معرفی رشته مهندسی کشاورزی(زراعت و اصلاح نباتات) درمقطع کارشناسی ارشد

[amir.d 1211]

معرفی رشته مهندسی کشاورزی(زراعت و اصلاح نباتات) درمقطع کارشناسی ارشد

 

گرایش*ها و ابعاد مختلف این رشته در کارشناسی ارشد

این رشته در ارشد شامل گرایش*های متعددی است که آزمون*ها، جزوه*ها و کلاس*های پارسه دو گرایش زیر را شامل می*شود.

 

زراعت

 

رشته زراعت یکی از گرایش*های مهم و اساسی در مجموعه مهندسی کشاورزی به شمار می*آید. ایران کشوری است که از توانمندی*های خوب بالقوه و بالفعل کشاورزی برخوردار بوده و کشاورزی در برنامه*های توسعه کشور، از محورهای اصلی است. توسعه کشاورزی نیازمند نیروی انسانی ماهر است که بتواند عملیات کشاورزی مربوط به محصولات زراعی و باغی را بر اساس یافته*های جدید علمی انجام دهد و بیشترین بازدهی و محصول را در بهره*گیری از منابع به دست آورد. بدین منظور برای تأمین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشته زراعت برای نیل به خودکفایی در زمینه مواد اولیه غذایی و صنعتی، لازم است متخصصانی تربیت شوند که بتوانند با استفاده از دانش و تجربیات خود، تولید اقتصادی محصولات زراعی را به طور علمی امکان پذیر سازند و از امکانات موجود کشور حداکثر استفاده را برده، در امور تحقیقات و آموزش و برنامه ریزی کشاورزی نیز خدمت نمایند.

 

اهمیت و جایگاه این رشته

 

ایجاد رشته زراعت برای تربیت کارشناسانی است که بتوانند در جهت افزایش سطح زیرکشت محصولات اصلی کشاورزی، استفاده بهینه از زمان و بالا بردن عملکرد این محصولات در واحد سطح (هکتار) تلاش کنند. با توجه به این که در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون هکتار از اراضی کشور، زیرکشت محصولات مختلف زراعی قرار دارد و با عنایت به این که مساحت زمین*های قابل کشت در کشور حدود ۵۰ میلیون هکتار است و نظر بر این که ایران از تنوع آب و هوایی برخوردار است؛ با برنامه ریزی صحیح و دقیق و با استفاده از دانش کارشناسان رشته زراعت و اصلاح نباتات، می توان به میزان هر چه بیشتر از زمین*های کشور برای افزایش تولید کمی و کیفی بهره برداری کرد. این مطالب ضرورت و اهمیت تربیت افرادی را که بتوانند با به کار گرفتن دانش خود در جهت رسیدن به این اهداف اقدام نمایند، مشخص می کند. همچنین از جمله مشکلات کشاورزی در کشور ما همواره این بوده است که مجریان فعالیت*های تولیدی کشاورزی، کمتر تحصیلاتی در زمینه کشاورزی داشته اند؛ به طوری که روش*های کار همچنان سنتی و قدیمی باقی مانده است. در حالی که در سطوح بالاتر (کارشناسان و مراکز برنامه ریز و هدایت گر) توان بالایی برای تأمین فن آوری مورد نیاز وجود دارد.

 

دروس این رشته در مقطع کارشناسی ارشد

در مقطع کارشناسی ارشد دروس این رشته شامل موارد زیر است

 

دروس اختصاصی

 

فیزیولوژی علف*های هرز و علف*کش*ها _ اکولوژی گیاهان زراعتی _ فیزیولوژی گیاهان زراعتی تکمیلی _ زراعت تکمیلی _ تکنولوژی بذر_ مباحث نوین در زراعت _ اثر تنش*های محیطی بر گیاهان _ پایان*نامه .

دروس اختیاری

روش تحقیق _ بیومتری (۱) _ بیومتری (۲) _ روش*های پیشرفته آماری _ برنامه*نویسی کامپیوتر _ مسئله مخصوص _ ژنتیک تکمیلی _ اصلاح نباتات در باغبانی _مواد تنظیم*کننده رشد گیاهی _ تغذیه گیاهان در باغبانی _ زراعت گیاهان داروئی و ادویه*ای_ رابطه آب و خاک گیاه تکمیلی _ ریز ازدیادی و کشت بافت*های گیاهی _ حاصل*خیزی خاک تکمیلی _ سمینار (۲) _ اصلاح و توسعه مراتع.

