رفتن به مطلب

Xmp و نقش آن در روندكاری تصویربرداری دیجیتال


ارسال های توصیه شده

تصویربرداری دیجیتال در چندسال اخیر دچار رشد غیرقابل تصوری شده است. استفاده فراوان از دوربینهای دیجیتال، موبایلهای دوربین‌دار، آرشیو نمودن عكسهای چاپی به صورت فایلهای تصویری و از همه مهمتر، فراگیرشدن این امر در بین تعداد زیادی از افراد جامعه باعث تولید حجم زیادی از فایلهای تصویری شده است. از سوی دیگر و در بعد سیستمهای حرفه‌ای نیز حجم تولید فایلهای تصویری گسترش غیرقابل تصوری یافته است. سیستمهای نقشه‌برداری، تصاویر ماهواره‌ای و فضایی، تصویربرداری های قانونی و جنایی ، سیستمهای تصویربرداری پزشكی و .... همگی موید این حقیقت هستند كه در حال حاضر یك چالش عمده در این زمینه وجود دارد و آنهم مدیریت این حجم بالای اطلاعات است. بدون مدیریت درست، نه تنها منابع اطلاعاتی دچار نوعی بی استفاده‌گی خواهند شد بلكه استخراج اطلاعات مورد لزوم از این حجم بالا، نیاز به صرف هزینه، وقت و انجام موازی كاری‌های بسیار دارد. این مشكل در زمینه عكاسی دیجیتال نیز سریعا به وقوع پیوسته است. تولید تعداد زیاد فایل كه در موقعیتهای مختلف تهیه شده است، وجود فایلهایی با فرمتهای گوناگون، وجود نسخه های مختلف از یك فایل، وجود فایلهایی كه با دوربینهای مختلف و با خصوصیات مختلف در طی چند سال تهیه شده‌اند، همگی باعث شده اند كه امروزه بسیاری از عكاسان دیجیتال این خطر را حس كنند كه بزودی دچار نوعی بحران مدیریت اطلاعاتی خواهند شد.

 

Metadata

Metadata نوعی اطلاعات هستند كه همراه فایلها ذخیره شده و وظیفه اصلیشان بیان خصوصیات و محتویات فایلها است. حتما تاكنون با اطلاعات EXIF موجود در فایلهای عكس دوربینهای دیجیتال برخورد داشته‌اید. این اطلاعات توسط دوربین دیجیتال و بر اساس یك فرمت استاندارد همراه فایل ذخیره شده و حاوی اطلاعاتی نظیر نوع دوربین، مشخصات نوردهی و .... می‌باشند. Metadata درامر مدیریت اطلاعات تصویری بسیار موثر است چرا كه طبقه‌بندی، بازیابی و جستجوی آنها را آسان میكند. اما ...

Metadata ساختار یافته و غیر ساختاریافته

Metadata ها یك خصوصیت مهم دارند و آنهم وجود یك ساختار خاص درونی است. یه عبارت دیگر تمام این اطلاعات بر اساس برچسبهای از پیش تعیین شده‌‌ای در فایل قرار می‌گیرد. اما در عمل هر شركت و هر فرد ممكن است نیاز داشته باشد كه اطلاعات خاص دیگری را به مجموعه اطلاعات از قبل موجود بیافزاید و یا برچسبهای مورد نیاز خود را برای ذخیره اطلاعاتی تهیه كند. مثلا برای مدیریت اطلاعات مربوط به یك سیستم نقشه‌برداری، برچسبهایی نظیر طول و عرض جغرافیایی لازم است و برای عكاسی صنعتی، محل، نوع و مشخصات قطعه صنعتی مورد لزوم می‌باشد و برای عكاس طبیعت مشخصات دیگری نظیر محل، وضعیت آب و هوا و .... وجود این نوع اطلاعات خاص می‌تواند در زمینه مدیریت فایلهای تصویری كمكهای شایانی به فرد نماید.

