اتوماسیون در مركز آمار

[spow 44197]

اتوماسیون در مركز آمار

 

مركز آمار ایران وظیفه دارد كه آمارها و آنالیزهای اطلاعات مورد نیاز وزارت خانه ها، سازمان ها و مجلس را برای طراحی و راهبری درست كارها فراهم آورد. روشن است كه در چنین سازمانی، نیاز به اتوماسیون كارها فراوان است. در این نوشتار، مسوولان این مركز از سازمان و كارهای آن می گویند.

 

● اتوماسیون در مركز آمار

 

اگر بحث ما درباره اتوماسیون این است كه همراه با پیشرفت های روز و با سیاست های كلان دولت گام برداریم، باید به تازه ترین فناوری در زمینه نرم افزار و سخت افزار مسلح شویم، كه خوشبختانه در كشور از دیدگاه سخت افزاری با مشكلی روبرو نیستیم. در كشور ما میلیون ها دستگاه كامپیوتر در سازمان ها ودستگاه ها وجود دارد، اما بدبختانه از آن استفاده بهینه ای نمی شود. برای نمونه در بانك ها هر كاربر و تحویلدار یك دستگاه كامپیوتر دارد، اما آیا از آن استفاده می كنند؟ نه به هیچ وجه! تنها مشكل ماشین حساب خود را با آن حل می كنند. ماشین حسابی كه شماره حساب ها را در حافظه داشته باشد.در حالی كه ساعت ها و مدت ها برای جابه جایی مقادیری پول از یك بانك به بانك دیگر باید وقت صرف شود و این نشان دهنده نقص است. دولت در زمینه سخت افزاری اعتبارات بسیار صرف كرده، به طوری كه در سال های گذشته، دولت و دستگاه های اداری، نزدیك ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه سخت افزار كرده اند. اما به دلیل وجود سیكل معیوبی كه در ادارات و وزارتخانه ها هست و برای خرید یك كالا از زمانی كه اعلام نیاز می شود تا زمانی كه آن كالا تحویل دستگاه می شود مدت زمان زیادی صرف می شود و با توجه به روند رو به رشد فناوری، كالای خریداری شده به كار نرفته، در انبارها می ماند.

 

برای نمونه، بیشتر دستگاه ها با كامپیوترهای p۳ كار می كنند، كه با سیستم های اتوماسیون اداری موجود همخوانی ندارد . به این دلیل است كه در دستگاه های اداری نه تنها مشكلی در زمینه سخت افزاری نداریم، بلكه حتی از كشورهای پیشرفته نیز فراتر رفته ایم. اما خریدها بهینه نیست. مشكل اصلی ما در زمینه سیستم های نرم افزاری است. ما از چند ماه پیش در مركز آمار احساس كردیم كه باید در زمینه های نرم افزاری گام های بنیادین برداشته شود، اما با توجه به سیاست دولت در زمینه طرح تكریم ارباب رجوع، در دستگاه های دولتی چگونه می توانیم به این آرمان برسیم؟ طرح تكریم به این منظور شكل گرفته است كه زمانی كه ارباب رجوع وارد سیستم اداری می شود، پاسخگویی به وی، زود انجام شود. برخورد خوب با او یك كار است و پاسخگویی سریع هم كار اصلی است. اما در سیستم های اداری ما این گونه نیست؛ به این دلیل كه نتوانستیم از سیستم های نرم افزاری خوب استفاده كنیم. در زمینه رفاهی خیلی خوب كار می كنیم و هزینه های بسیار در زمینه سرویس دهی به كارمندان صرف می شود اما بدبختانه با توجه به سیكل معیوبی كه در وزارتخانه ها و دستگاه ها وجود دارد رضایت مندی كه باید در كارها ایجادشود، نیست. به همین دلیل، به این فكر افتادیم كه در زمینه نرم افزاری چه كارهایی می توانیم انجام بدهیم؟

 

