رفتن به مطلب

هرباريوم


masi eng

ارسال های توصیه شده

چسباندن برچسب اطلاعات به نمونه

 

اطلاعات مربوط به هر نمونه هرباريومي بر روي ورقه اي به اندازه حدود 10.5 در 7 سانتيمترچسبانده مي شود . اين اندازه براي درج اطلاعات مربوط به گياه کافي به نظر مي رسد . برچسبهاي بزرگتر جايي را که براي چسباندن نمونه مورد نياز است اشغال مي کنند. جاي اين برچسب در پائين و سمت راست برگه اي است که نمونه روي آن چسبانده شده است به جرات مي توان گفت برچسب مهمترين قسمت يک نمونه هرباريومي است که شرايط گياه را به ما نشان مي دهد .خوانا ، تميز ، دايمي و مرغوب بودن کاغذ بر چسب ضروري است . بجز در مواردي که اتيکت چاپ و افست مي شود در موارد ديگر بايد آنرا تايپ کرد و در صورت استفاده از کاغذ مرغوب نسخه زيراکس قابل قبول مي باشد .برچسب ها را نبايد هيچ گاه تا کرد .البته برچسبها داراي شکل ها و انواع متنوعي است اما در حالت کلي يک برچسب بايد شامل اطلاعات زير باشد:

 

1- نشاني : ايالت يا استان ، شهرستان يا شهر ( در صورت نياز کشور) ، نام موسسه ( يا شخص) صاحب نمونه

 

2- نام علمي : نام جنس ، صفت گونه اي ، مولف يا مولفان . هنگامي که نام علمي کامل ( شامل مولف) شناخته شد , ممکن است مرجع انتشار اصلي در ايندکس کيو ( index kewensis ) پيدا شود.

 

3- نام محل جمع آوري : که بايد به نام بعضي شهرها ، طول و عرض جغرافيايي يا صفات جغرافيايي دايمي آن اشاره کرد . نقطه جمع آوري با بيان فاصله و جهت بين نزديکترين نقطه مشخص دايمي و نقطه جمع آوري معلوم مي شود . بر روي بعضي برچسبها نقشه اي چاپ مي شود که مي توان با گذاشتن فلش يا نقطه بر روي آن محل گياه را مشخص کرد . ايده آل آن است که نوشتن بر چسب طوري باشد که فردي غير از جمع آوري کننده با خواندن و پيگيري جهات داده شده بر روي آن بتواند به نقطه جمع آوري برسد .

 

4- ويژگيهاي زيستگاه : نوع مکاني را که گياه در آن رشد مي کند بايد توصيف شود . مثلا نوع رويش ، رطوبت ، سنگ مادر ، خاک ، وضعيت پستي بلندي ،جهت شيب ، ارتفاع ،جهت سلسله جبال ( به دليل رطوبت ناشي از بارندگي و سايه ) جغرافياي طبيعي و غيره

 

5- نام جمع آوري کننده : بايد نام کامل جمع آوري کننده ذکر شود . در صورتي که افراد بيشتري در جمع آوري نمونه نقش داشتند نام آنها نيز بايد ذکر شود

 

7 - تشخيص دهنده

 

8-نام شماره جمع آوري

 

9- در صورت لزوم مي توان اطلاعات زير را نيز به برچسب نمونه اضافه کرد : گياهان همراه ، رنگ گل ، نوع گرده افشان ، رنگ و نوع پوست تنه درخت ، فراواني ، ارتفاع يا قطر برابر سينه ي تنه (DBH) ، شکل حياتي ، مصارف اقتصادي ، نام و اطلاعات عاميانه و غيره

 

به اين ترتيب يک نمونه کامل داريم که مي توان از آن استفاده کرد .

ضد عفونی کردن نمونه:

پس از خشک شدن کامل گیاهان نمونه ها را از پرس خارج کرده و آنها را بازرسی می نماییم و در صورتی که در نمونه ای آثار کپک زدگی مشاهده شد آنرا در معرض هوای خشک قرار داده و در صورت قابل استفاده بودن آنرا تمییز می کنیم. بعد از بازرسی کامل گیاهان و اطمینان از سالم و قابل استفاده بودن آنها عمل ضد عفونی را انجام می دهیم چون ممکن است در عده ای از نمونه های جمع آوری شده آفات گیاهی یا جانوری وجود داشته باشد پس باید به منظور مقابله با آسیب های احتمالی توسط آفات پیش بینی های لازم را انجام داد.

حشرات زیرجزوآفتهای مخصوص نمونه های هرباریومی است :

1-سوسک ‌توتون

2-سوسک ‌نان

3-سوسک‌ سیاه‌قالی

مضر ترین آفت سوسک توتون است که می تواند چرخه زندگی خود را طی 45 تا 50 روز کامل کند و در هر سال دارای سه تا شش نسل است. هر یک از این آفات می توانند در نتیجه بایگانی بدون احتیاط خسارات جبران ناپذیری را ایجاد کنند .

برای این منظور گیاهان را با هم مقایسه کرده و نمونه های مشابه را در لای یک کاغذ قرار داده و آنها را در جعبه یا کیسه هایی قرار می دهیم که با محیط بیرون تبادل هوایی نداشته باشد و به کمک سموم حشره کش تدخینی (fumigatin) مانند متیل برومید ( methyl bromide ) ، کربن بی سولفاید ( carbon bisulphide) ، کربن تتراکلراید (carbon tetyacholoride) ، اتیلن دیکلراید (ethylene dichloride) ، گاز هیدروسیانیک (hydroco\yanic gas) ،پارادیکلروبنزن (P.D.B =paradichorobenzene ) گیاهان را به مدت 24 ساعت ضد عفونی می کنیم (قابل توجه که این مواد برای سلامت انسان خطرناک بوده ، قابل اشتعال هستند و به کار بردن آنها نیاز به دقت فراوان دارد. بنابراین باید نوع ماده و روش استفاده از آنها مطابق با دستور العملی باشد که معمولا از طرف مؤسسات تولیدکننده‌و‌‌سازمانهای� ��بهداشتی‌اعلام‌میشود.برای کنترل آفات هرباریومی ماده ی dowfume-75 به عنوان یک ضد عفونی کننده از طرف سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا معرفی شده است. ضد عفونی کردن هرباریوم با این ماده باید تنها توسط افراد متخصص ضد عفونی و با استفاده از ماسک ضد گاز انجام می گیرد.

سابقا برای ضد عفونی کردن کمدهای هرباریومی 3 قسمت اتیلن دی کلرید (1و2 دی کلرواتان) مخلوط با یک قسمت تتراکلرید (ccl4) به کار می رفت. مقدار شش اونس از مخلوط فوق درون یک ظرف در قسمت فوقانی هر کمد قرار داده می شد و کمد ها برای 4 تا 5 شبانه روز در بسته باقی می ماندند. اتیلن بدون ccl4ماده ای منفجر شونده است و استفاده یا تماس مکرر با آن موجب ایجاد ایجاد آسیب در کبد و کلیه انسان می شود .

یکی دیگر از روشهای ضد عفونی کردن دما دادن (heating) یا سترون سازی حرارتی است که در این روش می توان از دمای 60 درجه سانتیگراد برای مدت 6 ساعت استفاده کرد. این دما به نحو موثری باعث از بین رفتن تخم ، لارو،شفیره و افراد بالغ این سوسکها می شود. گرمای زیاد به علت ایجاد اثرات سوء در گیاه توصیه نمی شود

با مسموم کردن نیز می توان گیاه را ضد عفونی کرد و آن را برای همیشه برای حشرات نا مطبوع ساخت. برای این کار نمونه را در محلول الکل کلرور جیوه (mercuric chloride) فرو می برند. اینها مواد دفع کننده ای هستند که به دلیل داشتن بو یا طعم ناخوشایند حشرات را از نمونه های هرباریومی دور نگه می دارند. این کار با این که بسیار موثر بوده اما برای انسان خطرناک است. به همین خاطر هرباریوم هایی که از این مواد استفاده می کنند برچسبهای مخصوی روی نمونه قرار می دهند تا احتیاط لازم هنگام استفاده از آن لحاظ گردد.

از گرد د.د.ت و گرما دادن آن تا حدود 70 درجه سانتیگراد به مدت 5 ساعت نیز برای ضد عفونی‌استفاده‌میشود.

برای مجموعه های کوچک و شخصی استفاده از پودر یا گلوله های نفتالین و ورقه های ضد عفونی کننده نگزالوت در کنار گیاهان کافی به نظر می رسد. برای کار کنان هرباریوم با 8 ساعت کار در روز و 5 روز در هفته میزان PDB و نفتالین هوا نباید به ترتیب از 75 و 10 pmm تجاوزکند.

باید توجه داشت که استفاده از هر گونه سم مستلزم مراعات نکات دقیقی است و توصیه می شود که این سموم در هرباریومها و تنها توسط اشخاص کار آزموده مصرف شود. f676752647f496f267bdb203c31b42bb.gif

باید از نمونه هايي که با صرف وقت و زحمات فراوان به شيوه اي که توضيح داديم تهيه شده ، کمال مراقبت و حفاظت به عمل آيد .بهتر است که آنها را در قفسه هاي مخصوص فلزي که فاقد روزنه اي براي ورود حشرات است ، در محلي خنک و دور از تابش آفتاب و گرد و خاک قرار دهيم و هر چند مدت نمونه ها را بررسي کنيم تا مبادا دچار حمله آفات و بيماري شده باشند زيرا همان طور که بطور مفصل توضيح داديم بعضي از حشرات مانند لازيودرما (lasioderma) که مي توانند تمام دوره زندگي خود را روي نمونه هاي هرباريوم به سر برند و سوسکهاي انباري در مدت کوتاهي به مجموعه هاي تهيه شده خسارات فراوني وارد مي آورند ، که روش هاي مبارزه با آنها را ذکرکرديم . علاوه بر خطر آفات بايد پيشگيريهاي لازم جهت جلوگيري از آتش سوزي در هرباريوم به عمل آيد و تمام احتياط هاي ضروري مراعات گردد تا نمونه ها به بهترين شکل ممکن حفظ شوند و در موارد مختلف به کمک علم و دانش بيايند .

لینک به دیدگاه

الصاق نمونه به برگه های مخصوص( شيت هرباريوم

باید بعد از ضد عفوني ، نمونه ها را با دقت تمام در مقوایی به ابعاد 41در25سانتي متر چسباند. اين مقواها به مانيل
( manila)
معروف است
.
کيفيت مقواي مورد استفاده بر حسب نياز فرق مي کند. براي هرباريوم هاي تحقيقاتي به منظور دوام بيشتر از مقواهاي مرغوب استفاده مي کنند. مقوای نمونه بايد نسبتا سفت باشد تا از آسيب هاي احتمالي در هنگام حمل و نقل یا مشاهده جلوگيري شود
.

روش هاي چسباندن گياه بر روي برگه هاي هرباريومي بسيار متفاوت است. براي چسباندن نمونه روي برگه از چسب استفاده مي شود که بهتر است از نوارهاي باريک چسب کاغذي و يا کتاني استفاده کرد. بايد نوارهاي چسب کاغذي سفيد را به قطعات مناسب بريده و پس از مرطوب کردن سمت چسبدار آن ، نقاطي از گياه را که چندان مورد استفاده نيست بر روي برگه چسباند. در هنگام سوار کردن گياه روي مقوای مورد نظر ، لازم است که به ابعاد بر چسبي که براي نمونه در نظر گرفته شده توجه داشت و در سمت راست پائين صفحه ، جاي خالي براي نصب بر چسب در نظر گرفت. لازم است در موقع چسباندن گياه خشک بر روي کاغذ آن را طوري نصب کنيم که از هر طرف نسبت به حاشيه برگه فواصل يکسان وجود داشته باشد و تقارن رعايت گردد.
استفاده از چسبی مخلوط از سريشم نجاري ، صمغ و کتيرا به علت اينکه نمونه را از دسترس خارج مي سازد ديگر مورد استفاده نيست. بخش هاي حجيم گياه را مي توان به مقوا دوخت. قسمت هاي با ارزش و ظريفي چون دانه ها ، ميوه ها يا گلها را در بسته هاي کوچکي قرار مي دهند و بر روي کاغذ الصاق مي کنند. در چسباندن نمونه ها سليقه و ابتکار بسيار مهم است به عنوان مثال مي توان بعضي برگ ها را برگرداند تا پشت آن قابل رويت باشد
.

لینک به دیدگاه

مراحل جمع آوري نمونه :

براي انتخاب و جمع آوري گياهان مناسب جهت ايجاد نمونه به ابزار و اطلاعاتي نياز داريم وسايل مختلفي که در هنگام جمع آوري نمونه مورد استفاده قرار مي گيرد و وجود آنها الزامي است عبارتند از :

 

-1 بيل

2- بيلچه

3- قيچي باغباني

4- کلنگ

5- قيچي دسته بلند جهت بريدن شاخه درخت هاي بلند

6- پرس صحرا يي

7- دفترچه يادداشت براي جمع آوري اطلاعات و نوشتن آنها

8- تيشه

9- چاقو

10- ارتفاع سنج

11- اره

12- کيسه پلاستيک

13- کاغذ روزنامه

14- نقشه

15- کوله پشتي

16- دوربين عکاسي

17- ذره بين

لینک به دیدگاه

براي شناسايي يک گياه مناسب بايد عوامل مختلفي را در نظر گرفت که بر طبق قوانين زير باشد :

 

1- يک گياه براي ايجاد يک نمونه هرباريومي بايد ازلحاظ ساختار فيزيکي سالم و فاقد بيماري بوده و لطمه اي به آن وارد نشده باشد .

