قانون تشكیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی كشور و انتخاب شهرداران

[Mohammad Aref 120452]

مصوب مجلس شورای اسلامی - 1/3/1375

 

برخی از مواد مهم این قانون عبارتند از :

 

تشكیلات

ماده 1:

به* منظور پیشبرد سریع* برنامه*های* اجتماعی*، اقتصادی*،عمرانی*، بهداشتی*، فرهنگی*، آموزشی*، پرورشی* و سایر امور رفاهی* از طریق*همكاری* مردم* و نظارت* بر امور روستا، بخش*، شهر و شهرك*، شوراهایی* به*نام* شورای* اسلامی* روستا، بخش*، شهر و شهرك* براساس* مقررات* این* قانون*تشكیل* می*شود.

ماده 2:

مقصود از شورا در این* قانون* شوراهای* اسلامی* روستا، بخش*،شهر و شهرك* می*باشد.

ماده 3:

دوره* فعالیت* هر شورا از تاریخ* تشكیل* چهار سال* خواهد بود وانتخاب* مجدد آنان* بلامانع* است*.

ماده 4:

تعداد اعضای* شورای* اسلامی* روستاهای* تا 1500 نفر جمعیت*سه* نفر و روستاهای* بیش* از 1500 نفر جمعیت* و بخش* پنج* نفر خواهد بود.

ماده 5:

در هر بخش* شورای* بخش* با اكثریت* نسبی* از بین* نمایندگان*منتخب* شوراهای* روستاهای* واقع* در محدوده* بخش* تشكیل* می*شود و درصورتی* كه* عضو معرفی* شده* از شورای* روستا به* عضویت* اصلی* و علی*البدل*شورای* بخش* انتخاب* شود از عضویت* شورای* روستا خارج* نخواهد شد.

ماده 6:

شورای* بخش* پس* از تشكیل* حداقل* سه* چهارم* شوراهای*روستاهای* تابع* بخش* تشكیل* می*گردد.

تبصره*- از یك* روستا بیش* از یك* نفر نباید در شورای* بخش* حضورداشته* باشد و در صورتی* كه* تعداد روستاهای* بخشی* كمتر از پنج* روستا باشداعضای* شورای* بخش* از میان* مجموع* اعضای* شوراهای* روستاها انتخاب*خواهند شد و در نهایت*، حداقل* باید از هر روستا یك* نفر انتخاب* گردد.

ماده 7:

تعداد اعضای* شوراهای* اسلامی* شهر و شهرك* به* شرح* زیرتعیین* می*شود:

الف*) شهرك*های* از دویست* خانوار تا هزار خانوار، سه* نفر و از هزار خانواربه* بالا 5 نفر.

ب*) شهرهای* تا 50 هزار نفر، 5 نفر.

ج*) شهرهای* بیش* از 50 هزار تا دویست* هزار نفر جمعیت*، 7 نفر.

د) شهرهای* بیش* از 200 هزار تا یك* میلیون* نفر جمعیت*، 9 نفر.

هـ) شهرهای* بیش* از یك* میلیون* نفر جمعیت*، 11 نفر.

و) شهر تهران*، 15 نفر.

تبصره* - ملاك* تشخیص* جمعیت* هر شهر و روستا آخرین* سرشماری*جمعیتی* خواهد بود.

ماده 8:

تعداد اعضای* علی*البدل* شوراها از دو تا شش* نفر به* تناسب*تعداد اعضای* اصلی* هر شورا با اولویت* از لحاظ* تعداد آرا بعد از حایزین*اكثریت* قرار می*گیرند.

در صورتی* كه* تعداد داوطلبان* كمتر از مجموع* اعضای* اصلی* و علی*البدل*باشد تعداد مازاد بر اعضای* اصلی* به* عنوان* اعضای* علی*البدل* انتخاب*می*شوند و در صورتی* كه* تعداد داوطلبان* برای* تشكیل* شورا كمتر از تعداداعضای* اصلی* باشد انتخابات* برگزار نخواهد شد.

