رفتن به مطلب

انبارداری


spow

ارسال های توصیه شده

مقدمه

 

امروزه با پيشرفت علوم و تكنولوژي امكان توليد انبوه كالا فراهم شده است و اين كار برنامه ريزي دقيق جهت استفاده به موقع و حد اكثر از امكانات را مي طلبد . تقسيم كار و رشد جمعيت نياز استفاده از فراورده هاي ديگران را به وجود آورده است و اين خود زمينه پيدايش سازمانهاي منظم گرديده كه در اين نظامهاي پيچيده فني – اجتماعي ، انبار به عنوان واسطه موجبات گردش كالا از توليد به مصرف را امكان پذير مي سازد .

انبار مي تواند در عرضه به موقع محصول ، جريان عادي توليد ، ثبات قيمت محصول ، تعمير و نگهداري ماشينها و ... نقش مهمي را ايفا نمايد بطوريكه نقش آن در تجارت غير قابل انكار است ؛ ارزش ريالي موجوديهاي انبار در صنايع مختلف متفاوت است و عوامل مختلفي در ميزان نگهداري موجودي انبار واحدهاي صنعتي – تجاري مؤثرند مثل روش توليد ، دوره توليد ، ميزان به كارگيري ماشين آلات ، نوع محصول ساخته شده ، بازار مصرف ، نوع مواد اوليه مورد احتياج ، نوسانات ارزي و قيمت در بازارهاي جهاني ، وضعيت واحد صنعتي در كل صنعت كشور و جهان و ... بالاخره سيستمهاي تداركاتي و سفارشات واحدهاي توليدي .

اما انبار به دلايل متفاوتي براي مؤسسات و مراكز تجاري –صنعتي از اهميت خاصي برخوردار مي باشد كه اهم آنها عبارتند از :

1- ارزش بالاي سرمايه در گردش شركت كه به صورت كالا در انبار نگهداري مي شود . ( گاها تا 60 درصد سرمايه در گردش )

2- ارتباط مداوم و تنگاتنگ بخش انبار با بخشهايي نظير توليد يا تعمير و نگهداري و وقفه در توليد به علت نرسيدن نيازمنديها .

3- ارتباط نزديك با بخش برنامه ريزي مواد بايد به نحوي باشد كه ضربه هاي حاصله در اثر كمبود محصول يا

مواد را خنثي كند و حكم ضربه گير را در زمان داشته باشد . جهت تاكيد بيشتر بر اهميت انبارها در زير جـدول

نسبت موجوديهاي انبار به كل دارائيها و ارزش ويژه در صنايع مختلف را متذكر مي شويم :

انبارها را از دو جهت مي توان مورد بررسي قرار داد : يكي از لحاظ فيزيكي نظير محل انبار ، نوع قفسه بندي ها ، محل كالا ها در انبار ، نور ، ايمني ، وسايل حفاظت كالاها و وسايل حمل و نقل و ... و ديگري سيستم اطلاعاتي انبار كه به طرح و گردش فرمها ؛ به نحوي كه اطلاعات به بخشهاي مختلف كارخانه يا مؤسسه به موقع و به مقدار لازم برسد و به كنترلهاي لازم در رابطه با كالاها بحث مي نمايد .

 

تعريف انبار

 

امروزه انبار ديگر حالت يك محفظه را ندارد بلكه عمليات آن زماني كافي و رضايت بخش است كه از دو جهت اطلاعاتي و فيزيكي مورد توجه قرار گيرد . به طور كلي انبار محل و فضايي است كه يك يا چند نوع كالاي بازرگاني – صنعتي يا مواد اوليه يا فراورده هاي مختلف در آن نگهداري مي شود يا مي توان گفت : كه محل و فضايي است كه در آن مواد اوليه براي ساخت محصولات ، كالاي نيمه ساخته ( كالاي در جريان ساخت ) ، محصول ساخته شده ، مواد و لوازم مصرفي ، قطعات يدكي ماشين آلات ، ابزار آلات و اجناس اسقاط نگهداري مي شود ؛ آن هم بر اساس سيستم صحيح طبقه بندي .

