نقد و بررسی گفتگو ویژه با طراح یورو

[bandarabasi 373]

رسم:

 

طراحی اسکناس‌های یورو ، با بقیه اسکناس‌ها متفاوت است. پرتره ندارد ، همه اسکناس‌هایش هم‌خانواده هستند و مهم‌تر اینکه نقش‌های ریز و امنیتی فراوانی دارد که امکان جعل آن را بسیار محدود کرده است.

 

رابرت کالینا ، طراح این اسکناس‌هاست. او کارمند رسمی بانک مرکزی اتریش است که در مسابقه طراحی یورو ، برنده شد. ایده خوبی داشت : "پیشرفت و ارتباط" . هر چقدر ارزش اسکناس بیشتر می‌شود ، تصویر بنایی که در آن طرح شده جدیدتر می‌شود. او پنجره ، پل و دروازه را سمبل همان چیزی می‌داند که وجود اسکناس را توجیه می‌کند : ارتباطات !

 

گفتگوی زیر را سه سال پیش ، دوستی از سایتی ترجمه کرد تا در صفحه گرافیک روزنامه انتخاب منتشر کنم که خوشبختانه ( ! ! ) روزنامه تعطیل شد. چند روز قبل آن را اتفاقی یافتم. اما نه آن سایت را پیدا کردم که لینک دهم و نه آن دوست را که ترجمه‌اش را جرح و تعدیل کردم. این گفتگو پیش روی شماست :

 

*این پولها چقدر قشنگ هستند؟

ــ بستگی دارد زیبایی را چی بدانیم. به نظر من یک اسکناس باید زیبا باشد. اما بخاطر این زیبایی نباید ، امکان جعل داشته باشد. زیبایی در این مورد فقط یک لایه سطحی است.

 

*اسکناس‌ ارزش ملی دارد. اگر زیبا باشد ، مثل یک اثر هنری است.

ــ نمی‌توان اینطور گفت. مثلا دلار آمریکا اسکناسی است که در سرتاسر دنیا جای خود را باز کرده است و از لحاظ طراحی هم شاید بتوان گفت فقط پول است ، همین. به هر حال من نظرم اینست که وقتی من یا هر کس دیگری درباره اسکناس فکر کنیم ، فقط دلار پیش چشم‌مان می‌آید.

نباید فراموش کنیم که ارزش مادی اسکناس مهم‌تر از شکل ظاهری آنست. ولی مطمئنا از لحاظ طراحی آنچه در پشت یک دلار قرار دارد ، نمی‌تواند مانند یک کار هنری جلوه کند.

 

*با کدام معیار زیبایی‌شنایی ، طراحی اسکناس‌های یورو را توجیه می‌کنید؟

ــ من دنبال جبران فرصت‌های از دست رفته بودم. می‌خواستم طرحی پیدا کنم که همه اروپایی‌ها بتوانند با آن زندگی کنند. من باید با پیام ساده و موتیف‌‌هایی مثل پنجره‌ها ، دروازه‌ها و پل‌ها چیزی را ابداع کنم که در اروپا شناخته شده باشد.

 

*در مورد رنگها چه فکری داشتی؟ که مثلا پنج یورویی خاکستری و پانصد یورویی قرمز شرابی و همین‌طور بقیه؟

ــ فقط از رنگ‌های اصلی استفاده کردم که راحت‌تر قابل تشخیص باشند. در مور اسکناس‌هایی که عددشان شبیه به هم است مثل 10 و 100 یورویی ، از رنگ‌های متفاوت مثل قهوه‌ای و سبز استفاده کردم.

 

*ارزش اسکناس با رنگ آن ارتباطی ندارد؟

ــ بله. در اسکناس‌هایی که ارزش کمتری دارد ، از رنگی استفاده کردم که قدمت را می‌رساند و رنگ‌ها ، سبک‌ آن بنا ، را به یاد می‌آورند. یعنی از روی رنگ ، می‌توان قدیمی بودن آن را تشخیص داد. اینجاست که نظریه پیشرفت ، در طراحی اسکناس خودش را نشان می‌دهد و واقعا می‌توان آن را یک پیشرفت دانست. از این رو پیشنهاد من ، یک پیشرفت معمولی است.

 

*یورویی که شما طراحی کردید ، بدون پرتره است ، بودن ملکه انگلیس و . . . در این باره محدودیت و ممنوعیتی داشتی؟

ــ نه ، محدودیتی نبود. خیلی از طرح‌های اولیه از پرتره استفاده شده بود که من کللا پرتره را از همان ابتدا حذف کردم.

 

*پنجره ، دروازه و پل سمبل چه چیزی هستند که در یورو مطرح می‌شوند؟

ــ اینها سمبل ارتباط هستند و این پیام سمبلیک بوسیله اسکناس انجام می‌شود. البته ممکن است خیلی‌ها در نگاه اول متوجه آن نشوند.

 

*هدف از این پیام سمبلیک چیست؟

ــ اسکناس‌ باید یک منظوری را برساند. اما در عین حال سنگین و وزین هم باشد. علاوه بر این باید رنگ‌ها و فرم‌ها متنوع داشته باشد تا افراد از بین آنها ، رنگ و فرم مورد علاقه‌اش را پیدا کند. بعد از آنست که زیبایی‌شنایی و مسایل دیگر مطرح می‌شود