ماده 9:

هر گاه* عضو یا اعضایی* به* هر دلیل* از عضویت* شورا خارج*شوند، از اعضای* علی* البدل* برای* عضویت* در شورا به* ترتیب* آرا دعوت*می*شود.

ماده 10:

نمایندگان* مجلس* شورای* اسلامی*، استانداران*، فرمانداران*،بخشداران*، دهیاران* و مدیران* كل* و رؤسای* ادارات* می*توانند در جلسات*شورای* اسلامی* حوزه* مسیولیت* خود بدون* حق* رأی* شركت* كنند.

تبصره* - شوراها در صورت* ضرورت* و بنابه* دعوت* دهیار، بخشدار وفرماندار ذی*ربط* موظف* به* تشكیل* جلسه* فوِالعاده* می*باشند. این* دعوت*باید كتبی* و با تعیین* وقت* قبلی* و ذكر دستور جلسه* باشد.

ماده 11:

در صورت* دعوت* شوراهای* اسلامی* روستا از دهیار، شهرك*هاو شهرهای* واقع* در محدوده* بخش* از بخشدار و شهر مركز شهرستان* ازفرماندار، مقامات* مذكور موظف* به* شركت* در جلسات* شورای* مربوط*می*باشند. این* دعوت* باید كتبی* و با تعیین* وقت* قبلی* و ذكر دستور جلسه*انجام* پذیرد. در صورت* خودداری* مقامات* مذكور از شركت* در جلسات*شورای* مربوط* بدون* عذر موجه*، توسط* مسیول* مافوِ كتباً مورد تذكر و درصورت* تكرار مورد توبیخ* قرار خواهند گرفت*.

ماده 12:

شورای* روستا و شورای* بخش* در واحدها و عناصری* ازتقسیمات* كشوری* تشكیل* می*شود كه* به* ترتیب* طبق* مواد 2 و 3 قانون*تعاریف* و ضوابط* تقسیمات* كشوری* به* نام* روستا و بخش* شناخته* شده*باشند.

ماده 13:

در مجتمعهای* مسكونی* واقع* در خارج* از محدوده* قانونی* وحریم* شهرها و روستاها كه* واحدهای* مسكونی* آن* به* صورت* مستقل* یاآپارتمان* قابل* تملك* اشخاص* باشد و طبق* مقررات* شهرك* خوانده* شودشورایی* به* نام* شورای* اسلامی* شهرك* تشكیل* می*گردد.

تبصره* - مكان*های* جمعیتی* خارج* از محدوده* قانونی* و حریم* شهر كه*حداقل* دارای* 200 خانوار بوده* و عرفاً شهرك* نامیده* می*شود بنا به* تشخیص*وزارت* كشور و صرفاً به* جهت* ایجاد شورای* اسلامی* مشمول* انجام* امرانتخابات* شورای* اسلامی* شهرك* شده* و وظایف* و اختیارات* مندرج* در این*قانون*، مربوط* به* شورای* شهرك*، در آن* اجرا و سایر مقررات* مربوط* به* آن*مكان* تابع* مقررات* خاص* خود می*باشد.

ماده 14:

هر فرد می*تواند فقط* عضو یك* شورا باشد.

تبصره* - اعضای* شورای* اسلامی* روستا كه* به* عضویت* اصلی* یا علی*البدل*شورای* اسلامی* بخش* انتخاب* می*شوند از شمول* این* ماده* مستثنی* هستند.

ماده 15:

جلسات* شوراها با حضور دو سوم* اعضای* اصلی* رسمیت*می*یابد و تصمیمات* به* اكثریت* مطلق* آرای* حاضران* معتبر می*باشد.

ماده 16:

اولین* جلسه* شوراها ظرف* یك* هفته* بعد از قطعی* شدن*انتخابات* به* دعوت* مسیولان* واحدهای* تقسیمات* كشوری* حوزه*های*انتخابیه* و با ریاست* مسن*ترین* اعضا تشكیل* می*شود و از بین* خود یك*رییس* و یك* نایب* رییس* و حداقل* یك* منشی* انتخاب* می*نمایند.

