رفتن به مطلب

معماری جزیره لافت


ارسال های توصیه شده

موقعیت طبیعی و جغرافیایی :

بندر لافت در شمال غربی جزیره قشم و در پیش آمدگی خشکی های واقع شده است ، لافت در شرق جنگل دریایی حرا واقع شده و به لحاظ تقسیمات سیاسی یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم در استان هرمزگان است. لافت از لحاظ تقسیمات اقلیمی ایران، در منطقه گرم و مرطوب قرار گرفته است.هوای پر رطوبت وشرجی جزیره قشم ، ماه های اندکی از سال را برای غیربومی ها تحمل پذیر کرده است.

 

پیشینه:

سابقه سکونت در این منطقه به روزگار قبل از اسلام و شاید به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی آن به دوره پادشاهان ماد برسد. به طور کلی قشم و تمدن باستانی آن همواره به اقوام آریایی و حکومت مرکزی ایران وابسته بوده و عضوی از کالبد ایران به شمار می آمد. با پیدایش اسلام ودر همان آغاز استقرار وگسترش حکومت اسلامی، خلیج فارس و جزیره قشم، توسط مسلمانان فتح شد و آمیزه ای از تمدن وفرهنگ اسلامی- آریایی در آن پدید آمد.

نخستین اروپایی هایی که جزیره قشم و جزایر اطراف آن را به تصرف در آوردند وبیش از یک قرن بر آن تسلط یافتند ، پرتقالی ها بودند. سپس جای آنها را هلندی ها و سرانجام انگلیسی ها گرفتند.

با تشکیل حکومت مرکزی صفوی در ایران، پرتقالی ها از جزیره بیرون رانده شدند و حاکمیت دولت مقتدر مرکزی به منطقه اعمال شد.با سست شدن حکومت صفوی جزایر جنوب ایران بار دیگر در معرض طمع و یورش بیگانگان غربی قرار گرفت، تا اینکه از اواسط حکومت قاجار، حضور انگلیسی ها در خلیج فارس شکلی آشکارا و سلطه آمیزگرفت . با پایان گرفتن حکومت قاجار و آغاز حکومت پهلوی و تشکیل نیروی دریایی جوان ایران، جزیره قشم دوباره به ایران بازگردانده شد. به هر روی، روستای لافت به دلیل موقعیت استراتژیک آن، در طول تاریخ همواره دارای اهمیت بوده است.

 

معماری روستای لافت

آنچه معماری و شهرسازی این منطقه را از دیگر مناطق بومی مجزا می کند ، ترکیب عناصر فرمی و فضایی معماری ایرانی و عربی است که به شکل غریب و زیبایی تولید شده و در حال بهره برداری است . استفاده واقعی و طبیعی از معماری ارزشمند توسط ساکنان ، جز در مواردی اندک ، در کشورهای خاورمیانه دیده نمی شود. لافت از استحکام و یکپارچگی کاملی درسیمای بافت خود برخوردار است که ناشی از سلامت و دست نخوردگی کالبدی آن است . متاسفانه ، معیشت پایدار مردم ، برنامه های توسعه دولتی ، و گسترش دائمی بافت می تواند عاملی برای تخریب این بافت با ارزش تاریخی آن باشد.

سبک معماری خانه‌های روستا بسیار جالب و دیدنی است و ویژگی اقلیم های دریایی را دارد. بارزترین خصیصه معماری این روستا، بادگیر‌های فراوان آن در اندازه‌های مختلف است . بناهای روستا خیلی نزدیک به هم ساخته شده و کوچه‌های آن نیز بسیار تنگ و باریک هستند که در کل تشکیل یک بافت نیمه فشرده را می دهند . بادگیرهای کوچک و بزرگ خانه‌های روستایی که در میان باغها و نخلستانها قرار گرفته‌اند، شکوه و زیبایی خاصی به این روستای ساحلی بخشیده‌اند . این روستا علاوه بر زیبایی‌های تحسین برانگیز طبیعی خود، آثار ارزشمند تاریخ را نیز در خود جای داده‌است که اهم آنها عبارت‌اند از : قلعه نادری، قلعه پرتغالیها، دو آب انبار (برکه)، گنبدی مدور، گورستان تاریخی که سنگ نبشته‌های مربوط به هزار سال پیش در آن مشهود است زیارتگاههای سید حسن منصور و شیخ اندرآبی در این روستا واقع می‌باشند .

 

عناصر شاخص معماری لافت و سایر مناطق زیستی جزیره قشم:

1- میدان مرکزی

2- گذرگاه ساحلی

3- بادگیرها – 2 و 4 طرفه

4- گنبدها

5- مناره ها

6- برکه

7- آب انبار

8- کوچه های باریک و سایه ساز

 

ویژگیهای اصلی معماری لافت و سایر مناطق زیستی جزیره قشم :

1- تمام خانه ها حیاط مرکزی و بادگیر دارند.

2- خانه ها هر چند سال یک بار به روش های سنتی مرمت شده و بنابراین به شکل اولیه خود باقی مانده اند و به همین علت ، حدس زدن سن آنها دشوار است .

3- روش چیدن و ترکیب فضاهای جزء از یک روش و سنت پایدار پیروی می کند .

4- اهداف اصلی معماری لافت مقابله با شرایط طاقت فرسای اقلیمی ، و حفظ ارزش های مذهبی خانواده است.

5- ترکیب اتاق ها و راهروها و ارتباط آن ها با حیاط ، تحت تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران است.

6- ترکیب اتاق ها و راهروها و ارتباط آنها با حیاط ، تحت تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران است.

7- هر بلوک ساختمانی یک مجموعه بزرگ خانوادگی است که گرد آن را کوچه فراگرفته است.

8- افزایش مشیت روستا بر تراکم آن نیافزوده است بلکه موجب رشد آن به خارج از روستا شده است و شاید یکی از دلایل حفظ سلامت بافت همین نکته باشد.

9- مراکز محله ها ، حول مساجد شکل گرفته اند و از میدان به مفهوم رایج آن در معماری ایرانی خبری نیست .

10- ترکیب فرمی و فضایی عناصر مساجد و تزیینات آن ها به طور کامل غیر ایرانی است .

 

معماری لافت علاوه بر موارد کلی ذکر شده در بالا دارای ویژگی های جزیی بسیاری می باشد که که در این متن کوتاه نمی توان به تمام آنها اشاره نمود. این فیلم کوتاه بسیار زیبا ، که به همت سازمان منطقه آزاد قشم تهیه شده است به بررسی کامل معماری قشم و جزیره لافت پرداخته است.

 

اطلاعات فیلم:

تهیه شده در: سازمان منطقه آزاد قشم

کاری از : عبداخالق طاهری – ابراهیم سعیدی

نویسنده: ملک محسن قادری

مدت زمان فیلم : 9:17

زبان : فارسی

فرمت فيلم : WMV

کیفیت تصویر: 768*576

 

 

پسوورد فایل زیپ :

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

حجم:84 مگ

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...