پوشش هاي ضد حريق

[Eng HVAC 4139]

محافظت از ساختمان‌ها و صنايع در برابر حريق را مي‌توان به دو روش فعال و غيرفعال تقسيم كرد.

روش فعال: اجراي سيستم‌هايي كه در هنگام آتش‌سوزي فعال مي‌شوند، مانند سيستم‌هاي اعلام حريق يا سيستم‌هاي خودكار اطفاء حريق.

روش‌هاي غيرفعال: اجراي پوشش ضدحريق بر روي سازه‌ها به منظور پيشگيري از تخريب آنها در آتش‌سوزي، به دست آوردن زمان ارائه خدمات آتش‌نشاني. روش‌هاي فعال و غيرفعال تكميل كننده يكديگر در هنگام آتش‌سوزي مي‌باشند. پوشش‌هاي ضدحريق براي محافظت از سازه‌هاي فلزي و بتني طراحي و اجرا مي‌شوند. با اين روش دماي سازه‌ پوشش داده شده در هنگام آتش‌سوزي در يك زمان معين به دماي تخريب سازه نمي‌رسد.

زمان محافظت از سازه به شرايط سازه مانند شكل آن، نوع كاربري، ميزان مواد قابل اشتغال، نوع حريق احتمالي و فاصله از ايستگاه آتش‌نشاني و افراد در حال كار و ساكن در محل بستگي دارد. بررسي پوشش‌هاي ضدحريق مستلزم شناخت آتش و عملكرد آن بر روي سازه‌ها مي‌باشد.

اقسام حریق:

 

تقسیم بندی نوع حریق بر اساس منبع سوخت حریق می باشد. تفاوت اصلی در درجه حرارت ایجاد شده در محیط نبوده بلکه در مدت زمان رسیدن درجه حرارت محیط به درجه حرارت می باشد.

حریق سلولزی در ساختمان هایی همانند دفتر کار، بیمارستانها، هتل ها، مراکز خرید، مدارس و... بوجود می آید؛ در حالیکه حریق های هیدروکربنی به واسطه مواد شیمیایی و سوخت هایی مانند گاز یا سوخت های مایع در انبارهای مواد شیمیایی، مراکز صنعتی و تاسیسات صنایع نفت و گاز و پتروشیمی ایجاد می شوند. همچنین زیر شاخه سومی از حریق هیدروکربنی وجود دارند که حریق در یک تونل می باشد.

به صورت کلی سه عامل زیر باید در مورد هر نوع ضد حریق مورد بررسی قرارگیرد:

الف-احتراق پذیری. ب-مقدار گسترش حریق در سطح ج-مشارکت در انتشار حریق

در مجموع می توان از سه نوع اصلی مواد مقاوم حریق نام برد:

1. مواد عایق

2. مواد جاذب انرژی

3. پوشش های منبسط شونده (پف کننده)

بسیاری از مواد رایج در حقیقت به نوعی با مکانیسم ترکیبی از انواع 1 و 2 عمل می نمایند و حاوی مقادیری از هر دو گروه مواد عایق و جاذب انرژی می باشند. پوشش های منبسط کننده تا حدودی مقادیر اندک از انرژی را جذب می نماید.

یشترین مصرف مواد عایق که دارای خواص حرارتی عالی است مربوط به الیاف معدنی همانند پشم سنگ و سنگدانه های منبسط شده مانند ورمیکولیت و پرلیت است. از مواد رایج با مکانیسم جذب انرژی نیز می توان گچ و سیمان پرتلند را نام برد که در حین گرمایش، بخار آب آزاد می نمایند.

نوع سوم پوشش ها، پوشش ضدحريق متورم شونده يا حجيم شونده مي باشد كه به محض رسيدن اولين شعله به سطح آن شروع به تورم مي نمايد و يك فوم جامد مشكي رنگ با ضخامت تقريبي 2/5 سانتیمترايجاد مي شود كه فوم پف كرده حاوي ميليونها سلول كوچك، بسته و مقاوم در برابر حريق است. فوم بعنوان عايق، تماس شعله با زير لایه را به تعويق مي اندازد و بعنوان يك مانع تأخيرانداز از گرم شدن سريع و احتراق سطح زيرين جلوگيري بعمل مي آورد. اين فوم عايق تا حدود دو ساعت از رسيدن حرارت به سطح زيرين جلوگيري مي نمايد و گسترش شعله را به تأخير مي اندازد. در واقع مصالح و موادي كه در محيط قرار دارند؛ مي توانند با اولين شعله، توسعه حريق را بدنبال داشته باشند، استفاده و اعمال پوشش ضد حريق برروي آن مي تواند زمان سوختن چند ثانيه اي را به ساعت تبديل كند كه اين خود در شرايط بحران آتش سوزي، يك فرصت حياتي غيرقابل تصور بشمار مي رود.

 

سه دسته عمده ضدحریق ها به صورت زیر می باشند:

 

1-پوشش هاي معدني پاششي

 

این پوشش های معدنی مقاوم حریق دارای سنگدانه های منبسط شده نظیر پرلیت و ورمیکولیت؛ چسباننده های هیدرولیک نظیر گچ و سیمان و یک عامل کفزا می باشند. این مواد ابتدا با آب برای رسیدن به یک غلظت مناسب پیش آمیخته می شوند و سپس بوسیله دست یا ماشین بر روی سطوح پاشیده می شوند. این پوشش ها را می توان در سطوح داخلی و خارجی ساختمان ها و سازه های فلزی اعمال نمود و قابلیت حفاظت سازه را در برابر حریق تا 4 ساعت دارند. با استفاده از این مواد در ضخامت 5-2 سانتی متر دیگر نیازی به خاک گچ و گچ سفید کاری نمی باشد و همچنین رنگبری کمتری دارند.

 

2-رنگ هاي منبسط شونده

 

این پوشش ها معمولاً دارای چهار نوع ترکیب می باشند. یک ترکیب پلی هیدریک به منظور تولید کربن، یک عامل آب زدایی، عامل اسفنجی کننده یا تولید گاز و یک رزین که چسباننده رنگ می باشد. این پوشش ها با ضخامت حداکثر 6 میلی متر اجرا می شوند و سازه را تا 2 ساعت در برابر حریق حفاظت می نمایند. این مواد هنگامیکه در معرض حرارت قرار می گیرند به علت وقوع یک سری واکنش های شیمیایی، گازهای خنک کننده ای آزاد نموده و با حرارت مقابله می نمایند و در ضمن یک لایه عایق زغالی تولید می کنند که این ضخامت تا 20 برابر مقدار اولیه رنگ می رسد. از این پوشش ها به منظور حفاظت از سازه های فلزی و سطوح داخلی ساختمان استفاده می شود.

 

3- بردهاي ضد حريق

 

این بردها به صورت پانل هایی می باشند که دارای انواع مختلفی همانند ورمیکولیت، گچ، پشم سنگ، منیزیم، اکسید منیزیم، فیبرهای سیمانی فشرده و... می باشند. این پانل ها در ضخامت 45-4 میلی متر استفاده می شوند و قابلیت حفاظت سازه های فلزی، داکت ها، سقف ها، کف ها و دیوارها را در برابر حریق تا 4 ساعت دارند.

 

 

منبع:شركت بهران انرژي