رده ماستيگوفورا (تاژکداران) Class Mastigophora

[Matin H-d 18145]

رده ماستيگوفورا (تاژکداران) Class Mastigophora

 

 

 

 

 

 

ا گرچه بعضي از از تاژکداران مي توانند پاي کاذب تشکيل دهند ، اما وسيله اصلي حرکت آنها ، چند تاژک است . بعضي از پروتوزوئرهاي بسيار ابتدايي را در اين زير شاخه مي توان يافت . گروه شامل فيتو فلاژله ها (رده فيتو ماستيگوفورا) است که معمولا کلروفيل دارند و گياه مانندند . زئو فلاژله ها (رده زئو ماستيگوفورا) که کلروفيل ندارند،هولوزوئيک يا ساپروزوئيک اند ، پس به جانوران مي مانند.

 

 

 

فيتو فلاژله ها : اين جانداران معمولا يک يا دو (وگاهي چهار) تاژک و کلروپلاست دارند که محتوي رنگدانه هاي لازم براي غذا سازي است . آنها بيشتر ، زندگي آزاد دارند و اقسام آشنايي چون اوگلنا ، کلاميدوموناس ، پارامسي ، ولوکس و دينو فلاژله (دو تاژکي ها ) را شامل مي شوند .

 

 

زئو فلاژله ها : همه ي تاژکداران جانوري بدون رنگند ، کلروپلاست ندارند و به روش هولوزوئيک و ساپروزوئيک تغذيه مي کنند . بيشتر آنها هم زندگي همزيستي دارند . برخي از مهمترين پروتوزوئر هاي انگل جزء اين گروهند .

 

 

 

تغذيه در تاژکداران :

مشتمل بر سه نوع است : 1- هولوفايتيک(Holophytic) 2- ساپروفايتيک(Saprophytic) 3- هولوزوئيک(Holozoic)

 

 

 

1- روش هولوفايتيک يا فتوسنتز : در اين روش تاژکدار غذاي خود يعني کربوهيدرات را به طريقه فتوسنتز از کربن دي اکسيد ، نمکهاي غير آلي ، انرژي خورشيدي و بالاخره با کمک کلروفيل و آب طي چند مرحله مي سازد و استفاده مي کند .

 

 

2- روش ساپروزوئيک يا ساپروفايتيک : در اين روش تاژکدار مواد آلي پوسيده و محلول در آب را از طريق سطح بدن جذب مي کند و با ترشح آنزيمي روي آنها باعث هضم و سپس جذب آنها مي شود .

 

 

3- روش هولوزوئيک : در اين روش تاژکدار براي شکار طعمه ي خود را از طريق بلع ، به کمک پاهاي کاذب و يا توسط واکوئل هاي مخصوص پسولئوس (Pseuleus) و بالاخره از اندامهاي ميله اي (Rod organs) استفاده مي کند

 

.

تنفس در تاژکداران :

تاژکداران اکسيژن محلول در آب را به صورت انتشار از سطح بدن جذب و گاز کربنيک را دفع مي کند

 

 

 

توليد مثل در تاژکداران :

 

به صورت غير جنسي و به دو روش تقسيم دوتايي طولي و چند تايي صورت مي گيرد .

تقسيم دوتايي طولي (Longitudinal binary fission) :

 

 

در اين نوع تقسيم ابتدا هسته ي جانور به نزديکي مخزن يعني به نزديکي پايه ي تاژکها مي رود و به روش ميتوز تقسيم مي شود . به دنبال تقسيم هسته ، جسم پايه ، لکه چشمي ، تاژک و غيره نيز با يک برآمدگي و فرورفتگي طولي تقسيم مي شود و در نتيجه دو سلول شبيه به هم به وجود مي آيد .

