توتون (Nicotiana tabacum )

[masi eng 47,044]

Click here to view the original image of 924x974px and 164KB.

نام گیاه: توتون

نام لاتین: Tobacco

اسم علمی: Nicotiana tabacum

تیره: سیب زمینی Solanaceae

نامهای خیابانی : ( سرطان ) Sticks Cancer ،( ناخن ) Nails ، Coffin ، Weeds.

تاریخچه توتون

کریستف کلمب برای پیدا کردن راهی برای اثبات کروی بودن زمین به سرزمین های دور سفر میکرد و در این سفرها گام به سرزمینی نهاد که امروزه به کوبا معروف است.در کوبا بومیان برگهای گیاه توتون را درد اخل نی های استخوانی و یا در داخل نوعی چپق به نام “تاباکو”قرار می دادند که بصورت یک لوله توخالی Y مانند بود که قسمت دو شاخه آن در بینی جای می گرفت و سپس آن را می کشیدند و بدلیل بهره گیری از همین وسیله و واژه” تاباکو “بود که بعدا برگهای توتون بنام” توباکو” یا “تنباکو” شناخته و معروف شد.

کریستف کلمب هرگز تصور نمی کرد این وسیله رفع خستگی بومیان امریکا که حتی در مراسم مذهبی نیز آن را می سوزاندند، روزی بلای خانمانسوز و نیرویی مرگ آفرین برای جوامع بشری سراسر جهان باشد.چون وی هنگام باز گشت به اسپانیا ،مقداری از برگها و دانه های گیاه توتون را به عنوان یک گیاه جادویی و عجیب به آن کشور آورد و این آغاز ورود توتون از امریکای مرکزی به اروپا بود.

در ایران نیز در زمان شاه عباس اول،توتون وارد ایران شد و بتدریج بین مردم رواج یافت تا اینکه درسال ۱۳۱۶ هجری شمسی کارخانه دخانیات ایران با تولید سالانه ۶۰۰ میلیون نخ سیگار شروع بکار کرد و آن را به صورت انبوه در دسترس مردم قرار داد.در ایران سالانه ۵۰ هزار مرگ زود رس داریم که نقش مصرف دخانیات در بروز سکته و سرطان و بیماریهای ریوی مرگ زا در این تعداد مرگ و میر بسیار واضح و مشهود است.مشخص شده است که تنها ۵۰ در صد از سیگاریها پا به سن ۷۰ سالگی می گذارند و برای ۸۰ ساله شدن آنها ۸ درصد امید هست اما امید زندگی افراد غیر سیگاری تا سن ۹۰ سالگی ۳۰ در صد است.

توتون ماخوذ از ترکی بوده و دارای برگهای پهن و درشت و گلهای سرخ یا سبز رنگ و ساقه ای یک متری است و از نظر تقسیم گیاه شناسی از گروه بادمجانیان است که در مناطق گرم و معتدل کره زمین می روید.ریشه عربی واژه توتون به “دخان ” ریشه انگیسی آن به تاباکو ،ریشه فرانسوی و آلمانی آن تاباک معروف است.

مشخصات گیاهشناسی:

توتون بوته ای استوار،علفی و یکساله است.ریشه آن مستقیم با انشعابهای کم و بیش فراوان است. طول ریشه با توجه به شرایط اقلیمی محل رویش متفاوت و بین 50-60 سانتیمتر می باشد و در مناطق خشک به 200 سانتیمتر هم می رسد.

ساقه مستقیم در اوایل رویش سبزرنگ ،کم و بیش نرم و پوشیده از کرک بوده که در اواخر سن گیاه چوبی و محکم می شود.

[masi eng 47,044]

ارتفاع گیاه 70-250 سانتیمتر و قطر ساقه از پائین به طرف بالا بتدریج کاسته می شود.برگها نسبتاً بزرگ با اشکال متفاوت بدون دمبرگ،قلبی،تخم مرغی،نیزه ای،خمیده و یا صاف ممکن است باشند(اختصاصات گونه ای) و بصورت متناوب قرار دارند.سطح برگها پوشیده از کرک و سلولهای حاوی اسانس و بعضاً حاوی شیره خاصی بوده که چسبناک می باشد.کیفیت برگها در ساقه اصلی بهتر از ساقه فرعی می باشد.

گلهای توتون به رنگ سفید یا صورتی بصورت خوشه های مجتمع در انتهای ساقه های اصلی و فرعی قرار دارد.هر گل 5کاسبرگ، 5گلبرگ بهم چسبیده،5پرچم و 1مادگی دوبرچه ای دارد.گلها در اواخر خرداد ظاهر می شوند.

میوه کپسول، چندخانه ای است ودارای بذور ریز به رنگ قرمز تیره می باشد.چنانچه بذرها در شرایط مناسب نگهداری شوند تا 10 سال قوه رویشی خود را حفظ می کنند. برگ توتون حاوی عناصر و مواد موثره پیچیده است که تحت تأثیر عواملی مانند نوع گیاه و شرایط اقلیمی محل رویش تغییر می کند و این عامل نقش عمده ای در کیفیت برگ گیاه دارد.