ماده 31:

در صورتی* كه* هر یك* از شوراها به* علت* فوت*، استعفا یا سلب*عضویت* اعضای* اصلی* و علی*البدل*، فاقد حد نصاب* لازم* برای* تشكیل* جلسه*گردد و بیش* از شش* ماه* به* پایان* دوره* مانده* باشد وزارت* كشور موظف* است*حداكثر ظرف* دو ماه* انتخابات* میان*دوره*ای* جهت* تكمیل* تعداد اعضای*اصلی* و علی*البدل* و ادامه* فعالیت* آن* را برگزار نماید.

وظایف شوراها

ماده 68:

وظایف* و اختیارات* شورای* اسلامی* روستا عبارت* است* از:

الف*) نظارت* بر حسن* اجرای* تصمیم*های* شورای* اسلامی* روستا.

ب*) بررسی* و شناخت* كمبودها، نیازها و نارسایی*های* موجود در روستا وتهیه* طرح*ها و پیشنهادهای* اصلاحی* و عملی* در این* زمینه*ها و ارایه* آن* به*مقامات* مسیول* ذی*ربط*.

ج*) جلب* مشاركت* و خودیاری* مردم* و همكاری* با مسیولان* اجرایی*وزارتخانه*ها و سازمان*هایی* كه* در ارتباط* با روستا فعالیت* می*كنند و ایجادتسهیلات* لازم* جهت* پیشبرد امور آن*ها.

د) تبیین* و توجیه* سیاست*های* دولت* و تشویق* و ترغیب* روستاییان*جهت* اجرای* سیاست*های* مذكور.

هـ) نظارت* و پی*گیری* اجرای* طرح*ها و پروژه*های* عمرانی* اختصاص*یافته* به* روستا.

و) همكاری* با مسیولان* ذی*ربط* برای* احداث*، اداره*، نگهداری* وبهره*برداری* از تاسیسات* عمومی*، اقتصادی*، اجتماعی* و رفاهی* مورد نیازروستا در حدود امكانات*.

ز) كمك*رسانی* و امداد در مواقع* بحرانی* و اضطراری* مانند جنگ* و وقوع*حوادث* غیرمترقبه* و نیز كمك* به* مستمندان* و خانواده*های* بی*سرپرست* بااستفاده* از خودیاریهای* محلی*.

ح*) تلاش* برای* رفع* اختلافات* افراد و محلات* و حكمیت* میان* آن*ها.

ط*) ایجاد زمینه* مناسب* جهت* اجرای* مقررات* بهداشتی* و حفظ* نظافت* وتعمین* بهداشت* محیط*.

ی*) همكاری* با نیروهای* انتظامی* جهت* برقراری* امنیت* و نظم* عمومی*.

ك*) ایجاد زمینه* مناسب* و جلب* مشاركت* عمومی* در جهت* اجرای*فعالیتهای* تولیدی* وزارتخانه*ها و سازمانهای* دولتی*.

ل*) جلب* مشاركت* و همكاری* عمومی* در انجام* امور فرهنگی* و دینی*.

م*) انتخاب* فردی* ذی*صلاح* به* سمت* دهیار برای* مدت* چهار سال*براساس* آیین*نامه* مربوط* و معرفی* به* بخشدار جهت* صدور حكم*.

تبصره* - عزل* دهیار با رأی* اكثریت* اعضای* شورای* اسلامی* روستابراساس* آیین*نامه* مربوط* انجام* می*شود و به* بخشدار جهت* صدور حكم* عزل*اعلام* می*گردد.

ماده 69:

وظایف* دهیار به* شرح* زیر می*باشد:

1- اجرای* تمامی* مصوبات* شورای* اسلامی* روستا.

2- همكاری* با نیروهای* انتظامی* و ارسال* گزارش* پیرامون* وقوع* جرایم* ومقررات* خدمت* وظیفه* عمومی* و حفظ* نظم* عمومی* و سعی* در حل*اختلافات* محلی*.

3- اعلام* فرامین* و قوانین* دولتی*.

4- مراقبت* و حفظ* و نگهداری* تاسیسات* عمومی* و عمرانی* و اموال* وداراییهای* روستا.

