تاریخچه پالایشگاه آبادان

[محمــد 4415]

تاریخچه پتروشیمی :

 

در اواخر سال 1342 انیستیتوی نفت فرانسه از طریق سازمان برنامه و بودجه مامور شد تا درباره امکان ایجاد صنایع پتروشیمی در ایران مطالعات جامعی به عمل آورد . این مطالعات در سال 1345 منجر به تاسیس شرکت سهامی پتروشیمی آبادان با مشارکت 74% سهم شرکت ملی پتروشیمی و 26% سهم شرکت بی اف گودریچ آمریکا گردید .

در سال 1342 عملیات ساختمانی مجتمع توسط شرکت لاماس آمریکا آغاز و در سال 1348 رسماً به بهره برداری رسید . ظرفیت اولیه تولید مجتمع 20 هزار تن ماده اولیه پلاستیک ( پی وی سی ) و 10 هزار تن ماده اولیه شوینده ها ( دی دی بی ) و 24 هزار تن سودسوزآور در سال بود .

در سال 1345 طرح گسترش مجتمع بمنظور افزایش تولید پی وی سی به 60 هزار تن در سال اجرا گردید .

در مهرماه سال 1359 با وقوع جنگ تحمیلی کلیه واحدهای تولیدی شرکت به حال تعلیق درآمده و در طی 8 سال جنگ حدود 30% تا 100% به واحدهای آن خسارت وارد شد .

پس از پایان جنگ ، عملیات بازسازی مجتمع از سال 1367 تا 1372 در طی 5 فاز متوالی به اجرا درآمده و واحدهای مجتمع با ظرفیت کامل در سرویس قرار گرفتند . در سال 1375 در راستای سیاست های دولت ، شرکت به بخش خصوصی واگذار گردید .

 

معرفی مواد اولیه :

 

1. گازهای اشباع شده : این گاز از برج فکیک گاز پروپان از سایر گازهای موجود در نفت خام به دست می آید . همچنین گاز پروپان به وسیله تانکر به مجتمع حمل می شود .

2. نمک طعام : از دریاچه استحصال نمک پتروشیمی بندرامام و معادن کاشان تامین می گردد .

3. بنزن : از کارخانه ذوب آهن اصفهان و همچنین از پتروشیمی اصفهان و مجتمع پتروشیمی بوعلی تامین می گردد .

4. اتیلن دی کلراید ( edc ) : از پتروشیمی بندر امام و خارج از کشور تامین می گردد .

 

معرفی محصولات اصلی :

 

پی وی سی : پی وی سی پتروشیمی آبادان از نوع سوسپانسیون بوده و در گریدهای زیر تولید می شود : S-57, s-60, s-65, s-7 موارد مصرف پی وی سی عمدتاً در ساخت لوله های نرم و سخت ورق پروفیل روکش سیم های برق و غیره می باشد .

دودسیل بنزن : این ماده پاک کننده به صورت مایع ، بی رنگ و شفاف است . دی دی بی توسط صنایع پائین دستی با روش های مختلف به صورت پودرهای شوینده درآمده و به بازار عرضه می گردد .

سود سوز آور : با نام شیمیایی هیدرو کساید سدیم و در بازار به نام کاستیک معروف است . سود سوز آور در پتروشیمی آبادان به صورت محلول غلیظ 50% تهیه می شود .این ماده هم اکنون در کشور ما در صنایع عمده ای نظیر نفت ، کاغذسازی ، نساجی، صابون سازی و غیره مصرف فراوانی دارد .

 

معرفی واحدها :

 

مجتمع پتروشیمی آبادان شامل 12 واحد جداگانه است که از نظر فرآیندی به شکل زنجیره ای و وابسته به هم مورد بهره برداری قرار می گیرند .این 12 واحد با ظرفیت های اسمی به شرح زیر است :

واحد 100 : شامل اسید سازی و بخش خنثی سازی ، مخازن و وسایل تخلیه و بارگیری

واحد 200 : شامل تاسیسات تصفیه و تامین آب ف بخارآب ، هوای فشرده و گاز خنثی

واحد 300 : واحد تولید گاز کلر و سود سوزآور دارای امتیاز فرآیندی از شرکت دنواری ایتالیا با ظرفیت اسمی 26400 تن گاز کلر و 30000 تن سود سوزآور در سال