 

اصلاح نباتات

 

رشته اصلاح نباتات یکی از گرایش*های مهم و اساسی در مجموعه مهندسی کشاورزی به*شمار می*آید. مباحث این رشته در دوران کارشناسی ارشد عبارتند از: اصلاح نباتات (شامل دروس ژنتیک تکمیلی، اصلاح تکمیلی، ژنتیک کمی، کاربردکامپیوتر دراصلاح نباتات، مباحث نوین در اصلاح نباتات، تجزیه و تحلیل چند متغیره، ژنتیک فیزیولوژیک، و کاربرد بیوتکنولوژی دراصلاح نباتات) و بیوتکنولوژی.

ایران کشوری است که از توانمندی*های خوب بالقوه و بالفعل کشاورزی برخوردار بوده و کشاورزی در برنامه*های توسعه کشور از محورهای اصلی است. توسعه کشاورزی نیازمند نیروی انسانی ماهر است که بتواند عملیات کشاورزی مربوط به محصولات زراعی و باغی را بر اساس یافته*های جدید علمی انجام دهد و بیشترین بازدهی و محصول را در بهره*گیری از منابع به دست آورد. بدین منظور برای تأمین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشته اصلاح نباتات و برای نیل به خودکفایی در زمینه مواد اولیه غذایی و صنعتی، لازم است متخصصانی تربیت شوند که بتوانند با استفاده از دانش و تجربیات خود، تولید اقتصادی محصولات زراعی را به طور علمی امکان پذیر سازند و از امکانات موجود در کشور، حداکثر استفاده را برده، در امور تحقیقات و آموزش و برنامه ریزی کشاورزی نیز خدمت نمایند. تأمین نیروی انسانی در این مقطع می*تواند نقش سازنده*ای را در توسعه کشاورزی ایفا نماید.

 

رشته مهندسی کشاورزی(اصلاح نباتات و زراعت)

زمینه*های اشتغال

 

زراعت

 

هدف از ایجاد دوره کارشناسی ارشد در رشته زراعت، تربیت افرادی است که بتوانند به عنوان کارشناس ارشد در زمینه*های مختلف تولیدی کار و در برنامه*ریزی*های منطقه*ای و مطالعاتی و همچنین به صورت مربی پژوهشی، در موسسات اموزش عالی و به عنوان مجری امور تحقیقات کشاورزی و یا به عنوان مدیر و مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی بخش کشاورزی، منشأ خدمت باشند. ایجاد رشته زراعت برای تربیت کارشناسانی است که بتوانند در جهت افزایش سطح زیرکشت محصولات اصلی کشاورزی، استفاده بهینه از زمان و بالا بردن عملکرد این محصولات در واحد سطح (هکتار)، تلاش کنند. با توجه به این که در حال حاضر حدود ۱۶ میلیون هکتار از اراضی کشور، زیرکشت محصولات مختلف زراعی قرار دارد و با عنایت به این که مساحت زمین*های قابل کشت در کشور حدود ۵۰ میلیون هکتار است، و نظر بر این که ایران از تنوع آب و هوایی برخوردار است؛ با برنامه ریزی صحیح و دقیق و با استفاده از دانش کارشناسان رشته زراعت و اصلاح نباتات، می توان به میزان هر چه بیشتر از زمین*های کشور برای افزایش تولید کمی و کیفی بهره برداری نمود. این مطالب ضرورت و اهمیت تربیت افرادی را که بتوانند با به کار گرفتن دانش خود در جهت رسیدن به این اهداف اقدام نمایند، مشخص می کند. همچنین از جمله مشکلات کشاورزی در کشور ما همواره این بوده است که مجریان فعالیت*های تولیدی کشاورزی، کمتر تحصیلاتی در زمینه کشاورزی داشته*اند؛ به طوری که روش*های کار همچنان سنتی و قدیمی باقی مانده است. در حالی که در سطوح بالاتر یعنی کارشناسان و یا مراکز برنامه*ریز و هدایت*گر، توان بالایی برای تأمین فن*آوری مورد نیاز وجود دارد.

