گرگ ها بدنام شده اند !

[Iman-Emperatour 4937]

شايد هيچ حيواني به اندازه گرگ بدنام نباشد و شايد دليل اصلي اين بدنامي، داستان ها و افسانه هايي باشد که به خصوص از کشورهاي روسيه و امريکا سرچشمه گرفته است. اما زيست شناسان اين کشورها پس از مطالعاتشان در دهه هاي اخير بر روي اين گونه، متذکر شده اند که گرگ بي جهت خطرناک قلمداد شده است و از نظر اکولوژيک، نقش بسيار مهمي دارد. گزارش هاي حمله گرگ به دام هاي اهلي همگي در مناطقي بوده اند که حيوانات وحشي آن مناطق نابود شده اند. البته بايد گفت در چند سال گذشته، گزارش هاي پراکنده يي هم از حمله گرگ به انسان وجود دارد اما علت آن را مي توان تغيير بسيار زياد زيستگاه هاي گرگ به دست انسان ها و کم شدن شديد تعداد طعمه هاي آن بر اثر شکار بي رويه و تخريب مراتع دانست. گرگ که بزرگ ترين گونه از خانواده سگ سانان است معمولاً در بين صخره ها، سوراخ حيواناتي مانند روباه و ريشه درختان، دو يا چند لانه مي سازند که در مواقع احساس خطر بچه ها را از يک لانه به لانه ديگر منتقل مي کنند. پراکنش جهاني اين گوشت خوار به قاره هاي امريکا، اروپا و آسيا محدود شده و در اکثر مناطق کشور ما زندگي مي کنند.

گرگ ها که حيواناتي شبگرد هستند، معمولاً در گروه هايي که به ندرت از 10 گرگ تجاوز مي کند، زندگي مي کنند و قوي ترين گرگ، رهبري گروه را به عهده دارد. گرگ هاي عضو يک گروه، غالباً با هم نسبت فاميلي دارند و معمولاً گروهي به شکار مي روند. غذاي آنها را علف خواران بزرگ مانند قوچ وحشي، پازن، آهو، مرال و شوکا تشکيل مي دهد. علاوه بر آنها از مهره داران کوچک و پرندگان نيز تغذيه مي کنند اما در مواقع کميابي طعمه، از لاشه حيوانات و مواد گياهي استفاده مي کنند. جالب توجه است که در منطقه مراکان آذربايجان غربي، غذاي اصلي گرگ ها را در فصل تابستان، «هندوانه» تشکيل مي دهد. گرگ ها که حيواناتي بسيار پرطاقت و خستگي ناپذير هستند، مي توانند 100 کيلومتر را با سرعت آهسته در يک روز بدوند. گرگ هاي پير که توانايي همراهي با گله را ندارند، از گله جدا شده و بقيه عمر را به تنهايي زندگي مي کنند. نحوه شکار گرگ ها نيز به گونه يي است که ابتدا طعمه هاي خود را زير نظر گرفته و با تعقيب کردن پيرترين، ضعيف ترين و مريض ترين حيوان گله، آن را شکار مي کنند. شاخص ترين خصوصيت گرگ ها در هنگام شکار، اين است که به راحتي شکار خود را رها نمي کنند. تا چند روز پس از خوردن غذا نيز در کنار طعمه خود استراحت مي کنند و پس از آن براي به دست آوردن غذا به محل جديدي مي روند. سن بلوغ گرگ ها، با توجه به جنسيت متفاوت است. نرها بين دو تا سه سالگي بالغ شده و ماده ها در دو سالگي به بلوغ مي رسند و نر و ماده، هر دو مي توانند هم با سگ و هم با شغال جفت گيري کرده و بچه دار شوند. دوره بارداري دو ماه است و تعداد توله ها بين 2 تا 10 توله گزارش شده ولي عموماً 3 تا 5 بچه مي زايند. مسووليت تهيه غذا براي ماده و توله ها به عهده گرگ نر است ولي نر و ماده مشترکاً از توله ها مواظبت مي کنند. بچه ها که در بدو تولد کور هستند، بعد از 10 روز چشم باز مي کنند و تا 6 ماه به والدين خود وابسته هستند. طول عمر آنها در طبيعت 9 سال بوده ولي در اسارت تا 16 سال زندگي مي کنند. گرگ ها در اسارت، همانند سگ مهربان و بازيگوش هستند. بسيار زيرک و باهوش بوده و استعداد شناسايي افراد را دارند. بچه هاي آنها خيلي زود اهلي مي شوند. گرگ ها دشمن طبيعي خاصي ندارند، اما در سال هاي اخير به خاطر کم شدن طعمه، تعقيب با وسايل نقليه موتوري، شکار، تله گذاري و استفاده از طعمه مسموم، جمعيت آنها در اکثر مناطق کشور کم يا نابود شده است. يکي از اهميت هاي اکولوژيک گرگ ها، جلوگيري از انتشار بيماري در گله هاي علف خواران و جمعيت پستانداران منطقه است. به اين صورت که آنها با انتخاب مريض ترين حيوان هر گله، از انتشار بيماري جلوگيري کرده و در قوي نگه داشتن پستانداران وحشي علف خوار نقش بسيار مهمي را ايفا مي کنند. از اين رو حفاظت اين گونه و ساير گونه ها (چه خطرناک و چه بي خطر براي انسان) حائز اهميت است.