معرفی شهر اهر

[Mohammad Aref 120,438]

شهر اهر در مرکز منطقهٔ سرسبز و خوش آب و هوای ارسباران و در فضایی به وسعت ۱۵ کیلومتر مربع گسترده شده‌است و به همین دلیل، از آب و هوایی خوش بهره‌مند گشته‌است. ارتفاع این شهر از سطح دریا، ۱۳۴۱ متر می‌باشد. شهر اهر در ۸۹ کیلومتری شمال شرقی تبریز و ۷۶۵ کیلومتری شمال غربی تهران واقع شده‌است.

 

تاریخچه شهر

سرزمین وسیع ارسباران به مرکزیت اهر یکی از زیباترین مناطق کشور پهناور ایران محسوب میشود این منطقه که شامل شهرستانهای اهر و کلیبر میباشد به علت قدمت تاریخی و تمدن کهنش و پوشش زیبای گیاهی "جنگلهای معروف ارسباران"هنوز هم مورد لطف هیچ دولتمردی قرار نگرفته . نه تنها در حال حاضر بلکه از زمانهای قدیم این بی توجهی وجود داشته چنانکه در زمان صفویه بدلیل توجه پادشاهان صفوی به شهر های اردبیل و تبریز این شهر را از غافله رونق و پیشرفت عقب انداختند.وجه تسمیه اهر: مورخان در مورد علت نامگذاری این شهر به اهر به موارد گوناگونی اشاره کرده اند از جمله اینکه نام این شهر در قدیم میمند بوده چنانچه نویسنده کتاب حدود العالم در سال 375 ه.ق از اهر بنام میمند نام برده و این منطقه را منطقه ای بسیار آباد توصیف کرده استبعضی دیگر از مورخان در مورد نام اهر اینگونه بیان کرده اند که اهر از کلمه ا ه ر "بفتح الف و سکون ه" که در زبان عربی معنی درخت ون را میدهد.گرفته شده است. چرا که در این منطقه خوش آب و هوا بعلت وفور درختان ون به این نام نامیده شده است .که بعدها اهر نام میگیرد.چنانکه در قرون اولیه اسلامی از آن بنام اهریج یاد شده استعده ای دیگر از مورخان نیز نام این شهر را ریشه در عقاید مذهبی آنان دانسته چنانکه کلمه اهر را از کلمه هر و هور که بمعنای خورشید میباشد و نشان دهنده مذهب مهر و هور پرستی این منطقه دارد . همچنانکه اسامی مناطق وابسته به این شهر تایید کننده این موضوع میباشد مناطق زیر موید مهر پرستی این مناطق در دوران قدیم میباشدبخش هوراند: همان اهورا وند است به معنای مکان خورشیدبخش خروانق : به معنای نگهبان خورشید میباشد

[Mohammad Aref 120,438]

میزان جمعیت

طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، جمعیت این شهر بالغ بر ۸۵٬۷۸۲ نفر بوده‌است که از این تعداد ۴۲٬۷۹۶ نفر مرد و ۴۲٬۹۸۶ نفر زن بوده‌اند. همچنین تعداد خانوارهای این شهر، ۲۰٬۸۴۴ خانوار بوده‌است.

 

زبان و گویش

ساکنان شهر اهر، همانند اهالی سایر شهرها و روستاهای استان آذربایجان شرقی، به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.زبان گفتاری اهالی در منطقه آذربایجان و زنجان ایران, سایر مناطق آذربایجانی‌نشین ایران و زبان رسمی جمهوری آذربایجان است. ترکی آذربایجانی به عنوان زبان گفتاری همچنین در نواحی شرقی ترکیه و جنوب گرجستان و داغستان رایج است.

[Mohammad Aref 120,438]

مسجد ابواسحق

مسجد ابواسحق از مساجد قدیمی شهر اهر می‌باشد. تاریخ بنای مسجد ابواسحق بدرستی مشخص نمی‌باشد و احتمالا در قرن هفتم بازسازی شده است . آخرین بار حدود یک قرن پیش ستونهای داخلی مسجد بنحوی تعویض گردیده که سقف قدیمی آن باقیمانده است.[نیازمند منبع] این مکان با توجه به واقع شدن در مرکز شهر و با توجه به قدمت تاریخی آن از مهمترین مراکز مذهبی شهر اهر به شمار رفته و تمامی اوقات روز پذیرای زائران می‌باشد.

 

مسجد شیخ عماد

مسجد شیخ عماد از اماکن تاریخی شهر اهر می‌باشد. بنای اولیه مسجد در سال ۱۲۷۷ ه.ق. ساخته شده و در دوره‌های بعدی تغییر و گسترش یافته‌است.این بنا بنایی با شبستان ستوندار به ابعاد ۱۷٫۵ و عرض ۹٫۹ است که سقف آن بر روی ۱۵ ستون چوبی با سرستونهای کنده کاری شده قرار دارد .

 

خانه قاسم خان اهری

دکتر قاسم اهری از رجال سیاسی دوره رضاخان بوده است. این خانه در دوره های گذشته شاهد حضور رضاخان، محمد رضا پهلوی و دکتر اقبال نخست وزیر دولت وقت بوده است.بنا در محله دکتر اهری واقع شده که این محله جزء هسته اصلی بافت قدیمی اهر نبوده ولی قسمتی از آن در خارج از دیوار قلعه قرار گرفته لیکن از آنجائیکه کل محله دارای خصوصیات بافت قدیمی است و نیز به این علت که آغاز توسعه از داخل دیوار قلعه بوده است در طبقه بندی محلات قدیمی قرار گرفته است. خانه در طبقه همکف شامل یک طنبی چلیپا شکل و دو راهرو در دو طرف طنبی و چهار اتاق جانبی در دو طرف راهروها می باشد. دو ردیف راه پله در انتهای راهروهای جنب طنبی طبقه همکف را به طبقه اول وصل می کند و در پشت دو اتاق که به راهروهای جانبی راه دارد تعبیه شده است. طبقه اول بنا تنها شامل راهروهای جانبی، اتاق پشت طنبی و یک اتاق در ضلع شرقی بنا می باشد. ارتفاع طنبی رفیع بوده و سقف بنا با شیروانی پوشیده شده است. بنا دارای پلانی مستطیل شکل در ابعاد 13 × 30 متر بوده و در دو طبقه ساخته شده است .

 

بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری

بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری در شهر اهر در استان آذربایجان شرقی، محل خانقاه و مقبره شیخ شهاب‌الدین اهری می‌باشد. این مجموعه شامل ساختمان‌های خود خانقاه، مسجد، ایوانی بلند، مناره‌ها، و تعدادی غرفه است. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادب و عرفان تبدیل شده است که تنها موزهٔ عرفان در ایران است. این بقعه در دوره صفویه به احتمال زیاد در روزگار شاه عباس اول بر مزار شیخ شهاب‌الدین اهری، در شهر اهر ساخته شده است اما آثاری از دوره‌های قبل (دوره ایلخانی) در آن وجود دارد. مسجد شیخ شهاب‌الدین اهری در ضلع شرقی صحن این بقعه ساخته شده است و دارای گچبری‌ها و تزئینات نقاشی است. دور تا دور دیوار مسجد دستخط‌هایی وجود دارد که بین آنها دستنوشته‌هایی را از شیخ بهایی، شاه عباس سوم و ابوالقاسم نباتی تشخیص داده‌اند.