معرفی شهر کلیبر

[Mohammad Aref 120452]

کلیبر یکی از شهرستان های استان آذربایجان شرقی است که در ناحیه ی شمال خاوری این استان واقع شده است.

شهرستان كليبر از جنوب با اهر از شمال با جمهوری آذربايجان از باختر با رود ارس و جمهوری ارمنستان و از خاور با استان اردبيل همسايه است. كليبر در بستر رود كليبر و در سرزمينی صخره ای واقع شده و تنها معبر كوهستانی ميان اهر و بخش های ساحلی رود ارس است

 

كليبر در 47 درجه و 02 دقيقه درازای خاوری و 38 درجه و 52 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1240 متری از سطح دريا واقع شده است..

 

تاریخچه شهر

در روزگاران قديم اهر و كليبر از قصبات پيشكين( مشگين شهر ) بودند.

‌حمدالله مستوفی در ذکر منطقه تومان پيشگين، درباره كليبر چنين می نويسد:

«تومان پيشگين، ‌در اين تومان هفت شهر است. پيشگين، خيار، انار، ارجاق، اهر، تكلفه، كلنبر( كليبر)».

از نظر تاريخی، كليبر به خاطر وجود قلعه بابک كه روزگاری مركز قدرت بابک خرم دين بوده، دارای اهميت فوق العاده ای است.

[Mohammad Aref 120452]

آب و هوا

اين شهرستان از نظر آب و هوا چهار فصل، داراي تابستانهاي معتدل، كوههاي جنگلي پوشيده از درخت و زمستانهاي پربرف است از لحاظ اقليمي به دو منطقه تقسيم مي شود:

الف) منطقه مرتفع جنوب كه بلنديهاي قره داغ را تا 3000 متري شامل مي شود و اكثر مناطق جنگلي و مرتفع در اين قسمت قرار گرفته است.

ب) منطقه شمالي كناره هاي رود ارس با ارتفاع 150 متر از سطح دريا بوده و اكثر اراضي مستعد كشاورزي در اين منطقه قرار گرفته است.

 

آمار بارندگي شهرستان در سال 76 جمعاً 3/341 ميليمتر را نشان مي دهد كه در مقايسه با سال 75 جمعاً 5/48 ميليمتر افزايش بارندگي داشته ولي در مقايسه با سالهاي 74،73،72 به ترتيب 8/51، 4/113، 1/79 ميليمتر كاهش بارندگي داشته است.

 

محصولات کشاورزی

اين شهرستان از نظر كشاورزی و باغ داری وضع خوب و پر رونقی داشته و كشت در آن به صورت آبی و ديمی صورت می گیرد.

فرآورده های كشاورزی در اين شهرستان عبارتند از:

گندم، جو، نباتات علوفه ای، بنشن، تره بار و محصولات عمده باغات عبارتند از:

سيب درختی، توت درختی، سماق، گيلاس، گردو، زغال اخته كه بیش تر جزو صادرات منطقه است.

دام داری و دام پروری كه از مهم ترين رشته فعاليت های اقتصادی كليبر محسوب می شود از دير باز به علت موقعيت خاص منطقه و وجود مراتع سر سبز رونق فراوان داشته است.

پرورش دام بيش تر شامل گاو، گوساله، گاوميش، گوسفند و اسب است كه توسط عشاير و روستایيان صورت می گيرد و دام و فرآورده های دامی جزو صادرات اين شهرستان محسوب می شوند.

پرورش طيور به شيوه های صنعتی و سنتی شامل پرورش مرغ، غاز، بوقلمون و اردک است كه در حد خودكفايی توليد می شود.

[Mohammad Aref 120452]

پارک جنگلي مکيدي

روي هم رفته هر چه از شرق شهرستان کليبر به غرب يا شمال نزديک شويم به انبوهي جنگل افزوده و نواحي استپي جنگل کاسته مس شود . يکي ديگر از جاهاي با صفا و دل انگيز به دليل وجود چشمه سارهاي فراوان و آب و هواي خوش پذيراي گردشگران مي باشد پارک جنگلي و طبيعي مکيدي است . اين تفرجگاه درست در پشت کوهستانهاي جاويدان قرار دارد راهي که بدانجا منتهي مي گردد از راه آسفالته قلعه بابک که بعد از گذر از روستاي شجاع آباد ، هجراندوست ، و آغويه و علي آباد به اين مکان مي رسد . اين مکان با داشتن چمن زار هاي معطر در دل جنگل جاي دنج و آرامي براي آرامش و استراحت عاشقان طبيعت فراهم ساخته است . وجود ميوه هاي گوناگون همچون گردو ، فندق ، تمشک و ذغال اخته و همچنين زمزمه پرندگان طبيعت همران با نسيم محلي چشم و دل هر رهگذر را نوازش مي کند. گسترده اين پارک از قلعه درسي آغاز ميشود و تا جنگلهاي آينالو در کنار ارس ادامه ميابد در ارتفاعات اين تفرجگاه انواع گونه هاي گياهي که مثل اينکه کلکسيوني از گياهان دارويي و صنعتي ميباشد مانند: آويشن – کهليک اوتي – شيرين بيان –بومادران و ... که براي بيماري مختلف مانند سرماخوردگي – سينوزيت و ... مفيد ميباشد باعث شده است که به جاذبه هاي اين پارک افزوده و براي جمع آوري گياهان مردم بيشتر مجذوب و شيفته ي اين پارک گردند.

