رفتن به مطلب

طرح بازنگری سیستم جمع آوری رواناب‌های سطحی کلان شهر مشهد


ارسال های توصیه شده

طرح بازنگری سیستم جمع آوری رواناب‌های سطحی کلان شهر مشهد

(کال‌های اقبال‌غربی، چهل‌بازه و اقبال شرقی ، قره خان و نهرنادری )

با استفاده از مدل تلفیقی MIKE SWMM و GIS

کار فرما : شهرداری مشهد

 

1-چکیده

 

 

کنترل وقایعی مانند آب گرفتگی معابر، اختلال در سیستم عبور و مرور، آلودگی منطقه بواسطه جاری شدن روان‏آب آلوده و سیل زدگی مناطق مسکونی و تأمین امنیت جانی، مالی و روانی شهروندان همواره دغدغه خاطر طراحان و برنامه‏ ریزان شهری و مهندسین آب بوده است.

مدیریت کمی و کیفی روان‏ آب‏های شهری کار بسیار پیچیده‏ای است که هر روزه بر اهمیت آن افزوده می‏شود. صرف ‏نظر از تاثیرات اقتصادی و اجتماعی، مهندسین شهری همواره نیاز دارند تا از نحوه پاسخ سیستم زهکشی شهری در برابر شرایط آب و هوایی مختلف اطلاع داشته باشند. برای نیل به این هدف، 2 روش وجود دارد: 1- مشاهده عملکرد کمی و کیفی سیستم 2- استفاده از فنون مدل‏سازی. روش اول اطلاعات تاریخی را، جدا از بحث و بررسی تغییرات در سیستم، به دست می‏دهد اما هنگامی که روش مدیریت تغییر کرده و اجزاء جدیدی به سیستم اضافه و یا حتی حذف گردد و تاثیر آنها در عملکرد شبکه جمع‏آوری روان‏آب مطلوب باشد، ناگزیر باید از روش دوم استفاده شود.

هدف از این مطالعات شبیه‏ سازی و ارزیابی عملکرد سیستم زهکشی روان‏ آب سطحی کلان شهر مشهد می‏باشد. ارزیابی عملکرد شبکه تحت بارش مورخ 09/03/1377 که یک بارش شدید بوده است، مورد بررسی قرار گرفته است. قابل ذکر است که مدل SWMM قبلاً نیز در ایران به صورت موردی استفاده شده است، اما به دو علت عمده این کار نسبت به تحقیقات مشابه ممتاز شده و ارزشمند می‏باشد. ابتدا آنکه به علت دیدگاه مجزای هیدرولوژیکی یا هیدرولیکی کارشناسان مربوطه، اصولاً یا از مدول رواناب سطحی و یا از مدول روندیابی پیشرفته آن استفاده شده است ولیکن در اینجا هر دو مدول آن به کار برده شده است. همچنین تخمین پارامترهای اولیه مدل (شامل پارامترهای فیزیکی زیرحوضه‏ ها و انتقال دهنده‏ ها) کار بسیار وقتگیری است و در اینجا روشی جدید برای تهیه این اطلاعات از طریق سیستم GIS معرفی و استفاده شده است.

در این تحقیق برای انجام محاسبات بارش – روان‏آب و ارزیابی عملکرد هیدرولیکی سیستم از مدل MIKE SWMM استفاده شده است. استفاده ترکیبی از مدل MIKE SWMM و سیستم GIS علاوه بر منتهی شدن به اطلاعات جالب، نتایج با اهمیتی را به دنبال خواهد داشت.

کلید واژه : شبکه زهکشی روان‏آب شهری، مدیریت روان‏آب شهری، سیستم اطلاعات جغرافیایی، MIKE SWM

 

2- مقدمه

 

در سال 1370، وضعیت جمع‌آوری رواناب‌های سطحی شهر مشهد توسط یکی از شرکتهای مشاور به صورت کلی مورد مطالعه قرار گرفت. این مطالعات می توانست مبنای خوبی برای کلیه طراحی‌های کوچکتر در جهت طراحی مقاطع یک کانال هدایت آب‌سطحی توسط دیگر مشاورین باشد. به عبارت دیگر مطالعات سال 70 به عنوان مطالعات فاز صفر و فاز یک برای طراحی‌های دیگر به کارگیری شود. مطالعات مذکور زیر حوزه‌های شهر مشهد را معین و ابعاد تقریبی کانال‌ها را برآورد کرده بود.

با گذشت سالهای متمادی مطالعات صورت گرفته کارایی خود را از دست داد. فرضیات به کارگیری شده و زیر‌حوزه‌های مستقل شده از هم و ... دستخوش تغییرات شد. از سویی دیگر در برخی موارد پروژه‌های اجرا شده، تعهدی به مطالعات صورت‌گرفته نداشتند، علی‌الخصوص که 70% از شبکه‌های ریزتر، هنوز اجرایی نشده بود.

تاکنون به جهت مشکلات اعتباری تنها 80% از شبکه های اصلی و 30% از شبکه های فرعی اجرا شده‌اند. لذا در حال حاضر شهر مشهد از نظر شبکه‌های اصلی چندان دچار مشکل نیست و شاید به توان قالب مشکلات آبگرفتگی را ناشی از عدم اجرای شبکه‌های فرعی دانست.

با عنایت به موارد فوق و برخی الزامات دیگر در سال 85 و در قالب یک طرح پژوهشی، بازنگری مطالعات انجام‌شده توسط مشاور به عهده مرکز پژوهشی منابع آب و محیط زیست دانشگاه فردوسی گذاشته شد که نتیجه این مطالعات پس از 3 سال در سال 88 به شهرداری مشهد ارائه گردید.

بنیان طرح پژوهشی مذکور، به‌کار‌گیری یک دید جامع برای کل شهر و برهم نهاده شدن آبراهه‌های اصلی در حوزه‌های مختلف بر روی یکدیگر و بررسی اثرات این برهم‌نهادگی میباشد. لذا ابتدا هر زیر حوزه به تنهایی و سپس با ترکیب اثرات حوزه های مرتبط بررسی و مدل شده است. در این طرح پژوهشی که سه سال به طول انجامید دو تیم به کار مشغول بودند.

1 . تیم میدانی که مسئولیت برداشت اطلاعات میدانی از وضع موجود را به عهده داشته اند.

2 . تیم مدلسازی که مسئولیت ساخت و پرداخت مدل را به عهده داشت.

در نهایت با تجزیه و تحلیل نتایج، گزارشات پایانی تهیه گردید.

مدل (نرم افزار) بکار‌گیری شده MIKE SWMM بود. طرح پژوهشی مذکور،کل منطقه‌ی شهری مشهد را مورد بررسی قرار داده است و با تخلیه‌ی آورد مسیلها به کشف‌رود مدلسازی اتمام می‌یابد.

این مدل با شبیه سازی کامل حوزه و شبکه زهکش آن و بر اساس باران طراحی مورد نظر، یک سیستم هوشمند از محیط بدست می‌دهد که یکی از کاربردهای آن تحلیل وضع موجود می‌باشد. کاربرد اصلی و غایی طرح پژوهشی در اختیار قراردادن یک مدل هوشمند از کل سیستم می‌باشد که به فراخور تصمیمات مدیریتی پیش رو، قابلیت تجزیه و تحلیل شبکه را دارا بوده و به کمک آن می‌توان اثرات هر گونه تغییر و یا توسعه ی شبکه را بررسی و ملاحظه نمود.

 

به حجم 12.37 مگابایت

در فرمت پی دی اف (pdf)

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...