واحد 400 : واحد تولید اتیلن و پروپیلن با امتیاز فرآیندی از شرکت لاماس با ظرفیت 28000 تن اتیلن و 15000 تن پروپیلن در سال

واحد 500 : واحد تولید اتیلن دی کلراید به طریق کلریناسیون مستقیم با امتیاز شرکت بی اف گودریچ و ظرفیت اسمی 39000 تن در سال

واحد 600 : واحد تولید وینیل کلراید با امتیاز شرکت بی اف گودریچ و ظرفیت نهایی 72000 تن در سال

واحد 700 : واحد تولید پی وی سی با امتیاز شرکت بی اف گودریچ و ظرفیت طراحی 60000 تن در سال

واحد 700 ب: واحد تولید پی وی سی با امتیاز شرکت چیزو ژاپن و با ظرفیت اسمی 50000 تن در سال می باشد . در این واحد در مرحله اول بیش از سیزده گرید پلیمر و کوپلیمر تولید خواهد شد .

واحد 800 : واحد تولید تترامر پروپیلن با امتیاز شرکت uop و ظرفیت تن در سال 8000

واحد 900: واحد تولید دودسیل بنزن با امتیاز شرکت chevron research و ظرفیت 10000 تن در سال

واحد 1000: واحد تولید اتیلن دی کلراید به روش اکسی کلریناسیون با امتیاز شرکت بی اف گودریچ و ظرفیت 50000 تن در سال

واحد 1100: واحد تصفیه بیولوژیک پساب با ظرفیت اسمی 86 متر مکعب بر ساعت

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

• مواد اوليه مجتمع :

________________________________________

1. گازهاي اشباع شده :

اين گازها از برح تفكيك گاز پروپان از ساير گازهاي موجود در نفت خام پالايشگاه آبادان بدست مي آيد.

 

2. نمك طعام ( Clna ) :

سنگ نمك از معادن سطحي واقع در لالي استخراج كه پس از خورد كردن به مجتمع حمل مي گردد و يا از درياچه مهار لو شيراز تامين مي شود. در طرح جديد بعد از بازسازي از درياچه هاي تهيه نمك پتروشيمي بندر امام تامين مي گردد.

 

3. بنزن :

در اوايل راه اندازي بنزن مورد نياز از خارج وارد مي گردد ، ولي بعد از راه افتادن كارخانه ذوب آهن اصفهان اين ماده بهد از تصفيه از اين كارخانه به مجتمع ارسال مي گردد.

 

4. آب :

با استفاده از سيستم آبرساني پالايشگاه آبادان آب خام مصرفي مجتمع تامين مي شود.

 

5. برق :

برق مصرفي مجتمع 22 مگا وات است كه بوسيله شبكه فشار قوي توسط سازمان آب و برق خوزستان تامين مي شود.

 

6. برق اضطراري :

حدود 2 مگا وات برق اضطراري جهت دستگاه هاي حساس از مستقيم برق پالايشگاه آبادان كه در مواقع قطع برق سازمان آب و برق مورد استفاده قرار مي گيرند.

 

7. بخار آب :

قسمت عمده بخار آب مصرفي در مجتمع تهيه مي گردد و كمبود آن از پالايشگاه آبادان تامين مي شود.

 

8. اتيلن دي كلرايد (EDC‌) :

جهت تعادل در محصولات مياني و نهايي ساليانه مقداري EDC‌ از خارج وارد مي شود.

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

• معرفي محصولات مجتمع :

________________________________________

أ‌ : پلي وينيل كلرايد ( pvc ‌) :

اين ماده به صورت پودر سفيد رنگ در مجتمع پتروشيمي آبادان توليد و تحويل بخش خصوصي مي گردد كه پس از افزايش مقدار مختصري از مواد نرم كننده و ثابت كننده و رنگ در قالب هاي مخصوص به فرم ها و رنگ هاي مختلفي در آمده و محصولات آنها به بازار عرضه مي شود . پي . وي . سي بين پلاستيك ها به علت داشتن بيشترين خواص بالاترين مصرف را در دنيا دارد .

