گيربكس

[setarehbaran 669]

اينجا يه فايل پاورپوينت ميذارم كه در مورد گيربكس اتوماتيك وساختار اونها توضيحاتي داده. اين كار رو خودم انجام دادم. البته در دوره كارشناسي.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

اميدوارم خوب باشه.

[setarehbaran 669]

موتورها قادرند اتومبیل را بدون نیاز به گیربکس به حرکت درآورند، ولی این در صورتی است که حرکت اتومبیل به جاده های مسطح محدود بوده و در ضمن سرعت نسبتاً زیادی نیز داشته باشد. زمانی که اتومبیل می خواهد از حال سکون شروع به حرکت کند و یا هنگامی که اتومبیل در سربالایی های تند در حرکت است، موتور قادر به تأمین قدرت کافی نبوده و اتومبیل از حرکت باز می ایستد.

 

مزیت ها و معایب گیربکس اتوماتیک:

 

گیربکس ها به دو نوع گیربکس دستی و گیربکس اتوماتیک تقسیم می شوند که هر کدام مزایا و معایب مربوط به خود را دارند. از مزیت های گیربکس اتوماتیک این است که دنده ها را به طور خودکار تعویض می کند و وظایف رانندگان را کاهش می دهد، درنتیجه آنها مجبور نخواهند بود در تعویض دنده ها مهارت خاص رانندگی را داشته باشند. در این نوع سیستم های انتقال قدرت، متناسب با مقاومت مسیر حرکت که به وزن، سرعت و موقعیت خودرو بستگی دارد، در مواقع لزوم تعویض دنده ها به طورخودکار صورت می گیرد. درجعبه دنده های معمولی سرعت بیش از حد و یا ناهماهنگی بین چرخها به ویژه اگر راننده غیرماهر باشد، به استهلاک سریع قطعات خواهد انجامید، درصورتی که در جعبه دنده های اتوماتیک راننده تنها به اهرم تغییر وضعیت دنده ها و پدال گاز برای سرعت گیری نیاز دارد.

 

گیربکس های اتوماتیک به مجموعه ای به نام مبدل گشتاور مجهز می باشند. مجموعه نام برده با روغن کار می کند و دوام کافی دارد. با انتقال حرکت آرام از موتور، از وارد شدن ضربات ناگهانی به اجزای مسیر انتقال قدرت جلوگیری می کند و در نتیجه تعمیرات را کاهش می دهد. در

 

گیربکس های اتوماتیک جابجایی یا تعویض دنده، آرام و بدون سر و صدا با نسبت دنده های متغیر صورت می گیرد و بازده موتور را افزایش می دهد. البته اکثراً، این نوع گیربکس ها را برای بزرگراه ها می پسندند و برای داخل شهر سیستم دستی محبوب تر است. قابل ذکر است که تعمیرات گیربکس اتوماتیک نیاز به تجهیزات و تخصص بیشتری دارد

 

[setarehbaran 669]

ساختمان و طرز کار گیربکس:

 

 

 

معمولاً هر گیربکس از یک پوسته ریخته شده آهنی یا آلومینیومی، چندیاتاقان، بلبرینگ، چند دنده، چند دنده برنجی و مکانیزم تغییر دنده تشکیل شده است. زمانی که دور شافت ورودی وارد جعبه دنده می شود چرخ دنده ای که روی شافت ورودی قرار دارد با چرخ دنده ای که روی شافت زیر قرار دارد و با شافت زیر یکپارچه می باشند، با هم درگیر می شوند و شافت ورودی شافت دنده زیر را به چرخش وا می دارد. شافت خروجی که یک طرف آن روی پوسته جعبه دنده و طرف دیگر داخل شافت ورودی یاتاقان بندی شده است در ابتدا هیچ گونه حرکتی ندارد.

تعداد زیادی از اتومبیل ها به گیربکس های 4 دنده مجهزاند و در نتیجه امکان انتخاب نسبت های گسترده ای در آنها وجود دارد.

البته در تعدادی از جعبه دنده ها، دنده های اُوردرایو نیز وجود دارند، مانند پراید، که نسبت دور را افزایش می دهند و این دنده در جاهایی که قدرت و گشتاور زیاد لازم نباشد و در عوض دور مهم باشد

به کار می رود. جدول یک نمونه از نسبت تبدیل دور دنده ها در یک جعبه دنده 5 سرعته را نشان می دهد.

جدول - نسبت تبدیل دور دنده در یک جعبه دنده 5 سرعته

دنده

نسبت تبدیل دور

دور شافت خروجی

با دورموتور rpm3000

1

2.315: 1

1295

2

1.56:1

1913

3

1.915:1

2510

4

1.000:1

3000

5

0.915:1

3278

بررسی طرز کار یک جعبه دنده دستی دو سرعته:

برای فهمیدن ایده اصلی یک جعبه دنده استاندارد به بررسی طرز کار یک جعبه دنده ی دو سرعته ساده می پردازیم که در شکل 1 در حالت خلاص نشان داده شده است.

قطع و وصل ارتباط موتور و جعبه دنده به وسیله کلاچ امکان پذیر می شود. وقتی که پدال کلاچ را فشار می دهیم، اتصال موتور و جعبه دنده قطع می شود و دور چرخ لنگر موتور به گیربکس منتقل نمی شود. در نتیجه موتور در حالت خلاص کار می کند. با رها کردن پدال، موتور و محور 1 مستقیماً به هم وصل می شوند. به این ترتیب چرخ دنده و محور 1 با همان تعداد دور می چرخند.