این اطلاعات خاص هر فرد جزو اطلاعات غیر ساختار یافته است و بعلت نبود بستر مناسب در Metadata قابل استفاده نیستند. مشكل عمده این اطلاعات ساختار نیافته این بود كه حتی در صورت استفاده نیز بعلت عدم سازگاری، فقط در داخل یك سیستم یا سازمان قابل استفاده هستند.

از سوی دیگر، بسیاری از فایلهای تصویری پس از تولید، سفری را شروع می‌كنند. برخی وارد سیستمهای نرم‌افزاری دیگر شده تا در زمینه طراحی مورد استفاده قرار گیرند و برخی در وب منتشر می‌شوند تا توسط مرورگرهای مختلف وسیستمهای عامل مختلف دیده شوند. برخی وارد نوعی دیگر از سكوها می‌گردند( مثلا سیتمهای PC و MAC ). این مساله نیز خود نیاز مهم سازگاری را درپی دارد. در صورت عدم وجود سازگاری metadata با سیستمهای مختلف، عملا این اطلاعات سریعا غیرقابل استفاده می‌شوند.

راه حل: XMP

cn1x7eusxujbjpt44vag.jpg

 

Extensible Metadata Platform یا XMP یك چارچوب قابل انعطاف برای metadata است كه علاوه بر توانایی حل مشكلات فوق‌الذكر، نقش مهمی در مدیریت بهینه اطلاعات تصویری در روند كاری دارد. این تكنولوژی كه از سوی شركت Adobe معرفی شده‌ است، به طور رایگان در اختیار همه افراد بوده و می‌تواند نیازهای حال و آینده افراد مختلف را پاسخ دهد. XMP با تهیه یك سیستم استاندارد و درعین حال قابل انعطاف برای تولید و مدیریت Metadata ، امكان مدیریت حجم بالای اطلاعات را برای افراد مختلف و با نیازهای مختلف فراهم نموده است. چون با این سیستم امكان وارد نمودن حجم بیشتر و گوناگونی از metadata به فایلهای تصویری وجود دارد، فایلهای تصویری رو به سوی نوعی هوشمندی درونی پیش می‌روند و هر فایل بهتر از گذشته می‌تواند خود معرف خویش باشد. و این نوعی انقلاب در زمینه مدیریت حجمهای بالای اطلاعات تصویری محسوب می‌گردد.

 

مزایای XMP

1- امكان وارد نمودن اطلاعات در یك بستر استاندارد كه با نرم‌افزارهای گوناگون، سیستمهای عامل گوناگون و سكوهای مختلف سازگار است.

2- امكان جستجو و بازیابی فایلها با استفاده از حجم وسیع Metadata های خاص هر شركت یا فرد.

3- امكان مدیریت و ردیابی نسخه های مختلف یك فایل كه به منظورهای مختلف دچار تغییر یا ویرایش شده است.

4- بعلت پشتیبانی نرم‌افزارهای مختلف، سرعت و كارآیی روندكاری تصویربرداری دیجیتال افزایش پیدا می‌كند.

5- XMP بر اساس یك استاندارد باز بنا شده است و امكان پیشرفت، تغییر و ویرایش بر حسب نیازهای خاص را داراست.

 

XMP و XML

در اواسط دهه 90 گروهی از محققان وب، تصمیم گرفتند كه نوعی فناوری جدید را ابداع كنند تا صفحات وب و منابع عظیم اطلاعاتی موجود در اینترنت، توسط ماشین قابل فهم شود. بعبارت بهتر، بتوانند به طور خودكار این منابع عظیم را مدیریت كرده و اطلاعات مورد لزوم را از آن دریافت كنند. برای این منظور Resource Definition Framework یا RDF را ابداع كردند تا بتوان با آن بر روی منابع اطلاعاتی برچسبهای ساختار یافته گذاشت و XML یا Extensible Markup Language را تهیه كردند تا منابع اطلاعاتی را برای ماشین و نرم‌افزارها، قابل خواندن كنند. در حقیقت با XML‌ اطلاعات وب معنادار شد.