 

 

 

تقسيم چندتايي (Multiple fission) :

 

 

اين حالت معمولا در زمان کيستي رخ مي دهد . تاژکدار با از دست دادن تاژکهاي خود کروي شکل مي شود و با ترشح يک لايه ي ضخيم به نام کيست به دورخود آماده ي تقسيم چندتايي مي شود . براي اين منظور ابتدا با تقسيم دوتايي مضاعف مي شود و سپس هر سلول با تقسيم مجدد دو سلول ديگر را به وجود مي آورد .اين تقسيمات ممکن است در نهايت به 32-16 سلول دختر بيانجامد .

[Matin H-d 18145]

تاژکداران جانوري :

بيشتر اين تازکداران را تاژکداران انگلي تشکيل مي دهند . ميزبان آنها معمولا از بندپايان و مهره داران است و به عنوان انگل بيروني يا دروني روي آنها يا درون بدن آنها زندگي مي کنند .

تاژکداران همزيست :

تاژکداراني انگلي هستند که قادر به زندگي مستقل نيستند . يعني نه ميزبان و نه انگل نمي توانند بدون وجود يکديگر زندگي کنند .

[Matin H-d 18145]

مطالعه ی جانوران تک یاخته

آمیب هیستولتیکا:(ameoba.histoletica)

این انگل در روده ی انسان زندگی می کند و تولید بیماری اسهال خونی می کند .

این انگل از طریق آب و غذای آلوده وارد لوله ی گوارش انسان می شود.

 

 

 

این انگل دارای دو فرم است:

تروفوزوئیت (فرم بیماری زا)

کیست(فرم انتقالی بیماری)

فرم تروفوزوئیت :فرم فعال بیماری است و زمانی است که انگل وارد دستگاه گوارش گردیده است.

فرم کیست:کیست فرم انتقال بیماری است.

شخص بیمار می تواند تا مدتی به عنوان ناقل بیماری جایگاه داشته باشد . تشخیص آزمایشگاهی این انگل از طریق آزمایش مدفوع می باشد .این تک یاخته از طریق کیست توسط آب آشامیدنی آلوده سبزی خام و افراد آلوده منتقل می شود.

[Matin H-d 18145]

 

این از نظر مورفولوژی دارای چهار شکل می‌باشد؛

1. تروفوزوئیت: که معمولا بین 60- 15میکرون است و در این شکل آمیب فاقدگلبول قرمز است و هنوز به جدار روده بزرگ حمله‌ور نشده‌است. فرم مینوتا وقتی به نسج حمله‌ور شد، فرم(Magna) ماگنا یا هماتوفاژ نامیده می‌شود.
   
2. پری‌کیست: که معمولا بین 20-13 میکرون است.
   
3. کیست: که کاملا گرد و مدور است و به شکلهای تک هسته‌ای – دوهسته‌ای و چهارهسته‌ای دیده می‌شود و اندازه آن 2±15 میکرون است.
   
4. متاکیست: که در مدفوع دیده‌نشده و فقط در توباژ روده باریک مشاهده می‌شود. فرم چهارهسته‌ای آمیب شکل بالغ و قابل انتقال و عفونت‌زا می‌باشد.
   

نشانه‌های دیسانتری آمیبی:

اسهال خونی – کرامپ‌های شکمی – بی‌اشتهایی – کاهش وزن – ضعف عمومی و بیرون‌روی تا 12بار در روز به صورت اسهال انفجاری – زورپیچ

 

آمیب هیستولیتیکا آنزیم‌هایی ترشح می‌کند(پروتئولیتیک) که موجب نکروز بافت روده می شود.

 

 

تفاوت بین دیسانتری آمیبی و باکتریایی

 

 

آمیبی باکتریایی

PH اسیدی PH قلیایی

مواد دفعی و اگزودای سلولی کم باکتری فراوان

گلبول قرمز تخریب شده و به هم چسبیده بوی زننده

مقادیر زیادRBC نسبت به WBC وجود ماکروفاژهای بزرگ شبیه به آمیب

 

 

آمیب هیستولیتیکا از نظر رنگ آمیزی با رنگهای هماتوکسیلین و تری‌کروم قابل رنگ‌آمیزی می‌باشد که به تشخیص بهتر آمیب کمک می نماید.