در این راستا با همكاری دفتر خدمات ماشینی مركز یك مرحله شناخت را انجام دادیم، تا ببینیم كدام یك از وزارتخانه ها و دستگاه ها، در زمینه سیستم های اتوماسیون اداری كه به صورت بدون كاغذ است، گام برداشته اند؟ دستگاه هایی هم به ما معرفی شد؛ از جمله وزارت امور خارجه، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور و چند شركت خصوصی. ما نیز چند گروه كاری را به منظور شناسایی سیستم های دستگاه ها تشكیل دادیم. در گام نخست، نیازها و انتظارات مركز از این سیستم ها را برشمردیم و در گام دوم، گروه های كاری را مشخص كردیم. همچنین گروه هایی را در زمینه امور اداری، امور كاركنان با توجه به قوانین صدور احكام، ماموریت ها، مرخصی ها، ترفیعات و طبقه بندی مشاغل مشخص كردیم و در زمینه آموزش همكاران و تشكیلات و بهبود روش ها نیز گروه هایی را تشكیل دادیم و پس از تعیین هزینه در این زمینه ها، گروه ها را به دستگاه ها فرستادیم. در آغاز، شناسایی درباره سیستم های آنها انجام گرفت. برای نمونه، یك دستگاه می گفت كه سیستم امور مالی اش پیشرفته است، بنابراین آن گروه كه در امور مالی كار می كرد، به آن دستگاه می رفت. البته دستگاه ها مدعی بودند كه سیستم بدون كاغذ است، اما هنگامی كه وارد سیستم می شدیم، می دیدیم كه آنها دراصل معنی بدون كاغذ را نمی دانند! یا انتظاری كه ما داریم، بالا بوده است!

 

پس از لآنكه این شناسایی انجام شد، احساس كردیم كه آنچه كه ما می خواهیم در هیچ یك از دستگاه ها و وزارتخانه ها نیست. سپس در گام دوم بررسی كردیم كه این انتظارات ما را كدام یك از شركت های دولتی یا خصوصی، می توانند برآورده كنند؟ یك فراخوان عمومی محدود دادیم و انتظارات خود را برشمردیم و گفتیم كه چه كسی می تواند انتظارات ما را برآورد؟ كه ۴ شركت اعلام آمادگی كردند، ما هم از آنها خواستیم كه برنامه هایشان را ارایه دهند و روی تك تك موارد برای ما توضیح بدهند و همه آن گروه ها هم در جلسات این شركت ها، حضور داشتند. سرانجام همین گروه ها به این شركتها امتیاز و نمره دادند كه آیا این ها می توانند انتظارات ما را برآورده كنند یا نه؟ برخی هم سیستم هایشان آماده نبود، اما می گفتند كه ما این كارها را انجام خواهیم داد و به پرسش های ما پاسخ می دادند.

 

در پایان دو شركت رسا و رهیافت برگزیده شد و مساله هزینه های مالی با آنها مطرح گردید. شركت رسا شركت خصوصی است كه بیشتر بر سیستم های شركت های خصوصی كار كرده و اگر اشتباه نكنم، كار وزارت راه و ترابری را انجام داده است. باز هم آنها را با یك دید دقیق تر و مشتری مدارانه بررسی كردیم و آنها آن ریزه كاری ها را برای همكاران ما و همكاران خدمات ماشینی توضیح دادند. ما در مركز یك كمیته با نام اتوماسیون اداری داریم كه متشكل از دو تن از معاونان مركز، چند تن از مدیران كل و كارشناسان فنی است. هر هفته این كمیته تشكیل و جوانب كار بررسی می گردید و دیدگاه ها نیز ارایه و بحث های كارشناسی آن انجام می شد. سانجام به این نتیجه رسیدیم كه با توجه به همه مسایل و توانمندی های این دو شركت، شركت رهیافت دارای شرایط ما هست. این شركت، سیستم های اتوماسیون اداری سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور را طراحی و برخی از نرم افزارهایش را عملیاتی كرده است.

 

از آنجا كه ما بودجه ای محدود داشتیم، دیدگاه مالی هم برای ما مطرح بود؛ ضمن اینكه كسانی كه در این قضیه كار می كنند در گذشته در سیستم های دستگاه های اجرایی، جایگاه مدیریتی بالا داشتند و به جزییات كارهایی كه در دستگاه های اداری وجود دارد، اشراف داشتند و همه این مسایل كه به انعقاد قرارداد با شركت رهیافت انجامید. این شركت از اسفند ۸۱ كار اصلی خود را آغاز كرد و در یك برنامه زمان بندی كه به ما اعلام كرد، قرار بود تا ۳۱/۴/۱۳۸۲ همه سیستم های ما در زمینه اداری را آماده نصب كند. چند ماه بر آن كار و شناسایی شود و مشكلات كارشناسی و رفع شود و آنرا عملیاتی اش كنند؛ اما متاسفانه به دلیل این كه انعقاد قرارداد باید یك سیكلی را در سیستم های اداری ما طی كند، با مسایل مالی آن درگیر بوده ایم تصمیم گیری های آن با تاخیر انجام شد. ضمن اینكه هنگام برپایی آن برنامه ها، سیستم ما انتظار نداشت كه با آن پیچیدگی ها روبرو شود و آن شركت هم نتوانست با برنامه زمان بندی كه خود داده بود كار را انجام دهد.