 

آب گرم کلیبر

تمام آبهاي زيرزميني اعم از آب گرم و سرد روزنه اي از قشر زمين را براي روانه شدن در روي سطح زمين به خود اختصاص داده اند که مخلوطي از مواد معدني و املاح زيرزميني است که براي درمان بيماريهاي روماتيسم – گرفتگی عضله و جلدي بسيار مناسب است. درمان با آب موضوع تازه و جديد نيست و از گذشته ي دور وجود داشته . شهرستان کليبر هم از اين موهبت الهي بي بهره نبوده و تعدادي از آب گرمهاي در اين منطقه وجود دارد. در نزديکي آبش احمد يکي از بخشهاي شهرستان کليبر در ميان کوهسارها آبگرمي به نام متعلق و يئل سويي وجود دارد که درجه حرارت آن در چشمه خودجوش 80 درجه سانتيگراد ميباشد. که آب آن با لوله هايي به حمام زنانه و مردانه که سواي هم هستند منتقل ميشود. در اين حمام ها استخرها و دوشهاي و وانهايي گذاشته اند که هر ساله هزاران توريست را براي گردش و درمان بيماريهاي مختلف به خود جلب ميکند. از ديگر استعدادهاي بالقوه شهرستان وجود آب معدني بالاسه که در روستاي بالاسنگ قرار دارد ميباشد که از لاي سنگهاي قرمز و به رنگ مس ميجوشد که براي انداختن سنگ کليه و سنگ مثانه به کار ميرود

[Mohammad Aref 120452]

قلعه پیغام

اين قلعه در 10 کيلومتري جنوب کليبر در نزديکي روستاي پيغام بر بالاي کوهي که از سه طرف آن پرتگاه است و رود بزرگ کليبر از پاي اين کوه مي گذرد قرار گرفته است . از ساختمانهاي قلعه و ديوار آن آثار کمي باقي مانده است مصالح بکار رفته در برج باروها و سيستم نگهداري آي و آب انبار مشابه قلعه بابک و قلعه آوارسين مي باشد . باستان شناسان تاريخ اين قلعه را به دوران قبل از اسلام و اشکانيان نسبت داده اند . اين قلعه بر تمامي راههاي ورودي و خروجي شهر تسلط داشته و تنها راه قديم و جديد از کنار آن مي گذرد . همانطور که از اسم اين قلعه بر مي آيد وظيفه آن نگهباني در درب ورودي شهر بزرگ و باستاني بر يا کليبر کنوني بوده است .

 

قلعه بابک

لعه جاویدان ، قلعه جمهور یا دژبد معروف به قلعه ی بابك در 3 كیلومتری جنوب غربی كلیبر واقع شده است و 2300 تا 2600 متر از سطح دریا ارتفاع دارد . این قلعه بر فراز كوهستانی به نام جمهور واقع شده و دره هایی به عمق 400 تا 600 متر از هر سو آن را در برگرفته است . برای رسیدن به این قلعه تنها از یك سو و فقط یك راه مال رو وجود دارد. در كاوش های باستان شناسی آثار بسیاری از این قلعه به دست آمده است . از آن جمله می توان از سفالینه های منقوش و لعاب دار مربوط به قرن سوم و سكه های مربوطه به دوره اتابكان آذربایجان و هزار اسپیان ( قرون 6 و 7 هجری ) و تنورهای متعدد پخت نان یاد كرد .

[Mohammad Aref 120452]

مسجد جامع کلیبر

مسجد جامع کليبر در مرکز شهر قرار دارد . طول بنا 50 متر عرض آن 30 متر مي باشد مسجد داراي گنبدي بزرگ است که در گذشته مناره اي به ارتفاع 45 متر و قطر 17 متر داشته که تا سال 1330 شمسي پابرجا بوده . اين مناره به علت بمباران روس ها در شهريور 1320 آسيب ديده و در سال 1330 فرو ريخته است .در وسط اين مسجد درخت داغداغان تنومندي رشد کرده و سر از وسط مسجد بيرون برآورده بود که در سال 1340 شمسي توسط امناء مسجد معدوم شده است .

 

قصر آئينه لو

از ذيگر جاذبه هاي تاريخي و مهم و جذاب شهرستان قصر آئينه لو مي باشد . اين قصر در ته يکي از دره ها در روستاي آئينه لو قرار دارد اين قصر به ثروتمند معروف ارمني دوران قاجاريه (طومانياس) بوده است .از ساختمان با عظمت آن امروزه چيزهاي زيادي باقي نمانده است . بناي نيمه سالم و باقي مانده اين عمارت که در جهت شمال جنوب ساخته شده است در حدود 12*20 متر مي باشد که قسمت جنوبي آن از در اصلي تا جنوب 5/6 متر مي باشد اين ساختمان 3 طبقه يعني (قسمت جنوبي) سه طبقه ولي بقيه ساختمان ها 2 طبقه مي باشد . نامگذاري اين قصر به نام آئينه لوبه خاطر سقف فلزي و درخشندگي بيش از حد آن بوده و چون مردم براي اولين بار شاهد اين چنين سقفي مي شدند آن را آئينه لو ناميدند .