از خواص مهم آن :

سهولت تهيه ، سرمايه گذاري نسبتا كم و موارد استعمال زياد ، همچنين پي . وي . سي از مهمترين ترموپلاستهايي است كه مشتعل نمي گردد و در اثر منفجر نمي شود و مقاومت عالي آن در مقابل آب و مواد شيميايي نظير اسيد ها و محلول نمك ها و مواد نفتي و چربيها و غيره از اختصاصات آنست تنها خاصيت ضعيف آن مقاومت كم در مقابل نور و حرارت است ، به همين جهت با افزايش مواد ثابت كننده اين خاصيت را بهبود مي بخشند . پي . وي . سي به دو صورت خاص بدون ماده سخت كننده و يا ماده نرم كننده بكار برده مي شود و توسط ماشين آلات مختلف مصنوعاتي از قبيل لوله هاي سخت و نرم ، ورق ، پروفيل ، روكش ، برق و غيره از آن تهيه مي گردد. نوع سخت آن مصارف روز افزوني در صنايع ساختماني از قبيل لوله هاي آب و فاضلاب و غيره به مصرف مي رسد و نوع نرم آن در ساخت چرم مصنوعي و ورقه شفاف و پوشش پارچه و كف پوش و غيره بكار مي رود . صنايعي كه امروزه در داخل كشور از پي . وي . سي محصول پتروشيمي آبادان تغذيه مي كنند در پنج دسته زير طبقه بندي مي شوند :

1. صنعت لوله و اتصالات

2. انواع كفشها

3. ورق و كف پوش

4. كابل سازي

5. ورق سخت و پروفيل و شيلنگ و غيره

پي . وي . سي پتروشيمي آبادان از نوع suspension با مشخصات مختلف تهيه مي گردد كه مهمترين آنها به ترتيب مصرف به قرار زير مي باشد :

Pvc suspension 5-70 1.

Pvc suspension 5-65 2.

Pvc suspension 5-60 3.

ب‌ . دودسيل بنزن ( d.d.b ) :

اين ماده پاك كننده سنتيك به صورت مايع بيرنگ و شفاف مي باشد . مدتها آب تنها پاك كننده محسوب مي شد ، ولي به علت محدوديت عمل پاك كنندگي ابتدا ، صابون و سپس پاك كننده ديگري از نوع دودسيل بنزن به وجود آمد.

استفاده از اين پاك كننده حدود سال 1950 متداول و به سرعت در دنيا رايج گرديد . در كشور ما از سال 1969 توسط شركت سهامي پتروشيمي آبادان توليد و مورد استفاده قرار گرفت .

دي . دي . بي توسط بخش خصوصي و با روش هاي مختلف به صورت پودرهاي شوينده در آمده و به بازار عرضه مي شود.

ت‌ . سود سوزآور :

سود سوزآور كه نام شيميايي آن هيدروكسيد سديم مي باشد در بازار به نام سود محرق و يا كاستيك سودا ناميده مي شود و به دو صورت مايع و جامد ساخته مي شود .سود سوزآور در پتروشيمي آبادان به صورت محلول غليظ 50 درصد تهيه مي گردد كه به طريقه ي سيستم مركزي از الكتروليز نمك طعام بدست مي آيد. سود سوزآور امروزه موارد استعمال متعددي در صنعت دارد و به صورت يكي از موارد اوليه اصلي بسياري از صنايع در آمده است . اين ماده هم اكنون در كشور ما در صنايع عمده اي نظير نفت ، كاغذ سازي ، نساجي ، صابون سازي و غيره مصرف فراواني دارد.

 

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

• مختصري در مورد فرآيند واحدهاي مجتمع و چگونگي ارتباط آنها :

 

واحد 100 : مخازن و اسيد سازي :

 

اين واحد شامل كليه مخازن ذخيره ‌، اسيد سازي ، خنثي سازي اسيد و سيستم فاضلاب كارخانه :

 

1. مخازن ذخيره :

 

بعضي از مواد اوليه مصرفي مانند ئي . دي . سي و بنزن و مواد مياني تهيه شده در مجتمع مثل ئي . دي . سي پروپيلين تترامر و وي . سي . ام و همچنين محصولات نهايي مانند سود سوزآور و دي . دي . بي در اين مخازن نگهداري مي گردد . ضمنا يك عدد مخزن كروي جهت نگهداري پروپان در واحد وجود دارد.