 

2- چون مهمترين کليد شناسايي گياهان اندامهاي زايشي آنهاست پس بايد علاوه بر اندامهاي رويشي ، اندامهاي زايشي ( ميوه ، گل , هاگدان اسپروفيت ، مخروط ( آنها را نيز جمع آوري نمود .

 

3- در مواردي که گياه علفي مي باشد جمع آوري کل گياه ( ريشه ، ساقه ، برگ ، گل يا ميوه ) الزامي است .

 

4- اگر نمونه گياهي مورد نظر داراي پياز ، بنه ، ريزوم و يا غده باشد، گياه را به همراه بخش هاي زير زميني جمع آوري مي کنيم .

 

5- در مورد گياهاني که درختي هستند جمع آوري قسمتي از سر شاخه هاي گياه ، به همراه گل يا ميوه و يادداشت کردن ويژگيهاي درخت از جمله بلندي ، وضعيت تنه و شاخه بندي کافيست .

 

6- حتما" توجه داشت که از جمع آوري گياهان کمياب به شدت

خودداري شود ودر صورت ضروري فقط يك نمونه بيشتر جمع آوري نگردد.

7- بايد سعي شود جمع آوري از هر نمونه بيشتر از دو عدد باشد.

 

8- در صورتي که لازم بود مي توان دانه ها يا ميوه گياه را در پاکت هاي کوچکي جمع آوري نمود.

 

9- اگر گياه داراي دو پايه بوده و هر پايه داراي گل هاي متفاوت ( نر ، ماده ) باشد از هر کدام نمونه اي تهيه مي کنيم.

 

10- در مورد گياهان انگلي آنها را همراه با ميزبان جمع آوري ميکنيم.

 

11- گياهان آبزي ر ا جهت جلوگيري از خشک شدن در ظرف آب غوطه ور مي نماييم .

 

12- اطلاعات مربوط به گياه و شرايط محيطي را يادداشت ميکنيم .

 

13- تاريخ جمع آوري نمونه ر ا يادداشت ميکنيم.

 

به علت اينکه جمع آوري گياه بدون يادداشت اطلاعات مربوطه و زيستگاه آن داراي اهميت چنداني نمي باشد بايد سعي کرد تا جاي ممکن اطلاعات ضروري را يادداشت و ضميمه گياه کرد . اين کار در دفترچه هاي يادداشت و در تمام مراحل خشک کردن گياه صورت مي پذيرد. براي هر نمونه شماره اي در نظر گرفته و بر طبق آن اطلاعات مربوط به آن را در دفترچه يادداشت به همراه شماره مي نويسيم.

در هنگام جمع آوري گياه يادداشت مطالب زير ضروري است :

1- تاريخ جمع آوري نمونه

 

2- نام محل جمع آوري گياه ودر صورتي که به نقشه دسترسي داريم مکان مورد نظر را در آن علامت ميزنيم.

 

3- ويژگيهاي زيستگاه شامل: ارتفاع ، ميزان و جهت شيب ، نوع خاک

 

4- تعيين تراکم گياه در منطقه

 

5- نوشتن اختصاصات گياه بخصوص گل و رنگ آن. زيرا معمولا بعد از خشک نمودن نمونه رنگ گلهاي آن تغيير مي نمايد.

 

 

با انجام درست اين مراحل گياه مورد نظر براي حمل به مکان مخصوص خشک کردن آماده ميباشد.

ae2aa04ac04367002671fe413df37b2f.gif

مراحل خشك كردن نمونه :

بعد از جمع آوري و انتقال نمونه ها به مکان مورد نظر نوبت به قرار دادن آنها در پرس فرا مي رسد که مي توان گفت مهم ترين قسمت براي تهيه نمونه هاي هرباريومي است.

در محلي که براي خشک کردن گياه در نظر گرفته شده بايد نکات زير را در نظر گرفت :

1- تميزي و پاکيزگي

 

 

2- ميزان رطوبت مناسب

3- گرماي مناسب

 

بعد از خارج ساختن گياهان از کيسه هاي پلاستيکي بايد آنها را تمیز نمود و تمام زوايد اضافي و خاک اطراف بدنه و زوائد زير زميني را زدود .

براي خشک کردن گياه از پرس هاي مخصوص اين کار کمک گرفته مي شود.

مي توان از پرس هاي مختلفي براي خشک کردن گياهان استفاده نمود. نمونه ساده اين پرس ها شامل قطعات تخته سه لايي است که به صورت شطرنجي درست شده اند. اين پرس ها سبک بوده ، قابل حمل مي باشند و عمل تهويه در آنها به خوبي صورت مي گيرد. عمل فشار در آن توسط دو کمر بند در دو سمت دستگاه پرس انجام مي شود. کمربندها يا طنابها بايد سگک دار باشند و حداقل 1/5 متر طول داشته باشند .

در آزمايشگاه ها از پرسهاي مخصوص که از دو تخته الوار سنگين و محکم درست شده اند استفاده مي شود. در دو طرف تخته زيرين دو پيچ بلند نصب شده و دو طرف تخته رويي دو سوراخ به قطر پيچ ها وجود دارد. وارد آوردن فشار به وسيله پيچاندن دو مهره صورت مي گيرد. مي توان به جاي پيچ و مهره بر روي تخته ی دوم متناسب با نمونه ها وزنه ايي قرار داد.

پرس هاي سيمي نوع ديگری از پرس ها هستند که از دو قطعه مربع مستطيل توري درست شده اند که پس از قرار دادن نمونه در بين اين دو قطعه ، زنجيره هاي قلابداري که در صفحه زيرين نصب شده آن را به لبه صفحه بالايي طوري محکم مي کند که فشار لازم را به نمونه ها وارد کند. اندازه اين پرس ها حدود 30 در 45 ميباشد.

حال نوبت به اين مي رسد تا نمونه ها را در پرس قرار دهيم. روي قطعه زيرين پرس تعدادي کاغذ خشک کن و يا تعدادي صفحه روزنامه قرار مي دهيم. خشک کن ها کاغذهاي ضخيمي هستند که رطوبت نمونه گياهي را جذب مي کنند. ابعاد اين کاغذها حدود 30 در 40 سانتي متر مي باشد. استفاده از مقوا نیز امکان عبور هوا و خروج بخار آب را از نمونه اي گياهي فراهم مي کند. مجراها بايد موازي ضلع کوتاه مقوا باشند زيرا معمولا پرس در طول ضلع بلند رطوبت خود را از دست مي دهد و مجراهاي ضلع کوتاه به عنوان منافذ ضلع بلند عمل مي کنند. کاغذ هاي روزنامه بايد اندکي از اندازه پرس کوچکتر باشند. بايد توجه داشت که حالت و چگونگي قرار دادن نمونه لاي کاغذ اهميت زيادي دارد و بايد در انجام اين کار نهايت دقت را به عمل آورد زيرا شکل نهايي نمونه وابسته به چگونگي قرار دادن نمونه در داخل کاغذ مي باشد.

دقت ، صبر و حوصله باعث می شود تا نمونه داراي ظاهري طبيعي باشد و بتوان جزئيات طبيعي گياه را مشاهده کرد. در صورتي که نمونه سطح کاغذ را به صورت آزاد و غير متراکم بپوشاند حداکثر بازده بدست مي آيد پس بايد از روي هم قرار دادن غير ضروري برگها و ساير قسمتهاي گياه اجتناب ورزيد تا بتوان مدت خشک شدن و در نهايت افت کيفيت نمونه را کاهش داد. براي جلوگيري از اشتباه بر روي هر کاغذ روزنامه تنها يک نمونه گياهي گذاشته مي شود اما در مورد گياهان کوچک مي توان چندين نمونه را در يک کاغذ روزنامه قرار داد

.

994b5f296da5d8ab5c736aa32b27fd6f.gif

راه قرار دادن گياهان مختلف در ميان کاغذ هاي روزنامه متفاوت است. در صورت امکان بايد حداقل سطح زيرين يک برگ را به طرف بالا برگرداند تا اين سطح نيز قابل مشاهده باشد. در گياهاني که داراي شاخه و برگهاي فراواني هستند مي توان بخشي از شاخه ها و برگها را قطع کرد به شرط آنکه اثر قطع برگ روي گياه اصلي نمايان باشد. گياهان داراي ساقه هاي بلند و باريک را مي توان به شکل حرف V، N،W,Z درآورد. در ضمن لازم است گياهان بزرگ را به قطعات مختلف تقسيم نمود.

df929a0dcdd01a0ec83c2a2a4a16b9a0.gif

در بعضي موارد مي توان طول گياه را يادداشت نمود و تکه هايي از بخش هاي بالايي ، مياني و پائيني گياه را خشک کرد. ضخامت اندامهاي حجيمي چون ميوه را مي توان با بريدن کم نمود. برشهاي طولي و عرضي ميوه هر دو مفيد مي باشد. به جهت پهن نگه داشتن برگ و جلوگيري از له شدن ميوه ها ، ساقه هاي حجيم و ساير اندامها ممکن است بالشتکهايي از روزنامه و يا اسفنج روي آنها قرارداد. در مورد پيازها ، بنه ها ، تکمه ها و گل آذينهاي گرز مانندي که حجيم هستند بهتر است آنها را از طول برش داده و حجم آنها را به نيمه کاهش داد ولي نيمه جدا شده را نيز نگه داشته و با گياه اصلي خشک مي کنيم. در گياهان پيوسته گلبرگ حداقل يکي از گلها را شکافته و تعداد پرچم و مادگي را مشخص مي کنيم.

اگر گياهي داراي برگ بزرگي بود و در صورتي که نتوان آنرا در پرس جاي داد برگ رادر امتداد خط تقارن به دو نيم تقسيم و هر دو نيمه را پرس مي کنيم. در مورد برگهاي شانه اي بزرگ نيز مي توان بخشي از برگچه ها را قطع کرد ولي لازم مي باشد که بعضي از برگچه هاي انتهايي را نگه داريم و اگر برگچه نگهداري شده نيزبزرگ بود آنرا در امتداد سطح تقارن به دو نيمه تقسيم مي کنيم. به هر صورت لازم است که وضع گياه را يادداشت و در کنار نمونه قرار دهيم. کاکتوسها و گياهان گوشتي را بايد شکافت و قبل از پرس کردن قسمت هاي داخلي آنها را خارج ساخت. گياهان آبزي بسيار خمش پذير بوده و ممکن است بتوان آنها را با غوطه ور ساختن در ظرفي از آب بر روي صفحات کاغذ آرايش داد و سپس کاغذ را که نمونه بر روي آن قرار گرفته را به آهستگي از آب خارج نمود تا گياه شکل طبيعي و زيبايي به خود بگيرد. گياهانه داراي موسيلاژ يا گلهاي ظريف را که احتمالا به کاغذ روزنامه مي چسنبد را مي توان لاي کاغذهاي مومي يا دستمال کاغذي پرس کرد .

اولين نمونه ر ابا دقت بر روي کاغذ روزنامه مي گسترانيم و با حوصله شاخه ها و برگ ها را روي کاغذ پهن مي کنيم به طوري که گياه از ريخت طبيعي خود خارج نشود يعني زاويه برگها نسبت به ساقه و زاويه شاخه ها نسبت به هم تغير نکند و تا جايي که ممکن است برگها روي هم قرار نگيرد سپس نمونه را توسط قطعه اي از رورنامه مي پوشانيم و نمونه بعدي را روي کاغذ ها قرار مي دهيم. بايد توجه داشت هميشه بستر هر طبقه از گياه يا گياهان بايد کا ملا مسطح باشد. براي اين هدف نمونه ها را طوري در لابلاي روزنامه قرار مي دهيم که فرو رفتگيهاي سطوح زيرین با گذاردن نمونه هاي سطوح بالا پر شود. وقتي ارتفاع طبقات به اندازه مناسبي رسيد صفحه ديگر پرس را روي آن قرار مي دهيم و کمربند يا پيچ ها را سفت مي کنيم. فشار اعمال شده بايد نه آنقدر کم باشد که اندامهاي گياه در نتيجه به وجود آمدن فضاهاي آزاد جمع و چروکيده شود و نه آنقدر زياد باشد که موجب متلاشي شدن گياه و مانع مبادلات هوا شود. 8990c6d91b56930e5f5661449ad01bff.gif

پرس ها بايد در معرض جريان هوا قرار داشته باشد. همواره بايد از قرار دادن پرس در مقابل تابش مستقيم نور آفتاب يا محل هاي خيلي گرم و مرطوب خودداري به عمل آورد. اين عمل موجب زرد شدن ، گنديدگي يا رشد قارچ و کپک در روي نمونه هاي پرس شده مي شود. در صورتي که عمل خشک کردن در نقاط گرم و خشک صورت گيرد احتياجي به گرماي مصنوعي نخواهد بود و با تعويض کاغذ هاي مرطوب و جاگزيني آنها با کاغذ هاي خشک نمونه ها کاملا خشک مي شوند. اما در مناطق مرطوب بويژه هنگامي که گرما کافي نباشد براي خشک کردن گياه از گرماي مصنوعي استفاده مي شود.

براي خشک نگاه داشتن پرس در مناطق مرطوب مي توان از روش هاي مختلفي استفاده کرد:.

