رفتن به مطلب

مناسب‌سازی فضاهاي شهري براي معلولان


ارسال های توصیه شده

مسائل و مشكلات معلولان و افراد توان‌ياب درامور حمل و نقل و فضاي شهري، در كارگاه آموزشي مناسب‌سازي فضاهاي شهري در سازمان حمل و نقل و ترافيك مشهد بررسي شد. در اين كارگاه زهرا اسلامي، دبير كميته مناسب‌سازي سازمان بهزيستي خراسان رضوي با اشاره به حجم زياد افراد توان‌ياب در جامعه وضرورت اتخاذ تصميمات جدي براي ارائه تسهيلات به افراد توان ياب و قرار گرفتن آن در دستور كار سازمان‌هاي درگير با مسائل معلولان افزود: سازمان‌هاي دولتي و عمومي، شهرداري‌ها، مردم و بخش غيردولتي نيز بايد توجه و تلاش بيشتري در جهت بهبود كارايي و ايجاد شهري بدون معارض و موانع براي توان‌يابان داشته باشند و رسيدن به اين هدف، تلاش همگاني را طلب مي‌كند.

مسئول واحد نظارت سازمان ترافيك هم توجه به مسئله فرهنگ‌سازي را از جمله مهمترين اقدامات در جهت كاهش و بهبود مسائل و مشكلات مربوط به توان يابان در جامعه دانست و افزود: آموزش و فرهنگسازي نيازمند كمك همه ارگان‌ها و سازمان‌هاي دخيل است و بايد توجه بيشتري به اين مهم شود. نقوي از در نظر گرفتن تمهيدات و تسهيلات براي معلولان در ايستگاه‌هاي قطار شهري و خطوط brt در مشهد خبر داد.

حميد حسيني، كارشناس رشته شهرسازي در سازمان بهزيستي نيز در اين جلسه دستيابي به روش‌هايي براي حضور و مشاركت اجتماعي توان‌يابان در اجتماع را از مهمترين سياست‌هاي سازمان‌هاي متولي اقشار آسيب‌پذير دانست.

وي با اشاره به ضرورت و اهميت پرداختن به معلولان از ديدگاه قانوني افزود: طبق آيين‌نامه اجرايي ماده 2 قانون جامع حمايت از حقوق معلولان، تمامي شركت‌ها و سازمان‌هاي حمل و نقل عمومي درون شهري و برون شهري موظفند طي يك برنامه 5 ساله، نسبت به مناسب‌سازي اماكن عمومي خود و وسايل حمل و نقل عمومي مربوط، براساس ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري براي معلولان اقدام كنند.

وي همچنين از وظايف دولت‌ها براي فراهم آوردن حقوق مشابه ديگر شهروندان براي افراد داراي ناتواني و معلوليت را، توجه به معابر و پياده‌روها، مبلمان و تجهيزات خيابان‌ها، پاركينگ‌هاي كنار خيابان، راهروها، پله، سطوح شيب‌دار، بالابرها و حمل و نقل زميني شامل اتوبوس، تاكسي، مترو، حمل و نقل هوايي و ريلي مناسب با شرايط جسمي معلولان و از موضوعات قابل توجه براي مناسب‌سازي و دسترسي آسان در طراحي‌هاي محيط شهري و معماري شهري دانست.

 

منبع: همشهری آنلاین

  • Like 5
لینک به دیدگاه
  • 1 ماه بعد...

افرادي در جامعه زندگي مي‌كنند كه به خاطرناتواني جسمي قادر به رفت و آمد آسان نيستند. اين افراد يا همان معلولان، در گذشته محكوم به خانه‌نشيني، گوشه‌نشيني و انزوا بودند، اما اكنون رفت و آمد براي آنها با پيشرفت علم و به همت مسئولان شهري آسان تر شده و با مشكلات بسيار كمتري نسبت به قبل مواجهند.

همسطح‌سازي معابر و نصب پل‌هاي مخصوص روي جوي ها از اقدامات مهمي بوده كه در چند سال اخير براي تردد آسان معلولان در سطح شهر انجام شده و باعث رضايت و خشنودي اين گروه از افراد شده است. سراغ «پژمان‌ الله‌وردي‌زاده» معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري منطقه رفتيم تا اطلاعات بيشتري از اقدامات مسئولان شهري براي رفع مشكلات معلولان درباره تردد آنها در معابركسب كنيم كه ماحصل گفت وگوي ما را در ادامه مي‌خوانيد.

 

اقدامات شما براي معلولان منطقه چيست؟

جانبازان و معلولان از اقشار شريف جامعه‌اند و وظيفه هر نهاد و سازماني است تا زمينه آسايش و راحتي آنها را فراهم كند. ما هم در شهرداري منطقه و معاونت حمل و نقل و ترافيك وظيفه خود مي‌دانيم تا معابر را براي رفت و آمد آسان و انجام فعاليت‌هاي اجتماعي اين افراد مناسب‌سازي كنيم.

بيش از 4 سال از اجراي طرح همسطح‌سازي معابر منطقه مي‌گذرد و خوشبختانه اين طرح در سال جاري با موفقيت به پايان رسيده است. با اجراي اين طرح، همه معابر اصلي منطقه شامل 36 تقاطع و معبر همسطح‌سازي شدند. اين طرح از جمله برنامه‌هاي شهرداري تهران است كه دستورالعمل اجرايي آن از طريق بخشنامه به مناطق بيست‌ودوگانه تهران ارسال شده و هم زمان در حال اجراست.

 

هدف از اجراي اين طرح چيست؟

هدف كلي، حل مشكلات عبور و مرور مردم بويژه شهروندان داراي ناتواني جسمي است. معلولان براي عبور و مرور در شهر با مشكلات زيادي روبرو هستند. اين طرح تا حد زيادي مي‌تواند به آنها كمك كند. البته، مناسب‌سازي معابر و وسايل نقليه عمومي براي معلولان نيازمند همفكر ي و همكاري جامعه معلولان هم دارد.

 

به غير از طرح مناسب‌سازي معابر، اقدامات ديگري هم براي معلولان انجام مي‌دهيد؟

بله، طرح اختصاص پاركينگ خودروهاي معلولان و جانبازان هم از ديگر طرح‌هايي است كه امسال به اجرا درآمد. براساس اين بخشنامه، نقاطي از منطقه خط‌كشي شده و مكان‌هايي براي پارك خودروهاي معلولان و جانبازان مشخص كرديم كه خوشبختانه با هزينه كمي به اجرا درآمد.

 

ضمانت اجراي اين طرح چيست؟

خودروهايي كه ويژه معلولان نبوده و در اين مكان‌ها توقف كنند، توسط مأموران راهنمايي و رانندگي جريمه مي‌شوند.

 

خودروهاي معلولان چگونه شناسايي مي‌شوند؟

در شهر بر روي خودروهاي معلولان برچسب ويژه نصب شده است.

 

بطوركلي، همسطح‌سازي معابر چه ويژگي‌هايي براي معلولان دارند؟

در اجراي طرح همسطح‌سازي معابر از موزاييك‌ها ي برجسته و مخروطي شكل استفاده كرده‌ايم. به گونه‌اي كه افراد نا بينا با تغيير شكل موزاييك‌ها متوجه تغيير مسيرها مي‌شوند. برجستگي سنگفرش‌هاي 20 ×20 هم باعث مي‌شود تا عصاي نابينايان در شيارهاي خاص قرار گيرند و رفت و آمد آسان را براي اين افراد ميسر كنند.

