مقاله برنامه ریزی راهبردی و برنامه ریزی اختیار راهبردی

[Mohammad Aref 120452]

آگاهی از پیش فرض ها و شرایط پایه برای راه اندازی ساز و کار برنامه ریزی در هر جامعه، از آن رو ضروری است که در صورت فراهم نبودن شرایط لازم برای بنیان گذاری تفکر و راه اندازی عمل و کاربست برنامه ریزی، امکان به کار گیری رهیافت های مبتنی بر تفکر راهبردی نیز وجود ندارد. بنابراین، در این نوشتار با هدف تبیین ویژگی ها و محدودیت های به کار گیری رهیافت های راهبردی در برنامه ریزی شهری (و منطقه ای)، نخست به تعریف برنامه ریزی پرداخته شده است تا بتوان بر آن مبنا، زمینه های گوناگون انتقاد از برنامه ریزی مرور و به شرایط کارایی سیستم برنامه ریزی اشاره کرد.

رهیافت برنامه ریزی راهبردی را نیز همچون برنامه ریزی به مفهوم کلی نمی توان به خوبی درک کرد، مگر آنکه بتوان از پایه های نظری، ویژگی های و انتقادهایی که بر آن وارد آمده است آگاه شد. برنامه ریزی اختیار راهبردی با اشتقاق از دو ماهیت پیشایندی و سازمانی و تعریف برنامه ریزی همچون فرآیندی ممتد از اختیار راهبردی، با این فرض که دشواری برخورد با مشکلات تصمیم گیری جاری را می توان از طریق جای دادن آنها در چارچوب راهبردی و تلقی اختیارهای جاری و آتی کاهش داد، شکل گرفت.

با توجه به تفاوت مفهوم برنامه ریزی راهبردی و رهیافت اختیار راهبردی، و ویژگی ها و محدودیت های به کار گیری آنها، و تفاوت میان جوامعی با سابقه طولانی به کارگیری فرآیندهای تکرار شونده فرابینی و اصلاح تفکر و عمل برنامه ریزی و برنامه ریزی راهبردی با جوامعی که با تآخیر طولانی و در چارچوب نهادینه نشده برنامه ریزی به تفکر راهبردی روی آورده اند، در این نوشتار به عنوان جمع بندی برخی از پیش شرط های لازم برای استقرار تفکر راهبردی اشاره می شود.

 

کلمات کلیدی: برنامه ریزی / رهیافت راهبردی، رهیافت جامع - ساده، رهیافت جامع - عقلانی، رهیافت سیستمی - چرخه ای، برنامه ریزی فضایی، رهیافت پیشایندی، برنامه ریزی عملیاتی، رهیافت اختیار راهبردی

 

دانلود مقاله