در يکي از اين روشها پرس حاوي گياهان را طوري بر روي ميز فلزي مشبک قرار ميدهند که صفحات پرس عمود بر سطح ميز قرار گيرد. در زير ميز چراغ الکتريکي يا چراغ نفتي با فاصله مناسب قرار مي گيرد تا گرماي مناسبي به پرس برسد. هر چند ساعت يکبار بايد سطوح ديگري از پرس را گرم کنيم تا گياهان درون آن از گرماي تقريبا يکنواختي در تمام سطوح بر خوردار گردنند. در اين روش معمولا از مقوا استفاده مي شود تا هواي گرم از میان آنها عبور کند و گياهان سريعا خشک شوند. در اين روش ابتدا از پرس ملايم استفاده مي کنيم و بعد از 8 ساعت بعد از بازرسي گياهان را در پرس سنگين قرار مي دهيم . در اين روش بسته به ميزان گرما گياهان بين 12 ساعت تا 3 روز خشک مي شوند. نکته مهم این است که هر چه آبگيري سريع تر صورت گيرد رنگ برگها و گلها بهتر حفظ مي شود . در ضمن بايد توجه داشت که بايد روزنامه يا برگه هاي خشک کني را که بکار برده ايم بايد بعد از از مدتي تعويض کنيم . چون آنها بعد از مدتي مرطوب شده و خاصيت جذب آب را از دست مي دهند. هر قدر تعويض صفحات زودتر انجام بگيرد گياهان سريعتر خشک شده و تغيير رنگ آنها نامحسوس تر خواهد بود. بنابراين لازم است که حداکثر پس از 12 ساعت پرس محتوي گياهان را باز کرده و جاي کاغذ هاي مرطوب را با کاغذ هاي خشک عوض کنيم و با دقت به اصلاح نمونه ها بپردازيم تا وضع مناسبي به خود بگيرند به ويژه اينکه نمونه ها پس از يکبار پرس شدن و از دست دادن مقداري آب بيشتر در اختيار ما هستند و بهتر مي توانيم روي آنها اصلاحات انجام دهيم. بعضي گياهان که محتوي آب بيشتري هستند ممکن است در حين خشک شدن تغيير رنگ داده يا در معرض کپک زدگي قرار بگيرند پس بهتر است که پس از خارج کردن از اولين پرس به مدت چند دقيقه آنها را چند دقيقه در معرض هواي خشک قرار دهيم.

در هر دفعه ای که نمونه ها را بازديد مي کنيم و دوباره در پرس قرار مي دهيم بايد فشار بيشتري را نسبت به دفعه قبل به آن اعمال کنيم. و اين عمل را آنقدر ادامه مي دهيم تا نمونه ها کاملا خشک شوند.

کاغذ ها ي خشکن کن و مقواهاي مرطوب را مي توان در آفتاب يا در محل گرمي قرار داد تا پس از خشک شدن دوباره مورد استفاده قرار بگيرند.

به اين ترتيب نمونه اي ما خشک شده است. بعد از خشک کردن نمونه ها بايد آنها را به کاغذ هاي مخصوص چسباند.

لینک به دیدگاه

نقش و اهميت هرباريوم

1ylzn2b3aivxsz8ucdp.bmp

استفاده های ارزشمند هرباریوم
:
هرباريومها گنجينه بزرگي از اطلاعات خام و اسناد اصلي هستند که عملا در پژوهشهاي
تاکسونوميک
مورد استفاده قرار مي گيرند و در صورتي که نمونه ها به خوبي آماده شده باشند اطلاعات ارزشمندي را در اختيار پژوهشگر قرار مي دهند . تا کنون در نتيجه وجود هرباریوم دانش گياه شناسي به پيشرفت هاي چشمگيري نايل آمده است .همه ی پرسشهاي مطرح شده درباره ماهيت
گونه
،
رده بندي
،
تشخيص
، نامگذاري
،
انتشار
و غيره به هرباريوم باز ميگردد

نقش هرباريوم را مي توان به شرح زير توصیف کرد:

فراهم آوردن مجموعه اي از مراجع استاندارد براي رسيدگي به تعيين نام گياهان جديد و تعيين صحت و سقم شناسايي گياهان که عمده ترين وظيفه هرباريم ها به شمار مي آيد ( وجود انواع مختلف گياهان در هرباريوم مي تواند امکان شناسايي و نام گذاري گياه را به طور مستقيم و با روش مقايسه اي با نمونه هاي ديگر فراهم نمايد که از طرق ديگر ممکن نيست
-2
تربيت و آموزش دانشجويان کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا در عمليات مربوط به هرباريوم

 

-3
تهيه مدرک مستند براي حضور گونه در يک منطقه و نشان دادن گستره انتشار آن

 

4- مرکزي براي تحقيقات و فراهم آوردن فلورها ، مونوگراف ها و نمونه هايي از گياهان يک منطقه که به علت وجود تنوع زياد مي تواند مورد استفاده يک بوم شناس يا گياه شناس قرار گيرد تا به بررسي بو م شناسي يا تهيه فلور يک منطقه اقدام‌كنند.

 

5- تدريس علوم گياهي و سيستماتيک که مي تواند در هرباريوم و همراه با عمليات صحرايي و باغ گياه شناسي انجام گيرد.

6- براي کساني که در سطح يک کشور ، قاره يا کره زمين روي تاکسون ويژه اي کار مي کنند ، هرباريوم ها بهترين و موثرترين مراکز علمي براي انجام پژوهشها مي باشد.

 

7- بهترين منبع براي تکميل ويژگيهاي يک تاکسن ، هرباريوم است ( ويژگي هايي که براي تاکسن نوشته شده در اغلب موارد کامل نبوده و با مراجعه به هرباريوم و نمونه هاي جديد مي توان شرح تهيه شده براي تاکسن را تکميل و خلا هاي موجود را پر کرد. همين بررسي ها موجب فراهم آمدن مقدمات براي مطالعه مجدد گروه هاي گياهي و در نتيجه توسعه و پيشرفت علم رده بندي مي گردد.

8- هر نمونه ی موجود در هرباريوم گنجينه بزرگي از اطلاعات را به صورت پتانسيل بالقوه در خود دارا مي باشد . اطلاعاتي شامل ريخت شناسي ، کالبد شکافي ، گرده شناسي ، بيوشيمي و همچنين اطلاعات جالبي مانند ويژگيهاي زيستگاه ، انتشار جغرافيايي ، وضعيت آب و هوايي و کاربردهاي گياه از ديدگاه اقتصادي که می توان آنها را از برچسب مربوطه بدست آورد
.

9- نمونه هاي تيپ موجود در هرباريوم مدارک بسيار معتبري هستند که از روي آنها يک تاکسن مشخص شده و تقدم و تاخر نامگذاري را به ما نشان مي دهد
.
برقراري ارتباط ميان گياه شناسان و جمع آوري کنندگان و تبادل اطلاعات ميان آنها همچنين تشويق جمع آوري کنندگان به حفظ گونه ها به عنوان يک ميراث ملي و نشان دادن اهميت مجموعه هاي گياهي در پژوهش ، آموزش و خدمات فرهنگي از قبيل نامگذاري گياهاني که بر حسب در خواست افراد يا مراکز پژوهشي به هرباريوم ارسال مي گردد.

 

11- تشويق کردن مردم به حفظ حيات گياهان از راه برنامه هاي آموزشي و شناساندن ، معرفي گياهان به آنها

 

12- از آنجايي که براي کمتر هرباريومي امکان جمع آوري همه گياهان ميسر است و براي تجديد نظر برروي تاکسنهاي گياهاني که دسترسي به گروه عمده اي از آنها الزامي است و با توجه به اين واقعيت که براي کمتر کسي امکان مسافرت به تمام نقاط دنيا و مطالعه گياهان در هرباريوم هاي مختلف وجود دارد ، يکي از وظايف هرباريومها عاريه دادن گياهان به مؤسسات پژوهشي و سازمانهاي درخواست کننده است که بر طبق موازين و قواعد خاصي انجام مي گيرد .اين مقررات به منظور حفظ گياه در حمل و نقل و اطمينان از سالم رسيدن نمونه به دست وام گيرنده و برگشت نمونه به هرباريوم وام دهنده بوجود آمده است
.
چنانچه درخواست کننده بخواهد تکه ای از گياه را برداشت کند بايستي اجازه ويژه از رئيس هرباريوم وام دهنده بدست آورد و اگر بخواهد بر روي نمونه حاشيه نويسي کند روي برچسب مخصوصي که در بالاي برچسب هرباربوم نصب ميشود مطالب خودرامينويسد.

 

13- ممکن است در بسياري از هرباريوم ها از يک گونه تعدادي بيش از حد نياز موجود باشد و در هرباريوم ديگر از آن گونه موجود نباشد و بر خلاف اين حالت هرباريوم دوم گونه هايي را اضافه داشته باشد که در اولي موجود نباشد ، دراين حالت دو هرباريوم مي توانند با يکديگر تبادل گونه داشته باشند که اين کار براي هر دو هرباريوم بسيار سودمند است
.

 

 

14- ممکن است گونه يا گونه هايي به يک هرباريوم يا از هرباريوم به مؤسسات پژوهشي يا ساير هرباريوم ها هديه داده شود يا توسط هرباريوم و مؤسسات خريداري شود
.

 

15- هرباريوم در علومي مانند گيتاشناسي گياهي
رده بندي زيست شميايي
(biochemical systematics)
، گرده شناسي
(palynology)
، گياه شناسي ، دارو سازی و غيره مورد استفاده قرار مي گيرد

16-طبقه بندي رستنيهاي جهان اساسا
"
متکي بر نمونه هاي هرباريومي و تأليفات وابسته به آن است

 

17- با وجود هرباريوم تاکسونوميست ها به مطالعه يک يا چند نمونه معدود از يک گونه محدود نمي شوند ودر نتيجه مي توانند درک بهتري از پيچيدگي گونه اي داشته باشند
.

 

18- کليه کتابهاي راهنما ، تک نگاشته ها و کتابهاي مربوط به گياهان وحشي نهايتا از منابع هرباريومي منشأ ميگيرند.
19- آشکار ساختن نواقص طبقه بندي گياهان و در نهايت کل جانداران

لینک به دیدگاه

تاريخچه هرباريوم :

تاريخچه هرباريوم :

اولين هرباريوم گياهي در اويل قرن 16 شامل مجموعه اي از گياهان خشک ِ دوخته شده بر روي کاغذ ، توسط فردي ايتاليايی به نام لوکا گيني
( Luca Ghini )
بوجود آمد . به نظر ميرسد اين شخص اولين کسي است که بنيانگذار موزه گياهي يا هرباريوم بوده که بعد ها اين هنر به وسيله شاگردان وي در سراسر اروپا رواج پيدا کرد . حتي يکي از شاگردان وي به نام جرارد سيبو
( Gherards Cibo )
از سال سال 1532 به جمع آوري و حفاظت نمونه هاي هرباريومي پرداخت که هرباريوم او تا امروز باقي مانده است . گزارش کرده اند در اواسط سال هاي 1500 دو نفر انگليسي به نام جان فالکونر
( John Falconer )
مجموعه هاي گياهي داشته اند
.

تا ابتداي قرن 18 گياهان را بر روي صفحات کاغذ دوخته و به صورت مجلدهايي مانند کتاب مرتب ميکردند ولي در عصر لينه
( Linnaeus )
، نصب نمونه تنها بر روي يک برگ و قرار دادن افقي آنها در طبقات ، رايج گرديد و تا به امروز در همه ي هرباريوم ها نيز از همين روش استفاده مي شود . هرباريوم هاي موجود در جهان داراي گستره ي بسيار وسيعي هستند به طوري که از هرباريوم هاي کوچک گرفته تا هرباريوم هاي محتوي ميليون ها نمونه در کشورهاي مختلف جهان وجود دارد . عده اي از آنها شخصي و تعدادي متعلق به مؤسسات آموزشي است که به نحوي با زيست شناسي در ارتباطند . به اين ترتيب بسيار مشکل است که تعداد نمونه ها را در موزه هاي کشور هاي مختلف حدس زد . شتلر
( Shetler )
در سال 1969 تعداد نمونه هاي گياهي را که در موزه هاي مختلف دنيا وجود دارد 250 ميليون برآورد کرده است ، ولي مؤسسات مختلف تعداد آنها را حدود
148
ميليون گزارش کرده اند . از اين تعداد 78 ميليون در اروپا و 36 ميليون در آمريکاي شمالي وجود دارد . اختلاف در اين برآورد ها بر اثر وجود هرباريوم هاي ملي و خصوصي است که تعداد نمونه های مجموعه ي خود را گزارش نمي دهند و يا نمونه هاي موجودشان قابل دسترسي نيست . گرچه مسلما تا زمان نوشتن اين مطالب تعداد زيادي نمونه به هرباريوم ها اضافه شده است
.

راهنماي مهمی به نام راهنماي هرباريوم
( Index Herbarium )
وجود دارد که در آن وضعيت هرباريوم ها ي دنيا از نظر محل ، مسئول ، موزه ، اندازه ، نوع کلکسيون ، نوع مؤسسه ، نشريات و کلکسيون هاي تاريخي مهم مشخص شده اند
.

