بهره وری

[spow 44197]

بهره وري

بهره وري چه نيست : بهره وري چه هست:

1 - صرفاً يك مسأله اقتصادي و مالي نيست. بلكه يك نگرش براي عقلايي كردن فعاليتهاست.

2 - كم مصرف كردن نيست. بلكه درست وبجا مصرف كردن است.

3 - جلوگيري از كارهاي مورد علاقه نيست. بلكه جلوگيري از كارهاي لغو و بيهوده است.

4 - استثمار و بهره كشي از زير دست نيست.بلكه هماهنگ كردن كيفيت و هزينه در رقابت است.

5 - يك انتخاب نيست. بلكه يك ضرورت است.

6 - فقط انجام بهتر كارها نيست. بلكه مهمتر از آن انجام كارهاي درست است.

7 - سخت تر كار كردن نيست. بلكه هوشمندانه كاركردن است.

8 - تنها خاص نيروي انساني نيست. بلكه استفاده مؤثر از تمام منابع از جمله مواد، سرمايه، انرژي، زمان واطلاعات است.

9 - تنها افزايش كميت نيست. بلكه كيفيت نيز كاملاً مدنظر است.

10 - فقط در توليد صنعتي وكشاورزي مطرح نيست.بلكه در هر سازمان اعم از توليدي يا خدماتي قابل طرح است.

11- الزاماً كار بيشتر نيست. بلكه همكاري و مشاركت براي منافع مشترك است.

12- تنها يك روش اجرايي محض نيست. بلكه يك فلسفه است.

[spow 44197]

اثر بخشي وكارآيي

درعلم مديريت وبويژه مقوله بهره وري، دو واژه به ظاهرشبيه به هم مصطلح است كه نيازبه توضيح وتعريف دارند:

1- كارآيي: اين واژه را معادل واژه efficiency آورده اند به معناي « انجام خوب كار» يا « انجامصحيح كار» است.

دراين معنا به ماهيت وكيفيت « روش كار» توجه نمي شود؛ (يا كمتر توجه مي شود)بلكه بيشتر تأكيد وتوجه بر انجام صحيح كاربر اساس روش تعيين شده است.

2- اثربخشي: اين واژه رامعادل واژه انگليسيeffectiveness آورده اند وبه معناي « انجام كار خوب» يا « انجام كار صحيح » است.

دراين معنا به روش كار وماهيت وكيفيت واثربخشي آن توجه ميشود، به اين نكته كه آيا كاري كه انجام ميشود و يا روشي كه براي كار طراحي وتدوين شده است مي توانداثربخش وثمربخش باشد، توجه وتأكيدميگردد.

«آياكاري كه مشغول انجام آن هستيم فعاليتي اثربخش است؟ وآيااثربخشي كارما با زماني كه براي آن صرف ميكنيم متناسب است؟»

[spow 44197]

ارزش دانايي

درسازمان هاي نوين ارزش دانايــي جايگزين ارزش دارايــي مي شود. در عصر حاضرسرمايه گذاران، يك شركت تجاري را بر پايه دانسته ها و دانش آن ارزش گذاري مي كنندوباور دارندكه ميزان سود دهي ودورنماي رشدوتوسعه يك سازمان مستقيما" برمحور دانايي ومهارت هاي كاركنان آن شركت استوار است.

يك سازمان زماني ميتوانددرفرايندتوسعه و همگام با شرايط روز قرارگيردكه مسئولين مربوطه بدانندوباوركنندكه كاركنان خردمند ومجرب باارزش ترين منابع سازماني آن سازمان به شمارمي روندومسلماً بدون دستيابي به چنين شناختي رسيدن به نقطه هدف نيزدشوار وناممكن خواهد شد.

هركارمندي كه سازمان خود را ترك ميكند بي ترديد دانش و اطلاعات مهمي را نيز با خود خواهد برد. امروزه ارزش تجاري سرمايه هاي محسوس به غير محسوس از75% به 25% تغيير كرده است واين نشانه افزايش كاربردسرمايه هاي فكري است.بايداذعان نمود كه تقريباً نيمي ازشركتهاي عظيم جهاني 30سال قبل اصلاً وجود نداشتند، اما امروزه به خاطرعرضه خدمات وفراورده هاي مبتني بردانش و دانائي درزمره غول هاي تجارت جهاني رده بندي شده اند.

امـروزه مديران ارشدناگزيرازايجادتـحول درسازمانهاي تحت مديريت خودمي باشند. اين تحول اگرچه ساده نيست ولي مسلما" زمينه ساز پويايي وضامن پيشرفت مستمروروزافزون سازمان ميباشد.