 

2. اسيد سازي :

 

قسمتي از واحد اختصاص به تهيه اسيد كلريدريك دارد . گاز اسيد كلريدريك از واحد توليد وي . سي . ام بوسيله ي لوله به اين قسمت منتقل شده و در دستگاه هاي اسيد سازي تبديل به اسيد كلريدريك مايع 30 درصد مي شود ، اسيد كلريدريك مايع در مخزن مخصوص كه درون آن از يك لايه لاستيكي پوشيده شده است ذخيره مي گردد كه مقداري از آن مصرف داخل مجتمع را تامين مي كند و بقيه به عنوان محصول فرعي به فروش مي رسد.

 

 

 

3. خنثي سازي اسيد :

 

در اين قسمت دو عدد راكتور جهت خنثي كردن اسيد كلريدريك اضافي قبل از ورود به فاضلاب اصلي مجتمع در نظر گرفته شده كه در اين راكتورها اسيد بوسيله آهك خنثي مي گردد .

 

Cl2Ca + H2O Cao + 2HCL

 

4. سيستم فاضلاب :

 

كليه آب ها و روغن ها و مواد اضافي واحدها به اين قسمت منتقل مي گردد .در اين واحد روغن و مواد رسوبي همراه با آب در سيستم جداگانه API از يكديگر جدا شده ، روغن آن سوزانده مي شود . مواد رسوبي در محل مخصوص جمع آوري شده و ساليانه از محوطه تخليه مي گردد ، آب جدا شده در حوضچه ها جمع آوري مي گردد و پس از تنظيم PH آن به وسيله پمپ به رودخانه اروند فرستاده مي شود.

 

 

 

واحد 200 :

 

در اين واحد آب و هواي فشرده و گاز خنثي تهيه مي گردد كه فرآيند تهيه هر كدام به طريق زير انجام مي گيرد .

 

1. آب :

 

آب كارخانه از آب رودخانه اروند از طريق پالايشگاه آبادان تامين مي گردد .

 

آب رودخانه در مراحل مختلف تصفيه شده و در قسمتهاي مختلف بكار مي رود. سيستم براي تصفيه 1200 گالن در دقيقه طراحي شده است .

 

در مراحل اول آب رودخانه بوسيله ي آهك و بي كربنات سديم در دستگاههاي تصفيه صنعتي آب ، تصفيه شده و پس از عبور از *****هاي شني در مخزن يك ونيم ميليون گالني ذخيره مي گردد

 

 

 

· آب صنعتي تهيه شده به مصارف مشروحه زير مي رسد :

---

 

أ‌ . آب خنك كننده ( COOL ING WATER ) :

 

آب صنعتي به عنوان تامين كننده آب خنك كننده مصرف مي گردد . آب خنك كننده جهت سيستمهاي خنك كن مجتمع تهيه مي گردد . چون آب به تنهايي در درجات مختلف داراي خورندگي ، رشد جلبك ها و تشكيل رسوب مي باشد ، لذا براي جلوگيري از تشكيل اين عوامل آب خنك كننده را با روش شيميايي يعني اضافه كردن مواد شيميايي مختلف تصفيه مي نمايند.

 

ب‌ . آب صنعتي :

 

مستقيما در واحد ها براي شستشو و مصارف مختلف ديگر استفاده مي گردد . ضمنا سيستم آب آتش نشاني از منبع اصلي آب صنعتي تامين مي شود.

 

ت‌ . آب نرم ( SAFT WATER ) :

 

براي تامين بخار آب نياز به تصفيه مجدد آب صنعتي مي باشد . اين عمل در مجاورت نوعي كاتاليست معروف به رزين انجام مي گيرد كه با عبور آب صنعتي از رزين مواد محلول در آب كه شامل نمك كلسيم و منيزيم مي باشد ، جذب رزين شده و آب بدون سختي يا نرم از سيستم خارج مي گردد ، رزين پس از مدتي كار كردن اشباع شده و به وسيله ي آب نمك غليظ احياء مي گردد و مجددا در سرويس قرار مي گيرد .

