جذب اتمي

[mim-shimi 25,686]

جذب اتمي بر روي تابش و جذب اتم هاي خنثي در درجه حرارت پايين تر از طيف تابشي است . نمونه ها بايد به شکل محلول باشد . شعله دستگاه به صورت هوا و استيلن است که توسط لامپ کاتدي بعد از بخار شدن جذب مي شود .

 

 

 

 

 

نوعي روش براي شناسائي عناصر

 

 

اساس جذب اتمي بر روي تابش و جذب اتم هاي خنثي در درجه حرارتي پايين تر از طيف تابشي يعني 2000 درجه سلسيوس مي باشد.براي سنجش در اين روش نمونه ها بايد بصورت محلول باشد. در اولين قدم آزمايش محلول حاوي عنصر بوسيله يك شعله كه با هوا و استلين ميسوزد در 2000 درجه سلسيوس بخار مي شود. در اثر بخار شدن قسمت اعظم عناصر موجود در محلول به حالت خنثي در مي آيد اين درست بر عكس طيف سنج تابشي است كه فقط 5% عناصر بصورت يوني در مي آيد. بعد از بخار شدن ، اتم هاي خنثي شده توسط لامپ كاتدي(لامپ مخصوص براي هر عنصر) جذب مي شود. در اين حالت شدت اشعه تابش اوليه كمتر مي شود. تفاوت شدت دو شعاع برابر با عيار عناصر موجود در محلول است.

AAS شامل 2 نوع تک پرتوی و دو پرتوی می باشد . اجزاء AAS به طور خلاصه شامل منابع تابش آن که برای طیف نورسنج های جذب اتمی معمولاً لامپ های کاتدی توخالی و لوله های تخلیه ای گاز می باشد . تکفامساز ها و صافی ها، آشکارسازها و شناگرها از اجزاء این دستگاه هستند .

 

معايب

لازم به ياداوري است كه در غلظت هاي خيلي پايين بايد توجه خاصي به عناصر آستانه داشت. از اين نظر حساسيت دستگاه جذب اتمي و تداخل عناصر مزاحم نقش مهمي را در محاسبه عيار عناصر به عهده خواهند داشت. علت اساسي تداخل عناصر اصلي مزاحم عبارتند از:

1- تركيب كاني شناسي نمونه ها (جانشيني).

2- نزديك بودن طيف عناصر و ضعيف بودن منوكروماتور براي جدا كردن طيف هاي مناسب.

3- نوع سوخت كه مربوط به نوع گاز است (نيتروژن، استلين، هوا).

براي محاسبه عناصر در اين روش از منحني شاهد استفاده مي شود. بعد از بدست آوردن ميزان جذب براي هر عنصر ( مثلا" Cu ) از روي منحني غلظت عنصر در حجم محلول بدست مي آيد. براي محاسبه عيار عنصر در نمونه بايد نسبت آن را با توجه به وزن نمونه محاسبه نمود.

 

مزايا مهمترين مزيت دستگاه جذب اتمي حساسيت خوب آن براي عناصر مختلف است ( مثلا" 5ppm براي طلا و 1ppm براي جيوه ) ، ساده بودن دستگاه، تعيين عناصر مختلف بوسيله يك محلول و نسبتا" ارزان بودن دستگاه. تنها عيب دستگاه اين است كه داراي توانايي تجزيه يك عنصري مي باشد. همچنين گرچه دستگاه جذب اتمي از تداخل و مزاحمت عناصر مبراست، ولي براي عناصري مانند سرب، نيكل، كبالت، نقره، روي، كادميوم، موليبدن در غلظت هاي خيلي پايين (1ppm) داراي مشكل تداخل عناصر است.