 

اصلاح نباتات

 

بطور کلی بازار کار متخصصین گرایش اصلاح نباتات را می*توان در دو بخش اصلی زیر مورد توجه قرار داد:

 

بخش دولتی:

 

دربخش دولتی این افراد در مراکز مختلفی از قبیل سازمان تحقیقات کشاورزی (در این مراکز متخصصان به عنوان محقق در بخش*های مختلف از جمله غلات، دانه های روغنی، حبوبات اهداف اصلاحی را در گیاهان مذبور پیگیری نموده و در رابطه با مقاومت به تنش*ها، مقاومت به آفات و امراض، بهبود کیفی محصولات و انتقال ژن و … به فعالیت می*پردازند در حال حاضر متخصصان با درجه علمی دکتری به عنوان عضو هیات علمی در این سازمان پذیرفته و از حقوق و مزایای این مرتبه سازمانی بهره مند می*شوند.) و سازمان جهاد کشاورزی (با توجه به ماهیت سازمان جهاد کشاورزی، فعالیت*های این سازمان مرحله بعد از تحقیقات بوده به عبارت دیگر بکار بستن نتایج تحقیقات و شیوه*های نوین علمی در عرصه کشاورزی یکی از اهداف اصلی این سازمان به شمار رفته، متخصصان اصلاح نباتات در این سازمان در رده*های مختلف سازمانی مشغول بکار شده و دامنه کاری آن*ها از ارائه مشاوره*های علمی تا پایه*ریزی سیاست*های بخش کشاورزی در زمینه علمی مربوطه را شامل خواهد شد.) می*توانند مشغول به کار شوند.

 

بخش خصوصی:

 

با نگاهی اجمالی به فعالیت*های بخش خصوصی در کشورهای پیشرفته دیده می*شود که تمام فعالیت*های علمی و اجرایی بخش کشاورزی توسط این بخش به اجرا درآمده و دولت تنها نقشی نظارتی دارد، این امر نشان دهنده پتانسیل بالای بخش خصوصی در جذب متخصصان کشاورزی به ویژه متخصصان اصلاح نباتات است. در این بخش با توجه به توانایی اصلاح*گران در سرپرستی تیم*های تحقیقاتی نیاز بالایی به نیروی علمی و اجرایی این افراد وجود دارد. این متخصصان در موسسات اصلاح، تولید و توزیع بذر، موسسات تولید فرآورده*های ژنتیکی، شرکت*های کشت و صنعت، موسسات تولید سموم کنترل آفات و بیماری*ها و… مشغول بکار خواهند شد.

 

سازمان های آموزش عالی و دانشگاه*ها:

 

فارغ التحصیلان رشته اصلاح نباتات در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد با توجه به توان علمی خود می*توانند در سازمان*های آموزش عالی و دانشگاه*ها در گروه زراعت و اصلاح نباتات به عنوان مدرس مشغول بکار شده و از مزایای اعضا هیات علمی بهره مند شوند.

[amir.d 1211]

رشته زراعت و اصلاح نباتات یکی از گرایشهای مهم و اساسی در مجموعه مهندسی کشاورزی به شمار می آید. مجموعه مهندسی کشاورزی نیز از رشته های پراهمیت و جذاب در مجموعه علوم تجربی می باشد که توسط داوطلبان گروه آزمایشی علوم تجربی انتخاب می گردد. ایران کشوری است که از توانمندیهای خوب بالقوه و بالفعل کشاورزی برخوردار بوده و کشاورزی در برنامه های توسعه کشور از محورهای اصلی است. توسعه کشاورزی نیازمند نیروی انسانی ماهر است که بتواند عملیات کشاورزی مربوط به محصولات زراعی و باغی را بر اساس یافته های جدید علمی انجام دهد و بیشترین بازدهی و محصول را در بهره گیری از منابع به دست آورد. بدین منظور برای تأمین نیروی انسانی متعهد و متخصص در رشته زراعت و اصلاح نباتات، برای نیل به خودکفایی در مواد اولیه غذایی و صنعتی لازم است متخصصانی تربیت شوند که بتوانند با استفاده از دانش و تجربیات خود، تولید اقتصادی محصولات زراعی را به طور علمی امکان پذیر سازند و از امکانات موجود کشور حداکثر استفاده را برده، در امور تحقیقات و آموزش و برنامه ریزی کشاورزی نیز خدمت نمایند. تربیت کاردان فنی، به عنوان رابط بین مهندسان و متخصصان کشاورزی و کشاورزان در کشور، دارای اهمیت فوق العاده است و از نظر تعداد نیروی انسانی در حال حاضر در سطح پایینی قرار دارد. تأمین نیروی انسانی در این مقطع می تواند نقش سازنده ای را در توسعه کشاورزی ایفا نماید.