آماري که در زير مي بينيد از کتاب
Plant Systematics
تأليف بي . جونز و آرلين اي . لوچ سينگر چاپ دوم 1986 نقل شده است
:

 

موزه تاريخ طبيعي پاريس 6.5 ميليون

 

باغ گياه شناسي سلطنتي ، کيو بيش از 5 ميليون

 

مؤسسه گياه شناسي کوماروف ، لنينگراد بيش از 5 ميليون

 

کنسراواتور و باغ گياه شناسي ژنو 5 ميليون

 

موزه ي تاريخ طبيعي بريتانيا ، لندن 4 ميليون

 

موزه ي تاريخ طبيعي ، وين 3.5 ميليون

 

دانشگاه اوپسالا 2.2 ميليون

 

باغ گياه شناسي و موزه ي گياه شناسي ، برلين 2 ميليون

 

باغ ملي گياه شناسي بلژيک ، بروکسل بيش از 2 ميليون

 

باغ گياه شناسي سلتنطي ، ادينبرگ 1.7 ميليون

 

هرباريوم ملي ويکتوريا ، ملبورن 1 ميليون

 

بررسي گياهي هندوستان ، کلکته 1.3 ميليون

 

 

در قسمت زير مي توانيد موزه هاي مهم آمريکاي شمالي را که بر حسب اهميت مرتب شده اند ببينيد
:

 

 

باغ گياه شناسي نيويورک ، برونکس 4.3 ميليون

 

هرباريوم ملي ايالت متحده ، واشنگتن 4.1 ميليون

 

موزه ي منطقه اي تاريخ طبيعي ، شيکاگو 2.4 ميليون

 

باغ گياه شناسي ميسوري ، سن لوئي 2.9 ميليون

 

فرهنگستان علوم طبيعي ، فيلادلفيا 2 ميليون

 

دانشگاه کاليفرنيا ، برکلي 1.5 ميليون

 

دانشگاه ميشيگان ، آن آربور 1.4 ميليون

 

دانشگاه تگزاس ، اوستين 900 هزار

 

هرباريوم گياهان آوندي ، اُتاوا 675 هزار

 

دانشگاه مونرال 630 هزار

 

دانشگاه کاروليناي شمالي 561 هزار

 

از ميان هرباريوم هاي نام برده شده ،
موزه تاريخ طبيعي وين
،
باغ گياه شناسي سلطنتي کيو
و م
ؤسسه گیاه شناسي کورماروف
از نظر داشتن گياهان ايران برجسته تر هستند
.
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

/

لینک به دیدگاه

تعريف کامل از هرباريوم و مراحل ساخت نمونه گياهي تحت هرباريوم

هرباريوم به يک مکان گفته مي شود که نمونه هاي گياهي خشک شده با قوانين خاص گرداوري و نگهداري مي شوند .

گياهاني که در يک هرباريوم هستند توسط پرس هاي مخصوص اين کار خشک ، سپس ضد عفوني و بر روي ورقه هاي مربوط به اين کار چسبانده مي شوند . علاوه بر خود گياه ، اطلاعات لازم مربوط به آن گياه نيزبه صورت يک بر چسب بر روي ورقه مذکور قرار ميگيرد . اين اطلاعات شامل نام علمي گياه، نام جمع آوري کننده ، نام شناسايي کننده ، ارتفاع از سطح دريا و ... ميباشد .ورقه هايي که به اين ترتيب تکميل شده اند با نظم و شرايط مخصوص در قفسه ها نگهداري مي گردند.

 

مراحل ايجاد نمونه در کل به مراحل زير قابل قابل تقسيم مي باشد :

 

 

.1جمع اوري نمونه گياهي

 

.2پرس و خشک کردن گياه

 

.3ضد عفوني نمونه

 

4.انتقال نمونه به کاغذ مخصوص

 

هرباريوم ها گنجينه بزرگي از اطلاعات خام و اسناد اصلي هستند که عملا در پژوهشهاي تاکسونوميک مورد استفاده قرار مي گيرند و در صورتي که نمونه ها به خوبي آماده شده باشند اطلاعات ارزشمندي را در اختيار پژوهشگر قرار مي دهند . تا کنون در نتيجه وجود هرباریوم دانش گياه شناسي به پيشرفت هاي چشمگيري نايل آمده است .همه ی پرسشهاي مطرح شده درباره ماهيت گونه ، رده بندي ، تشخيص ، نامگذاري ، انتشار و غيره به هرباريوم باز ميگردد .

نقش هرباريوم را مي توان به شرح زير توصیف کرد :

 

.1 فراهم آوردن مجموعه اي از مراجع استاندارد براي رسيدگي به تعيين نام گياهان جديد و تعيين صحت و سقم شناسايي گياهان که عمده ترين وظيفه هرباريم ها به شمار مي آيد ( وجود انواع مختلف گياهان در هرباريوم مي تواند امکان شناسايي و نام گذاري گياه را به طور مستقيم و با روش مقايسه اي با نمونه هاي ديگر فراهم نمايد که از طرق ديگر ممکن نيست )

 

. 2تربيت و آموزش دانشجويان کارشناسي، کارشناسي ارشد و دکترا در عمليات مربوط به هرباريوم

 

. 3تهيه مدرک مستند براي حضور گونه در يک منطقه و نشان دادن گستره انتشار آن

 

. 4مرکزي براي تحقيقات و فراهم آوردن فلورها ، مونوگراف ها و نمونه هايي از گياهان يک منطقه که به علت وجود تنوع زياد مي تواند مورد استفاده يک بوم شناس يا گياه شناس قرار گيرد تا به بررسي بو م شناسي يا تهيه فلور يک منطقه اقدام کنند

 

. 5تدريس علوم گياهي و سيستماتيک که مي تواند در هرباريوم و همراه با عمليات صحرايي و باغ گياه شناسي انجام گيرد

 

. 6براي کساني که در سطح يک کشور ، قاره يا کره زمين روي تاکسون ويژه اي کار مي کنند ، هرباريوم ها بهترين و موثرترين مراکز علمي براي انجام پژوهشها مي باشد

 

.7 بهترين منبع براي تکميل ويژگيهاي يک تاکسن ، هرباريوم است ( ويژگي هايي که براي تاکسن نوشته شده در اغلب موارد کامل نبوده و با مراجعه به هرباريوم و نمونه هاي جديد مي توان شرح تهيه شده براي تاکسن را تکميل و خلا هاي موجود را پر کرد. همين بررسي ها موجب فراهم آمدن مقدمات براي مطالعه مجدد گروه هاي گياهي و در نتيجه توسعه و پيشرفت علم رده بندي مي گردد)

 

. 8هر نمونه ی موجود در هرباريوم گنجينه بزرگي از اطلاعات را به صورت پتانسيل بالقوه در خود دارا مي باشد . اطلاعاتي شامل ريخت شناسي ، کالبد شکافي ، گرده شناسي ، بيوشيمي و همچنين اطلاعات جالبي مانند ويژگيهاي زيستگاه ، انتشار جغرافيايي ، وضعيت آب و هوايي و کاربردهاي گياه از ديدگاه اقتصادي که می توان آنها را از برچسب مربوطه بدست آورد .

 

.9نمونه هاي تيپ موجود در هرباريوم مدارک بسيار معتبري هستند که از روي آنها يک تاکسن مشخص شده و تقدم و تاخر نامگذاري را به ما نشان مي دهد

 

.10برقراري ارتباط ميان گياه شناسان و جمع آوري کنندگان و تبادل اطلاعات ميان آنها همچنين تشويق جمع آوري کنندگان به حفظ گونه ها به عنوان يک ميراث ملي و نشان دادن اهميت مجموعه هاي گياهي در پژوهش ، آموزش و خدمات فرهنگي از قبيل نامگذاري گياهاني که بر حسب در خواست افراد يا مراکز پژوهشي به هرباريوم ارسال مي گردد

 

.11تشويق کردن مردم به حفظ حيات گياهان از راه برنامه هاي آموزشي و شناساندن ، معرفي گياهان به آنها

 

. 12از آنجايي که براي کمتر هرباريومي امکان جمع آوري همه گياهان ميسر است و براي تجديد نظر برروي تاکسنهاي گياهاني که دسترسي به گروه عمده اي از آنها الزامي است و با توجه به اين واقعيت که براي کمتر کسي امکان مسافرت به تمام نقاط دنيا و مطالعه گياهان در هرباريوم هاي مختلف وجود دارد ، يکي از وظايف هرباريومها عاريه دادن گياهان به مؤسسات پژوهشي و سازمانهاي درخواست کننده است که بر طبق موازين و قواعد خاصي انجام مي گيرد .اين مقررات به منظور حفظ گياه در حمل و نقل و اطمينان از سالم رسيدن نمونه به دست وام گيرنده و برگشت نمونه به هرباريوم وام دهنده بوجود آمده است . چنانچه درخواست کننده بخواهد تکه ای از گياه را برداشت کند بايستي اجازه ويژه از رئيس هرباريوم وام دهنده بدست آورد و اگر بخواهد بر روي نمونه حاشيه نويسي کند روي برچسب مخصوصي که در بالاي برچسب هرباربوم نصب ميشود مطالب خود را مي نويسد

 

.13ممکن است در بسياري از هرباريوم ها از يک گونه تعدادي بيش از حد نياز موجود باشد و در هرباريوم ديگر از آن گونه موجود نباشد و بر خلاف اين حالت هرباريوم دوم گونه هايي را اضافه داشته باشد که در اولي موجود نباشد ، دراين حالت دو هرباريوم مي توانند با يکديگر تبادل گونه داشته باشند که اين کار براي هر دو هرباريوم بسيار سودمند است

 

 

.14 ممکن است گونه يا گونه هايي به يک هرباريوم يا از هرباريوم به مؤسسات پژوهشي يا ساير هرباريوم ها هديه داده شود يا توسط هرباريوم و مؤسسات خريداري شود

 

.15هرباريوم در علومي مانند گيتاشناسي گياهي (phytogeography) ، رده بندي زيست شميايي (biochemical systematics) ، گرده شناسي (palynology) ، گياه شناسي ، دارو سازی و غيره مورد استفاده قرار مي گيرد

 

 

.16طبقه بندي رستنيهاي جهان اساسا متکي بر نمونه هاي هرباريومي و تأليفات وابسته به آن است

 

. 17با وجود هرباريوم تاکسونوميست ها به مطالعه يک يا چند نمونه معدود از يک گونه محدود نمي شوند ودر نتيجه مي توانند درک بهتري از پيچيدگي گونه اي داشته باشند

 

.18کليه کتابهاي راهنما ، تک نگاشته ها و کتابهاي مربوط به گياهان وحشي نهايتا از منابع هرباريومي منشأ ميگيرند

 

.19آشکار ساختن نواقص طبقه بندي گياهان و در نهايت کل جانداران

 

 

اين خلاصه اي از وظايف هرباريوم بود و حال که با اهميت و استفاده هاي سودمند هرباريوم آشنا شديم قدر آنرا بيشتر مي دانيم.

حفاظت از هرباریوم

باید از نمونه هايي که با صرف وقت و زحمات فراوان به شيوه اي که توضيح داديم تهيه شده ، کمال مراقبت و حفاظت به عمل آيد .بهتر است که آنها را در قفسه هاي مخصوص فلزي که فاقد روزنه اي براي ورود حشرات است ، در محلي خنک و دور از تابش آفتاب و گرد و خاک قرار دهيم و هر چند مدت نمونه ها را بررسي کنيم تا مبادا دچار حمله آفات و بيماري شده باشند زيرا همان طور که بطور مفصل توضيح داديم بعضي از حشرات مانند لازيودرما (lasioderma) که مي توانند تمام دوره زندگي خود را روي نمونه هاي هرباريوم به سر برند و سوسکهاي انباري در مدت کوتاهي به مجموعه هاي تهيه شده خسارات فراوني وارد مي آورند ، که روش هاي مبارزه با آنها را ذکر کرديم .

علاوه بر خطر آفات بايد پيشگيريهاي لازم جهت جلوگيري از آتش سوزي در هرباريوم به عمل آيد و تمام احتياط هاي ضروري مراعات گردد تا نمونه ها به بهترين شکل ممکن حفظ شوند و در موارد مختلف به کمک علم و دانش بيايند.

چسباندن برچسب اطلاعات به نمونه

اطلاعات مربوط به هر نمونه هرباريومي بر روي ورقه اي به اندازه حدود 10.5 در 7 چسبانده مي شود . اين اندازه براي درج اطلاعات مربوط به گياه کافي به نظر مي رسد . برچسبهاي بزرگتر جايي را که براي چسباندن نمونه مورد نياز است اشغال مي کنند. جاي اين برچسب در پائين و سمت راست برگه اي است که نمونه روي آن چسبانده شده است به جرات مي توان گفت برچسب مهمترين قسمت يک نمونه هرباريومي است که شرايط گياه را به ما نشان مي دهد .خوانا ، تميز ، دايمي و مرغوب بودن کاغذ بر چسب ضروري است . بجز در مواردي که اتيکت چاپ و افست مي شود در موارد ديگر بايد آنرا تايپ کرد و در صورت استفاده از کاغذ مرغوب نسخه زيراکس قابل قبول مي باشد .برچسب ها را نبايد هيچ گاه تا کرد .البته برچسبها داراي شکل ها و انواع متنوعي است اما در حالت کلي يک برچسب بايد شامل اطلاعات زير باشد :

 

1 . نشاني : ايالت يا استان ، شهرستان يا شهر ( در صورت نياز کشور) ، نام موسسه ( يا شخص) صاحب نمونه .

 

3 . نام علمي : نام جنس ، صفت گونه اي ، مولف يا مولفان . هنگامي که نام علمي کامل ( شامل مولف) شناخته شد ممکن است مرجع انتشار اصلي در انکس کيو ( index kewensis ) پيدا شود .

 

3. نام محل جمع آوري : که بايد به نام بعضي شهرها ، طول و عرض جغرافيايي يا صفات جغرافيايي دايمي آن اشاره کرد . نقطه جمع آوري با بيان فاصله و جهت بين نزديکترين نقطه مشخص دايمي و نقطه جمع آوري معلوم مي شود . بر روي بعضي برچسبها نقشه اي چاپ مي شود که مي توان با گذاشتن فلش يا نقطه بر روي آن محل گياه را مشخص کرد . ايده آل آن است که نوشتن بر چسب طوري باشد که فردي غير از جمع آوري کننده با خواندن و پيگيري جهات داده شده بر روي آن بتواند به نقطه جمع آوري برسد .

 

4 . ويژگيهاي زيستگاه : نوع مکاني را که گياه در آن رشد مي کند بايد توصيف شود . مثلا نوع رويش ، رطوبت ، سنگ مادر ، خاک ، وضعيت پستي بلندي ،جهت شيب ، ارتفاع ،جهت سلسله جبال ( به دليل رطوبت ناشي از بارندگي و سايه ) جغرافياي طبيعي و غيره .