آيا مي توان سازماني را كه شالوده اش بر فرهنگ ابتكارات نوين يا به عبارت ديگر بر پايه دانش جديد استوارنباشد، ايجاد و حفظ نمود؟ تحقق چنين تحولي درسازمان با استفاده ازشيوه هاي راهبردي زيرامكان پذيراست:

- ايجاد وگسترش فرهنگ ابتكارات مبتني بردانايي.

- برنامه ريزي جهت ارتقاء تخصص كاركنان به روشهايي ازقبيل برگزاري برنامه هاي آموزشي وتشويق كاركنان داناومجرب.

- بسط وتوسعه دانش كاركنان و تبديل دانسته ها به دانش روز.

- ارتقاء سطح خدمات وافزايش ميزان فرآورده هاي مبتني بردانايي.

[spow 44197]

پژوهش

برگزيده از گزارش "زمينه سازي براي پيشرفت علم و فناوري و آثار آندر توسعه اجتماعي و اقتصادي كشور*"

توسعه علمي كشورها معمولاً باتعداد مقالاتي كه پژوهشگران آن كشورها در مجلات معتبر به چاپ مي رسانند يا دركنفرانس هاي معتبر ارائه مي دهند، ارزيابي مي شود. طبق آمار نشريه** SCI ( Science Citation Index )درسال 1997، آمريكا 262372 مقاله، حدود يك مقاله براي هر 1000 نفر جمعيت كشور منتشركرد، در حاليكه در ايران اين رقم 483 مقاله، با يك مقاله براي هر 120000 نفر جمعيت كشور است. علاوه بر آمريكا، در كشورهاي پيشرفته صنعتي ديگر نيز ميزان انتشار مقالات علمي برابر با يك مقاله براي هر 1000 تا 1200 نفر جمعيت كشورشان بوده است.

جالب است توجه كنيم كه موقعيت علمي ايران و كره جنوبي 20 سال قبل نظير هم بوده است، ولي تعداد مقالات چاپ شده پژوهشگران كره جنوبي در سال ياد شده بيش از 16 برابر ايران مي باشد و كشور 3 ميليون نفري سنگاپور نيز داراي تعداد مقالاتي بيش از 3 برابر ايران بوده است. در مقايسه باكشورهاي اسلامي نيز موقعيت علمي ايران چندان خوب نيست. در كليه كشورهاي اسلامي باجمعيتي حدود 800 ميليون نفر معادل 9000 مقاله يا يك مقاله براي هر 90000 نفر توليدشده است كه توليد علمي ايران از متوسط كشورهاي اسلامي نيز پايين تر بوده است.

بنا به اعلام معاونت پژوهشي وزارت علوم و فناوري تعداد كل مقالات علمي وتحقيقاتي كشور در مجامع علمي دنيا درسال 2000 ، 1400 مقاله بوده است. ***

*گزارش مورد نظر دربهمن ماه 1380 توسط فرهنگستان علوم جمهوري اسلامي ايران منتشر شده است.

** SCI مجلاتي را كه داراي انتشارات منظمو ويراستاري بين المللي هستند و مقالات در آنها با دقت فراوان داوري مي شوند به عنوان مجله معتبر علمي مي شناسد.

*** مصاحبه با معاون پژوهشي وزارت علوم،روزنامه اطلاعات، شماره 22370 ، 24 آذر

[spow 44197]

لحظه‌اي درنگ

در هر حرفه اي كه هستيم، اجازه ندهيم كه به بدبيني هاي بيحاصل آلوده شويم و بعضي لحظات تاسف بار كه براي هر ملتي ( و براي هر فردي ) پيش ميآيد، ما را به ياس و نا اميدي بكشاند.

از خود بپرسيم :

من براي يادگيري و آموزش خود چه كرده ام؟

من براي كشورم چه كرده ام؟

و اين پرسش را آنقدر ادامه دهيم تا به اين احساس شادي بخش وهيجان انگيز برسيم كه « شايد، منهم سهم كوچكي در پيشرفت و اعتلاي بشريت داشته ام ». اما هر پاداشي كه زندگي به تلاش هايمان بدهد يا ندهد، هنگامي كه به پايان تلاشهايمان نزديك مي شويم، همه بايد حق آن را داشته باشيم كه با صداي بلند بگوييم:

من آنچه را در توان داشته ام، انجام داده ام.