رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

با افزايش ابعاد و وسعت كلان‌شهر‌ها، تركيب انواع شهرك‌ها و حومه‌ها، توسعه بزرگراه‌ها، تركيب انواع حركت سواره و پياده، افزايش سرعت در فضاي شهري، توسعه ساختمان‌هاي بلندمرتبه، توسعه و تنوع وسايل حمل و نقل، تعدد و تنوع اثاثيه شهري و مانند اينها، شرايط نويني پديد آمده است كه تحقق اهداف و موازين زيباشناختي را در سيماي شهرها بسيار دشوار و دست‌نيافتني كرده است. علاوه بر اينها، دخالت نيرومند نيروهاي اقتصادي، سياسي و اجتماعي در حيات شهرهاي بزرگ، از جمله عواملي است كه با اهداف برنامه‌ريزي‌هاي شهري در تضاد قرار مي‌گيرد.

از طرف ديگر، به دليل طبيعت پيچيده و چندبعدي شهرهاي كنوني، دانش شهرسازي نيز در معرض كشاكش رشته‌هاي مختلف مثل اقتصاد، مهندسي سازه، مهندسي ترافيك، جامعه‌شناسي، برنامه‌ريزي، مديريت، معماري، محيط‌شناسي، جغرافياي شهري و غيره قرار گرفته است. در نتيجه نمي‌تواند به آساني به اهداف مشترك و روش‌هاي مشترك دست پيدا كند.

بديهي است كه در شرايط نوين، دانش و هنر معماري، بر خلاف گذشته ديگر قادر نيست كه به هستي شهرها، هم از نظر عملكردي و هم از نظر زيباشناختي، شكل دهد. اينك هماهنگي ميان هنر و فن در شهرسازي، اسير كشاكش نيروهايي شده است كه نه تنها همسويي ندارند، بلكه گاه در تعارض با يكديگر عمل مي‌كنند. اينك مسووليت تاريخي و خطير شهرسازي اين است كه ميان ضرورت‌هاي ناسازگار مثل توسعه صنعتي، توسعه كالبدي، توسعه رفاه اجتماعي، توسعه حمل و نقل، حفظ محيط‌زيست و تامين نيازهاي زيباشناختي، هماهنگي و سازگاري ايجاد كند. كار بزرگي كه تمام شهرسازي جهان را به خود مشغول داشته است.

در حال حاضر، انواع نيروها و گروه‌ها و انواع دانش‌ها و فنون، به طور آگاهانه و ناآگاهانه در شكل‌گيري‌ شهرها دخالت دارند. حاصل كار اين است كه شكل و سيماي كالبدي اغلب شهرهاي موجود، پديده‌اي تصادفي و اتفاقي است كه عنصر آگاهي و انتخاب نقش ناچيزي در آن دارد. بديهي است كه با اين وضع، نمي‌توان به آساني به اهداف هويت، زيبايي و جذابيت در سيماي شهرها دست پيدا كرد.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

اينك اصطلاح «شهرسازي» مفهومي مبهم و چندپهلو پيدا كرده است كه عرصه عمل و مسووليت آن روشن نيست و در كشاكش ميان حوزه‌هاي علوم مهندسي، علوم اجتماعي، علوم انساني و هنرها معلق مانده است.

در حال حاضر جدا از تاثير وسيع عوامل اقتصادي، سياسي و اجتماعي، مي‌توان از چندين رشته در عرصه شهرسازي نام برد كه كم‌وبيش به طور مستقيم در چگونگي شكل‌گيري سيماي شهرها و كيفيت سازمان بصري آنها دخالت دارند. اهم اين رشته‌ها عبارتند از: برنامه‌ريزي شهري، طراحي شهري، منظرسازي، معماري، مهندسي سازه و مهندسي ترافيك.

حد و مرز وظايف و حوزه عمل هر يك از اين رشته‌ها و چگونگي روابط ميان آنها به درستي روشن نيست، به طوري كه برداشت‌ها و تعبيرهاي مختلف از آنها ارايه مي‌شد كه در عمل با سليقه‌ها و نظرات شخصي همراه مي‌شود. نتيجه كار اين است كه اغلب در ميان عرصه‌هاي مختلف شهرسازي ناهماهنگي و حتي تعارض پديد مي‌آيد كه در نهايت به نبود تعادل كاركردي و ناهماهنگي در سيماي عمومي شهر منجر مي‌شود. اين عارضه‌اي است كه از آن به عنوان «عدم كليت» و «عدم سرزندگي» در شهرسازي معاصر ياد مي‌كنند و براي آن راه چاره مي‌جويند.

شگفت‌تر اينكه در شهرسازي معاصر، هنوز معلوم نيست كه مسووليت سازمان دادن به نظام بصري و ابعاد زيباشناختي سيماي شهر بر عهده كدام رشته علمي، يا نهاد مطالعاتي يا اجرايي است. در واقع در كشورهاي مختلف جهان به اقدامات و تجارب گوناگوني در اين زمينه توسل جسته‌اند. ولي هنوز يك دانش نظام‌يافته يا روش‌شناسي كارآمد براي سامان دادن به اين نياز بزرگ تمدن معاصر فراگير نشده است.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

در حال حاضر، علاوه بر نقش سنتي معماري، نقش زيادي بر عهده «طراحي شهري»، «منظرسازي» و «زيباسازي شهري» گذاشته شده است. ولي حقيقت اين است كه جايگاه اينها نيز، از نظر مباني روش‌شناسي علمي به درستي روشن نيست. مهم‌تر اينكه، در عمل همكاري و هماهنگي كافي ميان آنها وجود ندارد. در واقع مساله اصلي اين است كه بر خلاف دستاوردهاي ارزشمند ولي پراكنده معماري، طراحي شهري، طراحي منظر و اقدامات زيباسازي، چگونه مي‌توان ميان عناصر اصلي سيماي شهر، يعني طراحي شهرك‌ها و محله‌ها، طراحي بزرگراه‌ها و پل‌ها، طراحي پارك‌ها و فضاها و... نوعي انسجام و هماهنگي عملكردي و زيباشناختي پديد آورد؟ طراحي منظر يا منظرسازي نيز، خود را به عرصه‌هاي محدود و جزيره‌هاي كوچك سبز مشغول كرده است. اين نوع طراحي از درگير شدن با محيط عمومي شهر و معيارهاي فراگير طفره مي‌رود. زيباسازي نيز مفهومي است كه بيشتر اسير ملاحظات اجرايي و خرده‌كاري است كه از حوزه «بزك» و تزيين فراتر نمي‌رود. امروزه «زيباسازي» كلمه‌اي زشت است كه بوي حقه‌بازي از آن استشمام مي‌شود.

 

 

منبع: پايگاه اطلاع‌رساني شهرسازي و معماري

  • Like 1
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...