5- همكاری* با سازمانها و نهادهای* دولتی* و ایجاد تسهیلات* لازم* درجهت* ایفای* وظایف* آنان*.

6- مراقبت* در اجرای* مقررات* بهداشتی* و حفظ* نظافت* و ایجاد زمینه*مناسب* برای* تعمین* بهداشت* محیط*.

7- همكاری* مؤثر با سازمان* ثبت* احوال* در جهت* ثبت* موالید ومتوفیات*.

8- همكاری* مؤثر با مسیولان* ذی*ربط* در جهت* حفظ* و نگهداری* منابع*طبیعی* واقع* در محدوده* و حریم* روستا.

ماده 70:

وظایف* و اختیارات* شورای* اسلامی* بخش* به* شرح* زیر است*:

الف*) بررسی* و آگاهی* از مشكلات* و كمبودهای* اجتماعی*، فرهنگی*،آموزشی*، اقتصادی*، عمرانی*، بهداشتی* و سایر امور رفاهی* بخش* و ارایه*طرحها و پیشنهادهای* اصلاحی* به* مسیولان* اجرایی* منطقه*

ب*) همكاری* با مسیولان* اجرایی* به* منظور پیشبرد كارها و برنامه*های*عمرانی* منطقه* از قبیل* ایجاد و مرمت* راه*های* اصلی* و فرعی* بخش*،برِرسانی*، لوله* كشی* آب* آشامیدنی*، كانال* كشی* آب* زراعی*، قنوات*، لایروبی*نهرها، تعمیر مساجد، زیارتگاه*ها، حسینیه*ها و تكایا و امور مربوط* به* حفظ* وعمران* مزارع*، باغها، مراتع* و جنگلها با هماهنگی* مسیولان* ذی*ربط* منطقه* وسازمانهای* مملكتی*.

ج*) همكاری* با مسیولان* اجرایی* كشور و منطقه* و شوراهای* اسلامی*روستایی* جهت* انجام* خدمات* عمومی*، انتخابات* سراسری* و محلی*،سرشماریهای* جمعیتی*، زراعی*، دامی*، صنعتی* و مانند این*ها.

د) همكاری* با مسیولان* امر برای* تهیه* و تنظیم* شناسنامه* بخش* ازطریق* جمع*آوری* اطلاعات* و آمار لازم* بر اساس* مشخصات* اقتصادی*،اجتماعی*، فرهنگی* و منابع* طبیعی* منطقه*

هـ) ایجاد هماهنگی* لازم* بین* شوراهای* اسلامی* روستایی* واقع* در بخش*.

و) نظارت* بر طرح*های* عمرانی* منطقه* و حفظ* و نگهداری* و بهره* برداری*از تاسیسات* و تجهیزات* عمومی* و عمرانی*، مزارع* و مراتع* و جنگلهای* خارج*از حیطه* روستاهای* موجود در بخش*.

ز) نظارت* بر شوراهای* روستایی* به* منظور رعایت* وظایف* قانونی*.

ح*) حكمیت* در اختلافات* میان* دو یا چند روستا یا شوراهای* اسلامی*روستایی* واقع* در بخش* با یكدیگر در مواردی* كه* قابل* پیگیری* قضایی*نیست*.

ط*) پیگیری* موارد تجاوز به* حقوِ عمومی* در مواردی* كه* شاكی* ندارد ازطریق* مقامات* ذی*صلاح*.

ی*) رسیدگی* به* امور عمومی* بخش* یا اموری* كه* خارج* از حیطه* اختیارات*و وظایف* شوراهای* اسلامی* روستا است*.

ك*) رسیدگی* و پیشگیری* مشكلات* اهالی* مزارع* مستقل* و آبادیهای* زیربیست* خانوار كه* فاقد شورای* اسلامی* روستا می*باشند.

ل*) جلب* خودیاری* اهالی* روستاها جهت* تعمین* هزینه*های* مربوط* به*شوراها و اداره* دهیاریها.

م*) همكاری* با نیروهای* انتظامی* جهت* برقراری* امنیت* و نظم* عمومی*.

