان نیز پرندگان زیان آوری مطرح شده است.دراساطیریونانی تصویرهایی از این

پرنده با شکوه استفاده کرده اند .پرورش طاووس دراروپا ازقرن 14 میلادی گسترش

پیداکردالبته درقرون گذشته تنها ثروتمندان می توانستند این پرنده را داشته باشند.

امروزه طاووس ها توسط برخی از گروهای هندی مقدس می باشد .امروزه

پرورش طاووس در ایران جنبه تجاری ندارد اما علاقه مندان زیادی برای پرورش این

پرنده زیبا وجود دارند . از نظر دین اسلام نیز گوشت طاووس حرام می باشد و

مسلمانان را از خودن گوشت آن منع کرده است.

[masi eng 47044]

ویژگی ها و مشخصات طاووس :

 

 

طول بدن آنها بسته به جنس و نژاد پرنده از 70 تا 130 سانتی متر متفاوت است.

طول دم در گونه pavo , از 140 تا 160 سانتی متر است. وزن انها نیز بسته به

گونه و جنس از 1/2 تا 6 کیلو گرم می باشد . طول بال نیز 80 تا 160 سانتی متر

است .

[masi eng 47044]

گونه های طاووس :

 

 

 

دوگونه مهم طاووس عبارتند از :

 

 

 

1 - طاووس هندی ( pavo cristatus ) که منشاء آن اسیایی است

2 - طاووس سبز ( pavo muticus ) که منشاء این پرنده هم اسیا است .

البته یک گونه طاووس کنگو هم وجود دارد که منشاء آفریقا دارد . همچنین

طاووس های هندی و سبز زیر گونه های بسیاری دارند .

[masi eng 47044]

طاووس هندی ( آبی ) :

 

 

 

طاووس هندی یا آبی نر پروبال های آبی روشن و درخشان و تا حدودی

سبز رنگ دارد .در این گونه , جنس نرتاجدارند .طاووس هندی ماده

دارای رنگی ,مخلوط از سبز تیره , قهوه ایی و خاکستری در پر و بال خود

دارد.اگرچه همانند جنس نر دم دراز ندارد اماتاجی بر سر خود دارد .

سن جوجه کشی در این نژاد , سال دوم بوده و تعداد تخم های

آن در یک سال بین 8 تا 16 عدد متغیر است .

 

 

 

[masi eng 47044]

طاووس سبز :

 

طاووس سبز از نظر شکل ظاهری نسبت به طاووس هندی بسیار متفاوت است . رنگ پر و بال این طاووس بیشتر سبز و کمی زرد رنگ است. بر خلاف طاووس هندی , جنس ماده طاووس سبز شباهت بیشتری به جنس نر خود دارد .و از نظر رنگ تقریبا مشابه هم هستند با این تفاوت که در جنس ماده مانند نرها , پرهای آن درخشش و طراوت خاص را ندارد.

[masi eng 47044]

طاووس سفید :

 

از نژاد های هندی و سبز , نژاد های مختلفی ایجاد شده که معروف ترین آنها نژاد طاووس سفید است که از طاووس هندی جهش یافته است.دراین نژاد , نرها و ماده ها کاملا سفید رنگ می باشند . دم در نرها سفید و بلند با گلهای چشمی شکل که هرچه سن نر بیشتر شود طول پرهای دم بلندتر می شود و کاکل پرچمی به رنگ سفید می باشد .

پوست صورت نرها و ماده ها بدون مو و سفید رنگ می باشد. فصل جفت گیری در طبیعت در اوائل فروردین ماه است .

 

[masi eng 47044]

رفتار های تولید مثلی در طاووس :

 

طاووس ها معمولا زندگی چند همسری دارند و در فصل جفت یابی , خیلی زیاد و با صدای خیلی بلند و گوش خراش آواز سر می دهند . از این رو بهتر است در نواحی مسکونی شهری از این پرنده نگهداری نشود .