 

جايگاه انبار

 

سازماندهي سازمانهاي مختلف بنابر نيازهاي آنها متفاوت است . گاه در بعضي از مؤسسات انبار مستقيما زير نظر مدير عامل قرار دارد و تحت نظر مدير انبار نيز انبارهاي مخـتلفي مانند انبار مـواد ، قطعات ، محـصولات ، ضايعات و .... قرار دارد .

در سازمانهاي دولتي و غير انتفاعي معمولا واحد انبار تحت نظر تداركات و يا كارپردازي كه خود نيز يكي از واحدهاي تابعه امور اداري است انجام وظيفه مي نمايد .

لینک به دیدگاه

اهداف و وظايف انبارها :

 

هدف از تشكيل و ايجاد انبارها چه در سازمانهاي دولتي و چه بخش خصوصي ، تامين و نگهداري كالاهاي مورد نياز سازمان در زمان مناسب و مديريت انبارداري نيز برنامه ريزي و سازماندهي و هماهنگي و هدايت و كنترل عمليات انبارداري است . وظايف انبارها را مي توان به شرح زير بازگو نمود :

1- برنامه ريزي و مراقبت جهـت حفظ مـقدار موجـودي هر يـك از اقلام كـالاهـاي مـورد نـياز سازمان در حد مطلوب خود .

2- همكاري و مساعدت در خريد و تامين و تهيه كالاها و كنترل و دريافت كالاهاي خريداري شده .

3- نگهداري كالا در انبار به نحو صحيح و تسريع در امر تحويل با رعايت مقررات و دستورالعملهاي سازمان اجراي وظايف فوق مطابق با اصول و ضوابط صحيح انبارداري ؛ موجبات تسريع در انجام امور سازمان و توليد بي وقفه و مرغـوب و صـرفه جويي و كاهـش هزينه هـاي توليد را مـوجب شـده و بنـيه مالـي شـركت ( سازمان ) را تقويت مي نمايد .

اجراي قوانين و دستورالعملها ي سازمان در كليه امور خصوصا انبارداري كه جنبه مالي دارد لازم الاجرا ست و عدول از آن كيفر به همراه دارد .

گرچه كهولت مقررات و عدم تطابق آنها بادنياي صنعتي امروز موجبات كندي كار را فراهم مي نمايد ولي در پي اصلاح و نوسازي آن همواره بايد تلاش نمود .

4- انواع انبارها را نام برده و توضيح دهيد :

انبارها از نظر فرم ساختماني به سه صورت زير مي باشند :

(1) انبارهاي پوشيده : كه از تمام اطراف بسته است و داراي سقف و وسايل ايمني كامل مي باشد .

(2) انبارهاي سر پوشيده با هانگارد : اين انبار داراي سقف بوده ولي چهار طرف آن باز است و فاقد حفاظ جانبي است . اين نوع انبارها كالاها را فقط از باران و آفتاب حفظ مي نمايد .

(3) انبارهاي باز يا محوطه : اين انبار بصورت محوطه بوده و جهت نگاهداري ماشين آلات و لوازم سنگين مورد استفاده قرار مي گيرد .

انبارها را از نظر نوع موادي كه در آن نگهداري ميشود مي توان به چهار دسته كلي يا بيشتر تقسيم نمود مثل انبار قطعات يا انبار مواد اوليه يا انبار محصول يا انبار ضايعات يا ...

از تركيب چند انبار با هم نيز مخزن بوجود مي آيد . انبارها از لحاظ كالاهايي كه در آنها نگهداري مي شود به انبار كالاهاي معمولي ، قابل اشتعال يا انفجار ، فاسد شدني ، شيميايي و سموم انبار غله اي تقسيم مي شود . و از لحاظ چگونگي و ماهيت به انبار گمركي و ترانزيتي يا انبارهاي توزيع محلي يا ناحيه اي يا انبارهاي كارخانه اي صنعتي تقسيم مي شود و ممكن است دسته بندي هاي ديگر را نيز از انبارها به عمل آورد كه در زمره ساير روشها مي توان آنها را بررسي نمود .