ترکیبات شیمیایی و اسانسهای گیاه

مهمترین مواد تشکیل دهنده توتون ترکیبات ازت دار، کربوهیدراتها،اسیدهای آلی،تاننهاواسانس می باشد.از مهمترین ترکیبات توتون کربوهیدراتها وترکیبات ازت دار به حساب می آیند.ترکیبات ازت دار به سه دسته تقسیم می شوند:

· ترکیبات ازت دار قابل حل در آب

· ترکیبات ازت دار موجود در پروتئین ها

· آلکالوئیدها

آلکالوئیدها از نوع آلکالوئیدهای ازت دار ازتوئید است و مهمترین آلکالوئیدهای توتون عبارتند از نیکوتین، نورنیکوتین،آنابازین که در ریشه ساخته شده و به برگها منتقل می گردد.مقدار نیکوتین 3-7/.درصد متفاوت است کمترین مقدار نیکوتین در برگهای پائینی و بیشترین مقدار آن در برگهای قله ای ذخیره می شود.

Click here to view the original image of 800x600px and 113KB.

کربوهیدراتها از ترکیبات مهم دیگر برگ توتون بوده که عبارتند از کربوهیدراتهای محلول در آب مانند مونو ودی ساکاریدها که باعث بهبود کیفیت توتون می شود و پلی ساکاریدها که کیفیت آن را کاهش می دهد.

لازم به ذکر است طول دوره رویشی،تعداد برگ،ارتفاع گیاه،شکل برگ و مقدار نیکوتین در ارقام مختلف متفاوت می باشد.

 

اثرات کوتاه مدت استعمال دخانیات :

تار و دود سیگار موجب تحریک زیاد نسوج و همچنین ترشحات نایچه ها و بزاق دهان می گردد.تار موجود در سیگار در ریه ها جمع می گردد و موجب ناراحتی های دستگاه تنفسی از جمله برونشیت مزمن،تنگی نفس و آمفیزم ریوی می شود. دیگر از عوارض جسمی مصرف سیگار،افزایش فشار خون و ضربان قلب،گشاد شدن مردمک چشم،کاهش اشتها،اسهال،استفراغ و گیجی است. مسمومیت ناشی از نیکوتین در فرد ایجادلرزش،استفراغ،اختلالا ت تنفسی و اغلب فلج شدن دستگاه تنفسی و تشنج شدید می نماید.

مونوکسیدکربن موجود در سیگار علاوه بر آسیب رساندن به فرد سیگاری به اطرافیان وی نیز همان آسیب را می رساند.

 

 

یک نخ سیگار کمتر از یک میلی گرم نیکوتین وارد خون می کند.چنانچه 2 یا 3 قطره از نیکوتین خورده شود،موجب مرگ آنی می گردد و این،سمیت زیاد این ماده را می رساند.وقتی که سیگار خورده شود،نیکوتین به آهستگی در معده جذب می گردد و از این رو است که اغلب می توان کودکان خردسالی را که اشتباهاً سیگار خورده اند،از مرگ نجات داد.

 

 

اثرات دراز مدت:

تار موجود در سیگار ایجاد سرطان می کند که رایج ترین نوع آن سرطان دستگاههای هاضمه،ریه،دهان،گلو و حنجره است.علاوه بر آن عوارض جسمی دیگری از جمله اختلالات و بیماریهای تنفسی،بسته شدن عروق و زخم معده بسیار رایج است. سیگار کشیدن موجب تنگ شدن عروق می شود،میزان ویتامین C در بدن را کم می کند،ایجاد زخمهای پوستی که به کندی خوب و ترمیم می شوند می نماید،درجه مصونیت بدن را در برابر بیماریها کاهش می دهد

Click here to view the original image of 800x600px and 133KB.

.

تحقیقات نشان می دهد که هر نخ سیگار 5/5 دقیقه از

 

عمر انسان را می کاهد.کودکان مادران سیگاری در زمان تولد از وزن کمتری برخوردارند و اغلب در خطر نارس به دنیا آمدن قرار دارند و از نظر ذهنی و رشد و نوع رفتار نیز در مقایسه با کودکان مادران غیر سیگاری در سطح پایین قرار دارند.بیشتر افراد سیگاری از نظر فیزیکی و روانی به مصرف دخانیات وابستگی پیدا می کنند.

فواید توتون

امروزه توتون تنها به عنوان یک ماده دود زا مطرح نیست بلکه به عنوان گیاهی با خصوصیات ویژه در میان گیاهان ،و به عنوان ماده غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.زیرا پروتئین و اسید های آمینه موجود در توتون بسیار بالاتر از سویا بوده و با پروتئین کازئین شیر برابری می کند و از توتون می توان برای تهیه پروتئین های مخصوص تولید انرژی بهره گرفت و چقدر خوب است که از توتون برای تغذیه و کالری در جهان استفاده کرد و نه برای مرگ ۱۰ میلیون سیگاری در سال.

 

در صنایع داروسازی از مواد موثره توتون داروهای مسکن،آرامبخش و داروهایی برای ترک سیگار تهیه می شود.