گزارش کار تن ماهی

[Mahdi Eng 22,940]

کنسرو ماهي

در روغن: فرآورده‌اي است از گوشت يک يا چند گونه از ماهي‌هايی که پس از پخت اوليه و پُر شدن در قوطي و افزودن روغن و نمک به آن، دربندي و فرآيند حرارتي را گذرانده باشد.

 

گوشت تکه: به قطعاتي از گوشت کنسرو ماهي تون اطلاق مي‌شود که کوچک ترين بعد آن از 2/1 سانتي‌متر کمتر نباشد.

گوشت خرده: به قطعاتي از گوشت کنسرو ماهي تون اطلاق مي‌شود که بزرگ ترين بعد آن از 2/1 سانتي‌متر بيشتر نباشد.

 

 

ويژگي‌هاي استاندارد مواد اوليه:

ماهي

 

ماهي‌هاي مورد استفاده در تهيه اين فرآورده، بايد سالم، بدون عيب، تميز و حتي‌المقدور از يک گونه باشند. دارا بودن پوستي با درخشندگي شفاف و طبيعي، با بوي ماهي تازه صيد شده، عضلات سفت و ارتجاعي، چشم‌هاي روشن و شفاف و طبيعي، نشان دهنده کيفيت خوب اين ماهي‌هاست. ماهي‌هاي مورد مصرف در تهيه اين کنسرو مي‌تواند تازه يا منجمدباشد. در صورت استفاده از ماهي‌هاي منجمد حتما بايد زمان ماندگاري و نحوه انجماد آن در سردخانه، طبق مشخصات مندرج در استاندارد ملي مربوط باشد.

 

روغن: روغن مورد مصرف در تهيه کنسرو ماهي تون بايد روغن‌هاي مایع مجاز خوراکي مانند (روغن زیتون تصفيه شده) باشد و در زمان مصرف، با مشخصات مندرج در استانداردهاي ملي مربوط خود منطبق باشند.

 

نمک:نمک مورد مصرف در تهيه کنسروماهي تون بايد با ويژگي‌هاي مندرج در استاندارد ملي مربوط مطابقت داشته باشد.

 

آب: آب مورد استفاده براي شستشوي ماهي‌ها بايد آب آشاميدني بوده و مورد تاييد مقامات بهداشتي قرار گرفته باشد.

 

 

ظروف بسته‌بندي (قوطي): ويژگي‌هاي قوطي‌هاي مورد مصرف بايد با استاندارد ملي مربوطه مطابقت داشته و سطح خارجي آن در برابر خوردگي احتمالي مقاوم باشد.

 

لاک‌ها: لاک‌هاي مصرفي در اين قوطي‌ها که در تماس مستقيم با مواد غذايي است، بايد در مقابل هر يک از مواد درون قوطي مقاوم باشد.

فرآيند توليد: ماهي پس از صيد(مرگ) در اثر فعاليت باکتري‌ها و آنزيم‌ها به سرعت ويژگي‌هاي خود را از دست داده و پس از مدتي علايم فساد در آن ظاهر مي‌گردد. لذا جهت افزايش زمان ماندگاري آن بر اساس اصول نگهداري مواد غذايي مراحل زير در مورد آن انجام مي‌گيرد:

 

1- از بين بردن ميکروارگانيسم‌هاي موجود در حد امکان يا جلوگيري از فعاليت آن ها به وسيله پخت اوليه(Pre–cooking) به کمک بخار يا هواي داغ.

 

2- توقف يا کاهش سرعت فعاليت آنزيم‌ها و جلوگيري از دستيابي به اکسيژن، جهت ممانعت از فعل و انفعالات شيميايي از طريق جاگذاري ماهي‌ها در قوطي و خالي کردن نسبي هواي قوطي‌ها قبل از دربندي.

3- حفاظت محصول مورد نظر از آلودگي مجدد، از طريق دربندي قوطي‌ها و اعمال فرآيند حرارتي نهايي (Heat Processing) به‌مدت 65 دقيقه در دماي 121- 110 درجه سانتي‌گراد.

