توصيف «پروكوپيوس» از سرباز ايراني در کتاب «تاريخ جنگها»

[Himmler 22,171]

«پروكوپيوس Procopius» مورّخ، 17اكتبر سال 553 ميلادي كتاب معروف خود تحت عنوان «جنگها» را به پايان برد و نسخه اصلي آن را كه باقي مانده است به امپراتور وقت روم شرقي كه هزينه تدوين آن را پرداخت كرده بود تسليم كرد. اين كتاب در سال 1453 اندكي پيش از آن كه قسطنطنيه به دست عثماني ها افتد به «رم» برده شد تا محفوظ بماند. اين كتاب عمدتا در شرح جنگهاي ايران و روم شرقي در عهد «ژوستي ني ان» است و مولف با اين كه يك تبعه روم بود، در اين كتاب تصوير جالبي از سرباز ايراني آن زمان ارائه داده و نوشته است كه سرباز ايراني اگر در ميدان نبرد مجروح شود ناله نمي كند و چنانچه به اسارت درآيد بر پاي فاتح نمي افتد و لابه نمي كند. سرباز ايراني جز به دستور فرمانده خود دست به عقب نشيني نمي زند.

پروکوپيوس (متولد 500 و متوفي در 565 ميلادي) که به مورخ قرن ششم معروف است جمعا هشت کتاب تاريخ و از جمله "تاريخ محرمانه" نوشت. تاريخ محرمانه او مربوط به جنجالهاي آن دوران است. وي در برخي از جنگهاي زمان "ژوستي ني ان Justinian " با سپاهيان رومي همراه بود و صحنه هاي جنگ را مشاهده کرده بود. تاريخ جنگها يا "تاريخ جنگهاي ژوستي ني ان" شامل جنگهاي او با خسروانوشيروان، جنگ با "ژرمن هاي آرين" در ايتاليا و جنگ با وندالها در شمال افريقا بود.