تئوری خطاها

**Amir R. Haddadi** · 12 فروردین، ۱۳۹۰

تئوری خطاها

دکتر یحیی جمور زمستان 1389

پیشگفتار

بشر از ابتدای خلقت تا کنون به دنبال کشف حقایق بوده و هست بخش قابل توجهی از این حقایق جنبه فیزیکی دارند و دارای بعد زمان و مکان هستند زمین به عنوان محل سکونت و زندگی انسان با شکل و اندازه خود یکی از موضوعاتی است که شناخت دقیق تر آن همواره مورد خواست بشر بوده است شناخت ویزگی ها و خصوصیات زمین و محیط پیرامون زندگی بشر مبتنی بر دانستن یکسری کمیت های هندسی و فیزیکی است که مجهول می باشند رشته ی مهندسی نقشه برداری در میان رشته های مختلف مرتبط با علوم زمین از جایگاه ممتازی در دستیابی به این شناخت برخوردار است .اندازه گیری های مختلف در حوزه زمان و مکان یک نقش زیر بنایی در مسائل مهندسی نقشه برداری دارند. البته بدیهی است در سایر رشته های علوم و مهندسی نیز برای دستیابی به اهداف مورد نظرشات قطعا اندازه گیری ها از اهمیت ویزه ای برخوردارند. هر چند امروزه با اتکا بر فناوری های جدید در مهندسی نقشه برداری نظیر سامانه های GNSS یک تحول اساسی در یرعت و دقت تعیین کمیت های مجهول به وجود آمده است لیکن بسته به هدف و دقت مورد نظر همواره یک عدم قطعیت در برآورد کمیت های مجهول وجود دارد. ریشه این عدم قطعیت به وجود خطا در اندازه گیری ها و نیز مدل های مورد استفاده در مسائل مختلف نقشه برداری برمی گردد با توجه به اینکه هیچ گاه امکان دستیابی به اندازه گیری های بدون خطا و مدلسازی کامل و بدون نقص وجود ندارد لذا بررسی رفتار خطاها در اندازه گیری ها و سپس در مدلسازی ها و نتایج حاصل از ان بویژه در مسائل حساس و دقیق امری ضروری است که باید به طور جدی مد نظر قرار گیرد. بر این اساس یکی از مباحث مهم در مسائلی که به نوعی با اندازه گیری سروکار دارند "تئوری خطاها"است که همیشه به عنوان یکی از دروس پایه و مهم در رشته مهندسی نقشه برداری به حساب می آید. نگارنده امیدوار است این جزوه موجب رضایت کلیه خوانندگان محترم بویژه دانشجویان عزیز قرار بگیرد و بدین وسیله توانسته باشد گامی هر چند کوچک در جهت توسعه و اعتلای مهندسی نقشه برداری به علاقمندان و دانش پژوهان و جامعه دانشگاهی رشته مهندسی نقشه برداری برداشته باشد.

فصل یک:

اندازه گیری و خطا

(