کاریوتیپ

[Matin H-d 18145]

کاریوتیپ

به مجموعه ای از کروموزوم‌ها که بر اساسِ تعداد، شکل و اندازه شان منظم شده اند کاریوتیپ گفته می شود. معمولا ً بزرگترین کروموزومِ ارگانیسم را به عنوانِ کروموزومِ شمارۀ 1، کروموزومی که پس از آن از همه بزرگتر است کروموزومِ شمارۀ 2 و... در نظر می گیرند.

اگر بخواهیم این 46 کروموزوم را بر حسبِ شکل و اندازۀ ظاهری شان دسته بندی کنیم متوجه می شویم که این کروموزوم ها دو تا دو تا از نظر شکل و اندازه شبیه به یکدیگر هستند. حال چنانچه این کروموزوم ها را به ترتیبِ اندازه (از بزرگترین به سمت کوچکترین) منظم کنیم به شکلی به نامِ کاریوتیپ دست می یابیم.

 

کاریوتایپ تستی است برای تعیین اندازه, شکل و تعداد کروموزومها در یک سلول. افزایش, کاهش یا اشکال غیرطبیعی قطعات کروموزومی می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در رشد, تمایزو اعمال مختلف بدن یک فرد شود.

 

[Matin H-d 18145]

چرا این تست انجام میشود؟

 

این تست در موارد زیر انجام می شود:

 

1-تعیین وجود یا عدم وجود کروموزوم ناقص در یک فرد. چون در صورت وجود نقص در کروموزوم سلولهای جنسی این نقص به فرزندان این فرد نیز منتقل می شود.

 

 

2-تعیین اینکه آیا علت نازایی در یک فرد بعلت نقص کروموزومی است یا خیر.

 

3-تعیین وجود یا عدم وجودکروموزوم ناقص در یک نوزاد.

 

4-تعیین علت نقص در تولد یک نوزاد.

 

5-کمک به تعیین درمان مناسب برای برخی سرطانها.

 

6-تعیین جنسیت یک فرد با توجه به بررسی حضور یا عدم حضور کروموزوم y در نقشه ی کاریوتایپ آن. این کار معمولا زمانی انجام میشود که جنس نوزاد مشخص نیست یا برای تعیین جنسیت افرادی که علایم دوجنسی از خود نشان میدهند.

 

لازم به ذکر است که هر نوع نقص کروموزومی سبب ایجاد یک نوع بیماری می شود مثل سندرم داون(مونگولیسم), سندرم ترنر, سندرم فریاد گربه , هموفیلی و ... .

 

حال با تشخیص این بیماریها قبل از تولد نوزاد میتوان از تولد نوزاد با نقص ژنتیکی جلوگیری کرد. که برای تشخیص این بیماریها از کاریو تایپ استفاده میشود. با تعیین نقشه ی کاریو تایپ جنین که با استفاده از مایع آمنیون اطراف جنین بدست می آید میتوان کروموزومهای آن را بررسی کرد.