یک فنجان قهوه تلخ

[spow 44197]

دم‌کردن چاي خوش‌طعم و عطر و حاضر کردن قهوه دلچسب رموزي دارد. چند نکته کليدي درباره دم کردن چاي و قهوه، و معرفي کوتاه چند جور چاي و قهـوه:

 

مدت دم کشيدن

مدت دم کشيدن چاي مرغوب سه تا چهار دقيقه است ولي بعضي از انواع چاي بعد از پنج يا شش دقيقه دم مي‌کشند. در هر دو صورت بهتر است چاي مصرفي خود را بشناسيد و زمان دم کشيدن آن را نيز بدانيد. دقت کنيد که چاي جوشيده طعم و عطر خود را از دست مي‌دهد و تلخ و تيره مي‌شود.

 

چه کنيم که چاي دم بکشد اما نجوشد؟

اگر براي حاضر کردن چاي و آب جوش از کتري استفاده مي‌کنيد آب کتري را تا نصفه پر کنيد و بگذاريد خوب جوش بيايد. با اين مقدار آب، چاي را دم کنيد. سپس کتري را پر کنيد تا در حين دم کشيدن چاي، آب هم جوش بيايد. در اين صورت چاي شما مدت طولاني گرم مي‌ماند ولي نمي‌جوشد.

 

فقط با آب سرد

هرگز در کتري، سماور و چاي‌ساز آب داغ نريزيد. چون ذرات معلق روي آب باقي مي‌ماند و در ليوان‌ها آب داغ و زلال نخواهيد داشت. همچنين پس از به جوش آمدن آب در چاي‌سازها، کمي صبر کنيد تا ذرات معلق ته‌نشين شود.

 

روش شستن چاي

اگر از چاي غير بسته‌بندي شده و باز استفاده مي‌کنيد وقتي برگ‌هاي چاي را داخل قوري ريختيد کمي آب‌جوش در قوري ريخته و خالي کنيد تا خاک آن گرفته شود.

 

چاي طبيعي اما طعم‌دار

طعم‌دهنده‌هاي سنتي چاي معمولا ليموترش و نبات است. گاه با افزودن يک قاشق چاي‌خوري دارچين مي‌توانيد چاي دارچين سنتي تهيه کنيد. دارچين خواص تسکين‌ درد و کاهش اضطراب دارد. چند پر نعنا خشک هم طعم طبيعي نعنا به چاي مي‌دهد. افزودن چند دانه هل يا مقدار بسيار کم زعفران، عطر چاي را عوض مي‌کند ولي در اين کار زياده روي نکنيد چرا که طعم چاي را برمي‌گرداند. چاي زعفران نيز تسکين دهنده اضطراب و ‌آرامش‌بخش است. برخي افراد به دليل همين خواص زعفران، زعفران خالص را دم مي‌کنند و با نبات مي‌خورند.

 

چاي‌ خوب، چاي سنتي

اگر مي‌خواهيد از چاي دم کشيده و خوش‌طعم لذت ببريد، دستگاه چاي‌ساز و کتري برقي را فراموش کنيد؛ چون آب جوش اين دستگاه‌ها زود خنک مي‌شود؛ چاي نيز با حرارت آب، دم نمي‌کشد و طعم اصلي‌اش را بروز نمي‌دهد- حتي اگر از بهترين چاي استفاده کنيد.

 

چاي سبز دم کشيدن نمي‌خواهد

چاي سبز که نوعي چاي چيني است معمولا احتياج به دم کردن ندارد. پس از اينکه ليوان را از آب داغ، پر کرديد چند برگ چاي سبز را توي آن بريزيد و نعلبکي را برعکس روي ليوان قرار دهيد. بعد از يک دقيقه، چاي آماده مي‌شود و مي‌توانيد نوش جان کنيد. توجه داشته باشيد هر چه مقدار برگ‌هاي داخل ليوان بيشتر باشد طعم تلخ آن هم بيشتر مي‌شود. اگر طعم تلخ چاي سبز را دوست نداريد کمي آب ليموترش به آن اضافه کنيد يا از معطرکننده‌هايي مانند ياس خشک شده و هل استفاده کنيد.

چاي سبز که براي کاهش کلسترول و ايجاد آرامش موثر است، تفاله‌اش هم به عنوان ماسک صورت که حاوي منبع بتاکاروتن است استفاده مي‌شود؛ براي اين کار، تفاله آب‌دار چاي سبز را پنج دقيقه با پنبه روي پوست ماساژ دهيد.

 

چاي قرمز

چاي ترش مانند چاي معمولي دم مي‌شود و رنگي قرمز دارد. اين چاي بيشتر مصارف درماني دارد و براي کاهش فشارخون استفاده مي‌شود. اگر ديابت نداريد مي‌توانيد اين چاي را با نبات يا شکر ميل کنيد.

 

چاي يخ

چاي‌هاي کيسه‌اي طعم‌دار مانند طعم انواع ميوه‌ها علاوه بر آنکه به تنوع و تغيير ذائقه کمک مي‌کند براي تهيه «آيس‌تي» خانگي يا چاي يخ تابستاني استفاده مي‌شود. براي تهيه آن، کمي آب داغ را روي چاي طعم‌دار بريزيد و پنج دقيقه بعد آب سرد و يخ را همراه با کمي آب ليموترش و شکر اضافه کنيد.

