مقاله مديريت زنجيره تامين scm چيست ؟

[Lean 56,968]

مديريت زنجيره تامين SCM چيست ؟

مديريت زنجيره تامين تلفيقي است از هنر و علم که در جهت بهبود دسترسي به مواد اوليه , ساخت محصولات و يا خدمات و انتقال آن به مشتري بکار ميرود . در زير پنج بخش اصلي مديريت زنجيره تامين مي آيد :

1 – برنامه ريزي – اين بخش استراتژيک مديريت زنجيره تامين ميباشد . مديريت منابعي که جهت برآوردن نياز مشتري براي محصول و يا سرويس شما استفاده ميشوند . نياز به برنامه ريزي استراتژيک ميباشد . بخش عمده برنامه ريزي , پياده سازي مجموعه مقياسهايي است براي نظارت بر زنجيره تامين بطوريکه , بهينه و مقرون بصرفه بوده , کيفيت و ارزش مورد نظر مشتري را تامين کند .

2 – منابع – تامين کنندگاني را که محصولات و خدمات مورد مصرف براي ساخت محصولات و خدمات شما را در اختيارتان قرار ميدهند انتخاب کنيد . روندهاي قيمت گذاري , تحويل و پرداخت به اين تامين کنندگان را مشخص کرده , مجموعه اي از مقياسهاي نظارت و بهينه سازي ارتباط با آنان را فراهم آوريد . سپس روندهاي مديريت انبار شامل دريافت مرسولات , بازبيني وانتقال محصولات و خدمات را به خط توليد خود به علاوه نحوه اختيار دادن پرداخت به تامين کننده را مشخص کنيد .

3 – توليد – فعاليتهاي لازم جهت توليد کنترل کيفي , بسته بندي و آماده سازي جهت ارسال مرسوله را برنامه ريزي کنيد . سطح کيفيت , خروجي توليد و بهره برداري کارگران و کارمندان را اندازه گيري کنيد .

4 – ارسال – اين بخش اکثرا تدارکات ناميده ميشود در اين بخش شما بايد دريافت سفارشات مشتريان را هماهنگ کنيد , شبکه اي از انبارهاي کالا آماده کنيد و روشهاي حمل کالا به مشتري و پرداخت را انتخاب کنيد .

5 – ارجاع – بخش اشکالات زنجيره تامين شبکه اي را براي مرجوع ساختن کالاهاي معيوب و توليد از طرف مشتريان فراهم آوريد .

 

نرم افزار مديريت زنجيره تامين چه وظيفه اي دارد ؟

نرم افزارهاي مديريت زنجيره تامين از جمله متنوع ترين نرم افزارها در دنيا هستند . هر يک از پنج مرحله اصلي مديريت زنجيره تامين که در قسمت قبل ذکر شده است , شامل دهها عملکرد مختلف ميباشد که هر کدام ميتواند نرم افزار خاص خود را داشته باشد .

بعضي سازندگان نرم افزارهاي بزرگ سعي کرده اند که اين نرم افزارها را در کنار يکديگر مونتاژ کنند ولي هيچ توليد کنند ه اي يک مجموعه کامل از اين نرم افزارها نداشته و ندارد . اتصال اين نرم افزار با يکديگر ميتواند يک کابوس بزرگ باشد.

شايد بهترين روش براي ترسيم نرم افزار مديريت زنجيره تامين بدين ترتيب باشد که آنرا به نرم افزاري که در جهت برنامه ريزي زنجيره تامين باشد تقسيم کنيد .

نرم افزاري که در جهت اجراي مراحل زنجيره تامين بکار گرفته ميشوند .