اين طرح از طرف سازمان مهندسي شهر تهران، كارشناسي شده و تمام زواياي آن مورد بررسي قرار گرفته است. استفاده از موزاييك و سنگفرش‌هاي برجسته و مخروطي شكل براي نابينايان و طرح همسطح‌سازي و ساخت پل فلزي براي معلولان داراي ويلچر طراحي شده كه ضمن تأمين سلامتي معلولان در حين حركت باعث رفاه حال شهروندان هم شده است.

 

در اجراي اين طرح با چه مشكلاتي رو برو بوده‌ايد؟

مشكلي كه در اين منطقه وجود دارد، فرسوده و قديمي بودن معابر است. همين عامل باعث مي‌شد تا زمان بيشتري براي هم اندازه كردن و همسطح‌سازي آنها صرف كنيم، اما اين پروژه با توجه به اجراي طرح ناحيه‌محوري و با مساعدت نواحي پايان يافت و اين روزها شاهد تردد آسان معلولان و شهروندان در معابر هستيم. در اين طرح، معاونت فني و عمران شهرداري منطقه هم فعاليت بسيار مناسبي داشت زيرا طرح همسطح‌سازي و مناسب‌سازي معابر اقدام مشترك ما و اين حوزه در منطقه بود.

 

پل‌هاي فلزي نصب شده روي نهرها چه كارآيي و ويژگي‌هايي دارند؟

پل‌هاي فلزي براي افراد معلول طراحي شده و سطح فلزي دارند. در2 طرف اين پل ها، لوله‌هاي فلزي نصب شده تا افراد با استفاده ازآنها براحتي از پياده‌رو وارد خيابان و از خيابان وارد پياده‌رو شوند. بيشتر اين پل‌ها در امتداد خط كشي‌هاي عابر پياده نصب شده‌اند تا اين كار بدون هيچ مشكلي انجام شود. در آينده‌اي نزديك هم طرح‌هاي جالب‌تري براي تسهيل در عبور و مرور معلولان به اجرا در خواهد آمد.

 

آيا به درخواست معلولان براي ساخت پل توجه مي‌كنيد؟

گاهي افراد معلول يا خانواده آنها به ما مراجعه كرده و درخواست نصب پل و همسطح‌سازي معابر را مي‌دهند. درخواست اين افراد با دقت پيگيري مي‌شود تا اگر نيازي به نصب پل يا همسطح‌سازي معابر وجود داشته باشد، وارد عمل شويم.

درخواست معلولان هم پس از كارشناسي و شناسايي محل‌هاي مشخص شده از سوي معلولان به معاونت فني و عمران شهرداري منطقه انعكاس مي‌يابد تا مشكلات موجود رفع شوند.برخي افراد هم درخواست نصب پل در نزديكي خانه خود دارند.

براي اطلاع به اين شهروندان هم بايد بگويم، اين طرح در خيابان‌هاي اصلي، چهارراه‌ها و محل‌هاي پرتردد به اجرا درمي‌آيد و اميدوارم اين طرح در آينده‌اي نزديك در تمام معابر اصلي و غيراصلي اجرا شود.

 

درباره فعاليت‌هاي خود هم از مردم نظرسنجي مي‌كنيد؟

تلاش ما شناسايي نقاط ضعف و قدرت اقدامات انجام شده در جلسات شوراياري و نشست‌هاي مشترك با مسئولان مدارس استثنايي منطقه است. در چنين مواقعي اقدام به رفع مشكلات موجود كرده و فعاليت‌هاي خود را با آنان بررسي مي‌كنيم.

 

رفت و آمد با ويلچر سخت است

27 سال سن دارم و به صورت مادرزاد از ناحيه نخاع و ستون فقرات دچار معلوليت شدم. به تنهايي قادر به راه رفتن نيستم و به همين خاطر از صندلي چرخدار استفاده مي‌كنم. به فروش لوازم بهداشتي و آرايشي در يك مغازه مشغولم و مغازه‌ام در يكي از كوچه‌هاي شهرك شكوفه است.

رفت و آمد براي من با چنين وضعيتي در شهرسخت است و متأسفانه، در محل سكونتم با سختي بيشتري در رفت و آمد مواجهم. گاهي براي پيدا كردن يك پل و عبور از آن هم بايد مسافت زيادي طي كنم. مادر و برادرم در انجام كارها به من كمك مي‌كنند. يك دوره كلاس آموزش كامپيوتردر مجتمع رعد كه ويژه معلولان است، گذرانده‌ام و هميشه با سختي مسير خانه تا محل آموزشگاه را طي مي‌كردم.

البته، اميدوارم اين مشكلات حل شود. خوشبختانه، شهرداري منطقه اقدام به همسطح‌سازي معابر كرده و مسير ويژه‌اي براي معلولان درست كرده است. خيلي خوشحالم كه مسئولان به فكر ما هستند. دوست دارم از همين رسانه محلي به تمام كساني كه مثل من مشكل جسماني دارند، پيامي بدهم.

ما معلولان نبايد خودمان را دست كم بگيريم. اگر گوشه‌نشيني و كناره‌گيري از مردم را انتخاب كنيم، اول از همه به خودمان خيانت كرديم زيرا ممكن است هر كدام از ما معلولان استعدادهايي داشته ‌باشيم كه فقط با حضور در جامعه به آن پي خواهيم برد. البته، نا گفته نماند كه برخي مسئولان به معلولان كم لطفي مي‌كنند و به نيازهاي اجتماعي و حتي اقتصادي آنها بي‌تفاوتند.

امري كه باعث انزواطلبي معلولان شده و از انجام كارهاي مختلف بازمانده‌اند. از همه افراد به ويژه خانواده‌ام كه كمك زيادي به من كرده‌اند، تشكر مي‌كنم و اميدوارم محبت‌هاي آنها را جبران كنم.

 

كامران ¨علي اصغر© ايمني، ساكن محله عبدل آباد

مسئولان حمايت نكردند

16 سال دارم و ديد چشمانم بسيار كم و از ناحيه دو پا معلول هستم. با آنكه حركت دست و پا و چشم‌هايم هماهنگي درستي با هم ندارند، اما توانستم آنها رابه كنترل خود در آورم. معلوليت براي من محروميت نيست و مرا گوشه‌نشين نكرده است. چند سال پيش در رشته دو ميداني معلولان مدارس شركت كردم و توانستم به مسابقات پاراالمپيك سال 83 راه پيدا كنم.

دوست دارم مثل خواهر و برادرانم به دانشگاه بروم و درس بخوانم. آرزو دارم جراح مغز و اعصاب شوم. البته، مي‌دانم كه براي رسيدن به اين آرزو بايد با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم كنم. من با بيشترافراد جامعه فرق دارم و به خوبي نمي‌توانم درس بخوانم. نه اينكه كشش ذهني نداشته باشم، بلكه به خاطر مشكل بينايي، توانايي خواندن كتاب‌هاي درسي‌ام را ندارم.

مطالب راهميشه خواهر و برادرانم براي من مي‌خوانند يا با خط بسيار درشت مي‌نويسند تا ياد بگيرم. اين كار در كنار مشكلاتي كه براي من دارد، باعث ايجاد زحمت براي خانواده‌ام شده كه جا دارد در همين جا ازآنها به خاطر زحماتي كه براي من مي‌كشند، تشكركنم. مدرسه‌ام در محله خزانه است و هر روز با سرويس مدرسه در كلاس‌هاي درس حاضرمي شوم.