 

5 . نام جمع آوري کننده : بايد نام کامل جمع آوري کننده ذکر شود . در صورتي که افراد بيشتري در جمع آوري نمونه نقش داشتند نام آنها نيز بايد ذکر شود .

 

7. نام تشخيص دهنده

 

.8 . شماره جمع آوري

 

9 . در صورت لزوم مي توان اطلاعات زير را نيز به برچسب نمونه اضافه کرد : گياهان همراه ، رنگ گل ، نوع گرده افشان ، رنگ و نوع پوست تنه درخت ، فراواني ، ارتفاع يا قطر برابر سينه ي تنه (DBH) ، شکل حياتي ، مصارف اقتصادي ، نام و اطلاعات عاميانه و غيره .

 

به اين ترتيب يک نمونه کامل داريم که مي توان از آن استفاده کرد .

اولين هرباريوم گياهي در اويل قرن 16 شامل مجموعه اي از گياهان خشک ِ دوخته شده بر روي کاغذ ، توسط فردي ايتاليايی به نام لوکا گيني ( Luca Ghini ) بوجود آمد . به نظر ميرسد اين شخص اولين کسي است که بنيانگذار موزه گياهي يا هرباريوم بوده که بعد ها اين هنر به وسيله شاگردان وي در سراسر اروپا رواج پيدا کرد . حتي يکي از شاگردان وي به نام جرارد سيبو ( Gherards Cibo ) از سال سال 1532 به جمع آوري و حفاظت نمونه هاي هرباريومي پرداخت که هرباريوم او تا امروز باقي مانده است . گزارش کرده اند در اواسط سال هاي 1500 دو نفر انگليسي به نام جان فالکونر ( John Falconer ) مجموعه هاي گياهي داشته اند .

تا ابتداي قرن 18 گياهان را بر روي صفحات کاغذ دوخته و به صورت مجلدهايي مانند کتاب مرتب ميکردند ولي در عصر لينه ( Linnaeus ) ، نصب نمونه تنها بر روي يک برگ و قرار دادن افقي آنها در طبقات ، رايج گرديد و تا به امروز در همه ي هرباريوم ها نيز از همين روش استفاده مي شود . هرباريوم هاي موجود در جهان داراي گستره ي بسيار وسيعي هستند به طوري که از هرباريوم هاي کوچک گرفته تا هرباريوم هاي محتوي ميليون ها نمونه در کشورهاي مختلف جهان وجود دارد . عده اي از آنها شخصي و تعدادي متعلق به مؤسسات آموزشي است که به نحوي با زيست شناسي در ارتباطند . به اين ترتيب بسيار مشکل است که تعداد نمونه ها را در موزه هاي کشور هاي مختلف حدس زد . شتلر ( Shetler ) در سال 1969 تعداد نمونه هاي گياهي را که در موزه هاي مختلف دنيا وجود دارد 250 ميليون برآورد کرده است ، ولي مؤسسات مختلف تعداد آنها را حدود 148 ميليون گزارش کرده اند . از اين تعداد 78 ميليون در اروپا و 36 ميليون در آمريکاي شمالي وجود دارد . اختلاف در اين برآورد ها بر اثر وجود هرباريوم هاي ملي و خصوصي است که تعداد نمونه های مجموعه ي خود را گزارش نمي دهند و يا نمونه هاي موجودشان قابل دسترسي نيست . گرچه مسلما تا زمان نوشتن اين مطالب تعداد زيادي نمونه به هرباريوم ها اضافه شده است .

راهنماي مهمی به نام راهنماي هرباريوم ( Index Herbarium ) وجود دارد که در آن وضعيت هرباريوم ها ي دنيا از نظر محل ، مسئول ، موزه ، اندازه ، نوع کلکسيون ، نوع مؤسسه ، نشريات و کلکسيون هاي تاريخي مهم مشخص شده اند .

آماري که در زير مي بينيد از کتاب Plant Systematics تأليف بي . جونز و آرلين اي . لوچ سينگر چاپ دوم 1986 نقل شده است .

 

 

 

موزه تاريخ طبيعي پاريس 6.5 ميليون

 

باغ گياه شناسي سلطنتي ، کيو بيش از 5 ميليون

 

مؤسسه گياه شناسي کوماروف ، لنينگراد بيش از 5 ميليون

 

کنسراواتور و باغ گياه شناسي ژنو 5 ميليون

 

موزه ي تاريخ طبيعي بريتانيا ، لندن 4 ميليون

 

دانشگاه ---- 3.8 ميليون

 

موزه ي تاريخ طبيعي ، وين 3.5 ميليون

 

دانشگاه اوپسالا 2.2 ميليون

 

باغ گياه شناسي و موزه ي گياه شناسي ، برلين 2 ميليون

 

باغ ملي گياه شناسي بلژيک ، بروکسل بيش از 2 ميليون

 

باغ گياه شناسي سلتنطي ، ادينبرگ 1.7 ميليون

 

هرباريوم ملي ويکتوريا ، ملبورن 1 ميليون

 

بررسي گياهي هندوستان ، کلکته 1.3 ميليون

 

 

 

در قسمت زير مي توانيد موزه هاي مهم آمريکاي شمالي را که بر حسب اهميت مرتب شده اند ببينيد :

 

 

 

باغ گياه شناسي نيويورک ، برونکس 4.3 ميليون

 

هرباريوم ملي ايالت متحده ، واشنگتن 4.1 ميليون

 

موزه ي منطقه اي تاريخ طبيعي ، شيکاگو 2.4 ميليون

 

باغ گياه شناسي ميسوري ، سن لوئي 2.9 ميليون

 

فرهنگستان علوم طبيعي ، فيلادلفيا 2 ميليون

 

دانشگاه کاليفرنيا ، برکلي 1.5 ميليون

 

دانشگاه ميشيگان ، آن آربور 1.4 ميليون

 

دانشگاه تگزاس ، اوستين 900 ميليون

 

هرباريوم گياهان آوندي ، اُتاوا 675 هزار

 

دانشگاه مونرال 630 هزار

 

دانشگاه کاروليناي شمالي 561 هزار

 

 

 

از ميان هرباريوم هاي نام برده شده ، موزه تاريخ طبيعي وين ، باغ گياه شناسي سلتنطي کيو و مؤسسه گیاه شناسي کورماروف از نظر داشتن گياهان ايران برجسته تر هستند

براي انتخاب و جمع آوري گياهان مناسب جهت ايجاد نمونه به ابزارو اطلاعاتي نياز داريم .وسايل مختلفي که در هنگام جمع آوري نمونه مورد استفاده قرار مي گيرد و وجود انها لازامي است عبارتند از :

 

1. بيل

2. بيلچه

3 . قيچي باغباني

4. کلنگ

5 . قيچي دسته بلند جهت بريدن شاخه درخت هاي بلند

6 . پرس صحرائي

7. دفترچه يادداشت براي جمع آوري اطلاعات و نوشتن انها

8. تيشه

9.چاقو

10. ارتفاع سنج

11 . اره

12 . کيسه پلاستيک

13 . کاغذ روزنامه

14. نقشه

15 . کوله پشتي

16 . دوربين عکاسي

17 . ذره بين

 

براي شناسايي يک گياه مناسب بايد عوامل مختلفي را در نظر گرفت که بر طبق قوانين زير باشد :

 

 

1. ازيک گياه براي ايجاد يک نمونه هرباريومي بايد ازلحاظ ساختار فيزيکي سالم و فاقد بيماري بوده و لطمه اي به ان وارد نشده باشد

 

2 . چون مهمترين کليد شناسايي گياهان اندامهاي زايشي انهاست پس بايد علاوه بر اندامهاي رويشي ، اندامهاي زايشي (ميوه ، گل هاگدان ، اسپروفيت ، مخروط )انها را نيز جمع آوري نمود

 

3 . در مواردي که گياه علفي مي باشد جمع آوري کل گياه ( ريشه ، ساقه ، برگ ، گل يا ميوه ) الزامي است

 

4. اگر نمونه گياهي مورد نظر داراي پياز ، بنه ، ريزوم و يا غده باشد، گياه را به همراه بخش هاي زير زميني جمع اوري مي کنيم

 

5. در مورد گياهاني که درختي هستند جمع آوري قسمتي از سر شاخه هاي گياه ، به همراه گل يا ميوه و يادداشت کردن ويژگيهاي درخت از جمله بلندي ، وضعيت تنه و شاخه بندي کافيست

 

6. بايد حتما توجه داشت که از جمع آوري گياهان کمياب به شدت خودداري شود

 

7 . بايد سعي شود جمع آوري از هر نمونه بيشتر از سه عدد باشد

 

8. در صورتي که لازم بود مي توان دانه ها يا ميوه گياه را در پاکت هاي کوچکي جمع آوري نمود

 

9. اگر گياه داراي دو پايه بوده و هر پايه داراي گل هاي متفاوت ( نر ، ماده ) باشد از هر کدام نمونه اي تهيه مي کنيم

 

.11 . در مورد گياهان انگلي انها را همراه با ميزبان جمع آوري ميکنيم

 

11 . گياهان آبزي ر اجهت جلوگيري از خشک شدن در ظرف اب غوطه ور مي نماييم

 

12. اطلاعات مربوط به گياه و شرايط محيطي را يادداشت ميکنيم

 

13 . تاريخ جمع آوري نمونه ر ا يادداشت ميکنيم

 

به علت اينکه جمع آوري گياه بدون يادداشت اطلاعات مربوطه و زيستگاه آن داراي اهميت چنداني نمي باشد بايد سعي کرد تا جاي ممکن اطلاعات ضروري را يادداشت و ضميمه گياه کرد . اين کار در دفترچه هاي يادداشت و در تمام مراحل خشک کردن گياه صورت مي پذيرد. براي هر نمونه شماره اي در نظر گرفته و بر طبق آن اطلاعات مربوط به آن را در دفترچه يادداشت به همراه شماره مي نويسيم.

در هنگام جمع آوري گياه يادداشت مطالب زير ضروري است :

 

1. تاريخ جمع آوري نمونه

 

.2 نام محل جمع آوري گياه ودر صورتي که به نقشه دسترسي داريم مکان مورد نظر را در آن علامت ميزنيم

 

3 . ويژگيهاي زيستگاه شامل: ارتفاع ، ميزان و جهت شيب ، نوع خاک و ...

 

4 . تععين تراکم گياه در منطقه

 

5 . نوشتن اختصاصات گياه علي الخصوص گل و رنگ آن. زيرا معمولا بعد از خشک نمودن نمونه رنگ گلهاي آن تغيير مي نمايد

 

 

با انجام درست اين مراحل گياه مورد نظر براي حمل به مکان مخصوص خشک کردن آماده ميباشد .

مراحل خشک کردن نمونه

 

بعد از جمع آوري و انتقال نمونه ها به مکان مورد نظر نوبت به قرار دادن آنها در پرس فرا مي رسد که مي توان گفت مهم ترين قسمت براي تهيه نمونه هاي هرباريومي است.

در محلي که براي خشک کردن گياه در نظر گرفته شده بايد نکات زير را در نظر گرفت:

1 . تميزي و پاکيزگي

2 . ميزان رطوبت مناسب

3. گرماي مناسب

 

بعد از خارج ساختن گياهان از کيسه هاي پلاستيکي بايد آنها را تمیز نمود و تمام زوايد اضافي و خاک اطراف بدنه و زوائد زير زميني را زدود.

براي خشک کردن گياه از پرس هاي مخصوص اين کار کمک گرفته مي شود.

مي توان از پرس هاي مختلفي براي خشک کردن گياهان استفاده نمود. نمونه ساده اين پرس ها شامل قطعات تخته سه لايي است که به صورت شطرنجي درست شده اند. اين پرس ها سبک بوده ، قابل حمل مي باشند و عمل تهويه در آنها به خوبي صورت مي گيرد. عمل فشار در آن توسط دو کمر بند در دو سمت دستگاه پرس انجام مي شود. کمربندها يا طنابها بايد سگک دار باشند و حداقل 5 فوت طول داشته باشند.

در آزمايشگاه ها از از پرسهاي مخصوص که از دو تخته الوار سنگين و محکم درست شده اند استفاده مي شود. در دو طرف تخته زيرين دو پيچ بلند نصب شده و دو طرف تخته رويي دو سوراخ به قطر پيچ ها وجود دارد. وارد آوردن فشار به وسيله پيچاندن دو مهره صورت مي گيرد. مي توان به جاي پيچ و مهره بر روي تخته ی دوم متناسب با نمونه ها وزنه ايي قرار داد.

پرس هاي سيمي نوع ديگری از پرس ها هستند که از دو قطعه مربع مستطيل توري درست شده اند که پس از قرار دادن نمونه در بين اين دو قطعه ، زنجيره هاي قلابداري که در صفحه زيرين نصب شده آن را به لبه صفحه بالايي طوري محکم مي کند که فشار لازم را به نمونه ها وارد کند. اندازه اين پرس ها حدود 30 در 45 مي باشد.

