نمونه برداری از خاک برای باغات سیب

[soil eng 17164]

لینک زیر طریقه نمونه برداری از خاک برای باغات سیب!بصورت pdf و word

تمام مراحلش بطور خلاصه و به زبان ساده بیان شده

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[soil eng 17164]

مقدمه

ايده‌آل‌ترين نمونه خاك بايستي حداقل 400 گرم وزن داشته باشد مگر اينكه مقدار بيشتر از 400 گرم درخواست شده باشد. نمونه‌ها بايستي داخل يك پاكت پلاستيكي ريخته شود و خود داخل پاكت ديگري قرار گيرد. اطلاعات هر نمونه را بايستي طوري روي پاكت نوشت كه پاك نشده و بتوان آن را خواند. اطلاعات بايستي شامل محل نمونه‌برداري، نام زارع يا مشتري و نوع محصول باشد.

به‌عنوان يك قاعده كلي مزارعي كه تا 10 هكتار وسعت داشته باشند را به‌عنوان يك واحد نمونه‌برداري مي‌توان محسوب كرد. با توجه به اين نكته كه كل مزرعه از بابت جنس خاك، نوع زراعت قبلي و نوع كود استفاده شده يكسان باشد. مزارع بزرگ و مزارعي كه از يك‌دستي برخوردار نيستند بايد به قطعات كوچكتر يك‌دست تقسيم و از هر قسمت جداگانه نمونه‌برداري كرد.

نکات مورد توجه در نمونه برداری از خاک باغات سیب :

· مساحت هر قطعه نمونه برداری نباید بیش از یک هکتار باشد. در مساحت های بیشتر، باغ به قطعات یک هکتاری تقسیم می شود و از هر قطعه یک نمونه تهیه می شود.

· نمونه ها نبایستی از محلهای خاص کوددهی شده یا سمپاشی شده تهیه شود.

· بهتر است نمونه ها از نیمه بیرونی سایه انداز درخت تهیه شوند.

· بهتر است نمونه برداریهای سطحی (عمق 30-0 سانتیمتری) زمانی صــــورت گیرد که ریشه ها هنوز بیدار نشده اند.

· هیچ یک از ادوات نمونه برداری از قبیل بیل، بیلچه، دستکش و غیره آلوده نباشند

· نباید از ادوات گالوانیزه برای نمونه برداری استفاده شود.

زمان نمونه برداری از خاک :

بطور کلی بهترین موقع نمونه برداری خاک در مورد باغات میوه، نمونه برداری قبل از احداث باغ است اما چنانچه باغ احداث شده باشد، بسته به منطقه، اواخر زمستان تا اوائل بهار و یا اواخر تابستان تا اوایل پاییز است.

روش دوم : نمونه برداری و تجزیه برگ درختان میوه :

در باغات، بدلیل وسیع بودن عمق پراکنش ریشه ها و طولانی بودن فصل رشد گیاهان، تجزیه گیاه بر تجزیه خاک برتری دارد. به همین دلیل پیشنهادی می شود که هر ساله نمونه های برگ تهیه شده و برای تجزیه به آزمایشگاه فرستاده شود تا بتوان بر اساس آن توصیه کودی سالانه انجام داد و اطلاعات لازم از شرایط و روند جذب عناصر غذایی بوسیله درختان را بدست آورد. برای اقتصادی بودن این مسئله میتوان باغ را به سه قسمت تقسیم نمود و هر سال یک قسمت را نمونه برداری کرد. برای اجرای صحیح نمونه برداری در باغ، باید ابتدا باغ را از نظر شرایط درختان (از قبیل سن، نوع درخت، گونه و ... ) همچنین از نظر شرایط باغ (شیب زمین، شکل زمین، آبیاری باغ، جهت باغ و درختان ) به کـــرتهای مساوی تقسیم نماییم و سپس از هر کرت 8 تا 10 درخت را انتخاب نموده و از آنها نمونه برداری کرد. باید دقت نمود که نمونه بــرداری بایستی

قبل از محلول پاشی و یا سمپاشی صورت بگیرد. اگر در بــاغ عملیات سمپاشی و محلول پاشی صــــورت گرفته باشد، تا حد امکان حداقل 10 روز بعد از این عملیات نمونه برداری صورت پذیرد تا اثرات سمپاشی بر نتایج تجزیه برگها تأثیر نگذارد.