 

انواع موجوديهاي انبارها:

 

1- مواد اوليه : براي ساخت محصولات كه به مواد خام مشهور است . البته مواد اوليه ممكن است مواد خام و طبيعي نباشد ؛ بلكه محصول ساخته شده در يك كارخانه ممكن است ماده اوليه كارخانه ديگر باشد ، مثل نخ كه محصول نهايي كارخانه نخ ريسي است اما ماده اوليه پارچه بافي است و پارچه خود نيز ماده اوليه كارخانجات و لباس دوزيهاست .

2- كالاهاي نيمه ساخته ( كالاي در جريان ساخت ): كه شامل بـهاي ناقص دستمزد و مواد و هزينه هاي سربار ساخت مي باشد .

3- كالاهاي ساخته شده : كالاهاي آماده براي فروش يا توزيعي هستند كه ممكن است تهيه شده و يا ساخته شده باشند .

4- اجناس خريداري شده جهت فروش : كه در مؤسسات تجاري و توزيع كننده اين نوع موجودي بيشتر به چشم مي خورد .

5- مواد و لوازم مصرفي : كه در توليد غير مستقيم مؤثرند مثل گريس ، روغن ، ملزومات و غيره ....

6- قطعات يدكي ماشين آلات : كه جهت تعمير ماشين آلات و دستگاهها به كار مي رود .

7- ابزار آلات : كه ابزار كارگاهها براي توليد محصول مي باشند .

8- اجناس اسقاطي : اجناسي هستند كه مستهلك شده و غير قابل استفاده اند و معمولا به مزايده گذاشته مي شوند تا مورد تعمير مجدد قرار گيرند .

موجوديهاي مذكور بايد در انبارها با نظم و طبقه بندي و جاگذاري و كدگزاريهاي مناسبي قرار بگيرند .

لینک به دیدگاه

سيستم انبار داري و مزيتهاي آن :

 

سيستم مجموعه اي از اجزاء و عناصريست كه با هم داراي ارتباط متقابلي مي باشند و هر سيستمي داراي هدف است . و غابلا برآيندي غير از برآيند حاصل جمع برآيندهاي اجزاء خود دارد .

وجود اين كليت جدا با ويژگيهاي خاص خود در امور انبار داري مزاياي زيادي را عايد ما مي سازد كه اهم اين مزايا عبارتند از :

1- شناسايي كالاهاي موجود در انبار به نحوي آسانتر و دسترسي راحت تر به كالاها به خصوص در مؤسسات با حجم موجوديهاي زياد و متنوع.

2- تشكيل فايهاي اطلاعاتي دقيقتر در بخشهاي مختلف و تسريع در امر ارسال آمار و اطلاعات تصميم گيريهاي مديريت .

3- دادن اطلاعات دقيق و صحيح به ساير بخشهاي مؤسسه و ارتباط سيستماتيك و منظم اطلاعات ميان آنها .

4- رفع اشكال ناشي از اتكاء سيستم و موسسه به افراد معين در صورتيكه فرد جديدي مسئوليت انجام بخشي از فعاليتهاي سيتم را بر عهده بگيرد در اسرع وقت از چهارچوب فعاليتها و روابط سيستم اطلاع حاصل كند .

5- ايجاد اطمينان خاطر در مديريت و مسئولين بخشها در صورت وجود سيستم منظم و تصميم گيري به جا و به موقع متكي بر طلاعات صحيح و كافي .

6- ايجاد كنترلهاي دقيق در سيستم از طريق كنترل دائمي و ادواري موجوديهاي انبار و بررسي ور فع مغايرات احتمالي .

7- كاهش هزينه هاي مصرف بدون مواد و يا سهل انگاري در مصرف و حفظ مواد ، رفت و آمدهاي زايد و پـيش بيني هاي غـلط به علـت نـداشـتن اطـلاعـات صـحـيح و بـه مـوقـع هزينه هاي ديگر.

8- پايه و اساسي جهت سيستم حسابداري صنعتي مي گردد ، اگر سيستم نگهداري و ثبت ميزان رسيده و مصرف مواد صحيح تعبيه شود .

