معرفی بنزين

[محمــد 4415]

پترول(Petrol)

نام ماده: پترول(Petrol)

نام تجاری: بنزين(Gasoline)

سایر اسامی: بنزين پيروليز , پيروليز گسولين , پاي گس , مخلوط آروماتيك , آر پي جي (راو پيروليز گسيون) , دي پي جي (دراي پيروليز گسيولين)

 

 

تاریخچه:

بنزين يا Petrol يك مشتق نفتي مايع است كه به عنوان سوخت در موتورهاي احتراق داخلي استفاده مي شود. همچنين اين ماده را به خاطر قابليت رقيق كردن رنگ به عنوان حلال مي شناسند. عمده بنزين را هيدروكربن هاي آليفاتيك كه از تقطير جزء به جزء نفت خام و تركيب با ايزواكتان و هيدروكربن هاي آروماتيك بنزن و تولوئن بدست مي آيند، تشكيل مي دهد. اين سوخت را نخستين بار در آلمان «بنزين» ‌ناميدند. بر خلاف تصور برخي كه فكر ميكنند نام بنزين از نام برتا بنز (Bertha Benz) گرفته شده (كه در سال 1888 براي رانندگي از شهر مانهايم به شهر فورتزهايم از داروخانه بنزين مورد نياز خود را خريداري ميكرد)، اين نام از ماده شيميايي بنزن مي‌آيد.همچنين گزارش‌های ثبت شده حاکی از آن است که در سال 1923 ، "برجیوس" اولین بار از روش هیدروژناسیون برای تولید بنزین استفاده کرد. در آن سال ، 350000 تن سوخت اتومبیل از این راه تهیه شد. در 1944، حدود 20 کارخانه برای تولید 3.5 میلیون‌تن سوخت مایع بکار مشغول بوده که از این مقدار 2.25 میلیون‌تن بنزین بوده است. امروزه از این روش برای تولید انواع بنزین مخصوصا بنزین هواپیما با خاصیت آرام سوزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بسياري از كشورها و زبان‌ها نيز نام آن بنزين يا بسيار شبيه به بنزين است. نام «بنزين» در فارسي نيز از زبان‌هاي ديگر (احتمالا روسي) گرفته شده است. در بيشتر كشورهاي مشترك المنافع، به استثناي كانادا، از عبارت «پترول» (به معني روغن سنگ) استفاده ميكنند. عبارت گازولين عمدتا در آمريكاي شمالي به كار مي‌رود كه معمولا در كاربردهاي محاوره‌اي «گاز» گفته مي‌شود كه بايد بتوان در زمينه كاربرد آن را از سوختهاي گازي از قبيل گاز نفت مايع مورد استفاده در موتورهاي درون‌سوز كاملا متمايز كرد. كلمه «بنزين» در انگليسي بريتانيايي به يك مشتق ديگر نفت كه در چراغ به كار مي‌رود اشاره دارد و به هر حال اين مورد استفاده امروزه رايج نيست. كلمه گازولين (gasoline) در سال 1865 از كلمه گاز گرفته شد. اگرچه هنوز رسما به عنوان علامت تجاري ثبت نشده بود رقباي كارلس عبارت Motor Spirit را به كار مي‌بردند. بنزين موتور، عمدتا" مخلوطي از هيدروكربن هاي سبك مايع (C5 –C10 ) است كه دامنه تقطيري از 38 تا 205 درجه سلسيوس را در بر مي گيرد. در ساخت بنزين موتور، برش هاي مختلف نفتي به اضافه مواد اكسيژنه، به منظور بالابردن كيفيت( از جمله آرام سوزي ) و همچنين شاخص رنگ به كار مي رود. در اين فرآورده از سرب به عنوان بالا برنده عدد اكتان استفاده نمي شود. پيش از اختراع موتورهاي درون‌سوز در نيمه‌هاي قرن نوزدهم، بنزين را در بطري‌هاي كوچك براي كشتن شپش و تخم آن مي‌فروختند. در آن زمان كلمه پترول نام تجاري بنزين بوده و اين روش درمان بعلت خطر شعله ورشدن و خطر ايجاد حساسيت پوستي براي مدت طولاني به كار نرفت. .