 

 

 

 

 

2. بخار آب :

 

آب نرم خوراك اصلي براي تهيه بخار آب مي باشد . آب نرم همراه با آب كنداس برگشتي از واحد ها و مقداري بخار آب جهت گرم كردن اوليه وارد سيستم DEARATOR شده در اين مرحله مواد شيميايي لازم به آن اضافه مي گردد سپس به وسيله ي تلمبه هاي فشار قوي آب به درون بويلرها فرستاده مي شود بخار آب توليد شده داراي فشار حدود 250 پوند و خشك و اشباع مي باشد . اين قسمت داراي دو بويلر مي باشد كه ظرفيت هر كدام از آنها 47000 پوند در ساعت مي باشد.

 

بخار آب توليد شده در مجتمع 50 درصد نياز واحد ها مي باشد و كمبود آن از پالايشگاه آبادان تامين مي شود.

 

3. هواي فشرده :

 

هواي فشرده مورد نياز كارخانه به دو صورت مي باشد:

 

أ‌ هواي فشرده معمولي كه جهت كاراندازي وسائل نيم سنگين و سنگين كه با هوا كار مي كنند مورد استفاده قرار مي گيرد عمل فشرده شدن هوا وسيله سه عدد كمپرسور تا حدود 120پوند تهيه مي گردد .

 

ب‌ هواي ابزار دقيق اين نوع هواي متراكم قبل از مصرف از سيستم خنك كننده عبور كرده و سپس در سيستمهاي ابزار دقيق مورد استفاده قرار مي گيرد . هواي مورد نياز جهت وسايل ابزار دقيق وسيله كمپرسور تامين مي شود و همچنين اين سيستم به مخزن هواي فشرده معمولي متصل است كه در صورت كمبود و يا از كار افتادن كمپرسور هواي ابزار دقيق مي توان از هواي فشرده استفاده نمود .

 

فشار هواي ابزار دقيق حدود 80 پوند و نقطه شبنم آن حدود 40 – درجه فارنهايت مي باشد.

 

4. گاز خنثي :

 

گاز خنثي مخلوطي از Co2 و ازت كه هر دو گاز غير قابل تركيب با گازهاي ديگر مي باشند. تهيه گاز خنثي از سوزاندن گاز طبيعي با هوا در دستگاه تهيه گاز خنثي با عبور از سيستم خنك كننده رطوبت آن گرفته مي شود.

 

 

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

واحد 300 :

 

در اين واحد در نتيجه الكتروليز نمك طعام اشباع شده كلر و سود سوزآور در سلهاي جيوه اي توليد مي شود واكنش هاي الكتروليز در سلهاي گرافيت جيوه به عنوان دو قطب مثبت ومنفي به صورت زير انجام مي شود:

 

2Nacl →2Na++2cl-

سديم حاصل از تجزيه با جيوه تشكيل ملقمه سديم داده كه در ظرف هايي به نام دي كمپرزر تحت تاثير آب بدون املاح (Deminerlized Water ) تجزيه شده سود سوزآور و هيدروژن توليد مي كند .

كه جيوه آزاد شده دوباره به سل برگشت مي شود.

گاز كلر توليد شده بوسيله ي مكشن حاصل از كمپرسورها كشيده و پس از خشك شدن و فشرده شدن به واحد توليد EDC فرستاده مي شود.

به دليل اينكه واحد تهيه كلر و سود سوزآور در طول جنگ تحميلي خسارت زياد ديد و همچنين با توجه به سوابق قبلي طبق نظر مسئولين تصميم به نوسازي گرفته شد و پروژه جديد كلرالكالي با ظرفيت بالاتر محصولات فوق را توليد مي كند.

 

نمك طعام در طرح قديم از معدن معادن لالي و نمك دريا ( شيراز ) و در طرح جديد از نمك گرفته شده از دريا توسط درياچه هاي مصنوعي شيميايي بندر امام تامين مي گردد.