نکات مهم در نمونه برداری از برگ درختان میوه :

1- زمان نمونه برداری اکثر درختان میوه 12-8 هفته پس از شکوفایی کامل گل (full bloom) یا حدود یکماه قبل از برداشت اعلام شده است. این تاریخ ممکن است در مناطق مختلف اندکی متفاوت باشد. (در جدول نحوه و زمان نمونه برداری گیاه به زمان و اندام مورد نظر محصولات باغی جهت نمونه برداری اشاره گردیده است.

2- نمونه های برگ ارقام و واریته های مختلف با یکدیگر مخلوط نشوند.

3- قبل از نمونه برداری، باید به درختان که دارای آسیب های فیزیکی جوندگان و سرمازدگی یا مشکل آب گرفتگی هستند توجه نمود.

4- برای هر نمونه 100-70 عدد برگ تهیه شود.

5- نمونه ها از قسمت های مختلف تاج درخت تهیه شوند (از پاجوشها و تنه جوشها نبایستی نمونه تهیه شود)

6- برای نمونه برداری از برگهای وســـط شاخه های تازه رشد یافته به همراه دمبرگ فصل جاری استفاده می شود، توصیه شده است که درختان بزرگ، شاخه هایی که برای نمونه برداری انتخاب می شوند تقریباً 2/1 تا 1/2 متر بالای سطح زمین باشند.

7- از هر شاخه نباید بیش از 2 برگ تهیه نمود.

8- برگها باید سالم و بدون زدگیهای فیزیکی و یا بیماری باشند به گونه ای که نماینده واقعی از برگهای تاج درخت باشند.

9- نمونه های برگی را پس از برداشت باید کاملاً با آب پاک شستشو داد.

10- پس از شستشو، برگها را در هوا پهن می نماییم تا خشک شوند. این کار مانع از قــارچ زدگی نمونه ها می شود بایستی دقت نمود که برگها مستقیماً در مقابل نور خورشید قرار نگیرند و یا در حالی که خیس هستند نبایستی آنها را تحت حرارت قرار داد.

11- نمونه های هوا خشک را در پاکتهای کاغذی یا کیسه های پارچه ای مخصوص قرار داده و اطلاعات مربوطه را به آن ضمیمه نمود. بایستی توجه نمود که به علت گرمی هوا در زمان نمونه برداری، آنها را در ظرف خنک حاوی یخ نگهداری نموده تا از تجزیه زود هنگام و تولید رنگ آنتی سیانین در آنها جلوگیری شود.

12- سپس نمونه ها به آزمایشگاه حمل می گردند.

13- تجزیه نمونه ها در آزمایشگاه بایستی با بهترین وسیله انجام شود.

14- بر اساس نتایج تجزیه تفسیر نتایج صورت می گیرد.

15- در نهایت توصیه کودی انجام می شود.

توجه به این نکته ضروری است که بهترین توصیه کودی زمانی صورت خواهد گرفت که نتایج حاصل از تجزیه خاک همراه با نتایج حاصل از تجزیه گیاه تؤاماً بررسی و توصیه کودی انجام گردد.

ـ روش نمونه برداری:

نمونه برداري بايد در يك زمان معين و مداوم، با توجه به روش آبياري و تا عمق2 -5/1 متري در اعماق 200-160-120-80-40 سانتيمتر از سطح خاك انجام گيرد. در محل انتخاب شده جهت نمونه برداري، نبايد تخليه موادي مثل كود حيواني، مصالح ساختماني و... صورت گرفته باشد.