 

ویژگی‌های بنزین

ویژگی ضد ضربه یا آرام سوزی را بوسیله عدد اکتان که عبارت است از درصد ایزواکتان در مخلوطی از ایزواکتان و هپتان نرمال تعیین می‌کند. بدین منظور انفجار ناشی از مخلوطی از ایزواکتان و هپتان نرمال را در موتور استاندارد با هیدروکربور مورد نظر مقایسه می‌کنند. اجسامی با توان ضد انفجاری بیش از اکتان ، عددی بالاتر از 10 را اتخاذ می‌کنند. بر حسب معمول عدد اکتان بنزین اتومبیل در حدود 70 درصد و در مورد هواپیما این مقدار به 130 می‌رسد.

خاصیت آرام سوزی با افزودن ترکیبات مختلفی از قبیل ایزواکتان ، ایزوپنتان ، اتیل بنزین و ایزوپروپیل و برای افزایش بیشتر با تترا اتیل سرب تحقق می‌یابد. ترکیب اخیر از نظر اقتصادی مقرون به صرفه بوده و از واکنش بین PbNa و کلروراتیل حاصل می‌شود. با افزودن 4 میلی لیتر از آن به یک کیلوگرم اسانس ، عدد اکتان بنزین از 70 به 89 می‌رسد.

از آنجا که سرب در موتور رسوب کرده و اشکلاتی را ایجار می‌کند، آنرا با مخلوطی از کلرور یا برموراتیلن مخلوط کرده تا پس از احتراق ، سرب به صورت کلرور یا برمور که جسم فراری است درآمده و همراه گازهای حاصل از احتراق از موتور خارج شود.

 

خواص فیزیکی و شیمیایی: تقطير: 10%

تبخير 60C

گوگرد 0.1%

دوره القایی جرم در 100C و 480 دقیقه تعداد اکتان 90 مرکاپتان محتوای 0.0005 ٪ توده قرمز رنگ

 

مجتمع های تولیدکننده بنزين در ايران:

پتروشيمي بندر امام - پتروشيمي امير كبير - پالايشگاه آبادان-پالایشگاه اراک-پالايشگاه امام خميني-پالایشگاه بندرعباس

 

روشهای تولید:

