برقرارشدن دمكراسي در ايران در مارس سال 173 پیش از میلاد

[Himmler 22,171]

برقرارشدن دمكراسي در ايران در مارس سال 173 پیش از میلاد و تاسيس مِهستان به پيشنهاد مهرداد يکم، شاه اشکاني

 

به نوشته مورخان رومي ـ يوناني و ارمني و تطبيق تقويمها، مِهرداد يکم ششمين شاه ايران از دودمان اشكانيان [معروف به مهرداد بزرگ] يكم مارس سال 173 پيش از ميلاد دراجتماع بزرگان ايران اعلام كرد كه تصميم گرفته است كشور داراي ضوابط لاتغيير (اصول اساسي) شود تا حقوق و تكاليف همه [دولت و ملت] در آن روشن باشد. اين تصميم مِهرداد مورد تاييد حاضران در نشست قرارگرفت و ايران داراي قانون اساسی و دو مجلس شد كه مجموعه این دو مجلس را «مِهستان» مي گفتند (مِه به كسر «ميم» به معناي بزرگ). انتخاب وليعهد از ميان شاهزادگان، اعلان جنگ و پيشنهاد صلح، بسيج نيرو، عزل شاه درصورت ديوانه شدن و بيماري ممتد و ...، تغيير اشل مالياتها و صدور دستور ضرب سكه با تصوير تازه، تعيين شاهان ارمنستان، تاييد تشريفاتي (ضمني) شاهان پارسي تبار سرزمين پنتوس (منطقه ساحلي جنوب و جنوب شرقی درياي سياه در آناتولي به پايتختي شهر سينوپ) و انتصاب فرمانده كل ارتش براي يك دوره معيّن و يا مديريت جنگ از جمله اختيارات مهستان بود. در موارد متعدد، مِهستان كه بنیادی مشابه سناي روم بود شخص شاه را به عنوان فرمانده ارتش، فرمانده جبهه و مسئول لشكركشي تعيين كرده بود.

[Himmler 22,171]

به نوشته مولفان تاريخ دمكراسي، دردوران اشكانيان [پارتيان ـ خراسانیان] كه علاقه مند و معتقد به انديشه هاي فلاسفه يونان باستان بودند، ايران از نوعي دمكراسي برخوردار بود. به علاوه، در اين دوره ايالات دوردست؛ ارمنستان و ... خودمختار بودند و لذا ايجاب مي كرد كه پارلمان وجود داشته باشد تا نظر همگان شنيده شود. مورّخان رومي ايجاد مِهستان را اقتباس ايرانيان از روميان دانسته اند كه باور كردن اين ادعا دشوار است زيرا كه هنگام ايجاد مِهستان (173 سال پيش از ميلاد ـ دو هزار و 184 سال پيش) هنوز دولت روم با ايران همسايه نشده بود و برخورد نداشت، هنوز بقاياي اسكندريان برمناطق يوناني نشين و مصر حكومت مي راندند