در صورتيكه زمين شكل هندسي داشته باشد، قطرهاي آن را بطور تقريبي رسم نموده، سپس از محل تلاقي آنها يك نمونه و از محل راسلها با كمي فاصله به مركز چهار نمونه تهيه ميگردد. اگر زمين مورد بحث شكل هندسي نداشته باشد، در اينصورت به صورت زيگزاگ و يا مارپيچي حركت كرده به نحوي كه در محل هر تغيير جهت، يك نمونه تهيه گردد. مهمترين مرحله در تهيه نمونه خاك، دقت از مخلوط كردن صحيح نمونه ها بمنظور تهيه نمونه مركب ميباشد.

[soil eng 17164]

قبل از اقدام به نمونه برداری نکات زیر بایستی به دقت مورد مطالعه قرار گیرد :

1ـ زمین بایستی قبلا به قطعات یکنواخت از لحاظ بافت ، رنگ ، شیب ، میزان فرسایش ، تاریخچه کشت و تناوب ونوع محصول وغیره تقسیم بندی شود. زیرا در جاهایی که سراشیبی بیشتر است در موقع بارندگی و آبیاری مواد غذایی واملاح خاک بیشتر در معرض تهدید قرار گرفته و از بین میرود و بر عکس در نقاطی که گود است تجمع املاح و مواد مغذی از سراشیبی ها بیشتر است. بنابراین در این موارد فقط با گرفتن نمونه های زیاد و نزدیک به هم می توان یک نمونه متوسط و معرف آن قسمت از باغ سیب را بدست آورد.

2ـ پس از آنکه زمین به طرز بالا تقسیم بندی گردید میتوان اقدام به برداشت نمونه خاک کرد. بدین ترتیب که از هر قطعه یکنواخت تعداد 15 تا 20 نمونه هر کدام به وزن تقریبی یک کیلو گرم برداشته و سپس این نمونه ها را کاملا با هم مخلوط نموده و یک نمونه یک کیلو گرمی از آن بعنوان نمونه خاک آن قطعه زمین بخصوص، به آزمایشگاه ارسال میشود.

این عمل برای هر کدام از قطعات بطور جداگانه تکرار خواهد شد به طوری که از هر قطعه یک نمونه خاک جداگانه به آزمایشگاه ارسال شود.

3ـ هر نمونه آزمایشگاهی حداکثر از یک مساحت یکنواخت 15 هکتاری تهیّه میشود. برای مساحت های بیشتر به همان نسبت تعداد نمونه های زیادتری مورد لزوم خواهد بود.

4ـ عمق نمونه برداری بستگی به نوع محصول دارد و در محصولات صیفی و شتوی برابر عمق شخم خواهد بود (20 تا 30 سانتیمتر).

5ـ برای احداث مزارع یونجه 2 الی 3 نمونه از هر یک از قطعات (30 -0 سانتیمتری ،60 - 30 سانتیمتری و90 - 60 سانتیمتری ) ضروری است علاوه بر این حفر پروفیل به ابعاد 5/1*1*5/1 (عمق * عرض * طول) جهت بررسی کلاسه بندی خاک و تایید امکان کشت یونجه لازم میباشد. و یا نمونه های خاک را بر حسب طبقات خاک موجود در پروفیل (از طریق کارشناس تحقیقات خاک و آب) برداشت و هر کدام را جداگانه به آزمایشگاه ارسال نمود.

6ـ قبل از اقدام به نمونه برداری باید کاملا اطمینان حاصل نمود که سطح خاک آغشته به کود های حیوانی و یا شیمیایی و یا بقایای گیاهی نباشد. باید توجه داشت که کوچک ترین ذره کودی که در نمونه باشد نتیجه تجزیه را کاملا مغشوش خواهد نمود.

از زمینی که قبلا کود خورده باشد بایستی بطور جداگانه نمونه برداری نمود. ضمنا از برداشت نمونه از قطعاتی نظیر راه آبها و تودههای قدیمی و پوسیده کاه وکناره دیوار و یا پرچین ها و از این قبیل باید خودداری شود.