حال نوبت به اين مي رسد تا نمونه ها را در پرس قرار دهيم. روي قطعه زيرين پرس تعدادي کاغذ خشک کن و يا تعدادي صفحه روزنامه قرار مي دهيم. خشک کن ها کاغذهاي ضخيمي هستند که رطوبت نمونه گياهي را جذب مي کنند. ابعاد اين کاغذها حدود 30 در 40 سانتي متر مي باشد. استفاده از مقوا نیز امکان عبور هوا و خروج بخار آب را از نمونه اي گياهي فراهم مي کند. مجراها بايد موازي ضلع کوتاه مقوا باشند زيرا معمولا پرس در طول ضلع بلند رطوبت خود را از دست مي دهد و مجراهاي ضلع کوتاه به عنوان منافذ ضلع بلند عمل مي کنند. کاغذ هاي روزنامه بايد اندکي از اندازه پرس کوچکتر باشند. بايد توجه داشت که حالت و چگونگي قرار دادن نمونه لاي کاغذ اهميت زيادي دارد و بايد در انجام اين کار نهايت دقت را به عمل آورد زيرا شکل نهايي نمونه وابسته به چگونگي قرار دادن نمونه در داخل کاغذ مي باشد. دقت ، صبر و حوصله باعث می شود تا نمونه داراي ظاهري طبيعي باشد و بتوان جزئيات طبيعي گياه را مشاهده کرد. در صورتي که نمونه سطح کاغذ را به صورت آزاد و غير متراکم بپوشاند حداکثر بازده بدست مي آيد پس بايد از روي هم قرار دادن غير ضروري برگها و ساير قسمتهاي گياه اجتناب ورزيد تا بتوان مدت خشک شدن و در نهايت افت کيفيت نمونه را کاهش داد. براي جلوگيري از اشتباه بر روي هر کاغذ روزنامه تنها يک نمونه گياهي گذاشته مي شود اما در مورد گياهان کوچک مي توان چندين نمونه را در يک کاغد روزنامه قرار داد.

راه قرار دادن گياهان مختلف در ميان کاغذ هاي روزنامه متفاوت است. در صورت امکان بايد حداقل سطح زيرين يک برگ را به طرف بالا برگرداند تا اين سطح نيز قابل مشاهده باشد. در گياهاني که داراي شاخه و برگهاي فراواني هستند مي توان بخشي از شاخه ها و برگها را قطع کرد به شرط آنکه اثر قطع برگ روي گياه اصلي نمايان باشد. گياهان داراي ساقه هاي بلند و باريک را مي توان به شکل حرف V، N،w درآورد. در ضمن لازم است گياهان بزرگ را به قطعات مختلف تقسيم نمود. در بعضي موارد مي توان طول گياه را يادداشت نمود و تکه هايي از بخش هاي بالايي ، مياني و پائيني گياه را خشک کرد. ضخامت اندامهاي حجيمي چون ميوه را مي توان با بريدن کم نمود. برشهاي طولي و عرضي ميوه هر دو مفيد مي باشد. به جهت پهن نگه داشتن برگ و جلوگيري از له شدن ميوه ها ، ساقه هاي حجيم و ساير اندامها ممکن است بالشتکهايي از روزنامه و يا اسفنج روي آنها قرارداد. در مورد پيازها ، بنه ها ، تکمه ها و گل آذينهاي گرز مانندي که حجيم هستند بهتر است آنها را از طول برش داده و حجم آنها را به نيمه کاهش داد ولي نيمه جدا شده را نيز نگه داشته و با گياه اصلي خشک مي کنيم. در گياهان پيوسته گلبرگ حداقل يکي از گلها را شکافته و تعداد پرچم و مادگي را مشخص مي کنيم. اگر گياهي داراي برگ بزرگي بود و در صورتي که نتوان آنرا در پرس جاي داد برگ رادر امتداد خط تقارن به دو نيم تقسيم و هر دو نيمه را پرس مي کنيم. در مورد برگهاي شانه اي بزرگ نيز مي توان بخشي از برگچه ها را قطع کرد ولي لازم مي باشد که بعضي از برگچه هاي انتهايي را نگه داريم و اگر برگچه نگهداري شده نيزبزرگ بود آنرا در امتداد سطح تقارن به دو نيمه تقسيم مي کنيم. به هر صورت لازم است که وضع گياه را يادداشت و در کنار نمونه قرار دهيم. کاکتوسها و گياهان گوشتي را بايد شکافت و قبل از پرس کردن قسمت هاي داخلي آنها را خارج ساخت. گياهان آبزي بسيار خمش پذير بوده و ممکن است بتوان آنها را با غوطه ور ساختن در ظرفي از آب بر روي صفحات کاغذ آرايش داد و سپس کاغذ را که نمونه بر روي آن قرار گرفته را به آهستگي از آب خارج نمود تا گياه شکل طبيعي و زيبايي به خود بگيرد. گياهانه داراي موسيلاژ يا گلهاي ظريف را که احتمالا به کاغذ روزنامه مي چسنبد را مي توان لاي کاغذهاي مومي يا دستمال کاغذي پرس کرد.

اولين نمونه ر ابا دقت بر روي کاغذ روزنامه مي گسترانيم و با حوصله شاخه ها و برگ ها را روي کاغذ پهن مي کنيم به طوري که گياه از ريخت طبيعي خود خارج نشود يعني زاويه برگها نسبت به ساقه و زاويه شاخه ها نسبت به هم تغير نکند و تا جايي که ممکن است برگها روي هم قرار نگيرد سپس نمونه را توسط قطعه اي از رورنامه مي پوشانيم و نمونه بعدي را روي کاغذ ها قرار مي دهيم. بايد توجه داشت هميشه بستر هر طبقه از گياه يا گياهان بايد کا ملا مسطح باشد. براي اين هدف نمونه ها را طوري در لابلاي روزنامه قرار مي دهيم که فرو رفتگيهاي سطوح زيرین با گذاردن نمونه هاي سطوح بالا پر شود. وقتي ارتفاع طبقات به اندازه مناسبي رسيد صفحه ديگر پرس را روي آن قرار مي دهيم و کمربند يا پيچ ها را سفت مي کنيم. فشار اعمال شده بايد نه آنقدر کم باشد که اندامهاي گياه در نتيجه به وجود آمدن فضاهاي آزاد جمع و چروکيده شود و نه آنقدر زياد باشد که موجب متلاشي شدن گياه و مانع مبادلات هوا شود.

پرس ها بايد در معرض جريان هوا قرار داشته باشد. همواره بايد از قرار دادن پرس در مقابل تابش مستقيم نور آفتاب يا محل هاي خيلي گرم و مرطوب خودداري به عمل آورد. اين عمل موجب زرد شدن ، گنديدگي يا رشد قارچ و کپک در روي نمونه هاي پرس شده مي شود. در صورتي که عمل خشک کردن در نقاط گرم و خشک صورت گيرد احتياجي به گرماي مصنوعي نخواهد بود و با تعويض کاغذ هاي مرطوب و جاگزيني آنها با کاغذ هاي خشک نمونه ها کاملا خشک مي شوند. اما در مناطق مرطوب بويژه هنگامي که گرما کافي نباشد براي خشک کردن گياه از گرماي مصنوعي استفاده مي شود.

 

C:\Users\Behrouz\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\0  1\clip_image001.gif

 

براي خشک نگاه داشتن پرس در مناطق مرطوب مي توان از روش هاي مختلفي استفاده کرد. در يکي از اين روشها پرس حاوي گياهان را طوري بر روي ميز فلزي مشبک قرار ميدهند که صفحات پرس عمود بر سطح ميز قرار گيرد. در زير ميز چراغ الکتريکي يا چراغ نفتي با فاصله مناسب قرار مي گيرد تا گرماي مناسبي به پرس برسد. هر چند ساعت يکبار بايد سطوح ديگري از پرس را گرم کنيم تا گياهان درون آن از گرماي تقريبا يکنواختي در تمام سطوح بر خوردار گردنند. در اين روش معمولا از مقوا استفاده مي شود تا هواي گرم از میان آنها عبور کند و گياهان سريعا خشک شوند. در اين روش ابتدا از پرس ملايم استفاده مي کنيم و بعد از 8 ساعت بعد از بازرسي گياهان را در پرس سنگين قرار مي دهيم . در اين روش بسته به ميزان گرما گياهان بين 12 ساعت تا 3 روز خشک مي شوند. نکته مهم این است که هر چه آبگيري سريع تر صورت گيرد رنگ برگها و گلها بهتر حفظ مي شود . در ضمن بايد توجه داشت که بايد روزنامه يا برگه هاي خشک کني را که بکار برده ايم بايد بعد از از مدتي تعويض کنيم . چون آنها بعد از مدتي مرطوب شده و خاصيت جذب آب را از دست مي دهند. هر قدر تعويض صفحات زودتر انجام بگيرد گياهان سريعتر خشک شده و تغيير رنگ آنها نامحسوس تر خواهد بود. بنابراين لازم است که حداکثر پس از 12 ساعت پرس محتوي گياهان را باز کرده و جاي کاغذ هاي مرطوب را با کاغذ هاي خشک عوض کنيم و با دقت به اصلاح نمونه ها بپردازيم تا وضع مناسبي به خود بگيرند به ويژه اينکه نمونه ها پس از يکبار پرس شدن و از دست دادن مقداري آب بيشتر در اختيار ما هستند و بهتر مي توانيم روي آنها اصلاحات انجام دهيم. بعضي گياهان که محتوي آب بيشتري هستند ممکن است در حين خشک شدن تغيير رنگ داده يا در معرض کپک زدگي قرار بگيرند پس بهتر است که پس از خارج کردن از اولين پرس به مدت چند دقيقه آنها را چند دقيقه در معرض هواي خشک قرار دهيم.

در هر دفعه ای که نمونه ها را بازديد مي کنيم و دوباره در پرس قرار مي دهينم بايد فشار بيشتري را نسبت به دفعه قبل به آن اعمال کنيم. و اين عمل را آنقدر ادامه مي دهيم تا نمونه ها کاملا خشک شوند.

کاغذ ها ي خشکن کن و مقواهاي مرطوب را مي توان در آفتاب يا در محل گرمي قرار داد تا پس از خشک شدن دوباره مورد استفاده قرار بگيرند.

به اين ترتيب نمونه اي ما خشک شده است. بعد از خشک کردن نمونه ها بايد آنها را به کاغذ هاي مخصوص چسباند.

الصاق نمونه به برگه های مخصوص

 

باید بعد از ضد عفوني ، نمونه ها را با دقت تمام در مقوایی به ابعاد 40در 29 ( 28.75 در 41.25) چسباند. اين مقواها به مانيل ( manila) معروف است. کيفيت مقواي مورد استفاده بر حسب نياز فرق مي کند. براي هرباريوم هاي تحقيقاتي به منظور دوام بيشتر از مقواهاي مرغوب استفاده مي کنند. مقوای نمونه بايد نسبتا سفت باشد تا از آسيب هاي احتمالي در هنگام حمل و نقل یا مشاهده جلوگيري شود .

روش هاي چسباندن گياه بر روي برگه هاي هرباريومي بسيار متفاوت است. براي چسباندن نمونه روي برگه از چسب استفاده مي شود که بهتر است از نوارهاي باريک چسب کاغذي و يا کتاني استفاده کرد. بايد نوارهاي چسب کاغذي سفيد را به قطعات مناسب بريده و پس از مرطوب کردن سمت چسبدار آن ، نقاطي از گياه را که چندان مورد استفاده نيست بر روي برگه چسباند. در هنگام سوار کردن گياه روي مقوای مورد نظر ، لازم است که به ابعاد بر چسبي که براي نمونه در نظر گرفته شده توجه داشت و در سمت راست پائين صفحه ، جاي خالي براي نصب بر چسب در نظر گرفت. لازم است در موقع چسباندن گياه خشک بر روي کاغذ آن را طوري نصب کنيم که از هر طرف نسبت به حاشيه برگه فواصل يکسان وجود داشته باشد و تقارن رعايت گردد. استفاده از چسبی مخلوط از سريشم نجاري ، صمغ و کتيرا به علت اينکه نمونه را از دسترس خارج مي سازد ديگر مورد استفاده نيست. بخش هاي حجيم گياه را مي توان به مقوا دوخت. قسمت هاي با ارزش و ظريفي چون دانه ها ، ميوه ها يا گلها را در بسته هاي کوچکي قرار مي دهند و بر روي کاغذ الصاق مي کنند. در چسباندن نمونه ها سليقه و ابتکار بسيار مهم است به عنوان مثال مي توان بعضي برگ ها را برگرداند تا پشت آن قابل رويت باشد.

ضد عفونی کردن نمونه

 

پس از خشک شدن کامل گیاهان نمونه ها را از پرس خارج کرده و آنها را بازرسی می نماییم و در صورتی که در نمونه ای آثار کپک زدگی مشاهده شد آنرا در معرض هوای خشک قرار داده و در صورت قابل استفاده بودن آنرا تمییز می کنیم. بعد از بازرسی کامل گیاهان و اطمینان از سالم و قابل استفاده بودن آنها عمل ضد عفونی را انجام می دهیم چون ممکن است در عده ای از نمونه های جمع آوری شده آفات گیاهی یا جانوری وجود داشته باشد پس باید به منظور مقابله با آسیب های احتمالی توسط آفات پیش بینی های لازم را انجام داد .

حشرات زیر جزو آفتهای مخصوص نمونه های هرباریومی است:

سوسک توتون

سوسک نان

سوسک سیاه قالی

مضر ترین آفت سوسک توتون است که می تواند چرخه زندگی خود را طی 45 تا 50 روز کامل کند و در هر سال دارای سه تا شش نسل است. هر یک از این آفات می توانند در نتیجه بایگانی بدون احتیاط خسارات جبران ناپذیری را ایجاد کنند .

برای این منظور گیاهان را با هم مقایسه کرده و نمونه های مشابه را در لای یک کاغذ قرار داده و آنها را در جعبه یا کیسه هایی قرار می دهیم که با محیط بیرون تبادل هوایی نداشته باشد و به کمک سموم حشره کش تدخینی (fumigatin) مانند متیل برومید ( methyl bromide ) ، کربن بی سولفاید ( carbon bisulphide) ، کربن تتراکلراید (carbon tetyacholoride) ، اتیلن دیکلراید (ethylene dichloride) ، گاز هیدروسیانیک (hydroco\yanic gas) ،پارادیکلروبنزن (P.D.B =paradichorobenzene ) گیاهان را به مدت 24 ساعت ضد عفونی می کنیم (قابل توجه که این مواد برای سلامت انسان خطرناک بوده ، قابل اشتعال هستند و به کار بردن آنها نیاز به دقت فراوان دارد. بنابراین باید نوع ماده و روش استفاده از آنها مطابق با دستور العملی باشد که معمولا از طرف مؤسسات تولید کننده و سازمانهای بهداشتی اعلام می شود).