پختن ماهي تا حد نرم شدن استخوان‌ها و غيرفعال کردن تمامي باکتري‌ها و آنزيم‌هايي است که ممکن است در قوطي وجود داشته باشند که با اصطلاح "استريليزاسيون تجارتي" بيان مي‌گردد و عبارت است از فرآيندي که در پايان آن هيچ ارگانيسم بيماري‌زاي زنده‌اي با روش‌هاي معمول قابل جستجو نبوده و تعداد ساير ميکروارگانيسم‌‌هاي باقيمانده ي عامل فساد نيز به قدري کم باشد که در شرايط معمول نگهداري(بدون استفاده از يخچال) قادر به رشد و فعاليت نباشند.

ارزش غذايي: مواد مغذي در 100 گرم کنسروماهي تون(Tuna) در روغن به شرح زير است:

آب: 6/52 گرم انرژي: kcal 288 پروتئين: 2/24گرم چربی: 5/20گرم خاکستر: 4/2 گرم ساير:مواد معدنی و ویتامینها. در حال حاضر سرانه مصرف ماهی در کشور حدود 5 کيلوگرم است که در مقايسه با متوسط سرانه دنيا(22 کيلوگرم) ميزان کمي است که يکي از علت‌هاي آن مي‌تواند فسادپذيري بيش از حد ماهي باشد، چرا که مصرف ماهي فاسد، مسموميت و حساسيت شديد براي مصرف کننده به دنبال دارد. بنابراين با مصرف کنسرو ماهي ضمن تامين انرژي مورد نياز بدن، به نوعي کمبود يا فقدان ماهي در سبد غذايي نيز جبران مي‌گردد.

 

 

ويژگي‌هاي استاندارد فرآورده نهايي:

- قوطي پرشده اين فرآورده بايد عاري از زنگ زدگي، باد کردگي، لحيم شدگي، ضرب ديدگي در ناحيه دربنديي با علائم نشت و يا ساير آثار ناشي از فساد محتويات درون آن باشد.

 

- محتوي گوشت موجود در فرآورده، بايد بدون زوايد غير گوشتي مانند پوست، فلس، استخوان، باله، دم وامعاء واحشاء و دلمه خون آشکار باشد.

- چنانچه محصول تحت عنوان "کنسرو ماهي تون با گوشت تکه‌اي" عرضه مي‌شود، ميزان گوشت خرده در آن بايد بيش از 50 درصد وزن کل محتوي قوطي آبکش شده باشد.

- بافت گوشت ماهي در فرآورده بايد سفت و محکم بوده و متلاشي نشده باشد.

- رنگ گوشت ماهي در فرآورده بايد روشن يکدست بوده و با آن چه که بر روي برچسب قوطي قيد مي‌شود، مطابقت داشته باشد.

- اين فرآورده بايد بو و طعم طبيعي داشته و عاري از هر گونه طعم و بوي ناشي از علائم فساد محتويات آن باشد.

- استفاده از هر گونه ماده افزودني، در اين فرآورده مجاز نمي‌باشد.

نشانه‌گذاري: بر روي قوطي‌‌هاي کنسرو ماهي تون موارد زير بايد به طور خوانا نشانه‌گذاري شده باشد:

 

 

- نام محصول و نوع عرضه(مثلا با گوشت تکه‌اي يا خرده يا...) بدون گوشت تيره يا همراه گوشت تيره.

 

- ذکر اجزاء به کار رفته در فرآورده، با قيد مقدار

- شماره پروانه ساخت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي.