 

کيسه چاي بر چشم

چاي‌هاي کيسه‌اي معمولا براي بيش از يک ليوان کفايت مي‌کنند ولي براي استفاده مجدد، بايد آن را در ظرف دردار بگذاريد. همچنين مي‌توانيد پس از استفاده از چاي کيسه‌اي، آن را کمي در يخچال سرد کنيد و براي کمپرس چشم‌هايي که دچار خستگي‌اند استفاده کنيد.

 

قهوه، نسکافه، فوري، فوري

قهوه‌ها يا فوري هستند يا بايد آماده شوند. قهوه فوري يا نسکافه و کافي‌ميکس‌ها براي يک فنجان بزرگ‌ آب‌جوش بسته‌بندي شده‌اند. بايد نيمي از فنجان را با شير داغ و نيمي آب داغ و شکر پر کنيم، بعد توي آن يک قاشق مرباخوري نسکافه بريزيم.

 

 

قهوه ترک و ديدن حباب‌ها

قهوه ترک را در ايران معمولا دم مي‌کنيم. براي دم کردن، به تعداد افراد، قاشق چاي‌خوري قهوه و شکر را مخلوط کنيد و سپس به تعداد افراد، فنجان قهوه‌خوري آب اضافه کنيد. بعد بگذاريد روي حرارت بسيار کم‌جوش بيايد. به محض ظاهر شدن حباب و کف، فورا شعله را خاموش کنيد و قهوه را در فنجان بريزيد.

از ياد نبريد که مقدار کافئين قهوه ترک و قهوه‌‌هاي غليظ ديگر مانند قهوه فرانسه و اسپرسو از قهوه فوري بيشتر است. بنابراين فنجان کوچک انتخاب کنيد چرا که ممکن است شما يا مهمان‌تان دچار بي‌خوابي شويد.

قهوه ترک به نام‌هایی چون قهوه یونانی و ارمنستانی هم شناخته می‌شود و نوشیدن آن در مناطق خاورمیانه، شمال آْفریقا، ارمنستان، سومالی و کشورهای حوزه بالکان رایج است.

می‌گویند روش تهیه این قهوه در دمشق ابداع شد و در زمان امپراتوری عثمانی گسترش یافت. فرهنگ خوردن قهوه در کشورهای حوزه بالکان بسیار رایج است؛ به ویژه خوردن قهوه‌هایی که با روش‌های ویژه تولید می‌شوند.

این روزها قهوه ترک هنوز هم به عنوان یک نوشیدنی سنتی در کشورهایی چون یونان، مصر و رستوران‌های ترکی در سراسر جهان رواج دارد.

در شبه جزیره عربستان هم سنتی خاص برای قهوه وجود دارد. نخستین بار درخت قهوه در ۱۱۰۰ پس از میلاد به این منطقه آورده شد و پس از آن نوشیدن آن در میان اعراب گسترش یافت.

در سال ۱۴۷۵ نخستین قهوه‌خانه در پایتخت امپراتوری بیزانس راه‌اندازی شد که در آن قهوه ترک سرو می‌شد. بر اساس روایات، صاحب این قهوه‌خانه اهل یونان بود. پس از آن یک قهوه‌خانه در استانبول احداث شد.

حدود سال ۱۶۰۰ میلادی بود که قهوه به اروپای مرکزی راه یافت و در سال ۱۶۰۷ در بندر ونیز به دنیای جدید معرفی شد. چندی نگذشت که قهوه به محبوب‌ترین نوشیدنی دنیا تبدیل شد که تا امروز هم این روند ادامه دارد.

امروزه در هر سال بیش از ۴۰۰ میلیارد فنجان قهوه در جهان مصرف می‌شود و بزرگترین تولیدکننده قهوه در جهان برزیل است.

● قهوه و قهوه ترک

در ترکیه تا سال ۱۹۸۰ به قهوه ترک همان قهوه می‌گفتند. در این سال بود که قهوه‌هایی که به روش‌های اروپایی حاضر می‌شدند وارد این کشور شدند و از آن زمان به بعد واژه "ترک" پس از قهوه برای نشان دادن قهوه سنتی به کار برده شد.

برای درست کردن قهوه ترک به روش سنتی آن، مواد خاصی لازم است. ترک‌ها قهوه را در فنجان‌های دسته‌دار نمی‌نوشیدند. آنها از فنجان‌های کوچک بی‌دسته استفاده می‌کردند و فنجان را در ظرفی مسی با دسته چوبی قرار می‌دادند.

برای قهوه ترک به یک ظرف کوچک قهوه‌جوش، اجاق و یک قاشق چای‌خوری هم نیاز دارید. اجزای تشکیل دهنده قهوه شما هم قهوه، آب سرد و شکر (در صورت علاقه) است.

