سیلندرگاز

[spow 44,195]

با سيلندر هاي گاز خوش رفتاري کنيد

سيلندرهاي گاز متراكم كه براي ذخيره يا حمل گازهاي با فشار زياد يا كم به كار مي‌رود، داراي انواع و اندازه‌هاي مختلفي است. تمام سيلندرهاي گاز متراكم، از فولاد با كيفيت بالا ساخته شده‌ است.

معمولاً گازهاي متراكم مانند هيدروژن-اكسيژن-ازت در سيلندرهاي يك تكه و گازهاي با فشار كم مانند گاز پارافين، فريون و غيره در سيلندرهاي دو تكه نگهداري مي‌شود.‏

علاوه بر نقش كردن حروف روي سيلندرها علايم و نشانه‌گذاري آنها نيز بايد طبق استاندارد برحسب نيازها و تأييد كميسيون بازرگاني باشد.

اين علايم و نشانه‌ها روي قسمت بالاي تنه سيلندر نزديك گلوگاه به ترتيب زير حك مي‌شود. (‏ivvba2015‎‏)‏

اين علايم و نشانه‌ها تحت هيچ شرايطي نبايستي تغيير كند، يا پاك شود. علامت بازرسي نيز توسط بازرس كنار شماره سريال قرار مي‌گيرد. تاريخ آزمايش سيلندر طوري قرار مي‌گيرد كه تاريخ آزمايش‌هاي بعدي بدون پاك كردن تاريخ آزمايش اوليه به راحتي نوشته شود. كليه سيلندرهاي گاز متراكم به استثناء سيلندرهاي گاز استيلن داراي كلاهكي است، تا آنها را در برابر وارد شدن ضربات احتمالي حفاظت كند، اين كلاهك روي گردن سيلندر در محل خود پيچانده مي‌شود، البته اين اقدامات ايمني براي ساير سيلندرهاي محتوي گازهاي متراكم، روي شير آنها انجام مي‌شود.‏

رعايت جنبه‌هاي ايمني - دستورات ايمني و لازم به هنگام حمل و استفاده از سيلندرهاي گاز متراكم، شيرها و لوازم يدكي ‏

1- افرادي كه جهت كار با سيلندرهاي متراكم انتخاب مي‌شود بايستي طوري تربيت شود كه دانش كلي و جامع از خصوصيات گازهاي متراكم، سيلندرها، شيرها و علايم مربوطه را داشته باشد.

2- گازها را بهتر است با نام اختصاصي آنها ناميد و اكتفا كردن به كلمه هوا و گاز مورد نظر كافي نيست. ‏

3- تحت هيچ شرايطي سوپاپ ايمني و شير سيلندرهاي محتوي گاز فشرده نبايد دستكاري شود.‏

4- مخازن ذخيره گاز نيتروژن را مي‌توان به دو كلاس تقسيم كرد، كلاس ‏a‏ و ‏b‏.‏

سيلندرهاي كلاس ‏a‏ محتوي نيتروژن فاقد روغن است (توسط پمپ آب متراكم شده است) و سيلندرهاي كلاس ‏b‏ محتوي نيتروژن همراه با روغن است (توسط پمپ روغن متراكم شده است) گاز نيتروژن بدون روغن گاز خشك است و از نيتروژن مايع تهيه مي‌شود. نيتروژن زماني به عنوان نيتروژن فاقد روغن شناخته مي‌شود، كه اولاً توسط پمپ‌هاي آبي متراكم شده باشد و ثانياً از هر گونه آلودگي روغن به دور باشد.‏

توجه: تحت هيچ شرايطي نبايد از تنظيم كننده فشار، فشارسنج، شيلنگ و ساير اتصالات مربوط به سيلندرهاي محتوي گاز متراكم شده توسط پمپ روغني براي سيلندرهاي گاز اكسيژن استفاده شود.‏

5- بايستي دقت شود كه زروه‌هاي دروني تنظيم‌كننده فشار، رابط و اتصالات دقيقاً هماهنگ با رزوه‌هاي روي شيرهاي كنترل باشد و در صورتي كه اتصالات به سهولت پيچانده نمي‌شود، نبايستي به آنها فشار وارد شود.‏

به منظور عايق‌بندي كامل اتصالات و جلوگيري از نشت گاز بايستي اطمينان حاصل شود، كه رزوه‌ها از يك نوع بوده و فاصله رزوه‌ها نيز به يك اندازه است.‏

6- هنگام استفاده از گاز فشرده سيلندرها لازم است، از وسايلي از قبيل تنظيم كننده فشار يا شيرهايي كه داراي وسيله كنترل گاز است استفاده شود و جهت كم كردن فشار گاز سيلندرها نبايستي از وسايل مسدودكننده مسير شير كنترل خود سيلندر استفاده شود.