XMP یكی از پیاده سازیهای است كه بر اساس و استاندارد XML صورت گرفته است تا با آن، اطلاعات تصویری دارای برچسبها و Metadata سازمان‌یافته، استاندارد و قابل گسترش شوند. عناصر اصلی پلتفرم XMP شامل موارد زیر است:

- XMP Framework : قالب RDF برای بیان Metadata از الگوهای مختلف

- XMP Schema : الگویی برای بیان مشخصه های اصلی

- XMP Packet Technology : روشی برای جاسازی كردن و الحاق XML

- XMP SDK‌ : برای پشتیبانی از تولید اینترفیس ها و گسترشهایی كه توسط شركتها و افراد دیگر ساخته می‌شوند.

 

كاربرد عملی XMP‌ در روند كاری تصویربرداری دیجیتال و عكاسی دیجیتال

صفحه File Info كه در محصولات Adobe از طریق منوی فایل در دسترس می‌باشد، اطلاعات Metadata سازمان‌یافته بر اساس استاندارد XMP را نمایان می‌كند. هنگامی كه این صفحه را باز می‌كنید، با اطلاعاتی كه از قبل در Metadata تصویر وجود داشت بر خورد می‌كنید كه اینها همان اطلاعات EXIF هستند كه توسط دوربین دیجیتال در بطن فایل قرار داده شده است. اطلاعاتی نظیر نوع و مدل دوربین، f-stop و موارد دیگر. استاندارد XMP قادر است كه اطلاعات EXIF عكس را بخواند و آنها را در طول روند كاری دراختیار كاربر قرار دهد. هر چند اطلاعات زیادی از قبل در بطن هر عكس وجود دارد، اما هیچكدام از این اطلاعات نمی‌گویند كه موضوع عكس در مورد چیست، صاحب عكس كیست و یا وب سایت عكاس آن كجاست. این اطلاعات و اطلاعات مختلف دیگر را براحتی میتوان از طریق استاندارد XMP در داخل metadata عكس تزریق نمود و همه جا آنها را در اختیار داشت. از طریق همین صفحه و شاخه‌های مختلف موجود در سمت چپ آن، میتوان اطلاعات مورد لزوم را در فایل وارد نمود. اطلاعاتی نظیر category ، تاریخ و محل دقیق عكاسی، موضوع و اطلاعات مربوط به كپی رایت. هر چند در این صفحه می‌توانید اطلاعات مورد نیازتان را وارد كنید اما اگر از Adobe Bridge‌ در فتوشاپ CS2 (یا file browser در فتوشاپ 7 و CS) استفاده كنید، امكانات بیشتری خواهید داشت و از قدرت واقعی XMP بهره‌مند می‌شوید.

031y24gduj9lbsn4bv0.jpg

لینک به دیدگاه

در ادامه بحث XMP، در ذیل به 5 مرحله استفاده عملی از XMP در فرآیند مدیریت اطلاعات عكاسی دیجیتال می‌پردازیم.

 

1- دسترسی به اطلاعات metadata در adobe bridge

Adobe bridge كه در فتوشاپ CS2 ارائه شده است، دارای امكانات عالی برای مدیریت فایلهای تصویری است.

Adobe bridge را از طریق file > Browse احضار كنید. پس از مراجعه به فولدر حاوی عكسها، با كلیك روی هر عكس، قادر خواهید بود كه اطلاعات Metadata مربوطه را در پنل metadata در سمت چپ و پایین مشاهده نمایید.

 

 

9t6unh7mljc8fipjmnxi.jpg

 

2- ویرایش اطلاعات metadata

در قسمت پنل metadata ، چند زیر شاخه بنامهای file properties ، IPTC core و camera data می‌بینید. در قسمت IPTC ، امكان ویرایش كادرهایی مانند description (توضیح مختصر در مورد فایل عكس)، creator (صاحب اثر) و اطلاعات كامل مربوط به آن مثل آدرس، وب سایت و اطلاعات كپی رایت وجود دارد. كاربرد file properties و camera data نیز از نامشان مشخص است كه اولی اطلاعاتی راجع به مشخصات فایل و دومی راجع به اطلاعات exif دارد كه این‌دو البته غیر قابل ویرایش هستند. در كنار پنل metadata ، پنل مهم keyword وجود دارد. در این پنل می‌توانید یك یا چند كلمه كلیدی را به فایل منسوب كنید تا در هنگام بازیابی و جستجوی فایلهای عكس، از آنها برای یافتن سریع فایلهایتان استفاده نمایید. هم می‌توان از كلمات كلیدی آماده در پنل استفاده كرد و هم امكان ساخت كلمات كلیدی جدید وجود دارد.