فاصله خانه تا مدرسه‌ام زياد است، اما چاره‌اي ندارم و بايد براي رسيدن به آرزوهايم، تلاش كنم. دوست دارم مسئولان، معلولان را بيشتر درك كنند. ما هم مثل انسان‌هاي ديگر نياز به ورزش، مطالعه، تفريح و سرگرمي داريم. اما براي ما در محله نعمت‌آباد هيچ امكاني فراهم نشده است.

خيلي دوست دارم ورزش را ادامه دهم، اما امكاناتي وجود ندارد. متأسفانه، درمنطقه ماحتي يك مجموعه ورزشي براي معلولان ساخته نشده و بيشترافراد نمي‌توانند رشته‌هاي ورزشي و دلخواه خود را ادامه دهند. خيلي دوست دارم يك تيم از بچه‌هاي معلول و ورزشكارمنطقه تشكيل شود تا تمرينات حرفه‌اي خود را ادامه دهم.

 

حميد سعيدي، ساكن محله نعمت‌آباد

نابينايي باعث پيشرفتم شد

از كودكي به دليل عيبي كه در شبكيه چشمم وجود داشت از عينكي با شماره بالا استفاده مي‌كردم. پس از پايان مقطع راهنمايي، مدتي از عينك استفاده نكردم. همين موضوع باعث شد تا چشمانم خونريزي كرده و بعد از آن هم تارهاي اعصاب شبكيه چشمانم پاره شد و نابينا شدم.

با اين وجود، نابينايي باعث نشد تا گوشه‌نشين شوم بلكه پله‌اي براي موفقيت‌هاي من در زندگي شد و توانستم اختراعاتي با همين چشمان بسته به ثبت برسانم. اختراع واشر پلاستيكي در سال 1351، ساخت دلكو، انواع سپر، داشبورد پلاستيكي پيكان در سال 1359، ساخت ورقه‌هاي چوب پنبه از ضايعات در سال 1363، تعدادي از اختراعات ثبت شده من هستند.

مهم‌ترين اختراع من هم توليد ورقه‌هاي نسوز در سال 69 بود. من از كودكي به دنبال كار جديدي بودم و دوست داشتم نوآوري كنم و دست به خلاقيت بزنم. وقتي در دوران نوجواني نابينا شدم، در ابتدا فشار روحي و جسمي سختي به من وارد شد، اما بعدها با اين مسئله كنار آمدم و سعي كردم ضعفم را جايي ديگر جبران كنم.

مدتي در مدرسه نابينايان درس خواندم، اما سطح تدريس در آنجا پايين بود و ترجيح دادم وارد بازار كار شوم. چند بارهم به كشورهاي خارجي سفر كردم و در سفري كه به كشور آلمان داشتم، با لمس پروانه پلاستيكي ماشين‌هاي آنها تصميم گرفتم مشابه آن را در ايران توليد كنم. گله بزرگي كه از مسئولان دارم اين است كه آنها به ابتكارات من توجهي نمي‌كنند كه علت آن نابينايي من است.

وقتي براي دريافت مجوز و حمايت‌هاي مالي به مراكز دولتي مراجعه كردم، نابينايي مرا بدون در نظر گرفتن توانايي‌هايم بهانه كردند و جوابي به خواسته‌ام ندادند. اگر از افرادي مثل من حمايت شود، مي‌توانند محصولاتي توليد كنند كه رقيب محصولات خارجي در عرصه‌هاي بين‌المللي باشد.

 

عبدالحسين شاه پلنگي، ساكن محله خاني آبادنو

مسئول اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي:

مددكاران شهر به مدد معلولان مي‌آيند

اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي معاونت اجتماعي و فرهنگي شهرداري منطقه تنها مركزي است كه براي روز معلولان برنامه‌هاي خاصي به اجرا درمي‌آورد. اين اداره مسئوليت‌هاي مختلفي همچون ساماندهي معتادان و كودكان كار و خيابان و حمايت از زنان سرپرست خانوار دارد.

با وجودي كه اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي وظيفه رسيدگي به مشكلات و درخواست‌هاي معلولان را ندارد، اما شهرداري براي تبديل از يك نهاد خدماتي به اجتماعي اقداماتي براي رفع بسياري معضلات موجود در جامعه انجام مي‌دهد كه فعاليت‌هاي اين اداره هم در اين راستا انجام مي‌شود.

براين اساس،سال گذشته براي نخستين بار در منطقه 500 نفر از افراد كم‌توان ذهني از سوي اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي گردهم آمدند تا مشكلات معلولان بررسي شود. مسئول اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي منطقه درباره اقدامات خود و همكارانش براي معلولان مي‌گويد:

«يكي از گروه‌هاي جامعه معلولان هستند. اين افراد جزو گروه‌هاي آسيب‌ديده به حساب نمي‌آيند، اما افرادي هستند كه بايد حمايت بيشتري از آنها شود. ما هم براي ارائه خدمات بهتر به اين افراد مشغول جمع‌آوري اطلاعات دقيق از تعداد معلولان منطقه هستيم. در روز معلولان هم جشني با حضور هنرمندان و ورزشكاربراي معلولان ذهني برگزار خواهيم كرد تا لحظاتي شاد و مفرح براي آنان ايجاد كنيم

بابك تهراني مي‌افزايد: «به اعتقاد مديران شهري، افراد آسيب‌ديده در بسياري از مواقع به مراكز مربوطه مراجعه نمي‌كنند و مديران هم نمي‌توانند نسبت به اين افراد بي‌تفاوت باشند. به همين دليل نياز است تا خدماتي در محل زندگي به آنها ارائه شود. اداره آسيب‌هاي اجتماعي هم با محور قراردادن اين اصل كه كمك به هر شهروند آسيب‌پذير، حتي اگر خودش به مراكز مراجعه نكند، ضروري است، برنامه‌هايي براي كمك به آنها دارد. در اين راستا، مددكاران شهر هم در منطقه فعال شده‌اند كه فعاليت آنها شناسايي افراد آسيب ديده و در معرض آسيب به مراكز حمايتي است

وي ادامه مي‌دهد: «با وجودي كه مدت زمان زيادي از فعاليت مددكاران شهر در منطقه نمي‌گذرد، اما با انجام طرح‌هاي متعدد در ميان اهالي شناخته شده است. تبليغات و اطلاع‌رساني هم در اين بين نقش مؤثري دارند و در همين زمينه به مدارس مختلف مراجعه كرده و ضمن معرفي فعاليت‌هاي خود، اقدام به شناسايي دانش‌آموزان كم‌بضاعت كرده‌ايم تا از ادامه تحصيل بازنمانده و خدمات مشاوره‌اي به آنها ارائه دهيم.