ماده 78:

شوراهای* اسلامی* شهر و بخش* و روستا موظفند یك* نسخه*از كلیه* مصوبات* خود را حسب* مورد جهت* اطلاع* به* فرماندار و بخشدار حوزه*انتخابیه* خود و سازمانهای* مربوط* ارسال* نمایند.

ترتیب رسیدگی به تخلفات

ماده 80:

در صورتی* كه* مصوبات* شوراها مغایر با وظایف* و اختیارات*قانونی* آن*ها و مغایر قوانین* عمومی* كشور باشد، مسیولان* اجرایی* مربوط*می*توانند با ذكر مورد و به* طور مستدل* حداكثر ظرف* ده* روز از تاریخ* ابلاغ*مصوبه* اعتراض* خود را به* اطلاع* شورا رسانده* و درخواست* تجدیدنظرنمایند. شورا موظف* است* یك* هفته* از تاریخ* وصول* اعتراض* تشكیل* جلسه*دهد و به* موضوع* رسیدگی* و اعلام* نظر نماید. در صورتی* كه* شورا در بررسی*مجدد از رأی* قبلی* خود نسبت* به* مصوبه* مورد اختلاف* عدول* ننماید موضوع*به* هیات* حل* اختلاف* استان* ارجاع* می*شود. هیات* مزبور مكلف* است* ظرف*15 روز به* موضوع* رسیدگی* و اعلام* نظر نماید. نظریه* این* هیات* در صورتی*كه* در جهت* لغو مصوبات* شورای* شهرها باشد در صورت* تعیید هیات* مركزی*حل* اختلاف* قطعی* و لازم*الاجرا خواهد بود.

ماده 81:

هرگاه* شورا اقداماتی* برخلاف* وظایف* مقرر یا مخالف* مصالح*عمومی* كشور و یا حیف* و میل* و تصرف* غیرمجاز در اموالی* كه* وصول* ونگهداری* آن* را به* نحوی* به* عهده* دارد انجام* دهد، به* پیشنهاد كتبی* فرماندارموضوع* جهت* انحلال* شورا به* هیات* حل* اختلاف* استان* ارجاع* می*گردد وهیات* مذكور به* شكایات* و گزارشها رسیدگی* و در صورت* احراز انحراف* هریك* از شوراهای* روستاها آن* را منحل* می*نماید و در مورد سایر شوراها درصورت* انحراف* از وظایف* قانونی*، بنا به* پیشنهاد هیات* استان* و تصویب*هیات* حل* اختلاف* مركزی* منحل* می*گردند.

تبصره* - هر یك* از شوراهای* منحل* شده* در صورت* اعتراض* به* انحلال*می*توانند به* دادگاه* صالح* شكایت* نمایند و دادگاه* مكلف* است* خارج* از نوبت*به* موضوع* رسیدگی* و رأی* قطعی* صادر نماید.

ماده 82:

سلب* عضویت* در مورد اعضای* شوراهای* روستا و بخش* وشهرك*، با تصویب* هیات* حل* اختلاف* استان* و در مورد شورای* شهرها باپیشنهاد هیات* حل* اختلاف* استان* و تصویب* هیات* حل* اختلاف* مركزی*خواهد بود.

فرد یا افرادی* كه* سلب* عضویت* می*گردند می*توانند به* دادگاه* صالح*شكایت* نمایند. دادگاه* مذكور خارج* از نوبت* به* موضوع* رسیدگی* و رأی* آن*قطعی* و لازم*الاجرا خواهد بود.

سایر مقررات

ماده 85:

تبصره* 2 - جانشین* شورای* روستا، شورای* بخش* می*باشد.

ماده 94:

وزارت* كشور مسیول* اجرای* این* قانون* است* و موظف* است*ظرف* دو ماه* آیین*نامه*های* اجرایی* مورد نیاز را تهیه* و هیات* وزیران* موظف*است* ظرف* مدت* سه* ماه* پس* از تصویب* این* قانون* خارج* از نوبت*آیین*نامه*های* مذكور را تصویب* نماید.

 

منبع:سایت سازمان شهردرایها و دهیاریهای كشور