[masi eng 47044]

جوجه کشی :

 

یک طاووس ماده به طور کلی 5 تا 10 تخم می گذارد اما گاهی نیز به طور قابل ملاحظه ایی تعداد تخم ها افزایش می یابد .مدت زمان جوجه کشی حدود 28 روز است .دمای مورد نیاز برای جوجه کشی با دستگاه های جوجه کشی 37/7 درجه سانتیگراد هست . در صورتی که بخواهیم به طور طبیعی جوجه کشی کنیم , ماده طاووس می تواند کرچ شود و بر روی تخم بخوابد و پس از دنیا آوردن جوجه ها نیز از آنها مراقبت کند . این مسئله اگر چه کار پرورش دهنده را از نظر پرورش جوجه ها راحت می کند , اما ماده هایی که بر روی تخم می خوابد و پس از دنیا امدن جوجه ها از آنها مراقبت می کند در این بازه زمانی دیگر تخم نمی گذارد .ماده ها معمولا در حدود 2 ماهگی جوجه ها را رها می کنند.در جمع آوری تخم برای قرار دادن آنها در دستگاه جوجه کشی بهتر است تخم ها بیش از 8 روز ذخیره نشوند , چرا که مدت زمان بیشتر از این مقدار, باعٍ کاهش رطوبت تخم شده و باروری تخم را کاهش می دهد. .از طرف دیگر چون فصل تخم گذاری طاووس ها در فصل گرم سال است , این گرما باعث رشد سلولی درون تخم شده و چون این دما به اندازه کافی نیست باعث مرگ جنین می شود .بهتر است در این مدت 8 روز دما را بین 15 تا 18 درجه سانتی گراد رساند .و اگر بیش از 3 روز تخم ها را نگهداری می کنید باید تخم ها را در زاویه 45 درجه قرار بدهید و هر روز چندین بار تخم را بچرخانید . ( از قرار دادن تخم درون یخچال به شدت بپرهیزید ) .در جوجه کشی مصنوعی می توانید از شانه های بوقلمون استفاده کنید .بکوشید که تخم ها کمتر به آلودگی هایی همانند مدفوع و گل و یا هر چیز دیگری آلوده شود .و از شستن تخم ها هم پرهیز کنید و آلودگی ها را با یک پارچه زبر از روی پوسته جدا کنید.

[masi eng 47044]

پرورش جوجه طاووس :

 

دمای مورد نیاز برای این پرنده در هفته نخست 33 تا 35 درجه سانتیگراد و پس از آن هر هفته 2 تا 2/5 درجه سانتی گراد باید دمای سالن و یا اتاق نگهداری جوجه طاووس ها را کم کرد.پس از در آمدن کامل پرو بال دیگر نیاز به وسایل گرمایی مصنوعی ندارند . برای گرم کردن سالن های بزرگ باید از هیتر و یا مشعل استفاده کرده و برای اتاق های کوچک می توان از بخاری گازی و یا نفتی استفاده کرد , البته اگه تعداد جوجه ها خیلی کم است می توان آنها را درون یک جعبه قرار داد و درون آن را با لامپ های رشته ایی 100 تا 200 وات برای روشنایی و گرم کردن ان استفاده کرد.در هفته هشتم آنها دیگر نیازی به منبع گرم کننده نخواهند داشت و خودشان می توانند خود را گرم کنند.البته این مسئله تا حدودی به موقعیت مکانی شما هم بستگی دارد .به طور مثال گرم کردن یک جوجه تازه به دنیا آمده در فصل اردیبهشت در نواحی کوهستانی استان مازندران و یا آذربایجان نیاز به انرژی بیشتری داشته و ممکن است پس از 8 هفته هم نیاز به گرم نگه داشتن جوجه ها داشته باشند , اما جوجه ایی که در همین زمان در استان بوشهر و یا هرمزگان پرورش می یابد , ممکن است نیاز به گرم کردن اتاق پرورش تا 8 هفتگی نداشته باشد .