تلاش ما شناساندن فعاليت‌هاي مددكاران شهر و اداره آسيب‌هاي اجتماعي به شهروندان با استفاده از روش‌هاي مختلف است و اميدواريم اطلاع‌رساني‌هاي ما در آينده‌اي نزديك بيشتر شود و بتوانيم به مدد معلولان بشتابيم

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 3
لینک به دیدگاه

افرادي در جامعه زندگي مي‌كنند كه به خاطرناتواني جسمي قادر به رفت و آمد آسان نيستند. اين افراد يا همان معلولان، در گذشته محكوم به خانه‌نشيني، گوشه‌نشيني و انزوا بودند، اما اكنون رفت و آمد براي آنها با پيشرفت علم و به همت مسئولان شهري آسان تر شده و با مشكلات بسيار كمتري نسبت به قبل مواجهند.

همسطح‌سازي معابر و نصب پل‌هاي مخصوص روي جوي ها از اقدامات مهمي بوده كه در چند سال اخير براي تردد آسان معلولان در سطح شهر انجام شده و باعث رضايت و خشنودي اين گروه از افراد شده است. سراغ «پژمان‌ الله‌وردي‌زاده» معاون حمل و نقل و ترافيك شهرداري منطقه رفتيم تا اطلاعات بيشتري از اقدامات مسئولان شهري براي رفع مشكلات معلولان درباره تردد آنها در معابركسب كنيم كه ماحصل گفت وگوي ما را در ادامه مي‌خوانيد.

 

اقدامات شما براي معلولان منطقه چيست؟

جانبازان و معلولان از اقشار شريف جامعه‌اند و وظيفه هر نهاد و سازماني است تا زمينه آسايش و راحتي آنها را فراهم كند. ما هم در شهرداري منطقه و معاونت حمل و نقل و ترافيك وظيفه خود مي‌دانيم تا معابر را براي رفت و آمد آسان و انجام فعاليت‌هاي اجتماعي اين افراد مناسب‌سازي كنيم.

بيش از 4 سال از اجراي طرح همسطح‌سازي معابر منطقه مي‌گذرد و خوشبختانه اين طرح در سال جاري با موفقيت به پايان رسيده است. با اجراي اين طرح، همه معابر اصلي منطقه شامل 36 تقاطع و معبر همسطح‌سازي شدند. اين طرح از جمله برنامه‌هاي شهرداري تهران است كه دستورالعمل اجرايي آن از طريق بخشنامه به مناطق بيست‌ودوگانه تهران ارسال شده و هم زمان در حال اجراست.

 

هدف از اجراي اين طرح چيست؟

هدف كلي، حل مشكلات عبور و مرور مردم بويژه شهروندان داراي ناتواني جسمي است. معلولان براي عبور و مرور در شهر با مشكلات زيادي روبرو هستند. اين طرح تا حد زيادي مي‌تواند به آنها كمك كند. البته، مناسب‌سازي معابر و وسايل نقليه عمومي براي معلولان نيازمند همفكر ي و همكاري جامعه معلولان هم دارد.

 

به غير از طرح مناسب‌سازي معابر، اقدامات ديگري هم براي معلولان انجام مي‌دهيد؟

بله، طرح اختصاص پاركينگ خودروهاي معلولان و جانبازان هم از ديگر طرح‌هايي است كه امسال به اجرا درآمد. براساس اين بخشنامه، نقاطي از منطقه خط‌كشي شده و مكان‌هايي براي پارك خودروهاي معلولان و جانبازان مشخص كرديم كه خوشبختانه با هزينه كمي به اجرا درآمد.

 

ضمانت اجراي اين طرح چيست؟

خودروهايي كه ويژه معلولان نبوده و در اين مكان‌ها توقف كنند، توسط مأموران راهنمايي و رانندگي جريمه مي‌شوند.

 

خودروهاي معلولان چگونه شناسايي مي‌شوند؟

در شهر بر روي خودروهاي معلولان برچسب ويژه نصب شده است.

 

بطوركلي، همسطح‌سازي معابر چه ويژگي‌هايي براي معلولان دارند؟

در اجراي طرح همسطح‌سازي معابر از موزاييك‌ها ي برجسته و مخروطي شكل استفاده كرده‌ايم. به گونه‌اي كه افراد نا بينا با تغيير شكل موزاييك‌ها متوجه تغيير مسيرها مي‌شوند. برجستگي سنگفرش‌هاي 20 ×20 هم باعث مي‌شود تا عصاي نابينايان در شيارهاي خاص قرار گيرند و رفت و آمد آسان را براي اين افراد ميسر كنند.

اين طرح از طرف سازمان مهندسي شهر تهران، كارشناسي شده و تمام زواياي آن مورد بررسي قرار گرفته است. استفاده از موزاييك و سنگفرش‌هاي برجسته و مخروطي شكل براي نابينايان و طرح همسطح‌سازي و ساخت پل فلزي براي معلولان داراي ويلچر طراحي شده كه ضمن تأمين سلامتي معلولان در حين حركت باعث رفاه حال شهروندان هم شده است.

 

در اجراي اين طرح با چه مشكلاتي رو برو بوده‌ايد؟

مشكلي كه در اين منطقه وجود دارد، فرسوده و قديمي بودن معابر است. همين عامل باعث مي‌شد تا زمان بيشتري براي هم اندازه كردن و همسطح‌سازي آنها صرف كنيم، اما اين پروژه با توجه به اجراي طرح ناحيه‌محوري و با مساعدت نواحي پايان يافت و اين روزها شاهد تردد آسان معلولان و شهروندان در معابر هستيم. در اين طرح، معاونت فني و عمران شهرداري منطقه هم فعاليت بسيار مناسبي داشت زيرا طرح همسطح‌سازي و مناسب‌سازي معابر اقدام مشترك ما و اين حوزه در منطقه بود.

 

پل‌هاي فلزي نصب شده روي نهرها چه كارآيي و ويژگي‌هايي دارند؟

پل‌هاي فلزي براي افراد معلول طراحي شده و سطح فلزي دارند. در2 طرف اين پل ها، لوله‌هاي فلزي نصب شده تا افراد با استفاده ازآنها براحتي از پياده‌رو وارد خيابان و از خيابان وارد پياده‌رو شوند. بيشتر اين پل‌ها در امتداد خط كشي‌هاي عابر پياده نصب شده‌اند تا اين كار بدون هيچ مشكلي انجام شود. در آينده‌اي نزديك هم طرح‌هاي جالب‌تري براي تسهيل در عبور و مرور معلولان به اجرا در خواهد آمد.

 

آيا به درخواست معلولان براي ساخت پل توجه مي‌كنيد؟

گاهي افراد معلول يا خانواده آنها به ما مراجعه كرده و درخواست نصب پل و همسطح‌سازي معابر را مي‌دهند. درخواست اين افراد با دقت پيگيري مي‌شود تا اگر نيازي به نصب پل يا همسطح‌سازي معابر وجود داشته باشد، وارد عمل شويم.

درخواست معلولان هم پس از كارشناسي و شناسايي محل‌هاي مشخص شده از سوي معلولان به معاونت فني و عمران شهرداري منطقه انعكاس مي‌يابد تا مشكلات موجود رفع شوند.برخي افراد هم درخواست نصب پل در نزديكي خانه خود دارند.

براي اطلاع به اين شهروندان هم بايد بگويم، اين طرح در خيابان‌هاي اصلي، چهارراه‌ها و محل‌هاي پرتردد به اجرا درمي‌آيد و اميدوارم اين طرح در آينده‌اي نزديك در تمام معابر اصلي و غيراصلي اجرا شود.