9- تاثير روحي ناشي از وجود نظم و آگاهي مسئولين از ميزان دقيق موجوديها و كاهش و يا حذف احتمال سوءاستفاده توسط متصديان و يا انبارداران و مديران و رئيس انبارها .

 

اگر سيستم مناسـبي را نتـوان تـدارك ديد و بـه انـبارها توجه كافي ننمود مشكلاتي گريبـانگير ما مي شود كه اهم آنها عبارتند از :

- كمبود فضا ؛ چرا كه كالاها خوب چيده نشده اند و محلي متناسب با مقدار و اندازه كالاها قبلا در نظر گرفته نشده است .

- جا به جايي اضافي ناشي از عدم وجود نظم و اتلاف وقت پرسنل انبارها و مصرف كنندگان و صدمه ديدن كالاها .

- تلف شدن وقت پرسنل و تجهيزات و سر در گمي هاي حين كار و كاهش راندمان كاري مسئول انبار ، راننده تجهيزات ، كارگر توليد ، سركارگر ، مدير توليد ، و يا حتي مديران رده هاي بالاتر سازمان .

- وابستگي سازمان به شخص و اتلاف وقت در مواقع انبارگرداني ( موجودي برداري ) به علت نامرتب بودن انبارها .

-ضايع شدن مواد و محصول ، به علت عدم توجه به مسائل ايمني ، نحوه استقرار كالا ، حمل و نقل آن و نيز مشخصات ويژه كالا كه حتي مي تواند موجب بروز خسارات مادي و جاني براي مؤسسه شود .

اگر سيستم انبار صحيح بنا شود تمام بخشهاي ديگر به راحتي با انبار ارتباط اطلاعاتي و موجودي خواهند داشت . اهم واحدهاي درگير با انبار عبارتند از : توليد ، حسابداري صنعتي ، نگداري و تعميرات ، فروش ، بازرسي ، تداركات ، برنامه ريزي ، حسابداري مالي كه ارتباطي سيستماتيك با انبار دارند .

لینک به دیدگاه

وظايف انبار دار :

 

1- تحويل اجناس خريداري شده و مورد نياز سازمان ، رسيدگي و بررسي طبق اسناد و مدارك اوليه .

2- صدور برگ درخواست خريد كالا به واحد تداركات داخلي يا سفارشات خارجي در صورت عدم وجود موجودي .

3- مراقبت و نگهداري كالاها از سرقت ، صدمه ، ضايعه ، حادثه ناشي از طبقه بندي يا قفسه بندي يا چيدن اقلام در انبار .

4- پيش بيني ، برنامه ريزي و كنترل مواد انبار و انجان انبار گرداني متناسب با نوع شركت و كالاهاي آن و سياست مؤسسه .

5- تهيه گزارشات لازم در خصوص ضايعات ، موجوديها و نظريات اصلاحي و ساير گزارشات مورد نياز مديريت .

6- صدور قبض انبار ( برگ رسيد جنس به انبار ) پس از دريافت كالا و حواله انبار هنگام تحويل دادن كالا به متقاضي و فرمهاي مرجوعي در صورت برگشت كالا و ساير فرمهاي مربوط به انبار و ثبت صادره و وارده در دفاتر و كارتهاي مربوطه .

7- بايگاني اسناد و مدارك مربوط به انبار و تعبيه يك كارت براي هر يك از اقلام انبار .

 

وظايف مدير انبارها :

 

1- توصيه و پيشنهاد روشهاي انبارداري و اصلاحي ديگر .

2- اجراي سيستم و ورش انبارداري مصوب توسط مقامات مجاز سازمان .

3- نظارت كلي نسبت به تمام انبارهاي سازمان از طريق رؤساي واحدهاي تابعه .

4- تعيين انواع مختلف كالاهايي كه بايد در انبار نگهداري شوند .

5- نگهداري مدارك مربوط به موجوديهاي واقعي كالاها در مؤسسه .

6- مراقبت و صدور دستور جهت حفاظت از موجوديهاي انبار از لحاظ فساد و نابودي و ساير مخاطرات احتمالي .