نرم افزار برنامه ريزي زنجيره تامين (Supply Chain Planning) از الگوريتم هاي خاص رياضي در جهت بهبود روندها و کار اين زنجيره و تامين و پايين آوردن موجودي انبار استفاده ميکند . اين نرم افزار کاملا" وابسته به اطلاعات ورودي براي دقت بيشتر ميباشد . اگر براي مثال شما سازنده کالاهاي مصرفي ميباشيد انتظار دقت عمل در سيستم برنامه ريزي منابع تامين خود را نداشته باشيد , مگر اينکه بتوانيد اطلاعات دقيق در مورد سفارشات مشتريان به خرده فروشان طرف قرارداد شما , آمار فروش خرده فروشان , توان توليد و محل کالا در اختيار آن بگذاريد .

نرم افزارهاي برنامه ريزي براي کليه مراحل زنجيره تامين وجود دارند . بطور حتم ارزشمند ترين ( و در عين حال پيچيده ترين آنها ) آنها نرم افزارهاي برنامه ريزي نياز مشتريان است که مشخص مي کنند ميزان مورد نياز توليد کالا براي رفع نياز مشتريان چه مقدار ميباشد .

نرم افزار اجراي زنجيره تامين (Supply Chain Execution) جهت اتوماسيون بخشهاي مختلف سيستم زنجيره تامين بکار ميرود .

اين نرم افزار ميتواند به سادگي انتقال الکترونيک سفارشات از کارخانه و يا کارگاه شما به تامين کنندگان مواد اوليه مورد نياز باشد .

 

آيا نياز به نصب نرم افزار مديريت منابع سازماني (ERP) قبل از نرم افزار مديريت زنجيره تامين (SCM) ميباشد ؟

اين موضوع بسيار بحث برانگيزي ميباشد . امکان دارد در صورت نياز به نصب نرم افزار برنامه ريزي زنجيره تامين نياز به وجود نرم افزار ERP بدليل وجود نياز به اطلاعاتي که قاعدتا" در نرم افزار EPR جمع آوري شده است , باشد .

از لحاظ فرض علمي شما نميتوانيد اطلاعات مورد نياز نرم افزار برنامه ريزي زنجيره تامين را از سيستمهاي قديمي موجود در شرکت به آن تغذيه کنيد ( بطور مثال از صفحات گسترده Excel که در جابجايي سازمان وجود دارد ) ولي به جريان انداختن اين اطلاعات با سرعت و دقت لازم از کليه بخشهاي سازمان در عمل بسيار مشکل خواهد بود . نرم افزار مديريت منابع سازماني (ERP) دژکوبي است که کليه اين اطلاعات را در قالب يک بسته نگهداري ميکند و بدين ترتيب نرم افزار هاي برنامه ريزي زنجيره تامين ميتوانند با اتکا به تنها يک نبع به آخرين اطلاعات مورد نياز خود دسترسي داشته باشند . بيشتر مديراني که سعي کرده اند نرم افزارهاي برنامه ريزي زنجيره تامين را در سازمان خود نصب کنند , اظهار داشته اند که از نصب ابتدايي نرم افزار مديريت منابع انساني (ERP) در سازمان خود راضي هستند .

آنها به پروژه هاي ERP به عنوان نظم بخشيدن به اطلاعات درون سازماني خود مينگرند. واقعيت اين است که نرم افزارهاي ERP بسيار گران قيمت و اجراي آنها بسيار دشوار ميباشد , در نتيجه ممکن است منطقي باشد که اطلاعات مورد نياز نرم افزار برنامه ريزي زنجيره تامين بدون نصب ERP براي آن فراهم گردد.

نرم افزارهاي اجرايي زنجيره تامين وابستگي بسيار کمتري به جمع آوري دقيق اطلاعات از بخشهاي مختلف سازمان دارند و به اين ترتيب مستقل از تصميمات ERP عمل ميکنند . ولي احتمال اين وجود دارد که نياز به تبادل اطلاعات بين اين نرم افزارها و ERP باشد .