 

درباره فعاليت‌هاي خود هم از مردم نظرسنجي مي‌كنيد؟

تلاش ما شناسايي نقاط ضعف و قدرت اقدامات انجام شده در جلسات شوراياري و نشست‌هاي مشترك با مسئولان مدارس استثنايي منطقه است. در چنين مواقعي اقدام به رفع مشكلات موجود كرده و فعاليت‌هاي خود را با آنان بررسي مي‌كنيم.

 

رفت و آمد با ويلچر سخت است

27 سال سن دارم و به صورت مادرزاد از ناحيه نخاع و ستون فقرات دچار معلوليت شدم. به تنهايي قادر به راه رفتن نيستم و به همين خاطر از صندلي چرخدار استفاده مي‌كنم. به فروش لوازم بهداشتي و آرايشي در يك مغازه مشغولم و مغازه‌ام در يكي از كوچه‌هاي شهرك شكوفه است.

رفت و آمد براي من با چنين وضعيتي در شهرسخت است و متأسفانه، در محل سكونتم با سختي بيشتري در رفت و آمد مواجهم. گاهي براي پيدا كردن يك پل و عبور از آن هم بايد مسافت زيادي طي كنم. مادر و برادرم در انجام كارها به من كمك مي‌كنند. يك دوره كلاس آموزش كامپيوتردر مجتمع رعد كه ويژه معلولان است، گذرانده‌ام و هميشه با سختي مسير خانه تا محل آموزشگاه را طي مي‌كردم.

البته، اميدوارم اين مشكلات حل شود. خوشبختانه، شهرداري منطقه اقدام به همسطح‌سازي معابر كرده و مسير ويژه‌اي براي معلولان درست كرده است. خيلي خوشحالم كه مسئولان به فكر ما هستند. دوست دارم از همين رسانه محلي به تمام كساني كه مثل من مشكل جسماني دارند، پيامي بدهم.

ما معلولان نبايد خودمان را دست كم بگيريم. اگر گوشه‌نشيني و كناره‌گيري از مردم را انتخاب كنيم، اول از همه به خودمان خيانت كرديم زيرا ممكن است هر كدام از ما معلولان استعدادهايي داشته ‌باشيم كه فقط با حضور در جامعه به آن پي خواهيم برد. البته، نا گفته نماند كه برخي مسئولان به معلولان كم لطفي مي‌كنند و به نيازهاي اجتماعي و حتي اقتصادي آنها بي‌تفاوتند.

امري كه باعث انزواطلبي معلولان شده و از انجام كارهاي مختلف بازمانده‌اند. از همه افراد به ويژه خانواده‌ام كه كمك زيادي به من كرده‌اند، تشكر مي‌كنم و اميدوارم محبت‌هاي آنها را جبران كنم.

 

كامران ¨علي اصغر© ايمني، ساكن محله عبدل آباد

مسئولان حمايت نكردند

16 سال دارم و ديد چشمانم بسيار كم و از ناحيه دو پا معلول هستم. با آنكه حركت دست و پا و چشم‌هايم هماهنگي درستي با هم ندارند، اما توانستم آنها رابه كنترل خود در آورم. معلوليت براي من محروميت نيست و مرا گوشه‌نشين نكرده است. چند سال پيش در رشته دو ميداني معلولان مدارس شركت كردم و توانستم به مسابقات پاراالمپيك سال 83 راه پيدا كنم.

دوست دارم مثل خواهر و برادرانم به دانشگاه بروم و درس بخوانم. آرزو دارم جراح مغز و اعصاب شوم. البته، مي‌دانم كه براي رسيدن به اين آرزو بايد با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم كنم. من با بيشترافراد جامعه فرق دارم و به خوبي نمي‌توانم درس بخوانم. نه اينكه كشش ذهني نداشته باشم، بلكه به خاطر مشكل بينايي، توانايي خواندن كتاب‌هاي درسي‌ام را ندارم.

مطالب راهميشه خواهر و برادرانم براي من مي‌خوانند يا با خط بسيار درشت مي‌نويسند تا ياد بگيرم. اين كار در كنار مشكلاتي كه براي من دارد، باعث ايجاد زحمت براي خانواده‌ام شده كه جا دارد در همين جا ازآنها به خاطر زحماتي كه براي من مي‌كشند، تشكركنم. مدرسه‌ام در محله خزانه است و هر روز با سرويس مدرسه در كلاس‌هاي درس حاضرمي شوم.

فاصله خانه تا مدرسه‌ام زياد است، اما چاره‌اي ندارم و بايد براي رسيدن به آرزوهايم، تلاش كنم. دوست دارم مسئولان، معلولان را بيشتر درك كنند. ما هم مثل انسان‌هاي ديگر نياز به ورزش، مطالعه، تفريح و سرگرمي داريم. اما براي ما در محله نعمت‌آباد هيچ امكاني فراهم نشده است.

خيلي دوست دارم ورزش را ادامه دهم، اما امكاناتي وجود ندارد. متأسفانه، درمنطقه ماحتي يك مجموعه ورزشي براي معلولان ساخته نشده و بيشترافراد نمي‌توانند رشته‌هاي ورزشي و دلخواه خود را ادامه دهند. خيلي دوست دارم يك تيم از بچه‌هاي معلول و ورزشكارمنطقه تشكيل شود تا تمرينات حرفه‌اي خود را ادامه دهم.

 

حميد سعيدي، ساكن محله نعمت‌آباد

نابينايي باعث پيشرفتم شد

از كودكي به دليل عيبي كه در شبكيه چشمم وجود داشت از عينكي با شماره بالا استفاده مي‌كردم. پس از پايان مقطع راهنمايي، مدتي از عينك استفاده نكردم. همين موضوع باعث شد تا چشمانم خونريزي كرده و بعد از آن هم تارهاي اعصاب شبكيه چشمانم پاره شد و نابينا شدم.

با اين وجود، نابينايي باعث نشد تا گوشه‌نشين شوم بلكه پله‌اي براي موفقيت‌هاي من در زندگي شد و توانستم اختراعاتي با همين چشمان بسته به ثبت برسانم. اختراع واشر پلاستيكي در سال 1351، ساخت دلكو، انواع سپر، داشبورد پلاستيكي پيكان در سال 1359، ساخت ورقه‌هاي چوب پنبه از ضايعات در سال 1363، تعدادي از اختراعات ثبت شده من هستند.

مهم‌ترين اختراع من هم توليد ورقه‌هاي نسوز در سال 69 بود. من از كودكي به دنبال كار جديدي بودم و دوست داشتم نوآوري كنم و دست به خلاقيت بزنم. وقتي در دوران نوجواني نابينا شدم، در ابتدا فشار روحي و جسمي سختي به من وارد شد، اما بعدها با اين مسئله كنار آمدم و سعي كردم ضعفم را جايي ديگر جبران كنم.

مدتي در مدرسه نابينايان درس خواندم، اما سطح تدريس در آنجا پايين بود و ترجيح دادم وارد بازار كار شوم. چند بارهم به كشورهاي خارجي سفر كردم و در سفري كه به كشور آلمان داشتم، با لمس پروانه پلاستيكي ماشين‌هاي آنها تصميم گرفتم مشابه آن را در ايران توليد كنم. گله بزرگي كه از مسئولان دارم اين است كه آنها به ابتكارات من توجهي نمي‌كنند كه علت آن نابينايي من است.