7- قبل از وصل كردن تنظيم كننده فشار و ساير اتصالات به سيلندر لازم است، كه شير كنترل سيلندر را به اندازه يك چهارم اينچ باز و به سرعت بسته شود. اين عمل به اين منظور است كه كليه خاك و خاشاك و گردوغبار يا هر شي خارجي كه در مسير لوله شير كنترل قرار گرفته خارج شود، زيرا ممكن است وارد اتصالات يا تنظيم كننده فشار شود.‏

8- بعد از وصل كردن تنظيم كننده فشار به شير سيلندر بايد اطمينان حاصل شود كه پيچ تنظيم واقع در آن قبل از باز كردن شير كنترل آزاد شده باشد. ‏

توجه: براي باز و بسته كردن شير كنترل سيلندرهاي مجهز به شير فلكه نبايد از آچار يا چكش استفاده شود. استفاده از اين ابزار براي اين نوع شير كنترل باعث مي‌شود به مواد پوشش شير دچار صدمه و در نتيجه شير كنترل خراب شود. فشار مورد نياز جهت بستن شير كنترل مجهز به شير فلكه مي‌تواند بدون استفاده از آچار به وسيله دست تأمين شود.‏

[spow 44,195]

9- شير كنترل سيلندرها بايستي به آرامي باز شود، تا از تخليه ناگهاني گاز در تنظيم كننده فشار جلوگيري به عمل آيد.

10- قبل از تنظيم ميزان‌گر فشار از سيلندر، شير كنترل بايستي بسته باشد تا همه گاز از تنظيم كننده فشار خارج شود. دو نوع سيلندر گاز موجود است: 1) گازهايي كه جهت مصارف انساني است و از نظر كيفيت و درجه خلوصي بايد شامل 5/99 درصد اكسيژن خالص باشد و با سه حرف ‏ABO‏ (نماد اكسيژن تنفسي) مشخص مي‌شود. 2) گازهاي ديگر در طبقه پايين‌تري قرار دارد، كه اگر درجه خلوص آنها به 5/99 درصد نرسد، مشكلي ايجاد نمي‌شود و جان انسان به خطر نمي‌افتد، ولي در هنگام جوشكاري يا برش فلزات باعث كندي كار مي‌شود. كساني كه با سيلندرهاي گاز اكسيژن و هر نوع سيلندر ديگري سروكار دارند، بايد به اين نكته توجه داشته باشند، كه انتقال گاز از يك سيلندر به سيلندر ديگر ممنوع است و در حالي كه از سيلندر استفاده نمي‌شود شير آن بايستي بسته و سرپوش ايمني آن نيز محكم شود. ‏

سيلندرهاي اكسيژن به سرپوش‌هاي ضد غبار براي اتصالات خارجي شير مجهز است سرپوش‌هاي ضد غبار در همه حال به جز در حالتي كه سيلندر در حال استفاده است بايستي در محل خود بسته شده باشد.‏

11- شماره‌هاي يا علايم حك‏‌ شده روي سيلندر نبايستي پاك شود يا تغييري در آنها حاصل شود.

12- سيلندرهاي گاز متراكم به منظور جلوگيري از حوادث احتمالي‏ در همه حال بايستي پر تلقي شود، هرگز نبايستي آنها را پرتاب كرد يا اجازه داد با يكديگر يا به اشياء برخورد كند.‏

13- سيلندر را نبايستي با گرفتن شير يا سرپوش شير بلند كرد و يا چرخاند.