7- اجراي بودجه مصوب انبارها .

8- مراقبت در رفع نواقص پرسنلي و تكميل كادر انبارداران و انتخاب انبارداران با معلومات و تنظيم برنامه هاي آموزشي آنان .

9- مراقبت در ارسال گزارشهاي ماهيانه انبارها و ساير مكاتبات و انجام امور اداري .

 

(1)هدف از استقرار سيستم انبارداري نگهداري از موادو آمارگيري و انبارش مواد ااوليه و مصرفي و موجود در يك شركت مي باشد .

منظور از جمع و نگهداري به اين منظور مي باشد كه تمامي اقلامي كه وارد يك شركت مي شود ، بايستي در يك سالن مجزا و تفكيك از همديگر نگهداري و ثبت گردندو منظور از آمارگيري اين است كه تمامي اقلام موجود در يك سيستم انبارداري بايد در پايان ماه ؛ آمارگيري گردد تا كسري يا مازاد مواد مشخص گردد .

لازم به توضيح است كه در آمارگيري انبار نبايسي كسري يا مازاد وجود داشته باشد . منظور از انبارش تمامي مواد اوليه و مصرفي بايد تفكيك و در جاي مخصوص خود گذاشته شود و با كارت قفسه ؛ مشخصات كالا ، تاريخ ورود ، كد كالا ، واحد شمارش در آن مي باشد در روي قفسه نصب گردد .

(2) فرمهاي مورد نياز انبار : فرم درخواست كالا از انبار كه كليه قسمتها ، لوازم مورد نياز خود را در اين فرم نوشته و پس از امضاي مسئول و سرپرست و در نهايت مسير توليد به انبار داده شده و كالاي مورد نياز را از انبار مي گيرند .

(3) فرم درخواست خريد كالا : كليه قسمتها ؛ لوازمي كه در انبار موجود نمي باشد بايستي فرم فوق را پر كرده و پس از امضاي سرپرست و مدير توليد فرم را به انبار داده تا توسط ناظر خريد كالاي موورد نياز را خريداري كند .

(4) فرم دستور خريد : پس از پر كردن فرم درخواست خريد اين فرم را به رؤيت مدير تداركا مي رسانند و مدير تداركات پس از صلاحديد دستور خريد آن را به ناظر خريد مي دهند .

لینک به دیدگاه

(5) دفتر روزانه كالا : تمامي اقلامي كه در طي يك روز چه از مواد مصرفي و يا مواد اوليه كه وارد شركت مي شوند و پس از آمارگيري در اين دفتر ثبت مي شوند و سپس توسط حسابداري انبار ثبت كامپيوتر مي شود كه كالاي روزانه را در كامپيوتر ورود و خروج آن را ثبت مي كنند .

(6) فرم كنترل كالاهاي ورودي به انبار : اين فرم پس از اينكه كالا وارد انبار گرديد و در دفتر ثبت شد فرم مذكور را پر كرده و به قسمت آزمايشگاه يا كنترل كيفيت داده مي شود . مسئولين كنترل كيفي پس از نمونه برداري و آزمايش نتيجه را به انبار اعلام مي كنند و در اين مدتي كه مسئولين كنترل كيفي كالاها را مورد بررسي قرار مي دهندكليه اقلام اوليه بايستي در قسمتي قرنطينه مي شود تا نتيجه قبولي يا مردودي آن توسط مسئولين اعلام گردد.

اگركالاي ورودي مورد تاييد بود كه مورد مصرف خط توليد مي گردد و اگر مردود اعلام شد ؛ كالاي مربوطه را به شركت يا فروشنده برگشت داده مي شود .

در مورد مجوزهاي مورد نياز براي دريافت كالا بايستي فرم درخواست كالا از انبار را توسط سرپرست قسمت پر شود و امضاء گردد و فرم مربوطه به انبار داده مي شود و كالاي مورد نياز را از انبار دريافت مي كنند .