برق از شبكه سراسري تامين مي شود برق 11000 ولت شبكه پس از افت ولتاژ در حد 100 ولت به يكسو كننده ها ( Rectifires ) وارد و جريان مستقيم 135 هزار آمپر به سل منتقل مي شود.

 

مواد واسطه مصرفي واحد

 

جيوه به عنوان كاغذ الكتروليز استفاده مي شود .

 

اسيد سولفوريك ، با 98 درصد غلضت جهت خشك كردن گاز كلر مصرف مي شود .

 

سودااش ، جهت رسوب گيري يون Ca++ مصرف مي گردد.

 

پريكوت ، آهك و استارح مواد واسطه ديگري كه براي زلال سازي آب نمك استفاده مي شود.

 

 

فرآيند واحد شامل مراحل زير است:

1. اشباع آب نمك ، آب نمك رقيق شده خروجي از سل ها 270 – 265 گرم در ليتر در يك مخزن جمع آوري و به وسيله ي اسيد كلريدريك تا PH حدود 2 اسيدي مي گردد كه در اين PH قسمتي از گازهاي كلر حل شده در آب نمك آزاد مي گردد.

آب نمك كه هنوز مقداري گاز كلر در خود به صورت محلول دارد به مخازن كلرگيري پمپ مي شود كه تحت فشار هواي فشرده كلر گيري شده و پس از قليليي شدن با سود سوز آور حدود 20 درصد وارد اشباع كننده مي گردد و PH آن 11 – 9 رسانده مي شود . در اشباع و غلضت آن به 315 – 305 گرم در ليتر مي رسد . آب نمك اشباع خروجي از اشباع كننده وارد مخزن Solver شده كه ضمن هوا زدن سودا اش به آن اضافه مي گردد.

آب نمك خروجي از ستلر پس از صاف شدن از *****ها با اسيد كلريد ريك اسيدي و PH آن را به 4 – 3 مي رساند و پس از سرد شدن جمع آوري تا به سلول ها هدايت شود .آب نمك اشباع و اسيدي شده وارد سل ها شده و غلظت آن حدود 50 گرم در ليتر كاسته مي شود.

 

2. گاز خروجي از سل ها پس از سرد شدن ابتدا در برج غبار ذرات ريز نمك خود را از دست داده پس در برج هاي بعدي به وسيله ياسيد سولفوريك 98 درصد خشك و پس از فشرده شدن به واحد تهيه EDC فرستاده مي شود.

 

3. سود سوزآور حاصل از دي كمپوزرها كه بين 50 – 47 درصد غلضت دارد پس از سرد شدن و ***** شدن به مخازن جمع آوري كاستيك پمپ مي گردد.

 

4. هيدروژن توليد شده در دي كمپوزورها پس از عبور از كولر و چيلر جهت بازيابي بخارات جيوه سهوا تخليه مي شود.

 

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

واحد 400 :

 

اولين واحدي كه عمليات فرآيندي را بر روي گاز ورودي انجام مي دهد واحد اولفين مي باشد و عمل اصلي آن تبديل گاز هاي اشباع دريافتي از پالايشگاه آبادان به اتيلن و پروپيلن مي باشد.

عملياتي كه بر روي گاز ورودي انجام مي شود كه حاوي تا 80 درصد پروپان مي باشد به ترتيب عبارت است از كراكينگ حرارتي ، گوگرد زدايي ، پاك كردن محصول كوره ازمواد اضافي ، آماده كردن گاز از نظر فشار توسط كمپرسور ، تبديل استيلن تشكيل شده در كوره به اتيلن ،‌خشك كردن گاز و آبگيري و مرحله ي آخر تفكيك گازهاي اتيلن و پروپلين كهاتيلن رقيق شده در واحد 500 جهت توليد EDC به روش مستقيم و اتيلن غليظ در واحد 1000 براي تهيه EDC به روش اكسي كلريناسيون و پروپيلن در واحد 800 جهت توليد پروپيلن تترامر مصرف مي شود . ميزان توليد واحد اولفين 28 هزار تن اتيلن خالص و 15 هزارتن پروپلين خالص در سال مي باشد.

