آشنایی با گویش شیرین و جذاب سمنانی

[Ehsan 112,346]

سمنان لقب جزيره گويشها را به دوش مي كشد. در اين سرزمین کهن 7 منطقه هست كه با وجود فاصله های بسیار اندک، گویش های نسبتا مستقل وخود کفایی دارد که ساكنان شهر همسایه یا آن ها را درنمی یابند یا به سختی در می یابند.

 

گویش های سمنانی،سنگسری،پروری،سرخه ای،لاسجردی،شهمیرزادی،افتری واز یک سو شاهرودی و برخی جنبه های گویش دامغانی و برخی از مناطق گرمسار،مثل گویش عشایر الیکایی ازاين جمله اند.

 

 

در ميان گويش هاي محلي از نظر قواعد و زيبايي شناختي زبان سمناني مقام اول و پس از آن آذري دوم است.

 

 

متاسفانه با توجه به در حال انقراض بودن گويش كهن سمناني كه علت اصلي آن سیطره ی روز افزون زبان ملی و معیار و تاثیر بلا انکار آن از طریق رسانه ها و غلبه ی ناگریز این عنصر زبانی بر مواد درسی در تمامی سطوح آموزشی کشور است.

 

برای زنده نگه داشتن این زبان شیرین و جذاب، مطالبي در مورد دستور زبان، اشعار ، داستانها،ضرب المثلها وچيستانهاي سمناني (البته به همراه ترجمه) قرار خواهم داد.

 

اگر کسی آشنایی داشت، از مطالبش استقبال خواهد شد.

[Ehsan 112,346]

در اين متن كوتاه به زيبايي ، ضماير شخصي زبان سمنانی به كار گرفته شده:

 

 

ره باتن ، ژوره باته ، تره بایه ، موره با ؟

 

 

بهت گفتم ، به او گفتی ، به تو بگوید ، به من بگوئی ؟

 

 

 

زو ندیچن ، ژوبه دی ین ، ژوره مایون ، موره با یه ، تره بایون .

 

 

اورا ندیده ام ، او راببینم ، به اومی گویم ، به من بگوید ، به تو بگویم .

[Ehsan 112,346]

بخشی از شعر ذبیح الله عندلیب به زبان سمنانی و ترجمه :

 

 

 

دردی دارون قولنجی

 

(درد قولنج دارم)

 

 

گرون ای یه ورنجی

 

(برنج گران است)

 

 

ته بخدا کمک که

 

(ترا بخدا کمک کن)

 

 

مو دس دوماس و بنجی

 

(دستم را بگیر و کمک کن)

 

آقا دکتر ته دورون

 

( آقا دکتر دورت بگردم)

 

 

فشار بشیچی ژوری

 

(فشارم بالا رفته)

 

 

هیچی حواس ندارون

 

(اصلا حواس ندارم)

[Ehsan 112,346]

احوالپرسی تلفنی به گویش سمنانی (بخش اول) :

 

 

آلو، سلام ، ته حال خوره ؟ ................الو ، سلام ، حالت خوبست

 

مناده اي کاغه چره؟ ....................... چرا یک نامه نمیدهی ؟

 

 

چن روئه ته منتظرون........................ چند روز است منتظر تو هستم

 

 

چش به ري و بی خبرون.................... چشم براه و بی خبرم

 

 

با ته میا هما کی یه......................... گفتی به خانه ما میاي

 

 

ولا هما کی یه ته یه........................ بخدا که خانه ما از تست

 

 

با شما تارف ندارین.......................... با شما تعارف نداریم

 

 

ریکتري تشریف بیارین....................... زودتر تشریف بیاورید

 

 

وختی کو تشریف میارین..................... وقتی که تشریف میاورید

 

 

زیکوتن همپا بیارین............................. بچه ها را هم همراه بیاورید