*** روش ذكر شده واجد دو مزیت بزرگ است. 1) می‌توانید چندین فایل را یكباره انتخاب كنید (‌با ctrl و كلیك روی آنها) و عمل انتساب اطلاعات metadata مورد نظرتان را در یك بار برای همگی انجام دهید. این‌كار برای فایلهای عكس مربوط به یك پروژه كاری یا یك پروژه عكاسی در محل خاص، بسیار مفید است. 2) پس از نسبت دادن اطلاعات metadata به فایلها، نیازی به ذخیره مجدد آنها نیست و این یك فایده مهم دارد. چرا كه ذخیره كردن‌های پی‌در‌پی در مورد فایلهای JPEG منجر به كاهش كیفیت و از دست رفتن اطلاعات تصویری آنها، در هر بار ذخیره كردن خواهد شد.

 

 

3- استفاده از تمپلت template metadata

در قسمت قبل گفتیم كه می‌توان به یكباره چندین فایل را انتخاب كرد و اطلاعاتشان را باهم ویرایش نمود. اما این كار در عین مفید بودن، دو محدودیت نیز دارد. ممكن است فایلهای مورد نظر در یك فولدر نباشند تا بتوان همه را باهم انتخاب كرد. و محدودیت مهم دیگر این است كه ممكن است فایلهای مشابهی در آینده نیز تولید شوند (مثل پروژه‌ای كه چندین روز طول می‌كشد)، كه نیاز به ویرایش مشابهی در metadata داشته باشند.

برای حل این مشكل، از metadata template استفاده می‌كنیم. یعنی یك الگو از metadata مورد نظر می‌سازیم و سپس براحتی آن را به تمام فایلهای یك پروژه، چه درحال و چه در آینده منسوب می‌كنیم.

ساخت تمپلت بسیار ساده است. یك فایل جدید خالی در فتوشاپ باز كنید و وارد صفحه File>File Info شوید. تمام اطلاعات مورد نظرتان را اعم از صاحب اثر، توضیحات پروژه، كلمات كلیدی و ... را در كادرهای مختلف آن وارد نمایید. سپس از طریق دكمه مثلثی بالای همین صفحه، منو مربوطه را باز كرده و از طزیق save metadata ، با اختصاص دادن یك نام مناسب، آن را ذخیره نمایید.

rcfz6ta4d2gu362e3n6.jpg

 

حالا برای نسبت دادن این الگوی metadata ، كافیست فایلهای مورد نظر را انتخاب كرده، سپس از منوی editدر adobe bridge با انتخاب گزینه append metadata ، براحتی و با یك مرحله، metadata مورد نظرتان را به تمام فایلهای پروژه نسبت دهید. گزینه replace metadata اطلاعات جدید را جایگزین اطلاعات قبلی می‌كند ولی append metadata، اطلاعات جدید را به اطلاعات قدیم می افزاید.

 

 

4 – ساختن پنلهای اختصاصی metadata

همانگونه كه قبلا هم گفتیم، گاهی در برخی پروژه های كاری نیاز است كه اطلاعات خاصی را در metadata وارد نمود. مثل اطلاعات مربوط به طول و عرض جغرافیایی در یك پروژه عكاسی نقشه برداری، یا اطلاعاتی مثل مشخصات قطعات صنعتی در یك پروژه عكاسی صنعتی. هر چند می‌توان این اطلاعات جدید را در همان كادر description وارد نمود، اما اگر برای هر كدام از این موارد یك كادر مجزا وجود داشته باشد، هم وارد نمودن اطلاعات برای اپراتور آسانتر می‌شود و هم بازیابی فایلهای عكس بر حسب این اطلاعات، سریعتر خواهد بود. پلتفرم XMP این امكان را فراهم نموده است تا كاربران و شركتها، بر حسب نیاز خود بتوانند پنلهای اختصاصی برای وارد نمودن metadata بسازند و از طرفی این اطلاعات جدید نیز دز همه برنامه‌های دیگر و سیستمهای عامل دیگر نیز قابل انتقال و مشاهده است. و این یكی از مزایای بزرگ استفاده از XMP درمدیریت اطلاعات است.

