شکستها پل پیروزى است

[Hossein.B 3,666]

خطبه 100 بخش اول

فَلا تَطْمَعُوا فِی غَیْرِ مُقْبِل، وَ لاَ تَیْأَسُوا مِنْ مُدْبِر، فَإِنَّ الْمُدْبِرَ عَسَى أَنْ تَزِلَّ بِهِ إِحْدَى قَائِمَتَیْهِ، وَ تَثْبُتَ الأُخْرى، فَتَرْجِعَا حَتَّى تَثْبُتَا جَمِیعاً.

بنابراین، به چیزى که نیامده، دل نبندید و نسبت به آنچه گذشته، مأیوس و نگران نباشید! زیرا آن کس که پشت کرده، ممکن است یکى از پاهایش بلغزد و دیگرى برقرار ماند. سپس هر دو با هم، به جاى خود باز گردد و ثابت شود (و پیروزى بیافریند).

هنگام بروز حوادثِ سخت، گروهى ناگهان ازهمه چیز مأیوس مى شوند، یا به فعالیت هاى خام و ناپخته دست مى زنند و این یأس مانع مهمّى از فعّالیت هاى حساب شده آینده آنها خواهد شد; همان فعّالیت هایى که ممکن است شکست را به پیروزى مبدّل سازد و ناکامى را به کامیابى. توجّه عمیق به دو نکته اى که امام(علیه السلام) مى فرماید مى تواند این حالت منفى را برطرف سازد. نخست این که، از کارهاى شتاب زده و دلبستگى به آنچه مقدّمات آن فراهم نشده است بپرهیزند و دیگر این که، از شکست هاى مقطعى و موردى مأیوس نشوند; چرا که مى شود با تجربه هاى شکست، پل پیروزى ساخت.اضافه بر این، گاه الطاف خفیّه الهى شامل حال انسان مى شود و وسایل پیروزى را آماده مى سازد. در حدیثى از امام امیرالمؤمنین(علیه السلام)طبق روایتى که شیخ صدوق در امالى نقل کرده، چنین مى خوانیم که فرمود:

«کُن لِمَا لاَتَرْجُو أَرْجَى مِنْکَ لِمَا تَرْجُو; نسبت به چیزى که امیدوار نیستى از چیزى که امید بدان دارى، امیدوارتر باش (نه نسبت به اوّلى مأیوس باش و نه دلبستگى به دومى داشته باش.)» سپس امام(علیه السلام) با ذکر سه مثال جالب، این مسأله را روشن مى سازد; نخست مى فرماید: «موسى بن عمران براى آوردن مقدارى آتش در بیابان سینا به راه افتاد، ولى خداوند با او سخن گفت و به مقام نبوّت رسید. و ملکه سبا براى دیدار سلیمان آمد، امّا به افتخار اسلام و ایمان با سلیمان مفتخر شد، و ساحرانِ فرعون، به امید تقرّب به او به مبارزه با موسى(علیه السلام)برخاستند، ولى سرانجام به موسى(علیه السلام)ایمان آوردند.»(1)

1. جلد 4 صفحه 368 .