چه كساني تابعيت ايراني دارند؟

[S a d e n a 11,333]

تابعيت، تعلق حقوقی و معنوی شخص به يك دولت است. شخصی كه تبعه‌ی يك كشور باشد ، از حقوق و تكاليفی برخوردار می‌شود. در تابعيت ، رابطه‌ی فرد با دولت ، رابطه‌ای حقوقی ، معنوی و دارای ماهيت سياسی است.

 

وجود علقه‌ی تابعيت ميان فرد و دولت سبب می‌شود كه فرد در همه‌ی كشورهای بيگانه از حمايت سياسی دولت متبوع خود بهره‌مند شود.

 

مطابق قوانين موجود، اشخاص زير تبعه‌ی ايران محسوب می‌شوند.

 

كليه‌ی ساكنين ايران به استثنای اشخاصی كه تبعيت خارجی آنها مسلم باشد؛ تبعيت خارجی كسانی مسلم است كه مدارك تابعيت آنها مورد اعتراض دولت ايران نباشد.

 

كسانی كه پدر آنها ايرانی است اعم از اينكه در ايران يا در خارجه متولد شده باشند.

 

كسانی كه در ايران متولد شده و پدر و مادر آنها غير معلوم باشند.

 

كسانی كه در ايران از پدر و مادر خارجی كه يكی از آنها در ايران متولد شده به وجود آمده‌اند.

 

كسانی كه در ايران از پدری كه تبعه‌ی خارجه است به وجود آمده و بلافاصله پس از رسيدن به سن هجده سال تمام، لااقل يك سال ديگر در ايران اقامت كرده باشند و الا قبول شدن آنها به تابعيت ايران بر طبق مقرراتی است كه مطابق قانون برای تحصيلات تابعيت ايران مقرر است.

 

هر زن تبعه‌ی خارجی كه شوهر ايرانی اختيار كند.

 

هر تبعه‌ی خارجی كه تابعيت ايران را تحصيل كرده باشد. (اطفال متولد از نمايندگان سياسی و كنسولی مشمول فقره 4 و 5 نخواهند بود.)

 

- هر گاه اشخاص مذكور در بند 4 فوق‌الذكر پس از رسيدن به سن 18 سال تمام بخواهند تابعيت پدر خود را قبول كنند، بايد ظرف يك سال ، يعنی تا 19 سالگی با درخواست كتبی از وزارت امور خارجه و ارايه‌ی گواهی دولت متبوع پدرش مبنی بر پذيرش او به عنوان تبعه‌ی آن كشور ، از تابعيت ايران خارج شود.

 

- داشتن 18 سال تمام يا بيشتر، سكونت در ايران به مدت 5 سال اعم از متوالی يا متناوب، فراری نبودن از خدمت نظام ، نداشتن محكوميت كيفری به ارتكاب جنحه يا جنايت غير سياسی ، داشتن اهليت استيفا (اجرای حق) و مكنت كافی يا داشتن شغلی كه بتواند هزينه زندگی را تامين كند، از شرايط تحصيل تابعيت ايران است.

 

- شرط اقامت برای افراد زير لازم نيست:

 

1- مردان بيگانه كه دارای همسر ايرانی و از او دارای فرزند هستند.

 

2- كسانی كه به امر عام المنفعه‌ی ايران خدمت يا مساعدت شايان كرده باشند.

 

3 - كسانی كه دارای مقامات عالی علمی يا متخصص در امور عام المنفعه هستند.

 

- اشخاصی كه به تابعيت ايران در می‌آيند، از كليه‌ی حقوقی كه برای ايرانيان مقرر است، بهره‌مند می‌شوند، جز در موارد زير:

 

1- رياست جمهوری و معاونان او

 

2- عضويت در شورای نگهبان و رياست قوه قضاييه

 

3- وزارت و كفالت وزارت و استانداری و فرمانداری

 

4- عضويت در مجلس شورای اسلامی

 

5- عضويت در شوراهای استان و شهرستان و شهر

 

6- استخدام در وزارت امور خارجه و نيز احراز هر گونه پست و يا ماموريت سياسی

 

7- قضاوت

 

8- عالی ترين رده‌ی فرماندهی در ارتش و سپاه و نيروی انتظامی

 

9- تصدی پست های مهم اطلاعاتی و امنيتی

 

- برای ترك تابعيت ايرانی شرايط زير بايد وجود داشته باشد.

 

1 - رسيدن به سن 25 سال

 

2- اجازه‌ی هيات وزيران

 

3- تعهد نمايد كه ظرف يك سال از تاريخ ترك تابعيت ، حقوق خود را بر اموال غير منقول كه در ايران داراست و يا ممكن است از طريق ارث به او برسد ولو اين كه قوانين ايران اجازه‌ی تملك آن را به اتباع خارجه بدهد به نحوی از انحاء به اتباع ايرانی منتقل كند.

 

** زوجه و اطفال كسی كه به اين ترتيب ترك تابعيت می نمايد اعم از اين كه اطفال مزبور صغير يا كبير باشند از تابعيت ايران خارج نمی شوند ، مگر اين كه اجازه‌ی هيات وزيران شامل آنها هم باشد.

 

4- انجام خدمت نظام وظيفه برای مردان

 

- هر زن خارجی كه شوهر ايرانی اختيار كند تبعه‌ی ايران محسوب می‌شود ، يعنی تابعيت مرد بر او تحميل می شود.

 

- تابعيت ايرانی زن خارجی كه در اثر ازدواج با مرد ايرانی كسب كرده حتی پس از فوت شوهر يا جدا شدن از او همچنان به قوت خود باقی است ولی در صورتی كه او نخواهد تابعيت ايرانی خود را حفظ نمايد می تواند با اطلاع كتبی به وزارت امور خارجه و ارايه‌ی گواهی طلاق يا فوت شوهر به تابعيت اوليه خود باز گردد.

 

البته چنانچه همين زن هنگام فوت شوهر از او فرزندی كمتر از 18 سال داشته باشد، بايد صبر كند كه به اين سن برسد. با خروج از تابعيت ايران ، چنين زنی حق داشتن اموال غير منقول را بيشتر از آن چه به اتباع خارجی اجازه داده شده ، نخواهد داشت . چنين زنی بايد ظرف يك سال پس از ترك تابعیـت ايران ، مقدار مازاد بر حد مالكيت بر اموال غير منقول توسط اتباع خارجی در ايران را به اتباع ايرانی منتقل كند ، در غير اين صورت اين اموال به فروش می رسد و دولت ، پس از كسر مخارج ، قيمت آن ها را به وی پرداخت می كند .

 

- تابعيت زن ايرانی كه با مرد خارجی ازدواج می كند بر اساس قوانين كشور شوهرش تعيين می شود. چنانچه تابعيت شوهر بر اساس قوانين كشورش بر زن تحميل شود، زن ، تابعيت ايرانی خود را از دست خواهد داد زيرا قانون ايران تابعيت دو گانه برای زن ايرانی را نمی پذيرد ، ولی اگر كشور متبوع مرد، تابعيت را به زن ايرانی تحميل نكند زن ايرانی می تواند تابعيت ايرانی خود را حفظ نمايد. در صورت طلاق يا فوت شوهر خارجی ، زن

 

می تواند به تابعيت ايرانی خود بازگردد . در اين صورت بايد درخواست خود را به پيوست گواهی فوت شوهر يا سند طلاق به وزارت امور خارجه تقديم كند.

 

- وقتی زن ايرانی بر اثر تحميل تابعيت كشور شوهر خارجی بر او از تابعيت ايران خارج شده باشد، بعد از وفات شوهر يا جدايی از وی با تقديم درخواست به وزارت امور خارجه منضم به گواهی فوت يا سند طلاق می تواند به تابعيت ايران باز گردد.

 

اتباع خارجی مقيم ايران جز در موارد زير از حقوق مدنی برخوردارند:

 

1- در مورد حقوقی كه قانون آن را صراحتا منحصر به اتباع ايران نموده و يا صراحتا از اتباع خارج سلب كرده است.

 

2- در مورد حقوق مربوط به احوال شخصيه كه قانون دولت متبوع تبعه‌ی خارجه آن را قبول نكرده است.

 

3- در مورد حقوق ويژه كه صرفا از نقطه نظر جامعه‌ی ايرانی ايجاد شده باشد.

منبع:http://www.lawnet.ir