وقتي براي دريافت مجوز و حمايت‌هاي مالي به مراكز دولتي مراجعه كردم، نابينايي مرا بدون در نظر گرفتن توانايي‌هايم بهانه كردند و جوابي به خواسته‌ام ندادند. اگر از افرادي مثل من حمايت شود، مي‌توانند محصولاتي توليد كنند كه رقيب محصولات خارجي در عرصه‌هاي بين‌المللي باشد.

 

عبدالحسين شاه پلنگي، ساكن محله خاني آبادنو

مسئول اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي:

مددكاران شهر به مدد معلولان مي‌آيند

اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي معاونت اجتماعي و فرهنگي شهرداري منطقه تنها مركزي است كه براي روز معلولان برنامه‌هاي خاصي به اجرا درمي‌آورد. اين اداره مسئوليت‌هاي مختلفي همچون ساماندهي معتادان و كودكان كار و خيابان و حمايت از زنان سرپرست خانوار دارد.

با وجودي كه اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي وظيفه رسيدگي به مشكلات و درخواست‌هاي معلولان را ندارد، اما شهرداري براي تبديل از يك نهاد خدماتي به اجتماعي اقداماتي براي رفع بسياري معضلات موجود در جامعه انجام مي‌دهد كه فعاليت‌هاي اين اداره هم در اين راستا انجام مي‌شود.

براين اساس،سال گذشته براي نخستين بار در منطقه 500 نفر از افراد كم‌توان ذهني از سوي اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي گردهم آمدند تا مشكلات معلولان بررسي شود. مسئول اداره پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي منطقه درباره اقدامات خود و همكارانش براي معلولان مي‌گويد:

«يكي از گروه‌هاي جامعه معلولان هستند. اين افراد جزو گروه‌هاي آسيب‌ديده به حساب نمي‌آيند، اما افرادي هستند كه بايد حمايت بيشتري از آنها شود. ما هم براي ارائه خدمات بهتر به اين افراد مشغول جمع‌آوري اطلاعات دقيق از تعداد معلولان منطقه هستيم. در روز معلولان هم جشني با حضور هنرمندان و ورزشكاربراي معلولان ذهني برگزار خواهيم كرد تا لحظاتي شاد و مفرح براي آنان ايجاد كنيم

بابك تهراني مي‌افزايد: «به اعتقاد مديران شهري، افراد آسيب‌ديده در بسياري از مواقع به مراكز مربوطه مراجعه نمي‌كنند و مديران هم نمي‌توانند نسبت به اين افراد بي‌تفاوت باشند. به همين دليل نياز است تا خدماتي در محل زندگي به آنها ارائه شود. اداره آسيب‌هاي اجتماعي هم با محور قراردادن اين اصل كه كمك به هر شهروند آسيب‌پذير، حتي اگر خودش به مراكز مراجعه نكند، ضروري است، برنامه‌هايي براي كمك به آنها دارد. در اين راستا، مددكاران شهر هم در منطقه فعال شده‌اند كه فعاليت آنها شناسايي افراد آسيب ديده و در معرض آسيب به مراكز حمايتي است

وي ادامه مي‌دهد: «با وجودي كه مدت زمان زيادي از فعاليت مددكاران شهر در منطقه نمي‌گذرد، اما با انجام طرح‌هاي متعدد در ميان اهالي شناخته شده است. تبليغات و اطلاع‌رساني هم در اين بين نقش مؤثري دارند و در همين زمينه به مدارس مختلف مراجعه كرده و ضمن معرفي فعاليت‌هاي خود، اقدام به شناسايي دانش‌آموزان كم‌بضاعت كرده‌ايم تا از ادامه تحصيل بازنمانده و خدمات مشاوره‌اي به آنها ارائه دهيم.

تلاش ما شناساندن فعاليت‌هاي مددكاران شهر و اداره آسيب‌هاي اجتماعي به شهروندان با استفاده از روش‌هاي مختلف است و اميدواريم اطلاع‌رساني‌هاي ما در آينده‌اي نزديك بيشتر شود و بتوانيم به مدد معلولان بشتابيم

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 3
لینک به دیدگاه
  • 7 سال بعد...

معلولیت نگرش به معلولیت

 

معلولیت به‌صورت حادثه یا در اثر رسیدن به دوره‌ی کهولت، دوره‌ای از زندگی همه‌ی انسان‌ها، است. در ساختار نادرست فرهنگی بسیاری از جوامع، ویلچر نماد ازکارافتادگی، ناتوانی و به حاشیه رانده‌شدن است و معلولان سربار و بدون آینده تصور می‌شوند. در این فرهنگ، بدنِ کامل، ایدئال است. رسانه و به‌خصوص تبلیغات نیز در گسترش استانداردهای جذابیت فیزیکی نقش فزاینده‌ای دارند.

nxnhbgjou2veton83k.jpg

 

فضای پیاده، محصول نگاه غلط به معلولیت

ازآنجاکه ذهن انسان مشروط به هنجارهای اجتماعی است، این آموزش‌ها باور و ساختار ذهنی وی را شکل می‌دهند. بی‌توجهی افراد سالم و حس حقارت، بی‌ارزشی و نالایقی معلولان از خود در نتیجه‌ی احاطه‌شدن میان افراد قوی، حس حضورنداشتن معلول در جامعه را در آن‌ها تقویت می‌کند(Kohli, 2011). به‌رغم تلاش‌های بی‌شماری که در دهه‌های اخیر برای پیوند افراد با معلولیت و جامعه صورت گرفته است، این قشر نمی‌تواند روابط عادی اجتماعی با دیگران برقرار کند و درنتیجه گوشه‌گیری می‌کند. امروز نتایج مطالعات درباره‌ی سطوح توانایی معلولان در کنار پذیرفتن این امر که کل جامعه حداقل در دوره‌ای از زندگی خود معلولیت را تجربه خواهد کرد، نگرش به معلولیت را متحول کرده‌است.

 

در قطعنامه‌ی مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سوم دسامبر ۱۹۸۲، با عنوان «برنامه‌ی اقدام جهانی برای معلولان»، بند ۱۲، چنین آمده‌است: «مناسب‌سازی به فرایندی اطلاق می‌شود که از طریق آن نظام کلی جامعه، نظیر محیط فیزیکی و فرهنگی، مسکن، حمل‌ونقل، خدمات اجتماعی و بهداشتی، فرصت‌های شغلی و آموزشی، زندگی اجتماعی و فرهنگی، از جمله تسهیلات ورزشی و تفریحی در دسترس افراد جامعه خصوصا افراد کم‌توان قرار گیرد» (باور، ۱۳۸۹). در این تعریف، مناسب‌سازی به معنای حذف موانع فیزیکی و دسترس‌پذیرکردن همه‌ی فضاها به‌عنوان ابتدایی‌ترین نیاز معلول و حتی افراد سالم بیان شده‌است؛ به‌طوری که صددرصد فضا در دسترس باشد و محدودیتی مضاف بر معلولیت به معلول و اختلالی در حرکت فرد سالم پدید نیاورد. بنابراین برای حضور معلول در فضای پیاده، مناسب‌سازی فیزیکی یک ضرورت است.

sjmjaj8wcae5s82g8gmy.jpg

 