اين اصل بسيار مهم است که نرم افزارهاي اجرايي زتجيره تامين حتما" امکان يکپارچه شدن با اينترنت , مديريت منابع سازماني ERP و برنامه ريزي زنجيره تامين SCP را داشته باشد . براي مثال اگر ميخواهيد يک سايت اينترنتي خصوصي براي ارتباط با مشتريان خود و تامين کنندگان مواد اوليه خود بوجود آوريد حتما" نياز به استخراج اطلاعات از نرم افزارهاي اجرايي زنجيره تامين SCE , برنامه ريزي زنجيره تامين SCP و مديريت منابع سازماني و مديريت منابع سازماني ERP خواهيد داشت که قادر به تبادل آخرين اطلاعات در مورد سفارشات , پرداختها و وضعيت توليد و تحويل کالا باشد .

 

هدف از نصب نرم افزار مديريت زنجيره تامين SCH چيست ؟

قبل از فراگير شدن اينترنت مريدان نرم افزار زنجيره تامين عمدتا" به تقويت امکان پيش بيني نياز مشتريان و روان سازي زنجيره تامين محدود بودند . ولي ذات ارزان و هم جا حاضر اينترنت به همراه استانداردهاي ارتباطي جهاني و ساده خود امکانات وسيعي بوجود آورده است . در حال حاضر شما ميتوانيد زنجيره تامين خود را براحتي به زنجيره تامين .

 

چه موانعي بر سر راه نصب نرم افزار مديريت زنجيره تامين وجود دارد ؟

١ – بدست آوردن اطمينان تامين كنندگان مواد اوليه و شركاي تجاري .

اتوماسيون زنجيره تامين به اين دليل است كه پيچيدگي هاي آن از مرز سازمان شما فراتر ميرود . نه تنها كارمندان شما نياز به تطبيق روش كار كردنشان دارند , بلكه كارمندان هر تامين كننده اي كه براي شبكه مي پيوندد نيز نياز به تطبيق روشهاي عملكرد خود دارند . تنها توليد كنندگان بسيار بزرگ و قدرتمند توانايي اجبار كردن ديگران در زنجيره تامين به اعمال چنين تغييراتي را دارند . براي اينكه بتوانيد رضايت شركاي زنجيره تامين خود را براي همكاري در اين زمينه بدست بياوريد ميبايست طبق توافقاتي انتظارات آنها را نيز بر آورده ساخت تا بدين ترتيب همه عناصر اين زنجيره به نوبه خود سود ببرند .

٢ – مقاومت داخلي در برابر تغيير

اگر قانع كردن ديگر سازمانها براي استفاده از سيستمهاي زنجيره تامين دشوار است , قانع كردن افراد داخل سازمان هم به همان اندازه دشوار است . اگر نتوانيد اپراتورها را قانع كنيد كه استفاده از اين سيستم در دقت آنها صرفه جويي ميكند با توجه به اينكه سالها استفاده از روشهاي قديمي و عادت به كاغذ بازي را نميتوان بسادگي فراموش كرد , به احتمال زياد راهي براي دور زدن و استفاده نكردن از سيستم نصب شده پيدا خواهند كرد .

٣ – اشتباهات اوليه

نحوه پردازش داده ها در سيستمهاي مديريت زنجيره تامين جديد نصب شده در سازمانها به گونه اي است كه براي آن برنامه ريزي شده . ولي نرم افزار در چند ماه اوليه نصب در سازمان نميتواند از روشها , سنتها و تاريخچه عملكرد سازمان با خبر باشد . برنامه ريزيها و پيش بيني كننده ها بايد متوجه اين موضوع باشند كه اولين اطلاعاتي كه از اينگونه سيستمها دريافت ميكنند نياز به بررسي و كمي تغيير خواهند داشت .

در يك مورد به عنوان نمونه يك كارخانه توليد قطعات خودرو درست پس از نصب يك سيستم پيش بيني زنجيره تامين سفارشي غير عادي بزرگي از يكي از سازندگان خودرو دريافت ميكند . سيستم بلافاصله فرض ميكند كه درخواست بازار براي اينگونه قطعات بسيار بالاست ( با توجه به اينك از روند قبلي بازار بي خبر است ) . استفاده كوركورانه از اعداد و ارقام سيستم در اين مورد خاص ميتواند منجر به سفارش غير منطقي مواد اوليه توسط اين شركت بشود . شركت متوجه مشكل شد و اين اشتباه جلوگيري كرد . بدين گونه كه برنامه ريزيها اطلاعات سيستم را دور ريخته از اطلاعات شخصي خود استفاده كردند .