 

 

 

 

 

مطالعه و بررسی در زمینه کاشت و پرورش گیاهان زراعی و انتخاب ارقام مناسب این گیاهان و برداشت صحیح محصولات آنها در رشته ای از علوم دانشگاهی قرار می گیرد که با عنوان زراعت و اصلاح نباتات نامیده می شود. این رشته در دو مقطع کاردانی و کارشناسی ارائه می شود.

هدف از ایجاد دوره کارشناسی در رشته زراعت و اصلاح نباتات تربیت افرادی است که بتوانند به عنوان کارشناس در زمینه های مختلف تولیدی کار و در برنامه ریزیهای منطقه ای و مطالعاتی و همچنین به صورت مربی آموزشی در دبیرستانها و هنرستانهای کشاورزی، و به عنوان مجری امور تحقیقات کشاورزی و یا به عنوان مدیر و مجری واحدهای تولیدی دولتی و خصوصی بخش کشاورزی منشأ خدمت باشند.

در دوره کاردانی تولیدات گیاهی و امور زراعی افرادی تربیت می شوند که بتوانند برنامه های تولیدی تدوین شده در این رشته را زیر نظر مهندسان کشاورزی بر اساس اصول علمی اجرا کنند. این افراد همچنین قادر خواهند بود طرحهای تحقیقاتی را زیر نظر متخصصان مربوط اجرا نموده، در برنامه های آموزش کشاورزی به عنوان مروج کشاورزی خدمت نمایند.

 

 

 

ایجاد رشته زراعت و اصلاح نباتات برای تربیت کارشناسانی است که بتوانند در جهت افزایش سطح زیرکشت محصولات اصلی کشاورزی، استفاده بهینه از زمان و بالا بردن عملکرد این محصولات در واحد سطح (هکتار) تلاش کنند. با توجه به این که در حال حاضر حدود 16 میلیون هکتار از اراضی کشور زیرکشت محصولات مختلف زراعی قرار دارد و با عنایت به این که مساحت زمینهای قابل کشت در کشور حدود 50 میلیون هکتار است، و نظر بر این که ایران از تنوع آب و هوایی برخوردار است؛ با برنامه ریزی صحیح و دقیق و با استفاده از دانش کارشناسان رشته زراعت و اصلاح نباتات، می توان به میزان هر چه بیشتر از زمینهای کشور برای افزایش تولید کمی و کیفی بهره برداری نمود. این مطالب ضرورت و اهمیت تربیت افرادی را که بتوانند با به کار گرفتن دانش خود در جهت رسیدن به این اهداف اقدام نمایند، مشخص می کند. همچنین از جمله مشکلات کشاورزی در کشور ما همواره این بوده است که مجریان فعالیتهای تولیدی کشاورزی، کمتر تحصیلاتی در زمینه کشاورزی داشته اند؛ به طوری که روشهای کار همچنان سنتی و قدیمی باقی مانده است. در حالی که در سطوح بالاتر یعنی کارشناسان و یا مراکز برنامه ریز و هدایت گر، توان بالایی برای تأمین فن آوری مورد نیاز وجود دارد. از بین بردن این خلا یعنی تربیت کاردانها در این رشته، می تواند ضمن بهره گیری از تواناییهای متخصصان و صاحبنظران سطوح بالاتر، با به کارگیری دانش و فنون جدید در امور کاشت و نگه داری محصولات زراعی و باغی، برنامه های کشاورزی را با بازدهی بیشتری قرین سازد. 1- زراعت و اصلاح نباتات 1-1) تعریف و هدف 1-2) اهمیت و جایگاه در جامعه