7ـ در مواقعی که زمین خیلی مرطوب است باید از نمونه گیری اجتناب نمود (مگر در موارد استثنایی). نمونه برداری از خاکهای خیلی خشک نیز به واسطه سفت بودن زمین مشکل است. بنابراین در موقع نمونه برداری زمین باید به اندازه کافی رطوبت داشته باشد. بهترین موقع نمونه برداری وقتی است که زمین گاو رو باشد.

8ـ قبل از فرستادن نمونه به آزمایشگاه باید آن را در هوای آزاد پخش نموده تا خشک شود. برای خشک کردن خاک مطلقاً نبایستی از حرارت استفاده شود.

9ـ پس از خشک کردن نمونه خاک ، آن را در داخل یک کیسه پلاستیکی ریخته و با نصب دو اتیکت یکی در داخل ودیگری در خارج ظرف که مشخّصات خاک از قبیل شماره نمونه ، محل نمونه برداری ، عمق نمونه برداری و تاریخ برداشت در روی آنها یادداشت شده باشد به آزمایشگاه ارسال نمایند.

10ـ همراه هر نمونه خاک ، برگ مشخّصات مخصوص آن نیز بایستی بطور کامل و دقیق پر شده و ارسال شود. این برگ غیر از اتیکت هایی است که به نمونه های خاک زده می شود و نمونه آن در این نشریه ملاحظه می شود. این برگه ها را می توان از مرکز تحقیقات کشاورزی دریافت نمود.

وسایلی که برای نمونه برداری به کار میرود :

وسایلی که جهت نمونه برداری از خاک مورد استفاده واقع می شوند عبارتند از :

1ـ بیل و بیلچه

2ـ اوگر مته ای

3ـ اوگر تو خالی

بطور کلّی بیل راحت ترین و سریع ترین وسیله نمونه برداری از خاک میباشد.

انواع تجزیه های خاک به شرح زیر میباشد :

1ـ در صد اشباع

2ـ اسیدیته(ph)

3ـ املاح محلول

4ـ فسفر قابل جذب

5ـ پتاسیم قابل جذب

6ـ ازت قابل جذب

7ـ مواد آلی

8ـ کربنات کلسیم

9ـ در صد گچ

10ـ آنیون ها و کاتیون های محلول

11ـ ظرفیت تبادل کاتیون

12ـ سدیم قابل تعویض

13ـ آزمایش مکانیکی

14ـ وزن مخصوص ظاهری

15ـ وزن مخصوص حقیقی

16ـ ضریب نگهداری آب در خاک

17ـ ضریب نقطه پژمردگی

راهنمای مطالعه بعضی از نتایج تجزیه خاک :

پس از تجزیه خاک کارشناسان خاک و آب و تغذیه گیاهی راهنمایی های لازم را به عمل خواهند آورد. مطالب زیر به عنوان راهنمایی مقدماتی وکلّی ذکر می گردد.

ph

خاک فوق العاده خاصیّت اسیدی دارد =کمتر از 5/4

خاک خیلی زیاد خاصیّت اسیدی دارد =5 - 5/4

خاک زیاد خاصیّت اسیدی دارد =5/5 – 1/5

خاک از نظر خاصیّت اسیدی متوسط است =6- 6/5

خاک کمی خاصیّت اسیدی دارد =5/6 – 1/6

خاک خنثی =3/7 – 6/6

خاک دارای خاصیّت قلیایی متوسط است =8 – 4/7

خاک دارای خاصیّت قلیایی زیاد است =9 – 1/8

خاک دارای خاصیّت قلیایی بسیار زیاد است =بیشتر از 1/9

 

 

خاکهای عمیق با بافت سبک تا متوسط و حاصلخیز مناسب کشت یونجه هستند و ph مناسب آن 5/7 – 5/6 است

[Hamid Ghobadi 12840]

ایول ... بدرد منم خورد ... فقط چشمام در اومد!