از قاشق برای اندازه‌گیری قهوه و شکر استفاده می‌کنند. قاشق‌های چایخوری که ترک‌ها از آن استفاده می‌کنند معمولا یک سانتی‌متر طول و نیم سانتی‌متر عرض دارند.

● روش کار: راز یک قهوه خوشمزه در پخت آن بر حرارت ملایم است. می‌گویند قهوه نباید زودتر از پنج دقیقه حاضر شود. برای قهوه ترک، مانند همه انواع دیگر قهوه‌ها باید از پودر دانه‌های قهوه تازه برشته شده استفاده کنید. قهوه‌ای که زیاد برشته شده باشد، ترجیح دارد اما حتی آنهایی که به طور متوسط هم برشته شده‌اند عطر و بوی خوبی می‌دهند.

برای آسیاب کردن دانه‌های قهوه می‌توانید از آسیب‌های قدیمی یا امروزی استفاده کنید. فرقی ندارد؛ مهم این است که در پایان پودر قهوه‌ای یکدست داشته باشید. دانه‌های قهوه ترک باید خیلی خوب آرد شوند و پودر کاملا ریز و یکدستی داشته باشند. پودر قهوه‌ای که برای طبخ قهوه ترک به کار می‌رود، معمولا بهترین نوع پودر قهوه است.

برای گرفتن نتیجه بهتر، باید از آب سرد استفاده کنید. اگر هم می‌خواهید شکر در آن بریزید، از شکرهایی استفاده کنید که به راحتی در آب حل می‌شوند.

میزان آب مورد نیاز را هم می‌توانید با یک فنجان اندازه بگیرید. معمولا ابتدا آب را داخل ظرف قهوه‌جوش می‌ریزند و بعد قهوه و شکر را به آن اضافه می‌کنند.

برای هر فنجان قهوه، یک تا دو قاشق قهوه لازم است. در ترکیه، برای میزان شیرینی قهوه چهار درجه دارند. به قهوه بدون شکر می‌گویند: ساده. قهوه‌ای که یک نصفه قاشق چایخوری شکر داشته باشد «شکرلی» است. قهوه‌ای که یک قاشق شکر دارد: «ارتا شکرلی» و قهوه‌ای با شکر زیاد «چوخ شکرلی».

قهوه را تا زمانی که شکر حل شود،‌ هم بزنید. بعد از این مرحله، قاشق را از قهوه‌جوش بیرون بیاورید و قهوه‌جوش را روی اجاق بگذارید. در مدتی که قهوه روی حرارت قرار دارد اصلا آن را هم نزنید زیرا باعث می‌شود کف قهوه از بین برود. زمانی که قهوه شروع به جوشیدن کرد، ظرف را از روی اجاق بردارید و قهوه را در ظرف بریزید.

قهوه ترکی که درست آماده شده باشد، یک لایه نازک از کف روی خود دارد. چنین کفی تنها زمانی به دست می‌آید که آب استفاده شده سرد باشد و قهوه با حرارت اندک به جوش بیاید.

می‌توانید ۲۰ ثانیه پس از جوش آمدن قهوه صبر کنید سپس قهوه را از روی چراغ بردارید. اما به این ترتیب قهوه یکدست و خوش طعمی دارید که کفی روی آن نیست.

برای اینکه هم قهوه یکدست را داشته باشید و هم کف روی آن را، می‌توانید زمانی که کف تشکیل شد آن را در فنجان بریزید و بگذارید باقی قهوه بیشتر بجوشد.

البته روش‌های دیگری هم برای تهیه قهوه ترک وجود دارد. مثلا در برخی از مدارس آشپزی، می‌گویند ابتدا آب را داغ کنید، بعد شکر را به آن اضافه کنید و بگذارید خوب حل شود. محصول این کار شربتی است که دمای جوش بالاتری نسبت به آب دارد. آنگاه قهوه و هل را به آن اضافه کنید و بگذارید که مخلوط به قل‌قل بیفتد.

وقتی مایع به جوش آمد، پیش از آنکه آن را در فنجان بریزید، یک بار آن را از روی حرارت بردارید و دوباره پس از چند لحظه روی حرارت قرار دهید. (برخی تا سه بار این حرکت را انجام می‌دهند) دوباره بگذارید جوش بیاید. با این کار قهوه خوش عطرتری خواهید داشت.

● آداب نوشیدن

معمولا قهوه ترک را خیلی به آرامی می‌نوشند. در کنار آن یک لیوان آب سرد هم سرو می‌شود. آب را پیش از قهوه می‌نوشند تا دهان تازه باشد و طعم قهوه را بهتر درک کنند. بعضی‌ها هم پیش از خوردن قهوه (به ویژه بعد از غذا) یک لیوان عرق نعنا می‌نوشند.

 

دستگاه مخصوص براي کاپوچينو

براي تهيه قهوه کاپوچينو از دستگاه مخصوص اين قهوه استفاده مي‌شود. اگر اين دستگاه را در خانه داريد، حتما بعد از هر بار استفاده، کاملا بشوييد و خشک کنيد؛ چرا که ذره‌اي از شير و قهوه باقي مانده در دستگاه باعث بوي تند و زننده‌اي در فنجان قهوه بعدي مي‌شود.