محور 2 و چرخ دنده های روی آن میل هرزگرد نام دارد. محور و چرخ دنده ها به هم متصل اند و یک واحد مجزا ایجاد می کنند.

در نتیجه اتصال محور 1 و 2 از طریق چرخدنده هایشان، با چرخش محور 1، محور 2 نیز شروع به حرکت می کند؛ یا به عبارتی میل هرزگرد قدرتش را با درگیر شدن کلاچ، از موتور می گیرد.

محور 4 یک محور هزارخار است که مستقیماً به وسیله دیفرانسیل به میل گاردان متصل شده و سپس به چرخ های خودرو متصل است. اگر چرخ ها در حال حرکت باشند، محور 4 نیز متحرک خواهد بود.

دنده هایی که روی محور 4 می چرخند روی یاتاقان سوار اند. اگر موتور خاموش باشد ولی اتومبیل با دنده خلاص در حال حرکت باشد، محور 4 می تواند داخل دنده هایی که روی آن سوارند بچرخد، با یکی از دو دنده 1 یا 2 را به میل گاردان collar وجود این که دنده های هرزگرد ساکن اند. حلقه متصل می کند. حلقه به وسیله هزارخار به محور 4 مرتبط است و با آن حرکت می کند. به علاوه می تواند برای درگیر کردن هر یک از دنده های 1 یا 2 روی محور 4 به چپ و راست بلغزد.

دندانه های روی حلقه Dog teeth در سوراخ های روی دنده 1 یا 2 قرار می گیرند و آن ها را درگیر می کنند.

در حالتی که حلقه collar در دنده 1 گیر کند آن را درگیر می کند. یعنی محور 1، میل هرزگرد را می چرخاند که خود آن نیز دنده شماره 1 را می چرخاند.این دنده انرژی را از طریق حلقه به میل گاردان منتقل می کند. بدین ترتیب اگر دنده شماره 2 در حال چرخش باشد اما روی یاتاقانش به حالت هرز بگردد، هیچ تاثیری روی محور 4 ندارد

همگام سازها یا سنکرون کننده ها:

جعبه دندهایی که اینجا توضیح داده شدند، سیستم همگام ساز نداشتند. بنابراین دنده باید دو کلاچه عوض گردد.این روش در خودروهای قدیمی معمول بوده و در بعضی ماشین های مسابقه ای نیز استفاده می شود. در این روش اول پدال کلاچ را یک بار فشار می دهیم تا اتصال جعبه دنده و موتور قطع شود. این کار فشار را از روی دندانه های حلقه Dog teeth برمی داردو می توانید حلقه را به حالت خلاص در آورید. بعد پدال را آزاد می کنید و دور موتور را بالا می برید تا به سرعت مناسب برسید. سرعت مناسب، تعداد دوری است که موتور باید در دنده بعدی بزند. روش کار بدین ترتیب است که دنده 1 یا 2 (دنده بعدی) و حلقه با سرعت یکسان بچرخند تا دندانه های حلقه dog teeth (ماهک)درگیر شود.

سپس پدال را برای بار دوم فشار می دهید وحلقه را در دنده جدید قفل می کنید.

سیستم انتقال قدرت دستی در ماشین های مسافربری جدید برای رفع نیاز دو بار کلاچ گرفتن از همگام سازهاکمک می گیرد. روش کار یک همگام ساز به این صورت است که باعث می شود دنده و حلقه قبل از اتصال دندانه های حلقه dog teeth تماس اصطکاکی داشته باشند.این باعث می شود تا سرعت دنده و حلقه انطباق زمانی پیدا کند، قبل از اینکه دندانه ای درگیر شود؛ مانند شکل2

مخروط روی چرخدنده در سوراخ مخروطی شکل حلقه قرار می گیرد و اصطکاک بین مخروط و حلقه، چرخدنده و حلقه را همگام می کند. سپس حلقه به گونه ای می لغزد که دندانه های حلقه Dog teethدنده را درگیر می کند

گیربکس های 4 یا 5 دنده:

طرز کار کلی گیر بکس های 4یا 5 دنده نیز مشابه حالت دو دنده می باشد؛ با این تفاوت که در تعداد دنده ها، نسبت دورها، تعداد ماهک ها و میل ماهک ها متفاوت اند. یک گیر بکس 4 دنده،

دو ماهک و یک گیربکس 5 دنده سه ماهک دارد، که با سه میل ماهک متصل به دسته

دنده کنترل می شوند. دسته دنده در وسطش یک نقطه چرخش دارد. وقتی به چپ و راست حرکت

می کنید در واقع ماهک های مختلف و در نتیجه حلقه های متفاوت را درگیر می کنید. از طرفی جلو و عقب بردن دسته دنده حلقه را با یکی از دنده ها درگیر می کند. نمونه ای از گیربکس

چهار دنده تمام سنکرون در حالت خلاص را در شکل 3 ملاحظه می کنید.

هر گیربکس شامل دنده عقب نیز می باشد؛ دنده عقب به کمک یک دنده کوچک واسطه شکل می گیرد که نقش این دنده واسطه، عوض کردن جهت چرخش محور خروجی گیربکس می باشد.

شكل (1)

 

شكل(2)

 

 

شكل (3)