در طبیعت طاووس ها , جانورانی همه چیز خوار هستند , و بخش های مختلف گیاه , گلبرگ گلها , دانه ها , حشره ها , خزندگان و دوزیستان کوچک استفاده می کنند . اما در اسارت و محیط پرورشی , جوجه طاووس ها به پروتئین بالای نیاز دارد ( 28 تا 30 % ) . برای تغذیه جوجه طاووس ها می توان از جیره استاتر بوقلمون و یا قرقاول استفاده کرد.خوراک ها را در تقریبا تمام سطحی که جوجه ها قرار دارند بریزید . بهتر است که جوجه ها را در کنار منابع حرارتی قرار داده و خوراکشان را همانجا بریزید .البته در اتاق ها و یا سالن های بزرگ علاوه بر بخش کردن خوراک , می توان از سینی دانخوری که برای جوجه ها نیز استفاده می شود , استفاده کرد .هر سینی برای حدود 50 قطعه مناسب است . و برای تعداد کمتری که در کارتن و جاهایی شبیه آن می توانید از چیز هایی شبیه این سینی اما کوچکتر هم استفاده کنید .خوراک باید بسیار ریز باشد. البته عده ایی تخم مرغ را آب پز و سپس له کرده و در اختیار جوجه طاووس ها قرار می دهند .(به نظر من بهتره در صورت داشتن جیره استارتر بوقلمون و یا قرقاول , از این خوراک استفاده کنید ). در صورتی که جوجه ها با دستگاه جوجه کشی به دنیا آمده اند بهتر است چند جوجه یک روزه مرغ ( توجه داشته باشید حتما سالم و یک روزه و هم اندازه آنها باشند ) به مدت 1 تا 2 روز در کنار آنها نگهداری کنید , تا جوجه طاووس ها از این جوجه مرغ ها یاد بگیرند تا چگونه غذا بخورند . اما اگر به شیوه طبیعی به دنیا آمده اند و مادر دارند نیازی به این کار نیست .

برای آبخوری جوجه ها , بهتر است از آبخوری کله قندی که برای جوجه های مرغ نیز استفاده می شود , استفاده کرد .اگر ظرف آب به گونه ایی باشد که جوجه های طاووس درون آن بروند ممکن است خیس شده و یا خفه شوند و بمیرند . که با توجه به قیمت طاووس بهتر است از آبخوری کله قندی ویا ظرفهای ابتکاری شبیه آن استفاده کنید.عده ایی از پرورش دهندگان از محلول آب شکر ( 1 قاشق شکر در یک لیتر آب ) در 24 ساعت اولیه زندگی انها استفاده میکنند آما بهتر است از محلول « مولتی ویتامین + اسید آمینه » ( 1 سی سی در 1 لیتر آب ) استفاده کنید .این محلول را تا یک هفتگی در اختیار جوجه ها قرار دهید .

[masi eng 47044]

سن بلوغ :

 

اگر چه ممکن است ماده ها در سن 1 سالگی تخم های بارور تولید کنند , اما سن بلوغ ماده ها که بتوانند تخم های بارور بهتری تولید کنند در حدود 2 سالگی هست .طاووس نر برای بیشترین مقدار باروری باید دست کم 3 سال و یا بیشتر داشته باشند .

[masi eng 47044]

نسبت نر به ماده :

 

یک طاووس نر را می توان برای 5 ماده در نظر گرفت , اما بهتر است بیشتر از 3 یا 4 ماده نباشند .

[masi eng 47044]

ساختمان سازی برای طاووس ها :

 

در نخستین گام باید یک زمین و مکان مناسب انتخاب کنیم .مکان لانه باید بالاتر از زمین های اطراف بوده و زهکشی خوب داشته باشد و به ایجاد سر و صدای بسیار زیاد توسط طاووس های نر در فصل جفت گیری هم توجه کنید. در هنگام ساختن آشیانه باید به شرایط آب و هوایی و فصل های مختلف سال و همچنین باد های منطقه ایی توجه نمود.در صورتی که در نواحی سرد و کوهستانی ایران زندگی می کنید شاید به دیوار کشی در اطراف قفس و استفاده از منابع گرم کننده حتی برای طاووس های بالغ هم نیاز داشته باشید .در هنگام طراحی آشیانه به مشکلاتی همانند جانواران موذی و وحشی و همچنین از همه مهم تر پول جیب تان توجه کنید .بهتر است در هنگام ساخت آشیانه , به گونه ایی ساخته شود که بین هر آشیانه فاصله ایی باشد ( 2 تا 4 متر ) و بین آشیانه ها را با پارچه و یا هر چیز دیگری بپوشانید تا نر ها همدیگر را نبینند , به ویژه اگر نخواهید و یا نمی توانید بین لانه ها فاصله ایی ایجاد بکنید . چرا که این کار باعث کاهش نزاع میان نر های هر لانه در فصل جفت گیری می شود. اطراف آشیانه و سقف آن را هم با توری بپوشانید .