- شماره سري ساخت

- تاريخ توليد و انقضاي مصرف

وزن خالص محتويات در سيستم متريک

قيمت براي مصرف‌کننده

 

 

«مراحل تهیه کنسرو ماهی »

 

مرحله اول : آماده سازی

مرحله دوم :آب نمک گذاری(Brining)

مرحله سوم: پخت اولیه percooking

مرحله چهارم : قوطی گذاری (Packing)

مرحله پنجم: هواگیری و عبور از تونل اگزاست(Exhausting)

مرحله ششم : درب بندی (Canclosing)

مرحله هفتم : اتوکلاوکردن یا فرایند حرارتی (Heat procesing)

مرحله هشتم : سایر مراحل تولید کنسرو ( قرنطینه و برچسب زنی )

 

 

مرحله اول : آماده سازی

برای تهیه کنسرو ماهی لازم است با توجه به کنسرو مورد نظر در پایان مراحل ، ابتدا یکسری عملیات آماده سازی اولیه بر روی ماهیان خام انجام شود . مراحل اولیه آماده سازی در مورد ماهیان مختلف متفاوت است. مثلاًًًً در انواع ساردین ماهیان یا ماهیان پلاژیک که معمولاّتخلیه شکمی و قطع سر و دم (Gutting) در عرشه انجام نمی شود این ماهیان به ساحل حمل ،و پس از تخلیه ،عملیات آماده سازی در کارخانه های فراوری به صورت (Nobbing) سر جدا کردن Deheading) و تخلیه شکمی ( وفلس گیری(Desealing) صورت می گیرد . البته Nobing معمولاّ بصورت مکانیکی انجام می گیرد که در این حالت ماهی ها روی نوار متحرک در جایگاه خاصی قرار گرفته و به وسیله حرکت رفت و برگشت بر روی سطوح آجدار ضمن فلس گیری موجب قرار گرفتن ماهی به حالت قطع سر می گردد. در این حالت به وسیله تیغه مخصوص برش ، ناحیه سر ماهی قطع می گردد. در دستگاههای فرسوده و مستعمل ، تیغه های برش به دلیل تیز نبودن باعث کوفتگی وعدم قطع کامل سر می گردد . پس از قطع سر وهمزمان با قطع سرعملیات شستشو نیز انجام می شود. در مرحله آماده سازی ، ماهیان منجمد پس از یخ زدایی (Difrast) و ماهیان تازه پس از ورودشستشو می شوند. عمل شستشو در ماهیان متوسط و درشت با دست و با استفاده از فشار آب و برس نایلونی و در ماهیان ریز توسط دستگاه صورت می پذیرد. در فصول گرم جهت ایجاد حالت جمود کاذب در بافت ماهی بهتر است عمل سشتشو توسط آب سرد انجام شود ، یا پس از مرحله شستشو ، ماهی برای مدتی در آب سرد قرار داده شود. در پایان مرحله شستشو ، محصول آماده فرایند بعدی خواهد شد . با توجه به فسادپذیر بودن محصول باید دقت شود که فاصله بین آماده سازی و مراحل بعدی به حداقل ممکن کاهش داده شود .

 

 

مرحله دوم :آب نمک گذاری(Brining)

در این مرحله ماهیهای شسته وآماده شده برای مدت معینی درمحلول آب نمک اشباع(حاوی25% نمک) غوطه ور می گردند . نمک در طول مدت غوطه وری جذب گوشت ماهی شده وطعم مطبوعی در محصول ایجاد می نماید. آب نمک گذاری علاوه بر ایجاد طعم ، سبب استحکام و قوام پوست ماهی شده ومانع چسبیدن آن به قوطی می گردد. این عمل همچنین ظاهر ماهی را درخشان کرده و باقی مانده لزج(Slime) را از سطح بدن ماهی پاک می کند . در فرایندآب نمک گذاری مدت زمان باقی ماندن در آب نمک مهمترین عامل است . دراین مورد ماهیان بزرگ و ماهیان چرب به مدت زمان بیشتری نیاز دارند در صورتی که فیله نسبت به ماهیان کامل به زمان کمتری نیازمند است . بدیهی است مقدار نمک باقی مانده در گوشت ماهی در پایان مدت عملیات به زمان توقف ماهی در آب نمک بستگی داشته و زمان نگهداری ماهی در آب نمک باید به گونه ای در نظر گرفته شود که در پایان عملیات مقدار جذب نمک از 2% بیشتر نباشد .البته عوامل دیگری مانندتعداد ماهی موجود دریک تانک آب نمک،غلظت ودرجه حرارت آب نمک وهمچنین مقدار بهم زدن آب نمک در میزان جذب نمک موثراست . برای اندازه گیری غلظت نمک در آب معمولاّ از Brinometer یا نمک سنج استفاده می شود . غلظت آب نمک باید در فواصل زمانی مختلف اندازه گیری شود تا همواره از اشباع بودن آب نمک اطمینان حاصل گردد . باید توجه شود که نمک مورد استفاده همواره از انواع نمکهای خالص انتخاب شود .