ساخت پنل اختصاصی، بر اساس استاندارد XML و به صورت یك فایل متنی است كه بعد از ساخت در فولدر Program Files\Common Files\Adobe\XMP\Custom File Info Panels قرار می‌گیرد و قابل استفاده است. برای كسب اطلاعات بیشتر در مورد ساخت این پنلهای اختصاصی این راهنما را دریافت نمایید. البته پنلهای آماده مفیدی نیز وجود دارد كه كافیست آنها را دریافت كرده و نصب نمایید. یكی از كاربردی‌ترین این پنلهای آماده را می‌توانید از این آدرس دریافت كنید.

 

5- بازیابی و جستجوی فایلهای تصویری

در صورتی كه از روش این نوشتار برای مدیریت اطلاعات مربوط به فایلهای عكس خود استفاده نمایید، یافتن یك یا چند فایل خاص نیز بسیار آسان خواهد بود. برای جستجو، صفحه مربوطه را از طریق منوی file و یا CTRL+f باز كنید. دراین صفحه می‌توان معیارهای جستجوی متعددی را از اطلاعات metadata یا كلمات كلیدی وارد نمود و نتیجه را به سرعت مشاهده كرد. برای اضافه نمودن معیارهای جستجو از آیكون بعلاوه استفاده نمایید.

e1ysl2oykn0njcucrkcl.jpg

 

Version Cue -6 یا مدیریت نسخه های مختلف یك فایل

گاها در روند كاری ویرایش یك فایل مجبور هستید كه نسخه‌های مختلفی از یك فایل را ذخیره كنید. برای اینكه این نسخه های مختلف را بهتر پیدا كنید، بایستی نامهایی طویل یا پیچیده به آنها نسبت دهید كه مبین وضعیت فایل باشند. مثلا اسمی نظیر shiraz project edit final3.jpg . از طرف دیگر، پیدا كردن و مدیریت این فایلها هم بسیار مشكل است. در فتوشاپ CS2 ابزاری بنام Version Cue ارائه شده است كه كارش مدیریت همین نسخه‌های مختلف یك فایل است. Version Cue قادر است نسخه های مختلف یك فایل را ردیابی كرده و آنها را در Adobe Bridge به صورت یكپارچه نشان دهد. همچنین براحتی می‌توانید در صورت نیاز، به نسخه های گذشته یك فایل بازگشت نمایید. در واقع عاقلانه است هر زمانی كه نیاز به یك نوع ویرایش همراه تخریب اطلاعات وجود دارد، آنرا به صورت نسخه جدید ذخیره كنید تا با استفاده از قدرت Version Cue در صورت لزوم به نسخه قبلی برگشت نمایید. از آنجا كه اطلاعات metadata در تمام نسخه‌های فایل الحاق می‌شود، بنابراین با استفاده از Version Cue و Adobe Bridge ‌ امكان بررسی نسخه های مختلف یك فایل حتی بدون باز كردن آنها وحود دارد (چون بحث Version Cue خود مستلزم نوشتاری مستقل است، در اینجا فقط به كاربرد پلتفرم XMP در آن اشاره كردیم و بحث كاملش را می‌گذاریم برای فرصتی دیگر، اگر عمری باقی بود).

 

منابعی برای مطالعه بیشتر:

 

Bettina and Uwe Steinmueller, Digital Photography Workflow Handbook

Uwe Steinmuller, Jurgen Gulbins, The Art of RAW Conversion

Photoshop CS2 Book for Digital Photographers

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...