14- سيلندرهاي گازهاي متراكم نبايستي با جرثقيل يا بالابرهاي مكانيكي جابه‌جا شود، مگر آنكه در قفسه يا سكوهاي مخصوصي بسته شده باشد.‏

در ضمن هرگز نبايستي از آهنرباهاي الكتريكي جهت بلند كردن سيلندرها استفاده شود.‏

قبل از جابه‌جايي سيلندرها، بايد تنظيم كننده فشار و ديگر متعلقات سيلندرها باز شده و سرپوش محافظ شير كنترل در محل مورد نظر بسته شود.‏

اكسيژن به عنوان پرمصر‌ف‌ترين گاز متراكم بيمارستاني

بايد اقدامات ويژه‌اي به عمل آيد، تا اكسيژن متراكم شده تحت هيچ شرايطي با هيدروژن گازهاي هيدروكربن يا مايعات روغني مخلوط نشود. چرا كه در صورت مخلوط شدن انفجار شديدي ايجاد مي‌شود.‏

سيلندر اكسيژن، شير كنترل كننده، تنظيم كننده فشار و ديگر متعلقات وابسته به سيلندر اكسيژن بايد كاملاً دور از هر گونه گريس و روغن باشد.

هر گونه شيرهاي كنترل و تجهيزات وابسته به سيلندر اكسيژن نبايد مورد روغن‌كاري قرار بگيرد و قبل از استفاده از تجهيزات مربوط به اكسيژن دست‌ها بايد از روغن و چربي پاك شود. براي منفجر شدن كپسول اكسيژن نيازي به جرقه نيست، بلكه اثرات شيميايي گازها و روغن‌هاي سوختي براي اكسيژن كافي است، كه احتراق لحظه‌اي و در نتيجه انفجار رخ دهد.

 

چند هرگز مهم ‏

هرگز نبايد سيلندرهاي اكسيژن در مجاورت دستگاه يا مدارات جوشكاري قرار بگيرد. جرقه‌ها و شعله هاي ناشي از جوشكاري يا مشعل برش يا ساير دستگاه‌هاي مشابه نبايستي در مجاورت سيلندرها باشد.‏

‏ هرگز بدون كاهش فشار گاز اكسيژن در داخل يك تنظيم كننده فشار نبايد از سيلندر اكسيژن استفاده شود. ‏

هرگز نبايد براي يافتن نشتي يا تركيدكي لوله‌ها از اكسيژن استفاده شود، مگر اينكه لوله‌ها با مراقبت‌هاي ويژه براي استفاده اكسيژن ساخته و تميز شده باشد. استفاده از اكسيژن متراكم شده براي نشت‌يابي خيلي خطرناك است و اكثر اوقات منجر به انفجار شديد مي‌شود.‏

هر گونه تلاش در جهت استفاده از اكسيژن به جاي هواي متراكم، احتمالاً منجر به حادثه مي‌شود. هرگز نبايد از اكسيژن براي پاشيدن رنگ يا هر نوع استفاده ديگري به جز تنفس و جوش و برشكاري استفاده شود.‏

اكسيژن نبايستي در مجاورت مواد قابل اشتعال يا هر نوع ماده آتش‌زا قرار گيرد. اكسيژن خود قابل اشتعال نيست، اما به شدت به عمل احتراق كمك مي‌كند. اكسيژن بايد حداقل 50 پا دورتر از مواد قابل احتراق نگهداري شود. سيلندرهاي اكسيژن نبايستي همراه با سيلندر گاز هيدروژن يا هر نوع گاز قابل احتراق ديگر در محلي كه داراي تهويه نيست نگهداري شود. در صورت نگهداري آنها كنار هم بايستي به وسيله ديواره ضد آتش آنها را از هم جدا كرد.‏

بازديد منظم و نگهداري روزمره:‏

الف- محتويات سيلندر و عملكرد سيستم بايستي هر ماه و قبل از استفاده همانطور كه قبلاً توضيح داده شد، بررسي شود.‏

ب) هر ماه بايد فرسودگي، پارگي و عملكرد تمامي اجزا بررسي و در صورت نياز تعويض شود

ج) در مكان‌هايي كه از ‏N2O/O2‎‏ 50/50 براي يك دوره زماني طولاني مورد استفاده قرار مي‌گيرد، مانند بخش‌هاي زايمان، واشر ورودي (‏O-Ring‏) رگولاتور، هر 6 ماه يك بار بايستي تعويض شود.‏

د) اجزاي مشروحه زير در صورت نياز مي‌تواند توسط كاربر تعويض شود:‏

واشر ورودي- رگولاتور- صفحه دمي با سوزن- پوشش دمي- شير بيمار- پوشش بازدمي