ولي اين مشكل ديگري را بوجود مي آورد , و آن عدم اطمينان برنامه ريزيها به سيستم نصب شده و استفاده از اطلاعات شخصي خود ميباشد . شركت ميبايست سيستم را تنظيم كند و در بوجود آوردن اطمينان كاركنان به سيستم كوشش كند . وقتي كارمندان متوجه شوند كه ميتوانند تجربيات خود با دقت رو به رشد سيستم هماهنگ كنند , تكنولوژي را قبول كرده از آن استفاده ميكنند .

بسياري از بازارهاي الكترونيك B2B مجهز به نرم افزار مديريت زنجيره تامين ميباشند .

 

آيا استفاده از اين سيستمها بهتر است يا تهيه و نصب سيستم خصوصي ؟

بازارهاي الكترونيك ( ارتباط چند به چند ) و خصوصي ( سازمان شما با ديگر عناصر زنجيره تامين ) با انواع ايده هاي بزرگ براي بوجود آوردن مزايده ها , مناقصه ها و صرفه جويي در خريد شكل گرفتند . ولي توليد كنندگن كمي وسوسه به شركت در آنها شده اند . بسياري از اين سايتهاي اينترنتي در حال حاضر به حداقل كارآيي خود يعني ميزان نرم افزار مديريت زنجيره تامين تنزل پيدا كرده اند . اينگونه سايتها منابع شركتهايي هستند كه خود توانايي خريد نرم افزارهاي مديريت زنجيره تامين را ندارند ولي بسياري از سرويسهاي ارائه شده از كارآيي لازم برخوردار نيستند . شركتهايي كه توان مالي بيشتري دارند ميتوانند ارتباطات خود را بطور اختصاصي با شركاء تجاري خود برقرار كنند .

ولي حتي اين شركتها زمانهاي امكانپذير ميتوانند از بازارهاي الكترونيك عمومي بهره مند شوند . ساخت نرم افزار خصوصي در شرايطي كه كس ديگري آنرا قبلا” براي شما بوجود آورده توجيه پذير نميباشد .

واقعيت اين است كه عمق ارتباطاتي كه بين عناصر زنجيره تامين توسط بازارهاي الكترونيك عمومي تعريف شود بسيار كمتر از ارتباطاتي كه بصورت خصوصي با چند تامين كننده خاص برقرار ميشود ميباشد . بدين ترتيب بيشتر تصميم گيرنده ها بدين ترتيب عمل ميكنند كه از بازارهاي الكترونيك عمومي براي ارتباطات عام زنجيره تامين خود استفاده ميكنند و براي ايجاد ارتباطات عميق تر به عناصر خاصي در اين زنجيره بازار الكترونيك خاص خود را بوجود مي آورند .

 

تصميمات زنجيره تامين در چه حيطه اي هستند ؟

ما تصميمات لازم در رابطه با مديريت زنجيره تامين را به دو دسته كلي تقسيم ميكنيم . تقسيمات استراتژيك و عملياتي . همانطوريكه از نام آن پيدا است , تصميمات استراتژيك معمولا” براي افق زماني بلندي است و تا حد زيادي به سياستهاي طراحي زنجيره تامين را فراهم مي آورند . در سوي ديگري تصميمات عملياتي بيشتر بر عمليات روزمره تمركز دارند. هدف اين تصميمات حركت موثر و بهينه توليدات در زنجيره تامين تعريف شده استراتژيك ميباشد .

كلا” تصميمات در چهار حوزه اصلي مديريت زنجيره تامين تعريف ميشوند :

1- موقعيت و مكان

2- توليد

3- انبارداري

4- حمل و نقل و توزيع (درهر كدام از اين حوزه ها عناصر استراتژيك وعملياتي وجود دارند ).