[spow 44197]

هم اكنون چند سیستم را مانند : سیستم امور كاركنان، تشكیلات، آموزش، انبار و اموال و سیستم دبیرخانه نصب كرده اند كه نزدیك به ۲ ماه است سیستم امور كاركنان، تشكیلات و دبیرخانه عملیاتی شده؛ البته كاستی هایی هم دارد كه دارند برای رفع نواقص آن كار می كنند. البته در گذشته هم سیستم های امور كاركنان ما مكانیزه بود و نیازهای خودش را برآورده می كرد، اما حالت جزیره ای داشت. ما می خواهیم كه سیستم هایمان بدون كاغذ و فراگیر بشود؛ یعنی اطلاعات یك كارمند مركز آمار از هنگام ورود به مركز كه كارت خودش را می زند، در سیستم های امور كاركنان، حضور و غیاب، مالی، رستوران و دیگر سیستم ها ثبت شود و در كارتابل مدیركل و سیستم دبیرخانه هم دیده شود. برای این كار، به زودی سیستم دستی كارتابل مدیران حذف می شود و امضاها، پرداخت ها و كارهای اداری دیگر، همه ماشینی می شود. آرمان ما این است كه كاغذ را به طور كامل از سیستم حذف كنیم. ما دوباره جلسات كمیته اتوماسیون اداری مان را فعال كردیم. از مركز هم به شدت پیگیر كارها هستند، چون به این نتیجه رسیده اند كه ما. سیستم بسیار پیشرفته است. برای نمونه، هیچ دستگاهی تاكنون در زمینه نظام ارزشیابی كاركنان كار نكرده است یا هیچ شركت نیست كه ادعا كند در زمینه طبقه بندی مشاغل كار می كند، چون نمی توانند. تنها كسانی می توانند این كار را بكنند كه چندین سال در سیستم های اداری مسوولیت مستقیم كار داشته باشند و بدانند كه طبقه بندی مشاغل چه ویژگی هایی دارد؟ برای نمونه، در سیستم های اداری ما قوانین و مقرراتی هست كه همیشه دقیق رعایت نمی شود و بنابراین، آنجا اختیارات مدیر حاكم می شود. اینها هم در آن سیستم لحاظ شده است.

 

در هر صورت این سیستم ها از نظر ما سیستم های بسیار پیشرفته ای است و همان گونه كه پیش بینی می كردیم، انتظارات ما را برآورده می كند و همكاران ما هم از كار كردن با این سیستم احساس رضایت مندی می كنند.

 

● بستر فنی ـ مخابراتی و سخت افزار و نرم افزار موردنیاز

 

در بیشتر وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی، واحدهایی با نام های خدمات ماشینی، آمار و اطلاعات یا mis وجود دارد. اما در مركز آمار از آنجا كه فعالیت های سیستم های خدمات ماشینی بسیار بالاست یك معاونت با چند اداره كل وجود دارد كه طراحی سیستم، خدمات ماشینی، اطلاع رسانی، انتشارات، كتابخانه و تازه ترین دستورالعمل های تكفا در آن انجام می شود. از این رو در سنجش با دستگاه ها و وزارتخانه های دیگر مركز آمار همیشه یك گام جلوتر است. و حتی پیش از انقلاب هم، مركز آمار مكانیزه بود. مركز آمار در زمینه فنی نسبت به دستگاه های دیگر حتی می توان گفت از سازمان مدیریت و برنامه ریزی گام پیشتر بوده است. ما از دیدگاه فنی هیچ مشكلی نداریم. در زمینه سخت افزاری هم البته زمانی كه بخواهیم سیستم اتوماسیون اداری مان را نصب و پیاده كنیم، به برخی از سخت افزارها نیاز داریم كه خوشبختانه، دفتر خدمات ماشینی همزمان با این انعقاد این قرارداد نیازهای سخت افزاری مركز را متناسب با این سیستم شناسایی و اعلام كرد و ما هم با رعایت قوانین و مقررات مالی و اداری نسبت به اقدام خریدار آن كردیم و هم اكنون هم پخش و وصل شده، آماده به كار است و بهسازی های لازم هم انجام شده و می توان گفت كه در مركز آمار كمتر كارشناسی هست كه رایانه نداشته باشد.