به‌طور کلی استفاده از فضاهای پیاده اغلب به سه دلیل عمده کمتر در معلولان دیده می‌شود: اول اینکه این فضاها مناسب‌سازی فیزیکی نشده‌اند؛ یعنی خود فضا قابلیت دسترسی فیزیکی را ندارد و دارای موانع حرکتی است. وجود پله، عرض نامناسب، شیب غیراستاندارد، استفاده از مصالح لغزنده، استفاده‌نکردن از نوار، علایم و نشانه‌ها، مبلمان نامناسب و جزئیات اجرایی نامناسب، نمونه‌هایی هستند که فضا را برای معلولان دسترس‌ناپذیر می‌کنند. دوم اینکه با وجود مناسب‌سازی فضای پیاده، این مکان بخشی از فضای شهری است که کلیت آن به لحاظ موانع و دسترسی نامناسب است و درنتیجه برای معلولان غیرکاربردی خواهد بود. هرچند یک پیاده‌راه مناسب‌سازی شده باشد، وقتی از در خانه تا مکان مورد نظر پر از موانع دسترسی باشد، عملا انتظار حضور پررنگ معلولان در پیاده‌راه‌ها بیهوده است. سومین و مهم‌ترین مانع حضور معلول در فضای پیاده‌محور، مناسب‌سازی‌نشدن ذهنی است. تسهیل شرایط ورود به فضا تضمینی برای ماندن و استفاده از فضا نیست. با اجرای قوانین مناسب‌سازی و اقدامات کالبدی، اگرچه معلول به مکان پیاده وارد شده‌است، شاهد رابطه‌ی ضعیف اجتماعی بین او و جامعه هستیم. برخی ایده‌ها مبنی بر تقویت رابطه‌ی اجتماعی معلول با جامعه با تولید فضاهای خاصِ این افراد و بهره‌مندی افراد مشابه از آن، نیز به ضعیف‌تر‌شدن این رابطه دامن زده‌است. فضاهای ویژه به‌عنوان کالبد باورهای فرهنگی جامعه، خود یکی از شاخص‌ترین نتایج خاص‌پنداریِ معلول محسوب می‌شوند که با تفکیک این گروه از جامعه در فضایی غیرمشترک با دیگر افراد جامعه، پاسخ‌گوی نیاز آن‌ها خواهند بود. این فضاها که ظاهرا برای پاسخ‌گویی به نیاز معلولان ساخته‌شده‌اند، ارتباط آن‌ها را با جامعه قطع می‌کنند. بنابراین نبودِ پذیرش ذهنی در افراد سالم و خاص‌پنداری معلول سبب شده‌است این افراد از جامعه فاصله بگیرند و «حضور اجتماعی» را در جمع‌های با ویژگی‌های مشترک معلولیت و در فضاهای کوچک داخلی تجربه کنند. معلول در این فضا نه به‌عنوان یک فرد خاصِ ناتوانِ شایسته‌ی ترحم، بلکه به‌مثابه فردی توانا ابراز وجود می‌کند. این در حالی است که کمتر تمایلی از سوی معلولان برای حضور در فضاهای بیرونی که صحنه‌ی بروز مهم‌ترین تعاملات انسانی است، وجود دارد. یعنی در فضاهای با مقیاس کوچک که قابلیت خودنمایی و تسلط بیشتری وجود دارد، معلول حضور پررنگ‌تری نسبت به فضاهای بزرگ مانند فضاهای شهری دارد.

 

فضاهای پیاده، مکان تولید فضای همگانی

آنچه از تولید فضای پیاده‌ی امروزی انتظار می‌رود این است که همگانی باشد. در تولید فضاهای پیاده‌محور همگانی به علت دستیابی به سطوح بالاتری از خواسته‌ها، پیاده‌راه‌ها و فضاهای تفرجی در اولویت قرار دارند. اما همان‌طور که گفته شد، تفرجگاه‌ها و پیاده‌راه‌های امروز به لحاظ ذهنی و فیزیکی پذیرای حضور معلول نیستند. این فضاها به دلیل اتصال‌نداشتن به درون انسان‌ها فاقد شاخص‌های رشد‌دهنده هستند. اما این فضاها به اعتبار برخورداری از فاکتورهای مهمی چون فاصله از روزمرگی، دوری از تنش‌های زندگی، مدنیت بیشتر و بالابودن حس تعلق در آن‌ها، قابلیت تبدیل‌شدن به فضاهای همگانی را دارند. در نگاه متخصصان علوم انسانی، در فرایند تفریح و به‌ویژه بازی در این فضاها، چه برای کودکان و چه بزرگسالان، بروز مهارت‌های اجتماعی، جدیت، اهتمام، تصمیم‌گیری، حل مسائل، همکاری، تخلیه‌ی هیجانی، ایجاد ارتباط با یکدیگر و حل‌وفصل مشکلات مشاهده می‌شود. ازاین‌رو این مکان‌ها با فاصله‌گیری از چارچوب‌های زندگی می‌توانند فرصت‌هایی برای انتقال مفاهیم اجتماعی و اخلاقی باشند (اسپیرن، ۱۳۸۴: ۹۳). همچنین ازآنجاکه دیدن و تعامل در زندگی با سرعت بالا محقق نمی‌شود، تلفیق فضای پیاده و تفرجی و ایجاد شرایط مناسب‌سازی ذهنی در افراد سالم، بهترین گزینه برای تغییر نگاه افراد سالم به معلولیت و ایجاد فضاهای اجتماعی پویا و افزایش تعاملات دو گروه است.

qstw3wj0du2jvyhk3c13.jpg

 

تولید فضای همگانی با رویکرد تعاملی

در تولید فضای همگانی به جای بحث درباره‌ی مناسب‌سازی فیزیکی که بسیار به آن پرداخته شده، به موضوع مناسب‌سازی ذهنی که موضوع جدیدتری است پرداخته می‌شود. اولین گام در ایجاد فضای همه‌شمول، استفاده از اصولی در طراحی فضاست که قادر به انتقال مفاهیم تعاملی بوده، در برقراری ارتباط دو گروه موثر باشد. زبان آسان‌ترین راه برای برقراری ارتباط است. این ابزاری است که اغلب کاربران از آن برخوردارند. اما یک طرح مناسب برای پیاده‌راه با زبانی ورای زبان انسانی، مفاهیم ذهنی را به کاربران انتقال می‌دهد و خود عاملی برای شکل‌گیری تعاملات است. رویکردهای موجود در ایجاد فضاهای پیاده‌محور با برخورد تزئینی با فضای سبز، ایجاد مسیر مناسب پیاده و استفاده از رمپ تنها با نگرش تسهیل عبور و مرور، زبان ناقصی برای بیان مفاهیم والاتری چون تعاملات انسانی به شمار می‌آید. ازاین‌رو استفاده از اصول و زبانِ مکان به‌عنوان برخورد متخصص با طراحی فضاهای پیاده‌محور، راهکار مناسبی خواهد بود. یکی از ویژگی‌های زبانِ مکان این است که محدودیت زبان بشری را نداشته، بین‌المللی است و جامعه‌ی وسیع‌تری را مخاطب قرار می‌دهد. منظر قادر است بر رفتارها، عملکرد، سلامت و دیگر جنبه‌های زندگی انسان‌ها تاثیر گذارد و بستر شکل‌گیری یا سامان‌یابی رویدادهای اجتماعی و رفتاری باشد. انسان و مکان پیوسته یکدیگر را شکل می‌دهند. یک طرح مناسب، با عناصر شکل‌دهنده‌ی خود به مردم دستور می‌دهد، آن‌ها را ترغیب می‌کند یا حتی مجبور می‌کند به شیوه‌ی خاصی عمل کنند که در سطوح مختلف تفسیرپذیر است (اسپیرن، ۱۳۸۴: ۷۰). فرم، رنگ، بو و صدا در این زبان با چینشی هوشمندانه در فضاها و مکان‌هایی با لایه‌های معنایی متعدد، ضمن افزایش بهره‌مندی فردی کاربران از محیط، به برقراری ارتباط با مخاطب کمک می‌کنند. به عبارت دیگر، طرح، تنها مکانی قابل رویت با تاکید بر شاخصه‌های بصری نیست؛ بلکه شنیده و بوییده می‌شود. این فضا زبان رفتاری خاصی را به مخاطب القا می‌کند که به کاربر چگونگی تنظیم خود در فضا را یاد می‌دهد. عناصر این مکان با به‌چالش‌کشیدن حواس افراد با توانایی‌های گوناگون، ضمن ارائه‌ی تجربه‌های جدید، تماس این افراد را با هم بیشتر می‌کنند. وجود فضایی مسلط به این مکان که برای کاربران دیگر که در این منظر درگیر نشده‌اند، امکان رویت رویدادهای مکان همگانی را می‌دهد، توانایی‌های شرکت‌کنندگان بی‌آنکه بدانند، بازیگران این نمایش‌اند، قضاوت خواهد شد.[۱]