 

مرحله سوم: پخت اولیهprecooking

پخت اولیه بر حسب نوع پروسه تولید ، اندازه و ترکیب شیمیایی انواع ماهیان متفاوت است . پخت اولیه می تواند تحت فشار بخار آب باشد که به آن پخت مرطوب (Steam cook) می گویند ممکن است پخت اولیه در حرارت خشک یا هوای داغ (Hot air) باشد . همچنین ممکن است پخت اولیه در روغن داغ صورت گیرد . گاهی نیز پیش پخت توسط دود صورت می گیرد .

انتخاب روشها عمدتا ًبا توجه به خواست بازار و گونه ماهی انجام می گیرد . پیش پخت سبب قوام گوشت و جداسازی آسانتر استخوان و سهولت قوطی گذاری آن می گردد .

استفاده از هوای داغ نیز باید با دقت بیشتری همراه باشد تا رطوبت محصول بیش از حد لازم گرفته نشود . در این صورت بافت اینگونه ماهیان خشک و سفت شده و اختصاصات کیفی آن کاهش می یابد .

پخت در هوای داغ (120درجه سانتیگراد)، و اشعه مادون قرمز بیشتر برای ماهیان درشت پیشنهاد می گردد . در دودی پخت، محصول اولیه در اثر تراکم دود در محفظه دود خانه دودی می گردد و حرارت ایجاد شده تا دمای 100 ـ80 درجه سانتیگراد سبب پخت آن می گردد . دود و حرارت در اثر سوخت ناقص خاک اره یا تراشه های مرطوب درختان پهن برگ در محفظه های بسته، تولید و سپس به درون اطاق دود یا دود خانه منتقل می گردد . نقش دود در تهیه کنسرو صرفاً برای ایجاد رنگ و طعم خاص دود در ماهی است هر چند به دلیل وجود مواد شیمیایی خاص دارای خواص نگهدارندگی نیز می گردد .

پس از پختن اولیه لازم است که محصول پخته شده حتما ًسرد شود . پختن سبب خارج شدن آب مازاد ، قوام و سفت شدن بافتها ، عقیم شدن فعالیت های آنزیمی و کاهش فعالیت های میکروبی می گردد . مدت زمان پخت اولیه بر حسب نوع و اندازه ماهی و روشهای پخت متفاوت است و دمای مورد استفاده حدوداً 100 ـ 80 درجه سانتیگراد می باشد .

 

 

مرحله چهارم : قوطی گذاری (Packing)

در مرحله قوطی گذاری، ماهیان پخته شده توسط کارگر یا بوسیله دستگاه پرکن، درون قوطی کنسرو قرار داده می شوند . انتخاب قوطی کنسرو براساس نوع محصول نهایی و اندازه ماهی سفارش شده متفاوت است در کشور ما عمدتاً برای تهیه کنسرو ماهی از قوطی های گرد دو تکه استفاده می شود که شامل بدنه و درب می باشند . این قوطی ها از جنس ورق گالوانیزه هستند که هر دو سطح آن قلع اندود شده است و سطح داخلی آن با لایه ای از لاک مخصوص پوشیده شده که در مقابل واکنش های شیمیایی احتمالی بین محتویات قوطی و بدنه مقاوم است . قوطی های کنسرو باید قبل از پرکردن حتماً شسته شوند زیرا ممکن است در طول مدت نگهداری قوطی در انبار ، خاک و گرد وغبار و ذرات معلق در هوا در داخل آنها جمع شده باشد . در پرکردن قوطی ها لازم است یک فضای خالی در قسمت بالای قوطی (Head Space) وجود داشته باشد . نحوه پرکردن قوطی ها باید به گونه ای باشد که ماهیان ریز به صورت سر به دم چیده شده و شکم ها به سمت بالا باشد . در مورد ماهیان متوسط و درشت هم باید قسمتهای تیره از بافت روشن تر جدا گردد تا نظر مصرف کننده را به خود جلب نماید . قوطی های پر شده را به همراه محتویات، وزن نموده و بر روی نوار نقاله متحرک قرار گرفته به جایگاه نتقال روغن و سس روانه می گردد . قرار دادن مقدار مناسب ماهی در هر قوطی با حداقل اختلاف وزن نیازمند مهارت و تجربه زیاد است ضمن اینکه فضای خالی در بالای قوطی ها این حساسیت را بیشتر می کند . این فضای خالی می تواند بوسیله افزودنی ها پر شده و یا در مرحله هواگیری در تونل اگزاست بکار گرفته شود .

 

مرحله پنجم: هواگیری و عبور از تونل اگزاست(Exhausting)

قوطی های کنسرو، پر و آماده درب بندی می شوند ولی لازم است قبل از درب بندی حتماّ هواگیری شوند در شرایط عادی پس از پر کردن قوطی و قبل از درب بندی مقدار فشار هوای فضای خالی بالای قوطی (Head spase) با فشار جو برابر است . چنانچه قوطی ها هواگیری نشده درب بندی شوند پس از قرار گرفتن در اتوکلاو وافزایش ناگهانی فشار داخلی قوطی سبب باز شدن درزها و قابلیت نفوذپذیری قوطی های کنسرو می گردد . با توجه به مطالب گفته شده معلوم می گرددکه برای جلوگیری از این حالت ضروری است در قوطیهای کنسروقبل از مرحله درب بندی یک خلاء جزئی ایجاد گردد. بوجود آمدن خلاء جزئی در قوطیهای کنسرو علاوه بر کاهش بروز آسیبهای احتمالی به درزهای موجود، در شناسایی بعدی قوطیهای متورم نیزمؤثر است زیرا دو انتهای قوطیهایی که در آنها خلاء جزئی وجود دارد در پایان مرحله اتوکلاو و سرد شدن قوطی ، کمی مقعر و فرو رفته خواهد بود . به همین دلیل قوطیهایی که انتهای آنها باد کرده و متورم باشد به آسانی شناسایی شده و مورد آزمایش قرار می گیرند .

 

خلاء جزئی را می توان به چند طریق در قوطیهای کنسرو ایجاد نمود

که از جمله می توان به موارد زیر اشاره نمود :

1- پر کردن قوطی به وسیله ماده غذایی داغ و درب بندی سریع آن.

2-پر کردن قوطی با ماده غذایی سرد و حرارت دادن آن تا دمای 95 -80 درجه سانتی گراد و درب بندی سریع آن.

3-خارج کردن هوای داخل قوطی بوسیله پمپ خلاء و درب بندی آن.

4-جایگزین کردن فضای بالای قوطی کنسرو بوسیله بخار داغ و درب بندی سریع آن.

مناسبترین روش برای تخلیه هوای قوطیهای کنسرو جایگزینی آن با بخار آب می باشد. در این روش قوطیهای کنسرو پس از دریافت افزودنیهای لازم از روی نوار نقاله وارد محفظه تخلیه هوا (Exhausting Box) می شوند این محفظه عایق بندی شده و دارای بخار آب 95 درجه می باشد. بخار آب فضاهای خالی قوطیهای کنسرو را در حین عبور از تونل پر می کند .

در پایان مراحل فوق، قوطیهای کنسرو با خروج از تونل تخلیه هوا به سرعت درب بندی می گردند ، در غیر اینصورت قوطی کنسرو فضای خالی خود را از دست خواهد داد و خلاء مورد نظر ایجاد نخواهد شد .

 

مرحله ششم : درب بندی (Canclosing)

درب بندی در کنسروسازی از حساسترین مراحل تولید بشمارمی رود، بطوری که اگردرخط کنسروسازی

درب بندی ناقص صورت پذیرد کنسرو تولیدشده مطمئن وقابل مصرف نخواهد بود . برای اینکه قوطی درب بندی شود ، پس از عبور از تونل و تخلیه هوای بالای قوطی بوسیله بخار آب ، بلافاصله درب فلزی آنرا روی بدنه پرس می نمایند . این عمل به وسیله دستگاه درب بندی انجام می گیرد . برای اینکه درب و بدنه بهم متصل و درگیر شوند دستگاه درب بندی طی دو مرحله عمل درب بندی را کامل می کند . در مرحله اول خمش لازم بین بدنه و درب ایجاد می گردد ودر مرحله دوم این خمش را متراکم و پرس می نمایند ، بطوری که هیچ منفذی بین دو لایه فشرده (درب و بدنه )وجود نداشته باشد . برای اطمینان از آب بندی شدن درب و بدنه قوطی معمولاّ محل اتصال درب را توسط ماده ای به نام ماستیک که نوعی لاک است می پوشانند . در پایان مرحله درب بندی ، قوطیها از درون یک دستگاه شستشو عبور داده می شوند . دراین دستگاه آب داغ با فشار برروی قوطیها اسپری می گردد . البته دربعضی کارخانجات قوطیهای کنسرو از حوضچه های آب داغ حاوی مواد پاک کننده عبور داده می شوند . طی این عمل روغن و سایرموارد چسبیده به قوطی از آن جدا شده و قوطیهای پر شده برای مرحله بعدی آماده می شوند.

 

مرحله هفتم : اتوکلاوکردن یا فرایند حرارتی (Heatprocesing)

هدف اصلی از قرار گرفتن قوطی های کنسرو در دستگاه های اتوکلاو پختن ماهی تا حد نرم شدن استخوانها و غیر فعال نمودن تمام باکتریها و آنزیمهای است که ممکن است در قوطی وجود داشته باشد .البته درجه حرارت و زمان لازم برای غیر فعال کردن باکتریها بیشتر از حدی است که برای پختن ماهی و غیر فعال کردن آنزیمها لازم می باشد . این علل در اتوکلاو به وسیله حرارت تحت فشار بخارآب انجام می گیرد . هرچند نابودی کامل باکتریها توسط فرایند حرارتی امکان پذیر نیست ولی درجه حرارت و فشار اتوکالاو شرایطی را در کنسرو ایجاد می کند که امکان هر گونه بیماری زایی از باکتریهای احتمالی آن گرفته می شود . مدت زمان ماندگاری قوطیها به درجه حرارت و فشار اتو کلاو و همچنین به عواملی از جمله اندازه قوطیها ، اسیدیته محتویات قوطی ، میزان بار آلودگی و ترکیب شیمیایی مواد داخل قوطی و همچنین جنس قوطیها و مدت ماندگاری در تونل اگزاست بستگی دارد . نحوه کار اتوکلاو به این صورت است که قوطیها پس از درب بندی و شستشو در سبدهای فلزی مشبک مخصوص قرار گرفته و بوسیله جرثقیل به داخل اتوکلاو منتقل می شوند. پس از بسته شدن درب اتوکلاو، بخار آب گرم با فشار به داخل دستگاه تزریق می گردد . هوای داخل اتوکلاو به تدریج تخلیه شده و فشار مداوماً افزایش می یابد . فشار اتوکلاو معمولاً 20ـ10 پوند برانیچ مربع و دما در حدود 121ـ 105 درجه سانتیگراد و مدت ماندگاری برحسب نوع کنسرو و اندازه قوطی بین 30 ـ20 دقیقه به طول می انجامد .

در پایان مدت زمان یاد شده شیر تنظیم ورودی بخار بسته و شیر خروجی آن باز می گردد تا به تدریج دما و فشار کاهش یافته و به تعادل با محیط برسند . سپس شیر مخصوص آب سرد را باز کرده تا آب وارد محفظه اتو کلاو گردد . در نتیجه یک شوک حرارتی حاصل می گردد بدینوسیله استریلیزاسیون قوطیهای کنسرو کامل می گردد . اتوکلاو ممکن است بصورت افقی یا عمودی باشد که نحوه عملکرد هر دو یکسان ست . مرحله هشتم : سایر مراحل تولید کنسرو ( قرنطینه و برچسب زنی ) برای اطمینان از استریل شدن قوطیها در مرحله اتوکلاو لازم است قوطیها قبل از برچسب زنی بمدت 15ـ10 روز در انبار مخصوص عایق بندی شده نگهداری شوند تا در پایان مدت مذکور در صورت وجود آلودگی در کنسرو آثار و علائم آن بروز نموده و نمایان گردد .از جمله علائم وجود آلودگی در قوطیها ، تورم وطیها و نشت محتویات از طریق درزها و شکافها می باشد . تورم قوطی های کنسرو عموماً بر اثر تراکم بیوگاز ناشی از فعالیت باکتریهای بیهوازی صورت می گیرد . البته ممکن است نوعی فساد در قوطی های کنسرو رخ دهد که آثار آن با تورم قوطی ها همراه نباشد. در اینصورت محتویات قوطی طعم و بوی نامطبوع پیدا می کند که به این حالت ترشیدگی بدون تورم یا (Flat sour) اطلاق می شود . در پایان مراحل قرنطینه چنانچه هیچگونه علائم فساد در قوطیهای کنسرو مشاهده نشود عملیات برچسب زنی صورت می گیرد . برچسبها می توانند یک علامت ساده یا تصاویر پیچیده ای باشند که بر قوطیهای کنسرو نسب می شوند . برچسبها دربردارنده حداقل نام مشخصه یا اطلاعات بیشتر می باشند . برچسبها اطلاعاتی از قبیل نام سازنده یا مؤسسه تولیدی ، تاریخ ساخت ، محتویات قوطی ، نحوه مصرف و نحوه استفاده سالم و تاریخ انقضاء آن را بیان می کنند . ضمناً برچسبها می توانند از طریق تصاویر جالب ، فراورده را ترویج و مشتری را به خود جلب نمایند . بر روی برچسبها شماره ثبت ، شماره پروانه بهره برداری ، آدرس و شماره تلفن شرکت تولیدی نوشته می شود . پس از برچسب زنی و بسته بندی محصول تولیدی روانه بازار مصرف می شوند .

 

بطور کلی میتوان مراحل عمل آوری ماهی را در کارخانه شامل موارد زیر دانست:

 

۱-تخليه ماهی از کاميون سردخانه دار وجداسازی ماهی های زخمی ۲-انتقال به سردخانه زير صفروکنترل دمای نگه داری(۱۸-) ۳-بيرون آوردن ماهی از سردخانه به اندازه مورد نياز توليد ۴-ديفراست ۵-سرزنی و قطعه قطعه کردن ماهی ۶-قصابی ۷-انتقال ضايعات ماهی به سردخانه ضايعات ۸-شستشوی قطعات ماهی ۹-چيدن قطعات ماهی بر روی سينی های پخت ۱۰-قرار دادن سينيهای پخت در تونل اتوکلاو پخت اوليه ۱۱-پخت اوليه ( کنترل زمان و فشار و درجه حرارت پخت) ۱۲-انتقال ماهی پخته شده به قسمت جداسازی ۱۳-جداکردن استخوان وگوشت سياه و پوست ماهی وگوشت سبز شده و خميری و کندوئی شکل و با بوی آمونياکی ۱۴-انتفال گوشت پاک شده به قسمت پرکن و ضايعات به سردخانه ضايعات ۱۵-پرکردن قوطی از گوشت(دستی يا با پرکن) ۱۶-کنترل وزن و وضع ظاهری قوطی پرشده ۱۷-انتقال قوطی به بخش نمک زنی و اضافه کردن نمک۱۸-اضافه کردن فاز مايع(روغن يا آب نمک)به صورت داغ ۱۹-خارج کردن هوای داخل قوطی با دستگاه اگزاست ۲۰-دربندی قوطی و سپس شستشوی چربی جدار خارجی قوطی با دستگاه قوطی شور ۲۱-استرليزاسيون(۱۲۱درجه سلسيوس)۲۲-خنک سازی و خشک کردن جدار قوطی ها۲۳-بسته بندی اوليه و کد گذاری ۲۴-انتقال به انبار قرنطينه ۲۵-انتقال به بخش بسته بندی نهايی و ليبل زنی پس از گرفتن تاييدی بخش کنترل کيفيت وحصول اطمينان از سلامتی محصول ۲۶-انتقال ضايعات به کارخانه ی پودر ماهی

 

مواد و وسایل لازم :

کنسرو تون ماهی

صافی با قطرچشمه ی 8/2 و 2/1

مزون

ترازو

خلا سنج

 

مراحل انجام کار در آزمایشگاه

 

ابتدا میزان خلا قوطی را به این صورت به دست می آوریم که خلا سنج را به صورت راست به درب کنسرو وارد می کنیم

 

در مرحله ی اول قوطی را وزن می کنیم. سپس مش 7 با قطر چشمه های 8/2 × 8/2 را وزن می کنیم و محتویات قوطی را در آن خالی می کنیم. قوطی خالی را کاملا میشوییم و وزن می کنیم.

سپس گوشتی که در مش 7 بود را در مش با قطر چشمه ی 1/2 × 2/1 خالی می کنیم , (مش خالی با قطر چشمه ی 1/2 × 2/1 را وزن می کنیم.) هدف از این کار محاسبه ی مقدار گوشت تکه هست.

سپس مقدار فاز مایع را که در مزون ریخته ایم حساب می کنیم.

 

بعد از این کار گوشت و فاز مایع را مجددا در قوطی با هم مخلوط کرده و با استفاده از تامپون 4 , ph محتویات قوطی را اندازه می گیریم.

وزن خالص : وزن کل – وزن قوطی

وزن آبکش=(وزن گوشت+وزن الک)- وزن الک خالی

درصد گوشت تکه=(وزن گوشت روی الک - وزن الک خالی)÷ (وزن آبکش) ×100

درصد وزنی=عدد بدست اورده÷وزن خالص×100

 

محاسبات

 

وزن کل : 05/157 گرم - وزن قوطی خالی: 36/35 گرم - وزن خالص : 69/121 گرم وزن آب کش : 8/111 گرم - درصد وزن آب کش : 87/91 % - درصد گوشت تکه: 69/61 % وزن گوشت با الک 8/2 75/504 گرم - وزن الک 8/2 : 95/392 گرم - وزن الک 2/1 : 91/497 وزن گوشت در الک 2/1: 75 /504 - وزن مزون : 82/44 - وزن مزون با فاز مایع : 6/50 وزن فاز مایع : 78/5 Ph: 1/5 میزان خلا 3/33

 

تفاوت اسیدیته و Ph:

اسیدیته , مقدار اسیدی است که در واکنش شرکت می کند , ولی ph مقدار یون هیدروژن H3O- می باشد.

 

 

 

منبع