برای کنترل آفات هرباریومی ماده ی dowfume-75 به عنوان یک ضد عفونی کننده از طرف سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا معرفی شده است. ضد عفونی کردن هرباریوم با این ماده باید تنها توسط افراد متخصص ضد عفونی و با استفاده از ماسک ضد گاز انجام می گیرد.

سابقا برای ضد عفونی کردن کمدهای هرباریومی 3 قسمت اتیلن دی کلرید (1و2 دی کلرواتان) مخلوط با یک قسمت تتراکلرید (ccl4) به کار می رفت. مقدار شش اونس از مخلوط فوق درون یک ظرف در قسمت فوقانی هر کمد قرار داده می شد و کمد ها برای 4 تا 5 شبانه روز در بسته باقی می ماندند. اتیلن بدون ccl4ماده ای منفجر شونده است و استفاده یا تماس مکرر با آن موجب ایجاد ایجاد آسیب در کبد و کلیه انسان می شود .

یکی دیگر از روشهای ضد عفونی کردن دما دادن (heating) یا سترون سازی حرارتی است که در این روش می توان از دمای 60 درجه سانتیگراد برای مدت 6 ساعت استفاده کرد. این دما به نحو موثری باعث از بین رفتن تخم ، لارو،شفیره و افراد بالغ این سوسکها می شود. گرمای زیاد به علت ایجاد اثرات سوء در گیاه توصیه نمی شود.

با مسموم کردن نیز می توان گیاه را ضد عفونی کرد و آن را برای همیشه برای حشرات نا مطبوع ساخت. برای این کار نمونه را در محلول الکل کلرور جیوه (mercuric chloride) فرو می برند. اینها مواد دفع کننده ای هستند که به دلیل داشتن بو یا طعم ناخوشایند حشرات را از نمونه های هرباریومی دور نگه می دارند. این کار با این که بسیار موثر بوده اما برای انسان خطرناک است. به همین خاطر هرباریوم هایی که از این مواد استفاده می کنند برچسبهای مخصوی روی نمونه قرار می دهند تا احتیاط لازم هنگام استفاده از آن لحاظ گردد.

از گرد د.د.ت و گرما دادن آن تا حدود 70 درجه سانتیگراد به مدت 5 ساعت نیز برای ضد عفونی استفاده می شود.

برای مجموعه های کوچک و شخصی استفاده از پودر یا گلوله های نفتالین و ورقه های ضد عفونی کننده نگزالوت در کنار گیاهان کافی به نظر می رسد. برای کار کنان هرباریوم با 8 ساعت کار در روز و 5 روز در هفته میزان PDB و نفتالین هوا نباید به ترتیب از 75 و 10 pmmتجاوز کند.

باید توجه داشت که استفاده از هر گونه سم مستلزم مراعات نکات دقیقی است و توصیه می شود که این سموم در هرباریومها و تنها توسط اشخاص کار آزموده مصرف شود.

لینک به دیدگاه

هرباريوم گنجينه‌اي دائمي‌از نمونه‌هاي گياهي و منبع اطلاعاتي در مورد رستنيها و پوشش‌هاي گياهي است كه در پژوهشهاي تاكسونوميك از نمونه‌هاي حفاظت شدة هرباريومي‌استفاده مي‌شود. در واقع هرباريوم يك باغ گياهان خشك است و نمونه‌هاي هرباريومي‌بيشترين ميزان تنوع بوم شناختي و جغرافيايي يك گونه را در بر مي‌گيرد. هرباريومها در برگيرندة مجموعه‌اي از نمونه‌هاي جمع آوري شده از نقاط مختلف و توسط افراد مختلف هستند و شامل نمونه‌هايي است كه آگاهي ما را از تاكسونومي، تكامل و انتشار رستني‌ها افزايش مي‌دهد. شناسايي نمونه‌هاي گياهي هر منطقه در مطالعات مربوط به رشته‌هاي مختلف از جمله مرتعداري، آبخيزداري، محيط زيست، حيات وحش و ... مورد نياز مي‌باشد. جمع آوري و شناسايي گياهان مناطق مختلف استان اصفهان و چهار محال و بختياري از سال هزار وسيصد وشصت آغاز شد و با جمع آوري و شناسايي نمونه‌هاي گياهي اين مناطق هرباريوم دانشگاه صنعتي اصفهان تأسيس گرديد. فعاليت اين هرباريوم براي به كارگيري اين مجموعه در موارد ذيل است: ·ارائه مجموعه مرجع و استاندارد براي تعيين صحت و سُقم شناسايي گياهاني كه تازه جمع آوري شده اند. ·مجموعه مرجع براي دروس تاكسونومي‌گياهي و ساير زمينه‌هاي علوم گياهي ·آموزش دانشجويان در عمليات هرباريومي ·فراهم كردن مدركي مستند مبني بر وجود يك گونه در ناحيه‌اي خاص و ارائه اطلاعاتي از دامنة انتشار جغرافيايي آن ·فراهم آوردن نمونه‌هايي از رُستنيهاي يك ناحيه، براي مثال تاكسونوميستي كه در پي داشتن فلور يك ناحيه است براي مشخص كردن گونه‌هاي موجود در اين فلور مي‌تواند به هرباريوم مراجعه كند. ·آشكارسازي نواقص طبقه بندي و ضرورت مطالعات بيشتر ·در اختيار گذاشتن داده‌هاي خام مربوط به خود گياهان، از روي نمونه و برچسب‌هاي هرباريومي‌داده‌هاي مربوط به ريخت شناسي رويشي و زايشي، نمونة دانة گرده، نمونة برگ براي تجزيه‌هاي شيميايي، نمونه‌هاي تشريحي، نقشه انتشار، وضعيت بوم شناسي، منابع اقتصادي و نژاد شناسي گياهي قابل دسترس و استفاده است. ·نگهداري گياهان نمونه و ارائه خدمات به عنوان گنجينة كروموزومي، سيستماتيك شيميايي و شواهد تجربي، نوشته‌هاي تاكسونومي‌مدرن با ارجاع به نمونه‌هاي منفرد گياهي بر اساس نام هرباريوم، نام جمع آوري كننده و شمارة جمع آوري مستند هستند. بر چسب، داده‌هاي كلكسيوني لازم را كه نمي‌شود با وارسي خود نمونه كسب كرد به دست مي‌دهد. مجموعه‌هاي گياهي طبقه بندي شده موجود در هرباريوم‌ها شواهدي دائمي‌ از رستنيهاي كرة زمين و نشانگر تنوع و گوناگوني آنها است و كتابها و تأليفات تخصصي و كتابخانه‌اي وابسته به هرباريوم شواهدي مكتوب از تاريخ تكامل طبقه بندي گياهان اند- هرباريوم‌ها و تاكسونوميستهاي وابسته به آنها وظايف متنوعي دارند از جمله: آموزش، شناسايي گياهان، آماده كردن مقدمات كار براي مطالعة مجدد گروه‌هاي مختلف گياهي، توسعه و پيشرفت طبقه بندي در شناسايي گياهان از منابع علمي‌مانند فلورها، مونوگرافها و مجلات علمي‌مربوط به گياهشناسي استفاده مي‌شود. اولين قدم در راه شناخت و نام گذاري گياه، آشنايي كامل با اندام‌هاي گياهي است و نمونة گياهي هنگامي‌قابل شناسايي و نام گذاري است كه اندام‌هاي رويشي (ريشه، ساقه، برگ) و زايشي (گل و ميوه) موجود باشد. امروزه علم رده بندي (Taxonomy) در مورد گياهان معادل با سيستماتيك گياهي (Systematic botany) به كار مي‌رود . مقصود دانشي است كه با نام گذاري، شناسايي و تقسيم بندي گياهان و جمع آوري آنها به صورت يك مجموعه سر و كار دارد. پس Taxonomy بر مبناي Morphology بنا شده است و دانشجويان در دروس گياهشناسي با اين مبحث آشنا مي‌شوند. متأسفانه اكنون به دليل عدم وجود آزمايشگاه گياهشناسي، عمليات گياهشناسي يك و دو و درخت شناسي (براي گرايش مرتع و آبخيزداري) و گياهشناسي عمومي، گياهان آبزي و درخت‌ها و درختچه‌هاي ايران(براي گرايش محيط زيست) و گياهشناسي عمومي‌و گياهان آبزي (براي گرايش شيلات) در هرباريوم برگزار مي‌شود. همچنين به دليل عدم وجود مكاني مناسب، انجام پروژه‌هاي مختلف تحقيقاتي از جمله پرس و خشك كردن و شناسايي گياهان مناطق مختلف استان نيز در هرباريوم انجام مي‌گيرد. وسايل و امكاناتي كه در هرباريوم وجود دارد: قفسه‌هاي حاوي گياهان خشك پرس شده و شناسايي و طبقه بندي شده. كتب و فلورهاي مورد نياز براي شناسايي گياهان، چندين دستگاه ميكروسكپ نوري و استريوميكروسكپ (لوپ) براي بررسي و شناخت اجزاء و اندام‌هاي گياهي، نمونه‌هاي كنسرو شدة گياهي و همچنين نمونه‌هاي پرس شده و شناسايي شدة مورد نياز براي استفاده و مطالعة دانشجويان، مواد و وسايل لازم براي برش گيري و رنگ آميزي اندام‌هاي گياهي و مطالعة ساختار تشريحي آنها با ميكروسكپ – چند دستگاه كامپيوتر براي كسب اطلاعات و تصاوير جديد گياهشناسي و استفاده از تصاوير مورد نياز دانشجويان همزمان با مطالعه روي گياهان طبيعي خشك و پرس شده – اسلايدها و CD‌هاي تهيه شده از دروس مختلف گياهشناسي براي استفادة دانشجويان.

لینک به دیدگاه

هرباریومهای ایران (به ترتیب قدمت)

–1 هرباریوم دانشکده کشاورزی کرج

اروین گائوبا استاد اتریشی همراه با شاگردانش با جمع آوری گیاهان ناحیه کرج، اولین قدم را در تاسیس هرباریوم مدرسه عالی فلاحت (کشاورزی) برداشتند. دو تن از شاگردان گائوبا، حبیب الله ثابتی (1316) و عین الله بهبودی در امر گردآوری گیاهان و تکمیل موزه با او همکاری داشتند. محققینی که در اداره آن و گردآوری گیاهان سهیم بوده اند:

 

اروین گائوبا، دکتر اسفندیار اسفندیاری، مهندس عین الله بهبودی، مهندس اسماعیل میردامادی، دکتر زین العابدین ملکی، دکتر حبیب الله ثابتی، دکتر محمد صانعی شریعت پناهی، دکتر حسین لسانی، دکتر جواد میمندی نژاد، مهندس محمد صادق فخر طباطبائی، دکتر فوزیه طاهباز، مهندس تیمور رمک معصومی.

 

– 2هرباریوم موزه تاریخ طبیعی ایران

در همان سالهائی که گائوبا در کرج به گردآوری گیاهان مشغول بود، آقای دکتر احمد پارسا استاد گیاهشناسی دانشکده علوم از سال 1316 به اتفاق بعضی از شاگردان خود به جمع آوری گیاهان تفرش و نقاط دیگر پرداخت. در سال 1324 موزه علوم طبیعی را با بودجه وزارت فرهنگ آن زمان در بخشی از ساختمان دبستان حکیم نظامی سابق تاسیس کرد و گیاهان را به آن مکان به منظور تاسیس "هربیه ملی" انتقال داد. بدینسان پایه "هرباریوم موزه علوم طبیعی ایران" گذاشته شد. در 1333 این موزه به ساختمان دانشکده علوم دانشگاه تهران منتقل شد. در این سالها آقایان دکتر صادق مبین استاد گیاهشناسی دانشکده علوم، دکتر زین العابدین ملکی عضو هیئت علمی دانشکده علوم، دکتر علی زرگری، خانم بتول بغایری، خانم پریگل دادجو درهرباریوم فعالیت می کردند. در سال 1335 مسئولیت هرباریوم به آقای دکتر زرگری واگذار شد. در همان سال با تاسیس موسسه مطعالعات مناطق خشک در دانشگاه تهران گیاهان این موزه به موسسه مزبور منتقل گردید (از فسیلها و سنگها اطلاعی در دست نیست) و بدینسان نام "هرباریوم موزه علوم طبیعی" از میان رفت. آقای دکتر زرگری مسئولیت هرباریوم موسسه مطالعات مناطق خشک را تا 1340 به عهده داشت.

 

با انحلات موسسه مذکور، گیاهان هربایوم آن به دانشسرای عالی و سپس به دانشکده داروسازی دانشگاه تهران منتقل شد و مبنای هرباریوم آن دانشکده قرار گرفت. بدینسان هربایوم مزبور که حاوی تقریبا همه گیاهان مذکور در "فلور ایران" دکتر پارسا بود (از جمله نزدیک به 250 گونه جدیدی که وی از ایران برای فلور دنیا تشخیص داده بود و به نام خود او بود و نمونه اول آنها در موزه کیو (انگلستان) هنوز به عنوان تایپ وجود دارد) در این انتقال ها از میان رفت.

 

– 3هرباریوم موسسه بررسی آقات و بیماریهای گیاهی )موسسه گیاهپزشکی اوین(

این هرباریوم در سال 1327 بنیانگذاری شد.