 

پیاده‌راه‌های شهر ما

در دنیا بحث مناسب‌سازی ذهنی از حدود سال ۲۰۱۰ میلادی وارد موضوعات مربوط به حقوق معلولان شده‌است که اغلب با تمرکز بر افراد سالم، تمرین‌هایی برای درک ناتوانی و توانایی افراد معلول ارائه می‌دهد. این بحث در ایران و به‌طور خاص تهران به‌تازگی از سوی انجمن‌های مرتبط با معلولان در حد تدارک فعالیت‌های همگانی مطرح شده‌است؛ اما اقدامی مربوط با آن در طراحی شهری صورت نگرفته‌است. در پیاده‌راه‌ها – ازآنجاکه فقط مسیر گذر و نه مکان زندگی در نظر گرفته می‌شوند – به اقدامات دست‌وپاشکسته‌ی مناسب‌سازیِ کالبدی بسنده شده‌است. «انجمن باور» به‌عنوان یکی از ارگان‌های غیردولتیِ فعال در این زمینه، علاوه بر تعریف فعالیت‌های گروهی، برای اولین بار در ایران به شناسایی محدوده‌ها و مکان‌های دردسترس و درجه‌بندی حدود دسترسی به این مکان‌ها پرداخت و ضمن مشخص‌کردن وضعیت و موقعیت این مکان‌ها – که اغلب به دلیل اطلاع‌رسانی ضعیف، استفاده نمی‌شدند – اقدام مهمی با تمرکز بر نگاه کل‌نگر به شهر صورت داد. ازآنجاکه تهران به‌عنوان پایتخت، مکان شروع حرکت‌های نوین شهری است، لزوم تحول پیاده‌راه‌ها با نگاه تخصصی، ضرورت امروز این شهر است.

 

جمع‌بندی

انسان موجودی است اجتماعی که تداوم رشد وی در گروی زندگی و تعاملات اجتماعی است. پیاده‌راه‌ها یکی از فضاهایی هستند که در این اوضاع نابسامان زندگی شهری، بستر رشد اجتماعی ساکنان شهرها را فراهم می‌کنند. طرح‌های موجود این فضاها تک‌لایه هستند و در بُعد تسهیل دسترسی باقی مانده‌اند. این فضاها با اقدامات کالبدی، ساماندهی و موانع فیزیکی آن‌ها حذف می‌شوند؛ اما اندیشه‌ی امروز، طراحی مناسب برای فضای پیاده‌محور را طراحی چندلایه می‌داند. چنین مکانی پیونددهنده و نه تفکیک‌کننده‌ی انسان‌هاست و سبب ایجاد تعامل میان گروه‌ها می‌شود؛ نیز میان کاربران خود توازن ایجاد می‌کند و توجه ویژه‌ای به هیچ گروه خاصی ندارد. رعایت اصول آماده‌سازی کالبدیِ مناسب‌سازی و حذف موانع فیزیکی، فراهم‌کردن شرایط بهره‌مندی محیطی برای همه‌ی کاربران و ایجاد محیط درمانی و توان‌بخشی با تمرکز بر فرد معلول، لایه‌های زیرین طراحی همه‌شمول را تشکیل می‌دهند. در لایه‌ی رویی، اقدامات ذهنی و آماده‌سازی ذهنی قرار دارند. این لایه شامل اقداماتی برای تعامل و رشد اجتماعی است و بر افراد سالم تمرکز می‌کند. برای این منظور نیاز است لایه‌های درونی و شخصیتی انسان شناخته شود و با مکان پیوند بخورد تا درنهایت ارتباط عمیق‌تری بین انسان و محیط پدید آید. پیاده‌راه‌های مناسب‌سازی‌شده‌ی پیوسته در شهر با رویکرد تعاملی میان افراد معلول و سالم، محصول این نگاه متعالی هستند. پیاده‌راه همگانی یک گام به سوی جامعه‌ی فراگیری است که در آن شخص از ناتوانی‌هایش در ذهن دیگران، جدا شده و ملاک‌های قضاوت بین افراد، شاهد تحولی قابل توجه باشد.

 

پی‌نوشت

1- بنیاد UAP (Universal Access Program)، از سال ۱۹۹۵ با فعالیت‌های تفریحی تعاملی، برنامه‌های تفریحی در فضای باز به‌صورت مشترک میان معلولان و افراد سالم و کمک به یکپارچه‌سازی جامعه، و بنیاد Inspire با برنامه‌ی تفریحی «چالش توانایی‌ها»، هرساله در خارج از شهر برنامه‌ی چالشی پیاده می‌کنند. آن‌ها معتقدند ممکن است فرد در اثر معلولیت بخشی از توانایی خود را از دست بدهد؛ اما برای فعالیت و انجام‌دادن کارها، از راه‌های دیگری به توانایی‌های جدید می‌رسد.

 

منابع

۱ . باور نیو. (۱۳۸۹). «مناسب‌سازی چیست؟»، در

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
ir/?persian=content&categoryID=65&nodeID=4057.

۲ . لاوسون، برایان. (۱۳۹۱). زبان فضا. ترجمه‌ی علیرضا عینی‌فر، فواد کریمیان. تهران: دانشگاه تهران.

۳ . اسپیرن، ان. (۱۳۸۴). زبان منظر. ترجمه‌ی بهناز امین‌زاده. تهران: دانشگاه تهران.

۴٫ J. McKee, B. (2003). DisabilityTimeline, Available from:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
chairgrrl. com/DisabilityTimeline/civil_rights. htm.

۵٫ Kohli, M. (2011). Wheelchair: A Symbol of Liberation? [int. Day of Persons with Disabilities Special]. Available from:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
com/news-healthy-living/wheelchair-a-symbol-of-liberation-int-day-of-persons-with-disabilities-special/9531.

 

نویسنده: سارا ردایی/کارشناس‌‌‌ارشد معماری منظر

منبع: فصلنامه همشهری معماری شماره ۳۲

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...