 

واحد 500 :

در اين واحد ئي . دي . سي ( اتيلن داي كلرايد ) از تركيب اتيلن و كلر به روش مستقيم توليد مي شود كه كلر از واحد 300 و اتيلن از واحد 400 تامين مي گردد ظرفيت طراحي شده واحد 39000 تن در سال مي باشد . واكنش تهيه ئي . دي . سي از نوع فرآيند مستقيم بوده و به صورت زير مي باشد :

C2H3Cl + HCL C2H6 + Cl2

اين عمل در راكتور انجام مي شود ‌، اين واكنش گرما زا بوده و حرارت ايجاد شده به وسيله ي مبدل حرارتي دفع مي گردد.

ئي . دي . سي توليد شده در مخازن مخصوص به وسيله ي آب و سود سوزآور 20 درصد شسته شده و در مخازن ذخيره جمع آوري مي گردد كه براي تامين مقداري از خوراك واحد 600 مصرف مي شود.

 

 

واحد 600 :

به طور ساده از شكسته شدن ملكولي ( توسط حرارت ) ماده اتيلن داي كلرايد يا ئي . دي . سي يك ملوكول وانيل كلرايد و يك ملكول اسيد كلريدريك حاصل مي شود .

C2H4Cl2 حرارت C2H3Cl + HCL

اسيد كلريدريك وي _ سي - ال ئي – دي - سي

فرآيند در اين واحد شامل مراحل آبگيري ، كراكينگ و تفكيك و بازيابي است ،‌خوراك واحد كه از مجموع EDC توليد شده در مجتمع و وارداتي تشكيل مي گردد.

ابتدا وارد قسمت آبگبرب شده و توسط يكي از دو برج آبزدايي آب آن گرفته مي شود و پس از عبور از برج جدا كننده مواد سنگين به قسمت كراكينگ فرستاده مي شود.

بر اساس اهميت مساله عدم وجود آب در اين فرآيند قبل از راه اندازي واحد يا در سرويس قرار دادن هر دستگاهي آن را با جرياني از ئي . دي . سي خشك كرده تا مقدار رطوبت موجود در آن به صفر برسد.

در قسمت كراكينگ عمل شكستن ملكولي ماده ي ئي . دي . سي توسط دو كوره انجام مي گردد و سپس به قسمت تفكيك هدايت مي شود در اين مرحله براي پائين آوردن حرارت مواد خروجي از كوره ها از سيستم كوئينج استفاده مي گرددو پس از عبور از برج هاي جدا كننده ي كلريدريك و وي . سي . ال و مواد سبك و سنگين به ترتيب مصولات اسيد كلريدريك ، وي . سي . ال و مواد سبك و سنگين ئي . دي . سي به دست مي آيد و براي بازيابي EDC از مواد سنگين از برج خلاء استفاده مي گردد.

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

واحد 700 :

 

براي تهيه پي . وي . سي ( پلي وانيل كلرايد ) از پليمريزاسيون به روش SUSPENDION ( تعلق ) استفاده مي شود. انتخاب اين روش به دليل مزاياي فني واقتصادي آن نسبت به ساير روش ها بوده است در اين روش منومر ( VCM) با آب به نسبت هاي معيني به داخل راكتورها هدايت مي شود . پس از افزودن مواد شروع كننده پليمريزاسيون ( Initator ) و ساير مواد اضافي ( Pigments) جهت كنترل كيفيت فيزيكي محصول و كاتاليست ( PEROXIDE) عمل پليمر يزاسيون انجام شده از به هم پيوستن مولكول هاي منومر از 16 عدد راكتور 3300 گالي پلي وانيل كلرايد توليد مي شود . در اين فرايند پليمزاسيون دو فاز منومر انجام مي شود و فاز آب جهت كنترل كيفيت فيزيكي محصول و تسريع در تبادل مورد نظر مي باشد .PVC در مراحل اول توليد به صورت مخلوط در آب ( دوغاب ) در مخازن ذخيره مي شود و سپس با عمل سانتريفيوژ آب آن جدا شده و با جريان هواي گرم در خشك كيلوگرمي به بازار عرضه مي شود در پتروشيمي آبادان همه نوع پي . وي . سي توليد مي شود كه بر حسب وزن ملكولي آنها با علامت تجاري 5 – 70 , 5 – 65 , 5 – 60 مشخص شده است .