 

● شیوه ارتباط با ادارات مركز آمار

 

مركز آمار یك زیرمجموعه ای از سازمان مدیریت است و سازمان مدیریت هم در استان ها شعبه دارد و ارتباط كاری ما با واحد آمار سازمان مدیریت استان ها است

[spow 44197]

● وظیفه مركز آمار

 

وظیفه سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور تهیه برنامه و بودجه كل كشور، در برنامه های چندساله است و بودجه دستگاه های اجرایی كشور را تهیه و تدوین می كند و به هیات دولت می فرستد، هیات دولت هم آنرا به مجلس ارایه می دهد و مجلس آنرا تصویب می كند و به دستگاه های اجرایی ابلاغ می كند. مبادله موافقت نامه دستگاه های اجرایی و گرفتن عملكردهای عملیاتی از دستگاه های اجرایی، همه از وظایف سازمان مدیریت است. سازمان مدیریت هم زیرمجموعه ای به نام مركز آمار ایران دارد این مركز آمار و داده های برنامه ها كه شالوده اصلی آنها هستند را برای تدوین و تصویب، تهیه می كند. برای نمونه، اگر دولت بخواهد برای نرخ تورم یا اشتغال تصمیم بگیرد باید آمارهای كمی و كیفی داشته باشد كه سرپرست این كار مركز آمار ایران است. مركز آمار ایران یك كتاب قانون دارد كه در اینجا وظایف قانونی آن از پیش از انقلاب در آن نوشته شده و ما هم در این چارچوب گام برمی داریم. طرح های آماری بسیار بزرگی در سطح كشور انجام می شود؛ مانند سرشماری های عمومی نفوس و مسكن، كه هر ۱۰ سال انجام می شود یا سرشماری كارگاهی، كشاورزی كه هم اكنون در حال انجام است.

 

● ارتباط با طرح تكفا

 

یك پروژه طرح تكفا داریم و بودجه ای هم از سوی طرح تكفا به مركز آمار واگذار شده است. پیش بینی ما در زمینه اتوماسیون ۳ر۱ میلیارد ریال برای سخت افزار، نرم افزار، آموزش و پشتیبانی بوده است كه ما در این سیستم اصل كار را روی آموزش گذاشتیم. البته ما از ریز مطالب آن آگاه نیستیم و اگر بخواهید دقیق تر درباره طرح تكفا و به ویژه از هزینه های آن آگاه شوید، باید ، آقای تعویضی گفت و گو كنید. البته ما پیش از طرح تكفا هم یك طرح جامع انفورماتیك داشتیم كه جلسات و كمیته های آن تشكیل و پروژه هایش تعریف شده بود و از نزدیك به ۴ سال پیش آغاز شد، اما پس از آنكه طرح تكفا مطرح شد، آن زمینه های كاری كه با طرح تكفا همخوانی داشت به طرح تكفا واگذار شد و طرح هایی كه با آن همخوانی نداشت هم به طور مستقل را انجام می شود. كه طرح تكفا مطرح شد آمدیم این را یك كاسه كردیم.

 

● برپایی دولت الكترونیكی

 

یك سازمان به تنهایی نمی تواند به دولت الكترونیكی برسد و این طرح باید در سراسر كشور پیاده شود. نیاز زیربنایی دولت الكترونیكی این است كه همه این بسترها در كل كشور فراهم گردد و اگر بستر فراهم باشد و درون سازمانی الكترونیكی شود، اما ارتباط با بیرون از سازمان نباشد، دیگر آن دولت الكترونیك نیست. خوشبینانه ترین زمان برای آنكه مركز آمار بتواند خودش را الكترونیكی كند، سال ۸۳ است؛ یعنی ما تا آن زمان بتوانیم كارها را برپایه وب انجام دهیم و با سازمان های وابسته ارتباط برقرار كنیم.

 

● مشكلات كار

 

ما برخی قوانین و مقررات دست و پاگیر در كشورمان داریم كه به دلیل عدم شناخت ما یا به دلیل اعمال نظرات شخصی و شاید هم تنگ نظری ها در جامعه پدید آمده اند. بسیاری از مدیران ما با طرح تكفا و دولت الكترونیكی بیگانه هستند و فكر می كنند كه اگر دولت الكترونیكی پیاده شود، جایگاه شان را از دست می دهند. بنابراین به روش های گوناگون می كوشند كه در كار خللی ایجاد كنند. مشكل دیگر این است كه ما همیشه كمترین زمان را برای طرح و برنامه و بیشترین زمان ممكن را برای اجرا می گذاریم؛ بر خلاف آنچه كه در كشورهای پیشرفته روان است. در كشورهای پیشرفته ماه ها و سال ها درباره یك طرح بحث می كنند و هنگامی كه همه جوانب كار را سنجیدند، در كوتاه ترین زمان و با كمترین هزینه، اجرایش می كنند. با توجه به آنكه ما اتوماسیون اداری را به تازگی آغاز كرده ایم، نخست ادعاهای دیگر دستگاه ها در زمینه اتوماسیون را بررسی كردیم تا دیگر ما آن راه را دوباره نپیماییم و با دید باز رفتار كردیم تا دست كم، از تجربه در كار و هزینه آنها بهره بریم و نمی خواستیم آزمون و خطا كنیم. اما دیدیم كه دستگاه ها آن چیزی نیستند كه ادعا می كنند. این طور نبودند در زمینه شركتها خیلی.

 

به نظر من، ما در طرح تكفا و دولت الكترونیكی با موانع جدی روبرو هستیم و هرچند كه در مصوبات هیات وزیران، مسوولان سازمان مدیریت و برنامه ریزی كشور را ملزم كردند كه اعتبارات لازم دستگاه های اجرایی را برای این كار اختصاص دهند و حتی متولی طرح تكفا در كشور را مشخص كردند؛ آقای جهانگرد را منصوب كردند، اعتبارات ویژه گذاشتند اما من اطلاعات دقیق دارم كه این اعتبارات در برخی از دستگاه ها، برای طرح تكفا هزینه نمی شود و این همان بلایی است كه در این كشور برسر تحقیقات و پژوهش می آید. برای مثال، كشور آمریكا ۳۳ درصد از بودجه اش را صرف تحقیقات و پژوهش می كند، اما متاسفانه در ایران این بودجه زیر یك درصد است؛ با این همه همان یك درصد هم اگر درست هزینه شود، وضعیت كشور این نخواهد بود. اما آن بودجه تحقیقاتی هم بیشتر پول توجیبی ارگان ها است؛ یعنی هر جا كه كم می آورند، از بودجه تحقیقاتی استفاده می كنند. بدبختانه در دانشگاه ها هم كه باید كانون تحقیق و پژوهش باشد، این طور نیست.پروسه ای را كه ما باید در طی یك زمان كوتاهی بپیماییم، در بیشتر دستگاه ها، پنج شش سال طول می كشد و در پایان هم به یكباره كل سیاست های دولت تغییر می كند یا سخت افزارهایی كه برای این منظور تهیه می شود دیگر كارایی ندارد.

[spow 44197]

ما با موانع جدی روبرو هستیم. اعتقاد من این است كه آن كمیته یا آن ستادی را كه ریاست محترم جمهوری در زمینه طرح تكفا گذاشتند و مسوولیت مستقیم آنرا هم به آقای جهانگرد دادند، باید یك مقداری فعال تر رفتار كند و نظارتی دقیق تر بر دستگاه های اجرایی داشته باشد. در برنامه های عملیاتی، گزارش های عملكرد را بگیرد و نظارت داشته باشد كه اگر فلان مدیر از سیاست هایی كه برایش گذاشته تخطی كرده، با وی برخورد كنند. به نظر من اگر این گونه پیش برویم، پیروز می شویم. فاصله ما با كشورهای پیشرفته، روزبه روز بیشتر می شود؛ مگر این كه همتی باشد و این مواردی كه در كشور ما پیش می آید را كنترل كند. برای نمونه در هنگام انتخابات، بیشتر آقایان از دستگاه ها استعفا می دهند، تا بروند نماینده مجلس شوند یا همواره پس از انتخابات ریاست جمهوری یك دگرگونی گسترده در سطح كشور به وجود می آید؛ كه تازه دولت به این نتیجه رسیده كه عزل و نصب های آقایان را ضابطه مند كند كه به نظر من گام مثبت و خوبی است. چه ضرورتی دارد هنگامی كه رییس جمهور عوض می شود، تعویض ها در سطح وزیر و معاون وزیر انجام شود؟ چه ضرورتی دارد مدیران كل روسای ادارات، كارشناسان، مسوول ها همه جابه جا شوند؟ فكر می كنم كه ۶۰ درصد از بودجه های ما صرف آموزش این می شود كه یك مدیر تازه، به كار اشراف پیدا كند وآزمون و خطاهایی انجام دهد و هنگامی كه جا افتاد، دگرگونی ایجاد می شود و فرد را عوض می كنند و دیگری را به جای او می آورند و باز همان پروسه و همان سیكل طی می شود.

 

ما در زمینه انفورماتیك به یك همت و انقلاب سوم در كشور نیاز داریم. من به عنوان كسی كه در رده میانی مدیریت هستم، احساس می كنم كه هنوز این همت در دستگاه ها به وجود نیامده است، بنابراین هر كس كه نمی خواهد خود را با این انقلاب انفورماتیك هماهنگ كند، باید كنار گذاشته شود تا موفق شویم.

 

▪ به عنوان كارشناس چه مشكلات دیگری را در راه پیاده سازی دولت الكترونیكی و اتوماسیون اداری در كشور می بینید؟

 

ما بیشتر مشكل فكری داریم و بر خلاف آنچه كه دستگاه ها می گویند، مشكل بودجه نداریم. تنها مشكل ما این است كه هنوز برای نظام انفورماتیك فكر و فرهنگ سازی لازم نشده است. متاسفانه در كشور ما چیزی را مانند موبایل وارد می كنند، پیش از آنكه فرهنگش را وارد كنند. ما در نظام انفورماتیك با مشكل روبرو هستیم. حتی در زمینه سخت افزاری هم با مشكل روبرو هستیم. از چند سال گذشته، سخت افزار همه دستگاه ها تامین شده اما آنها چه كار كرده اند؟ در آن سال های اول این وسیله برای ژست و فیگور استفاده می شد، در حالی كه فكر می كنم در زمینه نظام انفورماتیك و این انقلابی كه عرض كردم، مشكل، فكری است و باید این فرهنگ سازی در سطح مدیران به وجود بیاید. البته این كار یك یا چند روزه پدید نمی آید و نیاز به زمان دارد. اینكه طرح فناوری اطلاعات دارد با مشكلات بسیار روبرو می شود، به خاطر مقاومت هایی است كه در سطح سازمان های دولتی هم برای كاربران و هم مدیران وجود دارد و این، كار را با كندی پیش می برد. چون مساله فرهنگ و باور وجود ندارد مقاومت ها باعث كندی كار می شود.

 

● سودمندی هایی پیاده سازی دولت الكترونیكی و اتوماسیون اداری

 

در بحث اتوماسیون اداری چند هدف داریم. نخستین هدف اصلی ما ایجاد رضایت مندی و مطلوبیت است. اگر رضایت مندی برای كارمند ایجاد شود، وی ماموریت ها و كارهای خود را بهتر انجام می دهد. هدف دوم كاهش هزینه ها است. اگر سیستم های دستی برچیده شود، بسیاری از سیاهی لشكرها كه در سیستم های اداری ما جا خوش كرده اند اخراج می شوند و بدین ترتیب بخشی از هزینه های مربوط به پرسنل كاهش می یابد. یعنی ما دیگر پرسنل متخصص وارد خواهیم كرد؛ كاركنانی كه تنها از آنان تجزیه و تحلیل می خواهیم نه كار یدی. كار یدی را ماشین باید انجام دهد. سومین تاثیر، رضایت مندی ارباب رجوع است، زیراهنگامی كه سیستم مكانیزه شود، كار آنا زودتر انجام می شود. ما همه به امید آن روزی هستیم كه در مركزمان كاری كنیم كه به جای اینكه ارباب رجوع در طبقات درمانده شود، در یك بخش ویژه بنشیند و از او پذیرایی شود و آن تكریم ارباب رجوع كه می خواهیم، انجام گیرد. من یك تاثیر دیگر را دگرگونی دید و نگرش كارمند، كارشناس و مدیر می دانم كه اتوماسیون در زندگی شخصی فرد هم تاثیر می گذارد و موجب می شود كهاو بهتر كار كند و تنش ها نیز كاهش می یابد. و نیز اگر شمار پرسنل كاهش یابد، درآمد كاركنان افزایش خواهد یافت و رضایت مندی برای خانواده اش هم فراهم می شود.