(7) كليه اقلامي كه وارد شركت مي شود بايستي در مكاني مسقف و سر پوشيده و داراي حفاظ ايمني باشد. فقط يك درب ورودي و يك پنجره براي ورود و خروج كالا از انبار باشد . كليه اقلام در قسمتها و قفسه هاي مربوط به كالا چيده شود و از نفوذ آب و آفتاب جلوگيري شود ؛البته بستگي به كالاي موجود در انبار دارد .

(7) همانطور كه فبلا ذكر گرديد مشخصات كارت انبار بايستي مشخصات كالا ، كد كامپيوتر ، تاريخ ورود ، واحد شمارش در آن قيد شده باشد .

(8) تعداد انبارهاي لازم براي شركت به 4 انبار تقسيم بندي مي شود :

1- انبار مواد اوليه و مصرفي .

2- انبار روباز براي كالاهايي كه در انبار مسقف جاي مي گيرند .

3- انبار محصول يا كالاهاي ساخته شده .

4- انبار بايگاني قطعات در حال ساخت .

 

حالا در مورد انبارها توضيح داده مي شود :

1- انبار مواد اوليه و مصرفي : كليه اقلام و كالاهايي كه وارد شركت مي شود بايستي در انبار مواد اوليه گذاشته و توسط انبارداران تفكيك و جداسازي شود .

2- انبار روباز : منظور از انبار روباز انباري مي باشدكه اقلام حجيم و سنگين كه نياز به جايي مسقف ندارد را در محوطه شركت قرار مي دهند مانند انبار ورق يا انبار لوله هاي سنگين .

3- انبار محصول : كالاهايي كه ساخته مي شود در اين انبار نگهداري مي شود كه توسط سرپرست قسمت آمار و ثبت مي شود .

4- انبار بايگانيقطعات در حال سوخت: كليه كالاهاي نيمه ساخته شده را در اين قسمت نگهداري مي كنند .

(9) در سيستم انبار داري بايستي سيستم لايفو و فايفو LiFO و FiFO انجام گيرد . منظور از اين سيستم ؛ اولين خروجي بايستي اولين ورودي باشد و تمامي فرم كالا ا ز انبار توسط سرپرست و مسئول توليد امضاء گردد.

(10) كليه كالاهايي كه وارد شركت مي شوند ؛ بايستي تحويل انبار مواد اوليه گردند و توسط انبارداران پس از شمارش در دفتر روزانه ثبت گردد و آمارگيري شود .پس از آن توسط حسابدار انبار كليه اقلام در كامپيوتر ثبت مي شود .

(11) در پايان هر ماه توسط انبار داران كليه اقلام بايستي آمارگيري و ثبت گردد و به حسابداري انبار داده شود و حسابداري انبار نيز ورودي و خروجي يك ماه را كنترل كرده و با آمار و موجوديهاي انبار مقايسه كرده و مغايرتها را به مدير تداركات اعلام مي دارد .

(12) آمار پايان هر ماه توسط حسابدار ي انبار به مدير تداركات انجام مي گيرد و مدير تداركات مغايرتها را بررسي نموده و از انبارداران باز خواست مي كند . لازم به ذكر است كه در پايان سال نيز انبار گرداني مي شود يعني تمام قسمتها بايستي موجودي خود را به انبار اعلام كنند و انبارداران نيز كنترل مي نمايند و تمامي لوازم و كالاي موجود در انبار را آمارگيري مي كنند و آمار پايان سال را به مدير تداركات و مدير امور مالي اعلام مي دارند .

لینک به دیدگاه
  • 4 هفته بعد...

تعریف انبارداری

 

 

انبارداری عبارت است از دریافت مواد و اقلام،نگهداری صحیح و تحویل به موقع آنها به مصرف کننده با رعایت مقررات و دستورالعمل های سازمان به نحوی که با اعمال کنترل دقیق، از میزان موجودی کالا در انبار و مقدار مصرف آن، و نیز از انباشته شدن بیش از حد موجودیها جلوگیری شود.

 

تعریف انبار

 

انبار به محل یا فضایی گفته می شود که بر اساس یک سیستم طبقه بندی صحیح، مواد اولیه، کالای نیم ساخته، محصول ساخته شده و یا فراورده های مختلف صنعتی بازرگانی در آن نگهداری می شود.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...