 

واحد 800 :

اين واحد از پروپان پروپيلن توليد شده در واحد اولفين به عنوان خوراك استفاده نموده و پس از اينكه 4 مولكول از پروپيلن با هم تركيب شدند يك ملكول تترامر توليد مي شود كه خوراك واحد تهيه دودسيل بنزن ( D . D . B) را تامين مي كند . ظرفيت توليد اين واحد ساليانه 8000 تن تترامر بوده و علاوه بر پروپيلن تترامر دو ماده فرعي ديگر يعني پليمر سبك و سنگين توليد مي شود كه به عنوان سوخت مورد استفاده قرار مي گيرد . فرآيند واحد از نوع U . O . P ‌ مي باشد با فرمول فرآيند :

4CH3 – CH = CH2 C12H24

واحد از سه مرحله تشكيل مي شود .

1. قسمت خوراك و اعمالي كه روي خوراك واحد انجام مي گيرد تا قابل تركيب شدن و تشكيل پليمر شود .

2. قسمت راكتور واحد كه مرحله پلي مريزاسيون را تشكيل مي دهد ، كاتاليزور مصرفي در اين واحد P2O5‌ مي باشد .

3. قسمت تفكيك كه ملكول تترامر را از تركيبات سبك و سنگين جدا مي كند.

 

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75:

[محمــد 4415]

واحد 900 :

 

خوراك اين واحد پروپيلن تترامر توليد شده در واحد 800 مي باشد كه در مجاورت كاتاليزور اسيد hf با بنزن كه از كارخانه ذوب آهن اصفهان تهيه مي شود تركيب شده و دودسيل بنزن يا ddb توليد مي كند كه اين ماده پايه تهيه پاك كننده ها مي باشد.

C12h24 + c6h6 c12h24c6h6

ظرفيت طراحي شده به واحد 1000 تن در سال است دو ماده فرعي ديگر يعني الكيت سبك كه به عنوان سوخت مايع بكار مي رود و الكيت سنگين كه به عنوان بازياب به سيستم روغن داغ تزريق شده و باعث تازه شده آن و كم شدن توليد در روغن داغ مي شود . فرآيند واحد سه قسمت مختلف دارد.

1. قسمت خوراك رساني و اعمالي كه روي آن انجام مي گيرد كه به خاطر وجود hf خوراك واحد بايستي عاري از آب باشد و به وسيله ي خشك كننده ها مقدار آب را تقريبا به صفر مي رساند .

2. قسمت كنتاكتور كه در اين مرحله تترامر و بنزن در مقابل hf تركيب شده و دودسيل بنزن را توليد مي كند .

3. قسمت تفكيك و قسمت احياء اسيد و بنزن كه در اين قسمت بنزن و hf عمل نشده از الكيليت ها جدا شده و الكيليت ها خود در قسمت تفكيك به سه ماده تقسيم مي شود كه عمل اصلي آن جدا كردن دي دي بي از الكيليت هاي سبك و سنگين مي باشد.

 

 

واحد 1000 يا ( oxychl orination )

اين واحد در طرح توسعه مجتمع در سال 1976 مورد بهره برداري قرار گرفت در فرآيند اين واحد محصول فرعي اسيد كلريدريك واحد 600 علاوه بر آلودگي محيط زيست براي خنثي كردن آن هزينه ي زيادي صرف مي شد به تبديل مي گردد كه خوراك واحد 600 مي شود . خوراك اصلي واحد را اسيد كلريدريك از واحد 600 ، اتيلن از واحد 400 و اكسيژن هوا تشكيل مي دهد ، اين واكنش طبق فرمول زير انجام مي گيرد :

2hcl + c2h4 + 1/2 o2 c2h4cl2 + h2o

اين واحد از نظر طراحي و سهولت كنترل بسيار پيشرفته است و جند سيستم آناليز فرآيند را كنترل مي كنند.

 

 

:w75:کپی برداری از این مطلب با ذکر منبع(انجمن نواندیشان) مجاز خواهد بود.:w75: