عوامل شيميايي اعصاب

[azarafrooz 14,221]

خواص شيميايي:

تابون، سارين و سومان در مقابل واكنش هاي فتوليز و ترموليز ( در زير C ˚49 ) مقاوم هستند. محل اولين واكنش استخلاف نوكلئوفيلي در سارين و سومان، اتم فلوئور است. واكنش هاي نوكلئوفيلي مربوط به گروه OR در شرايط سخت تري ( براي مثال در PH بالا) به انجام مي رسند.

در مورد تابون و VX محل اولين واكنش نوكلئوفيلي، بستگي به شرايط واكنش ( مخصوصاً PH ) و گروه استخلاف شونده دارد.

سرعت هيدروليز تابون با افزايش دما و PH ، افزايش مي يابد ( جدول شماره 3) و در سه مرحله به اسيد فسفريك تبديل مي شود. (شكل شماره 3).

 

در PH سرعت هيدروليز در حضور يون هيدروپراكسيد 50 بار افزايش مي يابد. به منظور انجام عمل هيدروليز در PH خنثي مي توان از كمپلكس هاي مس جهت كاتاليز كردن واكنش استفاده نمود.

VX بسيار كند هيدروليز مي شود. در 10 > PH و 6

اكسيداسيون VX بر روي هر دو اتم سولفور و ازت امكان پذير است ولي اكسيداسيون ازت راحت تر صورت گرفته و منجر به تركيب سمي مي شود.

 

روش‌هاي سنتز عوامل اعصاب

 

سنتز تابون، سارين و سومان در دهه ي 30 و 40 ميلادي توسط شرايدر در آلمان صورت گرفت و بعد از جنگ جهاني دوم نيز عامل عصبي VX در انگلستان سنتز شد.

مواد اوليه لازم براي سنتز و توليد تابون POCl3 يا PCl3 ، Me2NH و EtOH مي باشد. ولي تهيه فسفونوفلوئوريدات¬ها ( عوامل عصبي سري G مانند سومان و سارين ) و عوامل عصبي سري V نيازمند حدواسط هاي كليدي است مانند، MePOCl2، MePOF2، MePO(OR)2 و MePCl2.

 

روش هاي سنتز تابون

دو روش عمده براي توليد تابون وجود دارد كه در آن ها از PCl3 و POCl3 به عنوان ماده اوليه استفاده مي شود.

روش اول: در اين روش ابتدا استريفيكاسيون كنترل شده PCl3 صورت مي گيرد( شكل شماره 4) تا دي اتيل كلروفسفيت تشكيل شود و سپس دي متيل آمين به مخلوط اضافه مي شود و دي اتيل، دي متيل آمينوفسفيت حاصل مي شود كه

در حضور سيانوژن كلريد يا برميد به تابون منجر مي گردد.

 

روش دوم: در اين روش آميناسيون، استيريفيكاسيون و واكنش با NaCN به طرق مختلف بر روي مواد اوليه POCl3 به انجام مي رسد تا محصول تابون توليد شود. اين روش ها در شكل ذيل نشان داده شده اند. آميناسيون POCl3 و سپس واكنش محصول Me2NPOCl2)) با مخلوط EtOH و NaCN روشي است كه شرايدر براي توليد تابون در سال 1937 مورد استفاده قرار داد.

روش هاي سنتز سارين و سومان

1-روش شرايدر : در اين روش براي سنتز متيل فسفونوفلوئوريدات¬ها از متيل فسفونيل دي كلريد سديم فلوئوريد و الكل (شكل شماره 5) استفاده مي شود.

 

 

2- روش پيكريل فلوئوريد: سنتز فسفوفلوئوريدات¬ها با فعاليت نوري خاص و به صورت استوئوسلكتيو از طريق واكنش پيكريل فلوئوريد با Me(RO)P(O)SH امكان پذير است.

اين روش (شكل شماره6) مي تواند براي سنتز استوئوسلكتيو سومان بكار رود.در صورتيكه كد گروه R خيلي حجيم نباشد، سنتز به صورت استرئوسلكتيو پيش نخواهد رفت.

 

اين واكنش نيز در حضور سيلكوهگزيل آمين( به عنوان باز ) ، به انجام مي رسد.

روش نوين سنتز سومان و سارين

الكوكسيلاسيون MePOF2 توسط تترا الكوكسي سيليكون (RO)4Siنيز روشي( شكل شماره 7) براي تهيه فسفونوفلوئوريدات ها با درجه خلوص و راندمان بالا است.

 

روش سنتز سومان از ترانس استريفيكاسيون

روش هاي سنتز عوامل عصبي سري V مبتني بر كاربرد MePCl2 به عنوان ماده اوليه مي باشند. روشي كه با استفاده از MePCl(OR)2 يا MePOCl2 وجود دارد.

در اين روش( شكل شماره 8) ، ترانس استريفيكاسيون MePO(OR)2 توسط كولين مربوطه (R2)NCH2CH2OH و سپس سولفوريزاسيون محصول، منجر به عامل سري V مي شود.

 

 

مراجع:

رفع آلودگي عوامل شيميايي و بيولوژيک ترجمه امير اميني فر.

2. عوامل شيميايي تأليف حسين فخرائيان.

3. New yor***onworks.com

4. Burstein J. L., emedicine journal

5. Irazaryl.,emedicine journal