 

در آن سال دو نفر گیاهشناس خارجی به نامها دکتر رشینگر اتریشی و دکتر پل الن سوئیسی به ایران آمدند و به اتفاق دکتر اسفندیار اسفندیاری رئیس موسسه برای جمع آوری گیاه به استانهای جنوبی ایران مسافرتهائی انجام دادند. در سالهای 1328 – 1336 برخی از پژوهشگران وابسته به موسسه بویژه دکتر موسی ایرانشهر، مرحوم مهندس عین الله بهبودی، مرحوم دکتر علی منوچهری، دکتر قوام الدین شریف، مهندس هایک میرزایانس، مهندس میر صلواتیان، مهندس قدرت الله فرحبخش، دکتر فریدون ترمه، مهندس محمود موسوی، محققان موسسه مزبور سفرهای متعددی به منظور گردآوری نمونه های گیاهی و غنی ساختن هرباریوم آن انجام دادند. انتقال مجموعه گیاهان گردآوری شده وزارت کشاورزی، واگذاری شماری از نمونه های تکراری پابو (به توسط سازمان جنگلها) و نمونه هائی از مجموعه قدیم گائوبا به این هرباریوم محتویات آن را غنی تر ساخت. در سال 1354، نمونه های گیاهان شمال ایران نیز که آقای دکتر حبیب الله ثابتی و همکارانش در موسسه اکولوژی نوشهر گرد آورده بودند به این هرباریوم انتقال یافت.

 

در سالهای اخیر آقایان دکتر اسفندیاری، دکتر ایرانشهر، دکتر حبیبی، دکتر ترمه، مهندس موسوی، مهندس امینی راد، خانم فریده متین، خانم فاطمه آغابیگی، خانم جوادی و خانم ساجدی در هرباریوم موسسه گیاهپزشکی اوین فعالیت داشته اند.مسئولیت کنونی هرباریوم با آقای مهندس امینی راد است.

 

یکی از برتریهای این هرباریوم، مجموعه ارزشمند قارچهای آن است که در گردآوری و شناسائی آنها و تشکیل موزه قارچها، آقای دکتر جعفر ارشاد بسیار تلاش کرده اند. از محققان این بخش باید از آقایان مهندس بهمن دانش پژوه، مهندس جمشید فاتحی، مهندس مهرداد عباسی، و خانم مریم صابری را ذکر کرد.

 

– 4هرباریوم دانشکده علوم دانشگاه تهران

بنیاد این هرباریوم در سال 1338 توسط آقای دکتر صادق مبین، استاد گیاهشناسی این دانشکده نهاده شد. از بدو تاسیس آقای دکتر احمد قهرمان با ایشان همکاری داشتند.

 

از دیگر اعضای این هرباریوم باید از آقایان والتر آغوستین سنگر و مرحوم آقای دکتر غلامحسین طریقی نام برد. همچنین خانمها بتول بغایری، پریگل دادجو و فاطمه سعید آبادی با این هرباریوم همکاری داشته اند.

 

از آن پس تا سال 1357 آقای دکتر احمد قهرمان با همکاری برخی از آن افراد به اداره و تکمیل این هرباریوم پرداختند که مبنای هرباریوم مرکزی دانشگاه تهران شد. اين مجموعه بخشی از هرباریوم مرکزی است كه از آن برای آموزش سیستماتیک گیاهی در بخش گیاهشناسی گروه زیست شناسی دانشکده علوم استفاده شده مي گردد.

 

– 5هرباریوم دانشکده داروسازی دانشگاه تهران

بنیان این موزه گیاهی از 1341 با انتقال گیاهان هرباریوم دکتر پارسا به آن دانشکده نهاده شد. از همکاران آن هرباریوم، دکتر حسین گل گلاب، دکتر علی زرگری، بوده اند. در سالهای اخیر سرپرستی این هرباریوم با آقای دکتر غلامرضا امین از اعضای دانشکده داروسازی بوده است.یکی از جنبه های اهمیت این هرباریوم وجود برخی از نمونه های دکتر پارسا در آن است.

 

-6هرباریوم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

این هرباریوم بخشي از موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع كشور است که قبلا وابسته به وزارت کشاورزی، وزارت جهاد و اکنون وابسته به وزارت جهاد كشاورزي است.

 

هرباریوم کنونی از ادغام دو هرباریوم در سال 1358 بوجود آمد. یکی مجموعه پیشین موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و دیگری هرباریوم باغ ملی گیاهشناسی ایران. هرباریوم اخیر در سال 1346 که موسسه گیاهشناسی ایران تشکیل یافت، با نام "هرباریوم ملی" کار خود را شروع کرد. سرپرستی هرباریوم در بدو تاسیس با آقای هوشمند فروغی بود. سرپرستی هرباریوم موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع از آغاز تاسیس با آقای مهندس پرویز باباخانلو بود. مسئول کنونی این هرباریوم با آقای دکتر علی اصغر معصومی است.

 

از بدو تشکیل هرباریوم باغ گیاهشناسی ملي ايران در زمانهاي مختلف محققان متعددی در آن به همکاری و پژوهش اشتغال داشته اند:

 

آقايان دکتر حبیب الله ثابتی، مهندس هوشمند فروغی، مهندس منصور ریاضی، مرحوم دکتر وندلبو، دکتر رونه مارک خانم دکتر زیبا جمزاد، دکتر علی اصغر معصومی، دکتر مصطفی اسدی، مهندس عطاالله شیردلپور، دکتر ولی الله مظفریان، مهندس مصطفی قلی نوروزی ، مهندس محبوبه خاتمساز، مهندس فاطمه آقابیگی، مهندس خديجه اخياني، مهندس بهنام حمزه، مهندس رحمان آزادي، مهندس سيد رضا صفوي.

7 – هرباریوم مرکزی دانشگاه تهران

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
این هرباریوم که در بهمن ماه 1367 رسما افتتاح شد، فعالیت علمی و تشكيلاتي خود را از سال 1362 شروع کرده بود. بنبانگذار این هرباریوم مرحوم آقای دکتر احمد قهرمان استاد گیاهشناسی پردیس علوم بوده و سرپرستی آن را تا سال 1386 به عهده داشتند. هسته اصلی گیاهان این هرباریوم بر اساس تدوین فلور رنگی ایران (طرح مشترك دانشگاه تهران و موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور) مي باشد که طرح آن از سال 1354 شروع شده و هم اكنون نيز ادامه دارد. در جریان اجرای طرح فلور رنگی ایران، گیاهان جمع آوری شده نامگذاری و به هرباریوم مرکزی منتقل می شوند. بخش دیگری از گیاهان هرباریوم مربوط به طرحهای مطالعات فلورستیکي و پوشش گیاهی هرباریوم مرکزی است که توسط محققين آن در مناطق مختلف اجرا شده اند. بخش دیگری از گیاهان هرباریوم مربوط به رساله های کارشناسی ارشد و دکتری است که توسط دانشجویان جمع آوری شده اند.

لینک به دیدگاه

C:\Users\Behrouz\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\0  1\clip_image001.gifمرکز هرباریوم اِچ آر

پايگاه اينترنتي توسط "مرکز هرباريوم اِچ آر" ، در سال 1383 و تأسيس آن به عنوان مرجعي جهت تحقيق و بدست آوردن اطلاعات درمورد دانش زيست شناسی و به خصوص هرباريوم توسط "گروه کامپيوتر متعلق به مرکز هرباريوم اِچ آر" ، در سال 1384 صورت گرفت . اين وبلاگ بدعت گذار يک حرکت اينترنتي و سراسري در جهت پيشرفت دانش گياه شناسي در کشور ايران مي باشد . کشوري که توجه زيادي به مقوله ي هرباريوم ، زيست شناسي و زير مجموعه هاي آن نکرده است . استفاده از هرباريوم دانشي مي باشد که حتي با کم لطفي هاي موجود فضاي پيشروي و ترقي زيادي براي آن قابل پيش بيني است . اين برای ما افتخار است که بتوانيم با ارائه ي اين مطالب گوشه اي از خلاء موجود در کشور را پر کنيم ، شما را در رسيدن به اطلاعات مورد نيازتان ياري دهيم و در اين زمينه از هيچ کوششي فرو گذار نخواهيم کرد . سعي ما بر اين است که هر چه بيشتر شما را با اهميت و ضرورت وجود هرباريوم گياهي و استفاده هاي سودمند آن آشنا کنيم و نشان دهيم که اين علم نه تنها در افزون کردن اطلاعات ما تأثير گذار است بلکه در واقع به شناخت ما از محيط و پيرامونمان کمک کرده و دروازه هاي جديدي را براي ايجاد فکر هاي نوين و در نهايت ايجاد يک زندگي راحت مي گشايد . در ضمن تلاش خواهيم کرد شما را با مرکز هرباريوم اِچ آر يکي از معدود توليد کنندگان نمونه های گياهي مخصوص هرباريوم آشنا کنيم . مرکزي که با مشکلات فراوان شکل گرفت و اکنون به عنوان ارئه دهنده خدمات هرباريوم گياهي به فعاليت مي پردازد . اين مرکز مطلقا خصوصي مي باشد و در حال حاضر به هيچ نهاد ، ارگان و سازمان دولتي وابسته نيست . مرکز هرباريوم اِچ آر افتخار دارد تا نمونه هاي گياهي هرباريوم مورد نياز شما را در کوتاه ترين زمان ممکن تهيه نمايد

نكات ضروری در استفاده از هرباریوم

 

باید برای استفاده از هرباریوم و مشاهده نمونه های هرباریومی نکات خاصی را در نظر داشت تا بهترین استفاده صورت گیدر و در عین حال خسارتی به نمونه ها و این گنجینه ی بزرک وارد نشود . به علت اینکه یک هرباریوم محل تحقیق اقراد مختلفی از جمله گیه شناس ، دانشجو ، پژوهشگر و سایر طبقات اجتماع می باشد باید قوانین خاص و راهنمایی برای استفاده صحیح از یک هرباریوم وجود داشته باشد . وجود یک دفترچه ی راهنما باعث می شود تا با نشان دادن چگونگی ترتیب کلکسیون ، کد رنگ پوشه ها ، فهرست تیره ها ، فهرست تیره ها و شماره ی قفسه و طبقه ی مربوط به آنها ، ترتیب قرار گرفتن کلکسیونهای اختصاصی ، اطلاعات در مورد نقشه ها ، دست نویس ها ، کتابخانه و ... از اتلاف وقت بازدید کننده و کارکنان هرباریوم جلوگیری شود .

یکی از نکاتی که باید توجه زیادی به آن نمود نحوه ی استفاده از نمونه ها و مشاهده ی آنهاست و توصیه های زیر برای برخورد درست بسیار ضروری است .

 

1. برگه ها ی گیاه را باید همیشه به حالت مسطح و افقی نگه داشت زیرا این گیاهان بعد از خشک شدن بسیار ترد و شکننده می باشند و با کوچکترین نیرویی از بین می روند .

 

2. از ورق زدن نمونه ها به شدت خود داری شود و نمونه ها را یکی یکی مورد بررسی قرار داد .

 

3.در هنگام قرار دادن برگه های گیاهی در طبقات قفسه ها از قوس گرفتن انها جلوگیری شود و به صورت مسطح در قفسه ها قرار گیرد .

 

4. از قرار دادن برگه ها با فشار در قفسه ها خودداری شود .

 

5. برگه های گیاهی را همیشه در لای پوشه نگهداری کنید ، به جز در مواردی که به بررسی آنها مشغول هستید .

 

6. به هیچ وجه کتاب و یا اشیاء سنگین را روی نمونه ها قرار ندهید .

 

7. بخش هایی مانند دانه و میوه را که از نمونه جدا شده اند باید در پاکت های مخصوص نگه ئاشت تا از آسیب های احتمالی در امان بمانند.

 

8.گاهی لازم می آید یکی از گلها یا میوه ها نمونه برشی انجام گیرد ، پس در کمال دقت و صرفه جویی و با اجازه مسئولین می توانید این کار را انجام دهید و پس از مطالعه بقایا را در لای پرونده قرار دهید .

 

9. هرگز بر روی برگه ها چیزی ننویسید و اگر لازم می ئنید چنین کاری انجام دهید حتما با اجازه مسئول هرباریوم این کار را انجام دهید .

 

10.برای تهیه برش از نمونه ی خشک شده ، تکه ای از آن را به منظور نرم کردن بجوشانید و یا چند دقیقه در محلول "pohl" که عامل نرمی و در ضمن مرطوب کننده است قرار دهید

 

برای ساخت این محلول از روش زیر استفاده کنید :

1.6 سانتی متر مکعب محلول آبکی 75 درصد Aerosol OT

73،4 سانتی متر مکعب آب مقطر

25 سانتی متر مکعب متیل الکل ( Methyl Alcohol)

 

این محلول برگه ها را رنگین یا بب رنگ نمی کند و بهتر است که بر روی تکه ای از اندام کمی از محلول نرم کننده بریزیم که بعد از چند دقیقه اندام نرم و برای برش گیری آماده است .

 

11. برگه حامل گیاه را با استریومیکروسکپ دسته بلند مطالعه کنید تا مجبور به خم کردن گیاه نشده و موجبات شکسته شدن گیاه فراهم نیاید .

 

12. همیشه نمونه را روی یک تکیه گاه محکم قرار داده و جابجا کنید .

 

13. چنانچه نمونه نیار به مرمت دارد به یکی از مسئولان اطلاع دهید .

 

14 . پس از بررسی ، نمونه را با اجازه مسئول هرباریوم و با احتیاط به جای اول بازگردانید .

 

با انجام توصیه های بالا نهایت خود را در استفاده از نمونه های هرباریومی به کار گیرید

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...