[masi eng 47044]

فضای آشیانه ها ی طاووس :

 

تا 3 تا 4 هفته اول زندگی جوجه ها بسته به فصل های مختلف و موقیعت مکانی مختلف ( از نظر سردی و گرمی هوا در مکان های مختلف ایران ) باید جوجه ها را در اتاق های گرم نگهداری کرده , و بر اساس آنچه که در بالاتر گفتیم باید شرایط دمایی را مدیریت کنید . از 4 هفتگی به بعد می توان فضای 3/5 × 3 متر فضای سر پوشیده و 7 × 3 متر فضای آزاد برای 40 تا 50 پرنده در 4 هفتگی مناسب است. توجه داشته باشید که جوجه هایی با اختلاف بیش از 2 هفته و یا بیشتر را در کنار یکدیگر قرار ندهید , وگر نه باید منتظر مجروح شدن و یا مردن جوجه های کوچکتر و اگر خیلی خوش شانس باشید باعث کاهش رشد جوجه های کوچکتر به خاطر فرار از جوجه های بزرگتر می شوید . پس از 2 تا 3 هفتگی جوجه ها دوست دارند بر روی چوب و یا شاخه هایی بنشینند که در طراحی و ساختن این اتاق ها به این نکته توجه کنید. برای مولد ها معمولا فضایی که در نظر می گیرند برای 1 نر و 2 دوماده , 7 ×4 متر و برای 1 نر و 3 ماده 7/5 تا 8 × 5 در نظر می گیرند . اما ممکن است فضای 6 × 3 را برای 1 نر و 1 ماده مولد با دو سال سن در شروع کار کافی باشد . همچنین برای 1 نر و 6 ماده باید 11× 3/5 متر فضا در اختیار انها قرار داد ( هر چند که بهتر است نسبت نر و ماده کمتر از 1 به 6 باشد).در انتهای هر آشیانه یک لانه و فضای مسقف در نظر می گیرند .این لانه ممکن است بسیار ساده ( همانند شاخ و برگ درختان ) در نواحی گرمسیری مانند هرمزگان و سیستان و بلوچستان و بوشهر و یا استفاده از مصالح ساختمانی مستحکم در برابر باران و سرما در نواحی سرد سیر ایران همانند ارتفاعات مازندران و یا آذربایجان ویا کردستانو یا هر منطقه سرد سیر دیگر باشد.ارتفاع این اتاق ها در بخش جلویی 2 مترو 20 سانتی متر (2/20 متر )و در قسمت پشت ساختمان 1 متر و 80 سانتی متر ( 1/80متر ) باید باشد . در انتخاب مصالح ساختمانی به دلیل گران بودن این پرنده ها حتما به نا امنی هایی که از سوی جانوران وحشی و حتی برخی از انسانها ( ما می نویسیم انسان , اما شما بخوانید دزد ها ) رخ می دهد توجه نمایید . در آشیانه هایی که 7/5 تا 8 × 5 فضا برای یک نر و سه ماده در نظر گرفته ایید از این مقدار باید حدود 7/5 تا 8 متر مربع را برای فضای مسقف قرار دهید و برای 1 نر و 2 ماده این فضا کمتر از این مقدار است.

کف لانه ها در بخش مسقف باید کف سیمانی داشته باشد و بر روی این کف سیمانی می تواند تراشه چوب و یا شن و ماسه به ارتفاع 3 تا 5 سانتی متر باشد . اما در بخش بدون سقف بهتر است شن و ماسه و یا سیمان و یا علوفه کاشته شود تا پرنده ها در هنگام بارندگی کثیف و گل آلود نشوند .