رفلکس های شیرخوارگی

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

رفلکس عبارت است از پاسخ غیر ارادی به یک محرک حسی . به عبارت دیگر حس و یا حرکت خاصی سبب ایجاد هر رفلکس می گردد .

وجود و قدرت یک رفلکس ، معیار مهم تکامل و عملکرد عصبی می باشد . اکثر رفلکس های شیر خوارگی در سن 6 - 4 ماهگی از بین می رود هر چند بعضی از رفلکس ها در سراسر دوران بزرگسالی باقی می ماند ، که اهم این رفلکس ها عبارتند از :

رفلکس خمیازه کشیدن ( Yawan reflex ) : در صورت نیاز به اکسیژن اضافی پدیدار می شود .

رفلکس عطسه کردن ( Sneeze reflex ) : وقتی مجرای بینی تحریک می شود ایجاد می گردد .

رفلکس اق زدن ( Gag reflex ) : تحریک گلو یا کام نرم ، موجب اق زدن می گردد .

رفلکس سرفه کردن ( Cought reflex ) : با تحریک راه هوایی تحتانی ایجاد می شود .

رفلکس پلک زدن ( Blinking reflex ) : قبل از تماس شیء با چشمها یا هنگام تابش ناگهانی نور روشن ، پلک ها سریعاً بسته می شوند .

رفلکس مردمک ( Pupillary reflex ) : تنگ شدن مردمک چشم ها زمانی که نور به چشم ها تابانده می شود

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

فلکس های اولیه شیرخوارگی :

1 ) . رفلکس مکیدن ( Sucking reflex ) :

اگر چنانچه گونه ها ، لبها و گوشه دهان شیر خوار را لمس نماییم سر وی به طرف محرک متمایل شده ، دهان را باز و شروع به مکیدن می نماید . این رفلکس در تمام دوران شیرخواری باقی می ماند و حتی شیر خوار در مواقعی بدون تحریک از قبیل مواقعی که زمان خواب است این رفلکس را انجام می دهد . این رفلکس بعد از یک سالگی ضعیف شده و از بین می رود .

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

2 ) . رفلکس جستجو (reflex Rooting ) :

اگر چنانچه یک طرف صورت نوزاد لمس شود یا ایجاد ضربات در گوشه دهان او صورت گیرد و یا نوک پستان مادر به گونه نوزاد تماس پیدا کند ، نوزاد سرش را به طرف عامل تحریک برگردانیده تا دسترسی به غذا برایش مقدور شود . این رفلکس در حدود 3 الی 4 ماهگی ناپدید می شود ، اما ممکن است تا 12 ماهگی هم باقی بماند.

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

3 ) . رفلکس از جا پریدن ( Startle reflex ) و یا رفلکس مورو ( Moro reflex ) :

رفلکس مورو به این ترتیب است که شیر خوار را در وضعیت نیمه قائم قرار داده و برای لحظه ایی کوتاه با قرار دادن نوزاد به پشت بر روی تخت و گرفتن بالا تنه او و بعد رها کردن نوزاد به طور ناگهانی ، نوزاد ابتدا دستها را به طرف باز نموده و مشت می کند ، سپس به وضعیت راحت بر می گردد . این رفلکس در حدود 3 الی 4 ماهگی از بین می رود . معمولاً قوی ترین زمان این رفلکس بعد از دو ماهگی می باشد . عدم وجود این رفلکس نشانه ضایعه داخل مغزی یا نارس بودن نوزاد می باشد . این رفلکس دو طرفه می باشد و اگر چنانچه به صورت یک طرفه مشاهده شود می توان به شکستگی استخوان بازو ، کشیدگی و پارگی عصب بازویی میانی یا عصب مدیان مشکوک شد

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

4 ) . رفلکس تونیک گردن ( Tonic neck reflex ) :

در کودک به پشت خوابیده ، چرخاندن گردن به یک سمت باعث می گردد دست و پای طرف صورت باز و از بدن دور می شود در حالیکه دست و پای طرف مخالف صورت خم می شود و نوزاد هر دو دست را محکم مشت می کند . به این رفلکس " گارد شمشیربازی " هم می گویند . این رفلکس در موقع تولد ظاهر و در حدود 5 تا 6 ماهگی از بین می رود .

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

5 ) . رفلکس چنگ زدن (Grasping reflex ) :

با قرار دادن انگشت بر روی کف دست باز شیر خوار ، دستش را حول انگشت خواهد بست و تلاش جهت بر داشتن انگشت ، باعث می شود محکم تر بگیرد . رفلکس چنگ زدن در نوزاد بسیار قوی است و در صورتی که هر دو دست وی با هم آزمایش شوند ، می توان نوزاد را از سطح زمین بلند کرد . این رفلکس بعد از سه ماهگی کمتر می شود و حرکات ارادی جایگزین آن می شود .

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

6 ) . رفلکس بابنسکی ( reflex Babinski ) : با تحریک سمت جانبی کف پا از پاشنه به طرف انگشت کوچک و سپس به طور عرضی تا انگشت شست به وسیله یک شی نسبتاً نوک تیز ( ناخن ) اتفاق می افتد . باز کردن انگشتان پا از هم علامت مثبت است که ناشی از تکامل نارس سیستم عصبی مرکزی می باشد ( واکنش طبیعی کودک به این گونه تحریک این است که انگشتان پای کودک از هم باز نشود و یا اینکه انگشتان به صورت فلکسیون به سمت داخل جمع شود ) .

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

7 ) . رفلکس در جا قدم زدن ( Stepping reflex ) :

با گرفتن نوزاد به طور قائم به شکلی که هر دو پا روی یک سطح سفت ( مثلاً زمین ) قرار گیرند ، نوزاد پاها را سریعاً روی زمین می گذارد و بر می دارد .

8 ) . رفلکس قرار دادن پاها ( Placing reflex ) :

اگر پشت پای نوزاد با لبه سطح میز تماس پیدا کند ، پای خود را بر روی میز قرار می دهد .

9 ) . رفلکس گرفتن با پا ( plantar grasp reflex ) :

فلکسیون انگشتان پا و جلوی پا به دنبال ایجاد تماس در کف پا در ناحیه قاعده انگشتان .

Himmler · 16 دی، ۱۳۹۰

10 ) . رفلکس خزیدن ( reflex Crawl ) :

وقتی شیرخوار به شکم روی تخت یا زمین قرار می گیرد ، پاها را خم می کند و می خیزد .

11 ) . رفلکس بلعیدن ( Swallowing reflex ) :

این رفلکس توام با رفلکس مکیدن است ، غذایی که به قسمت خلفی دهان می رسد بلعیده می شود . از بدو تولد به وجود می آید و تا پایان عمر باقی مانده و ناپدید نمی شود .

12 ) . رفلکس برون اندازی ( Extrusion reflex ) :

اگر چنانچه ماده ایی بر روی قسمت قدامی زبان شیر خوار قرار گیرد ، شیر خوار با تف کردن ماده را از دهان بیرون می اندازد . این رفلکس در بدو تولد وجود داشته و تا چهار ماهگی ادامه دارد

Himmler · 17 دی، ۱۳۹۰