بنزين در پالايشگاه‌هاي نفت توليد مي‌شود. ماده‌اي كه با تقطير از نفت خام جدا مي‌شود بنزين طبيعي نام دارد كه ويژگي‌هاي مورد نياز را براي موتورهاي پيشرفته ندارد اما بخشي از مخلوط را تشكيل خواهد داد. توده بنزين شامل هيدروكربن ‌هاي داراي پنج تا هفت اتم كربن در هر مولكول مي‌باشد. بسياري از اين هيدروكربن‌ها مواد خطرناكي بوده و قوانين مرتبط با آنها توسط OSHA وضع مي‌شوند. MSDS براي بنزين بدون سرب حداقل پانزده ماده شيمياي خطرناك را نشان مي‌دهد كه در مقادير حجمي مختلف بنزين از پنج تا 50 درصد وجود دارد. اين مواد شامل بنزين بالاتر از پنج درصد حجمي، تولوئن بالاتر از50 درصد حجمي، نفتالن بالاتر از يك درصد حجمي 1 و 2و 4- تري متيل بنزن بالاتر از هفت درصد حجمي، MTBE بالاتر از 18 درصد حجمي و حدود ده ماده ديگر مي‌باشد. فرآورده پالايشگاه‌هاي مختلف با هم آميخته و بنزين را با خواص مختلف مي‌سازند بعضي ازفرايندهاي مهم عبارتند از : رفرمات كه در اصلاح كاتاليزوري با عدد اكتان بالا شامل مقدار زيادي ماده آروماتيك و مقدار بسيار كم آلكن ها است. بنزيني كه توسط كاتاليزور شكسته شده كه همچنين گازولين ويا مولكول نفتا ناميده مي‌شود از فرايند تجزيه كاتاليزوري با عدد اكتان مناسب محتواي آلكن اولفين ‌هاي بالا و سطح بالاي ماده آروماتيك تهيه مي‌شود. هيدروركراكت سنگين متوسط و سبك از هيدروكراكر با عدد اكتان متوسط تا پايين و سطح ماده آروماتيك مناسب تهيه مي‌شود. بنزين طبيعي (كه داراي نام‌هاي زيادي است) مستقيما از نفت خام با عدد اكتان پايين ماده آروماتيك پايين (به نفت خام بستگي دارد) مقداري از نفتن‌ها سيكلو آلكان ها و اولفين‌ها ي صفر آلكن ها آلكيلات توليد شده در واحد آلكيلاسيون داراي عدد اكتان بالا بوده و آلكان پارافين خالص است عموما داراي زنجيره‌هاي شاخه دار است. ايزومرات (با نام‌هاي مختلف) كه جهت افزايش عدد اكتان خود از بنزين طبيعي ساخته مي‌شود و مقدار كمي مواد آروماتيك دارد. (عبارات به كار رفته در اينجا هميشه عبارات شيميايي صحيح نيستند. اينها نوعا" از قديم مرسوم بوده اما عبارات معمول مورد استفاده در صنعت نفت هستند.اصطلاحات دقيق اين محصولات بسته به نوع شركت نفت و كشور مورد نظر متفاوت است.) به طور كلي بنزين معمولي عمدتا مخلوطي است از پارافين‌ها، آلكان ها، نفتن ها، سيكلو آلكان ها، آروماتيك ها و اولفين‌ها آلكن ها. بنزين پيروليز نوع ديگري از بنزين است كه از پيروليز (تجزيه حرارتي ) هيدروكربن هاي سنگين نفت خام بدست مي آيد.

 

دياگرام فرآيند (PFD):

 

اطلاعات ایمنی:

بسياري از هيدروكربن‌هاي غير آليفاتيك كه به طور طبيعي در بنزين موجودند (مخصوصا هيدروكربن‌هاي آروماتيك مانند بنزن) مشابه بسياري از افزودني‌ها ، سرطان زا هستند. به اين دليل هرگونه نشت بنزين در مقياس بزرگ ، باعث تهديد سلامت عموم و محيط شود. خطرات اصلي اين نشت‌ها ناشي از وسايل نقليه نيست بلكه از تصادف كاميون‌هاي حامل بنزين مي‌باشد كه طي اين رخداد بنزين از تانكرهاي ذخيره نشت مي‌شود. به دليل وجود اين خطر امروزه بر روي محل نصب اكثر تانكر‌هاي ذخيره (زيرزميني) محاسبات گسترده‌اي انجام مي‌گيرد تا هرگونه نشت مشخص شده و از آن جلوگيري شود. با توجه به اينكه بنزين نسبتا فرار (بدين معني كه زود تبخير مي‌شود) است بايد آنها را در تانكرهايي ذخيره كرد و در صورت حمل و نقل با وسايل نقليه آنها را كاملا مهرو موم نمود. فراريت بالاي بنزين همچنين به اين معناست كه برخلاف سوخت ديزل، در شرايط هوايي سرد به آساني آتش مي‌گيرد يك سيستم تهويه مناسب براي اطمينان از اينكه سطح فشار در داخل و بيرون يكسان است مورد نياز مي‌باشد. بنزين به طور خطرناك با مواد شيميايي معمول و خاصي وارد واكنش مي‌شود. براي مثال بنزين و هيدروكسيد سديم طي يك احتراق خود به خود با هم واكنش مي‌ دهند.

منابع:

دانشنامه رشد

پترونت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام