سيستم‌هاي اطلاعات مديريت mis

[Mohammad Aref 120452]

خلاصه

اين مقاله سيستم‌هاي اطلاعات مديريت MIS را پوشش مي دهد. از آنجا كه MIS تركيبي از سه پديده سيستم ، اطلاعات و مديريت مي‌باشد ابتدا اين موارد را بررسي ميكند. به علت تأثيرات قابل توجه سيستمهاي اطلاعاتي بر روي MIS مبحث ديگر مقاله، درباره آن مي‌باشد. متخصصان اطلاعاتي شامل تحليل‌گر سيستمها، مديران پايگاههاي داده، متخصصان شبكه، برنامه‌نويس ها و اپراتورها در قسمت بعدي بررسي شده است. بعد از بررسي اجزاي MIS به سيستم‌هاي اطلاعات مديريت در حالت كلي پرداخته مي‌شود.سيستمهاي پشتيباني تصميم(DSS) ، تأثيرات هوش مصنوعي و سيستم‌هاي خبره بر روي اين سيستم‌ها ديگر مبحث مقاله مي باشند. آخرين قسمت نتيجه گيري، همراه با ذكر بعضي نظرات در باب مزايا و معايب كنترل از طريق نرم افزار و گسترش آن در عصر اينفوكراسي يا اطلاع‌سالاري مي باشد.

 

مقدمه

موضوع اين بحث مقاله سيستم اطلاعات مديريت مي باشد سيستم اطلاعت مديريت به معني مديريت برپايه اطلاعات مي باشد همانطور كه مي دانيم براي مديريت درقرن 21 نمي دانيم از دوعامل چشم پوشي كنيم:

 

1-استراتژي رقابت؛ و 2-كاهش هزينه ها، كه خوديك سياست رقابت صادراتي مي باشد.براي لحاظ كردن اين دواستراتژي به كاربردن سيستم هاي اطلاعات مبني برفن آوريهاي اطلاعت وارتباطات ضروري مي نمايد.

 

مديران امروز، باانبوهي اطلاعات روبرو هستند. اطلاعاتي كه به عنوان داده هاي سيستم بايستي پردازش گرديده وقابل فهم وتميرو نگهداري وبازيابي گردد. از طرف ديگرسيستم هاي مديريت وابزارهاي كنترل درطول زمان تغييرات زيادي پيدا كرده اند اين تغييرات رامي توان درچهارزمينه كلي عنوان كرد:1-كنترل سنتي 2-كنترل بروكراتيك 3-كنترل كاريزماتيك 4-كنترل اينفورماتيك .

 

درساختاهاي سنتي فئودالي، كنترل ازطريق سنت، ادراك واعمال مي شد، مقامات كنترلي به طورسنتي وموروثي به نسلهاي بعدمنتقل مي گرديد وجامعه نيزاين نوع ساختار كنترلي راچون سنت بود مي پذيرفت وبدان گردن مي نهاد. دروضعيت كاريزماتيك، كنترل از طريق رابطه بين رهبرو پيروان اعمال مي گرديد. دراين حالت، رهبران كاريزما، شيوه عمل را انتخاب مي كردند وپيروان نيزازآنها تبعيت مي كردند زيرا آنها را قبول داشتند. دربروكراسي، كنترل درساختارسازماني تعبيه مي شد، ساختاري كه برقانون ومقررات استوار بود وجنبه غيرشخصي داشت وتبعيت از آن الزامي بود. دراينفوكراسي، كنترل ازطريق نرم افزارها اعمال مي‌شود. مجموعه دانشها وآگاهيهاي تخصصي، بسياررشد كرده است واينفوكراسي مي تواند هرنوع اطلاعاتي راازطريق شبكه هاي الكترونيكي بدست آورد. ازسيستم هاي خبره، استفاده كند وبه تمامي دانشهاي تخصصي وحرفه اي مجهز شود (زاهدي 1380،123).

 

باتوجه به ويژگي خطيرسيستم هاي اطلاعاتي مديريت، مديراين سيستم ها هم ارزش بسيار زيادي برخوردارند. دامنه حقوق پراختي به اين افراد درآمريكا ساليانه 100000تا 300000 دلاراست (مومني 1372،32). عملاً كارمدير سيستم اطلاعات مديريت ارائه گزارشات روزآمد واطلاعات مفيد به مديرشركت يا موسسه براي برنامه ريزي هاي آينده وتصميم گيري مي باشد اين مدير براي گردآوري داده ها وپردازش آنها نياز به سيستم هاي اطلاعاتي ورايانه‌اي وحتي سيستم هاي خبره مي باشد پس مديريت سيستم هم بايد ديد مديريتي وسيستمي داشته واز امكانات سيستم هاي اطلاعاتي وفن آوري اطلاعات استفاده كند كه لازمه اين استفاده، دانش سوادرايانه‌اي وسواد اطلاعاتي مي باشد.

 

درباره بوجود آوردن چارچوب برنامه‌ريزي مديريت كتابخانه كه بر اساس مفهوم سيستم‌هاي اطلاعات مديريت پي‌ريزي شده باشد، كارهايي توسط همبرگ و ديگران[1](1978) انجام گرفته است. آنها چارچوبي بر خدمات و مفاهيم كتابخانه ارائه دادند كه بر اساس مسائل تصميم گيري ممكن در كتابخانه و بحث درباره عناصر داده‌هاي مورد نياز براي پشتيباني از چنين تصميماتي شكل گرفته بود. بومر و كروبا (1983) شش حوزه كليدي اخذ داده‌هاي مورد لزوم براي تصميم‌گيري مديريت را شناسايي كرده‌اند. اين حوزه‌ها عبارتند از: مجموعه‌گستري خدمات فني، خدمات مرجع و كتابشناختي، دسترسي مجموعه، دسترسي امانت بين كتابخانه‌اي و امكانات فيزيكي. بطوركلي مي‌توان گفت كه گزينش عناصر داده‌ها و انتخاب روشي بر گردآوري آنها هسته سيستم اطلاعات مديريت كتابخانه مي باشد(Kraft,Boyce 1991, 138,144 (.

 

مفاهيم سيستمها

سيستم، گروهي از عناصر مي باشد كه به خاطر خواسته مشترك رسيدن به يك هدف با هم تركيب شوند (Mcleod 1998,12) .مثلاً دريك مركز اطلاعاتي، منابع انساني، رايانه‌اي واطلاعاتي براي رسيدن به هدف مشترك كه همان ارائه اطلاعات به كاركنان يا مديران آن موسسه مي باشد باهم تركيب مي شوند. درهرسيستمي پنج عنصر درونداد، برونداد، تبديل، مكانيسم كنترل ودرنهايت اهداف وجود دارند. بطوريكه حركت سيستم بطوري است كه درونداد به برونداد، تبديل مي‌شود. دراين ميان مكانيسم كنترل، فرايند تبديل رابراي اطمينان از رسيدن به اهداف سيستم، زيرنظر قرار مي دهد. مكانيسم كنترل توسط حلقه بازخود به جريان منابع متصل مي شود. بطوريكه حلقه بازخورد اطلاعات رااز برونداد سيستم كسب مي كند وآن رابراي مكانيسم كنترل قابل دسترسي قرار مي دهد. مكانيسم كنترل، علائم بازخورد را با اهداف تطبيق داده ومنجر به علائمي به عنصر دررونداد مي شود تا وقتي كه سيستم لازم است عملياتش راتغيير دهد (Mcleod l998,12). وقتي سيستم ما يك مركز اطلاعاتي چون كتابخانه مي باشد دروندادها، كتابها، مجلات، منابع الكترونيك و….مي باشند وفرايند خدمات فني، منابع كتابخانه اي مذكور را به برونداد كه همان موادقابل دسترسي براي ارائه خدمات بهتر وكارآمدتر به مراجعان وكاربران مي باشد، تبديل مي كند .مكانيسم كنترل دراينجا رئيس يا شخصي است كه آن ارتباط ميان اين مراكز خدمات فني ومجموعه سازي و خدمات عمومي را به عهده دارد وحلقه بازخورد دراينجا ارتباطات وروابطي است كه شخص رئيس رابا قسمتهاي مختلف كتابخانه مذكور مرتبط مي كند.

 

هر سيستمي مي تواند عمليات خود را كنترل كند. يك سيستم بدون مكانيسم كنترل، حلقه بازخورد وعناصر اهداف يك سيستم حلقه بازناميده مي‌شود. يك سيستم با سه عنصر كنترل (اهداف، مكانيسم كنترل وحلقه بازخورد) يك سيستم حلقه بسته ناميده مي شود (Mcleod 1998,12-13) وهمانطوركه مي دانيم حلقه‌اي كه بازباشد، حلقه نيست. حال سيستم ها رااز جهت ارتباط با محيط پيرامون خود به دودسته تقسيم مي كنند: سيستمي كه با محيط پيرامون خود ارتباط داشته باشد را سيستم باز گفته وسيستمي كه با محيط پيرامون خودارتباط نداشته باشد يك سيستم بسته است. البته قابل ذكراست كه سيستم كاملاً بسته وجود ندارد. يك زيرسيستم بطور ساده، سيستمي درون سيستم ديگر مي باشد. مثلاً دريك اتومبيل يك سيستم كلي وجود داردبنام اتومبيل وچندين سيستم فرعي وشايد درون آن سيستم هاي فرعي، سيستم هاي فرعي تري وجودداشته باشند مثلاً موتور خودرو يك سيستم ديگر است كه درون آن هم سيستم ديگري بنام كاربراتور قرار دارد. وقتي كه يك سيستمي، جزء سيستم بزرگتر مي باشد، سيستم بزرگتر سوپرسيستم يا فوق سيستم ناميده مي شود. براي مثال سيستم دولتي يك شهر يك سيستم است، امادرعين حال قسمتي ازيك سيستم بزرگتر بنام سيستم دولتي يك استان يا ايالت مي باشد كه آن هم خود يك زيرسيستم دولت ملي مي باشد. يك شركت تجاري يك سيستم فيزيكي مي باشد. اين شركت ازمنابع فيزيكي تشكيل يافته است. يك سيستم ادراكي، سيستمي است كه از منابع ادراكي (فكري) چون اطلاعات وداده ها براي نشان دادن يك سيستم فيزيكي استفاده مي كند. يك سيستم ادراكي عموماً يك تصوير ذهني درذهن مدير مي باشد مانند تصاوير يا خطوطي كه برروي يك برگه كاغذ يا درشكل الكترونيكي ذخيره شده دررايانه (Mcleod 1998,23-24) .

 

روش سيستم ها وديدگاه سيستمي

بطوركلي هرموسسه اي براي تداوم جريان كاري خود نيازبه يك ديد سيستمي دارد. ديدسيستمي كه همه بخش هاي درونداد وبرونداد وفرآيند تبديل را ازطريق مكانيسم كنترل وحلقه بازخورد ، زيرنظرداشته ويك نوع يكپارچگي درتصميم‌گيري، كه لازمه موفقيت يك مؤسسه مي باشد، بوجود مي آورد كه اثرات هرتصميم رادرديگر بخش هاي به ظاهر غيرمرتبط هم درنظرداشته باشد. افراد ماهر درحل مسائل كساني هستند كه محيط خودرا شناخته وسيستم هاي موثر جمع آوري اطلاعات رابوجود آورند آنان لزوم معيارهاي عملكرد وشبكه هاي ارتباطي خوب را با كارمندان خودتشخيص داده اند. تمام اينها اجزاء پذيرش يك تفكرسيستمي است . اصطلاح مفهوم سيستمي براي نشان دادن اين ديدگاه استفاده مي شود. (مك لويد 1378، 136).

 

حل كنندگان مسائل بازرگاني جزواولين كساني نبودند كه به بررسي فرآيند حل مسأله پرداختند. اين افتخار به دانشمندان علوم فيزيكي چون فيزيك‌دانان وشيمي‌دانان ودانشمند علوم رفتاري چون روانشناسان وجامعه شناسان باز مي گردد. اين دانشمندان حل نمودن مسأله رابه عنوان ابزاري جهت انجام آزمايشات كنترل شده مطالعه كردند (مك لويد 1378،200). مديران براي حل مسائل مربوطه به موسسات نيازمند نوع نگرش وديده سيستمي مي باشند كه به روش سيستمي مشهوراست دراين روش اولين اقدام مديردرشكل گرفتن موسسه به عنوان يك سيستم مي باشد درمرحله دوم بايد ازآنجا كه هرسيستمي با محيط خود ارتباط دارد، محيط موسسه درك شود. درمرحله سوم سيستمهاي فرعي وزيرسيستمهاي موسسه بايد شناسايي شوند بعدازاين مراحل يافاز تجزيه وتحليل مسأله مي رسيم يعني درمراحل قبلي شناخت كلي وداده هاي موردنياز به دست آمد وهرحال بايد آنها راپردازش كرد. اولين مرحله از اين فاز گذراز سيستم به سطح زيرسيستم مي باشد. دومين مرحله تحليل ترتيبي اجزاء سيستم مي باشد وحال به سومين فاز يعني فاز طراحي وتركيب مي رسيم. اولين مرحله اين فاز شناسايي راه‌حل هاي گوناگون، دومين مرحله ارزيابي راه حل هاي شناخته شده، سومين مرحله انتخاب بهترين راه حل، مرحله بعدي اجراي راه حل وآخرين مرحله هم پيگيري جهت حصول اطمينان از تاثير گذاري راه حل مي باشد كه همان مكانيسم كنترل در روش سيستمي مي باشد. متخصصان مديريت اغلب معتقدند كه اگريك مديرسازمان خودرابه عنوان يك سيستم درنظرگيرد، مكانيسم حل مسأله آنها آسانتر وكارآمدتر خواهدبود (Mcleod1998,11). بايد متذكر شد كه ايده مشاهده هرچيري به عنوان يك سيستم، منحصر به اقتصاد نيست. درواقع يك نهضتي براي استفاده از مفهوم سيستم به عنوان يك وسيله فهم بهتر هرپديده اي بوجودآمده است. اين ايده اولين باردرسال 1937 توسط لودويگ وان برتالانفي( Ludwig von Bertallanffy) يك زيست شناس آلماني ارائه شد. او اين روش جديد راكه اشاره به فرماليته كردن اصولي كه درسيستم ها عموماً بكارمي روند ،چه ماهيت عناصر شكل دهنده يا روابط يا نيروهاي بين آنها، تئوري عمومي سيستم ها، نامگذاري كرد. بعدها درسال 1956 كنث بولدينق (Kenneth boulding) تئوري عمومي سيستم‌ها را به يك روش ديگر ارائه كرد. بولدينق دورويكرد درتوصيف تئوري عمومي سيستم ها درنظرگرفت(Mcleod1998,152).حاصل نگرش سيستمي استفاده از مدلهابراي توصيف پديده هامي باشد. يك مدل چكيده چيزي است كه يك موجود (entity) ناميده مي شود. چهارنوع مدل وجوددارند. فيزيكي، داستان وار، گرافيكي ورياضي، همه اين مدلها به كاربر اجازه فهم بهتر وارتباط برقرار كردن با «موجود» رامي دهد، كه ازاين طريق ،ديگر عناصرهم درك مي شوند. يك مدل عمومي سيستم هاي شركت مي تواند براي تحليل هرنوع سازماني بكاررود، اما نمي‌توان انتظارداشت كه يك مدل براي يك سازمان خاصي ساخته شود. ارزش واقعي مدل عمومي سيستم ها، وقتي كه فردتازه فارغ التحصيل شده وكارش را شروع كند، آشكار مي شود. مدل به فردبراي تنظيم شركتش كمك خواهد نمود. درآغاز، هرچيزي تازه خواهدبود:چهره هاي جديد، تسهيلات جديد، واژگان (ترمينولوژي) جديد، هيچ فرد را شگفت زده نخواهد كرد،به اين علت كه مدل يك تصوير ذهني ازآنچه مورد انتظاراست رابراي فرد، فراهم خواهدكرد (Mcleod1998,155-154). بايد به يادداشته باشيم كه بهترين سيستم ها درصورتيكه كاربران آن را بكارنبرند توفيقي نخواهد داشت. وامروز سيستم هاومدلها با ابزارهاي وسيستم هاي رايانه‌اي طرح ريزي شده وبه ندرت ازروشهاي دستي براي يك سيستم يا مدل استفاده مي‌شود.

 

چرخه حيات سيستم

هرزيرسيستمي در سيستم‌هاي هاي اطلاعاتي رايانه‌محور مانند يك ارگانيسم زنده مي باشد:آن متولد مي شود، رشدمي كند، تا به بلوغ مي رسد، عمل مي كند ونهايت مي ميرد. اين فرآيند تحول چرخه حيات سيستم[2] (SLC) ناميده مي‌شود وشامل مراحل ذيل مي باشد: برنامه ريزي، تحليل، طراحي، اجرا، به كاربردن.دوره حيات يك سيستم مستلزم گذراز مراحل استانداردي است كه هريك به فعاليتهاي مديريتي نيازدارد. سيستم ممكن است به دلايل فني يا ساير اشتباهات ياعدم مطابقت با تغيير محيط كمترمفيد وموثر واقع شود. همچنين احتمال دارد زماني كه براي يك سيستم جديد برنامه ريزي مي شود، نقايص زيادترگردد. مرحله نهايي دوره حيات يك سيستم، جايگزيني آن است. طول حيات هريك ازاين مراحل درسيستم ها متفاوت است (رولي 1380،9-198). البته قابل ذكراست چون كه امروزه اكثرسيستم ها بصورت رايانه‌اي طرح ريزي مي شوند ورشد رايانه وفن‌آوريها واطلاعات وارتباطات زياداست دوره حيات سيستمهاي رايانه‌اي نسبتاً كوتاه مي باشد. اصل اساسي تجزيه وتحليل يك سيستم وطراحي، عبارت است ازتشخيص نيازيك سيستم به تجديد نظرويا جانشيني آن واصل دوم سلسله مراتب واولويت وآمادگي جانشين سازي سيستم قبلي است (مومني1370 ،313). امروز براي نشان دادن چرخه حيات يك سيستم ازمنحني ها استفاده مي كنند وبه آن منحني عمومي حيات يك سيستم مي گويند اين مدل داراي چهارجزء ومرحله متفاوت است كه دركارآيي هرسيستمي تأثير بسزايي دارد:1-بسط وگسترش (development) 2-رشد (growth) 3-اشباع(Saturation) 4-استهلاك (deterbation) (مومني 72-314)

 

اطلاعات

براي فهم واقعي معني اطلاعات وعدم اختلاط آن باداده ها ماابتدا تعريفي ازاين دوراارائه مي نماييم:داده ها شامل واقعيتها واشكالي هستند كه براي كاربر، بي‌معني مي باشند. وقتي كه اين داده ها پردازش شدند تبديل به اطلاعات مي شوند. پس اطلاعات، داده هاي پردازش شده يا داده هايي با معني مي باشند. تبديل داده ها به اطلاعات توسط يك پردازنده اطلاعات انجام مي شود. پردازنده اطلاعات يكي از عناصر كليدي سيستم ادراكي است. پردازنده اطلاعات مي تواند شامل عناصر رايانه‌اي، عناصر غيررايانه‌اي يا تركيبي ازآن دوباشد (Mcleod1998,15-16). اطلاعات درسيستم هاي سازماني مختلط انسان وماشين ازمنابع زيرتغذيه مي شود:1-دستيابي اطلاعات محيط عملكرد مديريت2-روشهاي ذخيره اطلاعات جهت عملكرد سيستم‌هاي هاي عامل3-روشهاي انتقال اطلاعات ونحوه ايجاد ارتباط وذخيره‌سازي وبازيابي .

 

امروزه اطلاعات برگ‌برنده شركتهاي بزرگ تجاري مي باشد. ازآنجا كه گردآوري اطلاعات به روش دستي ومعمولي براي شركتهاي چتد مليتي بزرگ غيرممكن مي باشد پس از آنها به سيستم هاي اطلاعاتي براي پركردن اين خلاء روي آورده اند. اطلاعات لازمه تصميم گيري است وامروزه پديده اي چون انفجار اطلاعات ،آلودگي اطلاعات وآنارشي اطلاعات مطرح است كه لازمه استفاده مفيداز اطلاعات دراين آشفته بازار وجود سيستم هاي اطلاعاتي يكپارچه ومنسجم براي تنظيم ومنظم كردن اطلاعات براي استفاده كاوشگران اطلاعات مي باشد. مديران، همچنين به يكي از دوسبك متفاوت استفاده از اطلاعات به عنوان راههايي براي استفاده از اطلاعات براي حل مشكل استفاده مي كنند. سبك سيستماتيك (systematic): مديرتوجه خاصي براي پيگيري روش از پيش توصيه شده حل مشكل ،مانند روش سيستمها دارد. سبك حسي (intuitive) مدير به هيچ روش قطعي توجهي نداشته اما روشي رابراي وضعيت خاص، تغيير مي دهد (Mcleod 1998,179). ازآنجا كه نياز مادر اختراع است ابتدابايد نيازهاي اطلاعاتي سازمان يا موسسه رايافته سپس به فراهم آوري وجمع آوري اطلاعات بپردازيم. مديرآشنابه اطلاعات مي داند كه اطلاعات بايد قبل از استفاده تأييد شود، يعني درستي ودقت آن كنترل شود. اطلاعات به صرف اينكه بوسيله رايانه چاپ شده است درست نيست. آشنايي يك مدير به اطلاعات ودانستن ارزش اطلاعات درحل مسأله باعث تشويق مديران درتقسيم اطلاعات با ديگران مي شود زماني كه مديري داراي اطلاعات با ارزش براي ديگران مي باشد اين اطلاعات بايد منتقل شود. آشنايي با اطلاعات درنهايت منجر به استفاده ازاطلاعات درحل مسائل است. دانش اطلاعات ماوراي دانش رايانه‌اي واستفاده ازاطلاعات ايجاد شده ازطريق رايانه است (مك لويد 1378،34).

 

افزونگي بطور اجمال عبارت است از اطلاعات اضافي كه درمورد داده ها وجود دارد، ليكن افزونگي درفرايند ارتباطات مانعي درمقابل بروز خطاست. يك نكته مهم درطراحي سيستم هاي اطلاعات مديريت يا بهره وري اطلاعات قطعي يا احتمالي درتصميم گيري است. ارزيابي عنصراطلاعات، كارمشكلي است اما طراحي سيستم ها بهترين وسيله در ارزيابي واقعي عنصراطلاعات دريك مجموعه است.

 

سيستمهاي اطلاعاتي

همانطور كه ذكرشد به علت گستردگي وپيچيدگي موجوددرسيستمها، مديران اطلاعات ومتخصصان اطلاعاتي از سيستمهاي اطلاعاتي يعني سيستمهايي كه به كمك ابزارهاي رايانه‌اي وفن آوري اطلاعات به گردآوري اطلاعات وپردازش سيستم هاي مي پردازند روآورده اند. البته سيستم هاي اطلاعاتي به آن نقطه نرسيده اند كه بتوانند فكركنند، برنامه ريزي كنند وبه چگونگي تغييرات واكنش دهند. هنوز چندين اتاق براي افراد كه اين سيستم هارا اداره مي كنند وجود دارد. وبايد توجه داشت كه فقط يك اقليت كوچكي ازاين افراد عملاً سيستم هاي رايانه‌اي يا سيستم هاي فن‌آوري اطلاعات را طراحي مي كنند. تعداد زيادي از اين افراد كاربر نهايي هستند مانند مديران، كاركنان اداري وديگران كه از رايانه در زمينه هاي شغلي خود استفاده مي كنند (Curtin et al 1998,23). انبوه اطلاعاتي كه درپايگاههاي داده شركتها ذخيره مي شود اكثراً آنقدرزيادهستند كه براي مديران، بي معني (وغيرقابل استفاده ) مي شوند. اين آنارشي وهرج ومرج درحجم انبوه اطلاعات نيازبه يك سيستم اطلاعاتي براي رده بندي وتقسيم بندي آن براي استفاده هرچه بيشتر ازآن مي باشد.

 

سيستمهاي اطلاعاتي ريشه درتصاوير غارها دارند واعضاي يك قبيله با استفاده ازاين سيستمهاي بسيار اوليه دادوستدهاي خود را انجام مي دادند. وقتي ميزان دادوستدها اندك وتعداد افرادي كه بايكديگر ارتباط برقرارمي كنند، انگشت شمارباشد، مي توان كارهارابا استفاده ازاين سيستمها انجام داد، اماچنانچه ميزان معاملات افزايش پيداكند وافراد بيشتري نيزدراين فعاليتها درگير شوند سيستمهاي مورد استفاده بايد به مراتب پيشرفته ترباشد (بهان 1377،6).

 

باتوجه داشت كه سيستم هاي اطلاعاتي بامديريت اطلاعات تفاوت دارند بطوريكه سيستم هاي اطلاعاتي درخدمت مديريت اطلاعات تحت عنوان سيستم هاي اطلاعات مديريت قرارگرفته وازآن استفاده مي كند. سيستمهاي اطلاعاتي به معني گردآوري، ذخيره، پردازش اشاعه و استفاده ازاطلاعات است اين مسأله به نرم افزارويا سخت افزار محدود نمي شود بلكه اهميت انسان وهدفهايش را در استفاده از فن‌آوري، ارزشها ومعيارهايي كه دراين انتخاب به كار مي رود، همچنين ارزيابي نهايي از اينكه اين ابزار وسيله اي براي رسيدن به هدفهايش بوده اند ياخير رادربرمي گيرد. درصورتي كه هدف ازمديريت اطلاعات ارتقاي كارآيي سازمان ازطريق تقويت تواناييهاي آن براي برآورد نيازهاي دروني وبروني آن در يك وضعيت فعال وپويا، تثبيت شده است. امروزه مديران ارزش رقابتي واستراتژيكي سيستمهاي اطلاعاتي رابه خوبي تشخيص مي دهند. درميان سرمايه هاي يك سازمان اعم از نيروي انساني، سرمايه هاي مالي، ماشين آلات و تجهيزات، اطلاعات، باارزشترين آنهاست واين مساله به اين دليل است كه تمام امكانات فيزيكي ومحيطي ازطريق اطلاعات توجيه مي شوند. اطلاعات ممكن است بصورت استراتژيكي مورد استفاده قرارگيرد وامتيازات قابل رقابت براي سازمان كسب كند يا زمينه هاي رقابت را بين سازمانها تغيير دهد وامتيازات قابل‌توجهي براي سازمان كسب كند يا زمينه هاي رقابت را بين سازمانها گسترش دهد يا صنايع رامتحول سازد وفرصتهاي جديد بازرگاني براي آنها پديد آورد. يك سازمان بايد بتواند سيستم اطلاعاتي ايجاد كند كه قادرباشد نيازهاي اطلاعاتي اكثريت رادردرون سازمان برآورد، سازد. چنين سيستم اشتراكي فوايد زيررا داراست:

 

كاهش كارهاي تكراري درنگهداري پايگاههاي اطلاعاتي، ارائه داده هاي دقيقتر، (زيراداده ها دريك محل نگهداري مي شوند وفقط نيازاست كه روز آمد شوند)؛ ايجاد ارتباطات بهتردردرون سازمان به طوري كه هرفرد به اطلاعات موردنياز دسترسي داشته باشد؛ برخورد هماهنگ بانيازهاي اطلاعاتي داخل سازمان (رولي 1380، 11-9 ،7)

 

امروز استفاده از سيستمهاي اطلاعاتي (IS) دربيشتر شركتهاي جهان رايج است. طبق آماري، بيش از 70 درصد شركتهاي آمريكايي وكره اي يك طرح سيستم اطلاعاتي دارند اين مورد درشركتهاي مكزيكي بيش از 90 درصد مي باشد. بيش از 60 درصد شركتهاي مكزيكي وبيش از 80 درصد شركتهاي آمريكايي وكره اي شخصي به عنوان رئيس كاركنان اطلاعات داشته اند (Mcleod 1998,583-584).

 

سيستم هاي اطلاعاتي ورايانه‌ها

همانطور كه ذكرشد توسعه رايانه‌ها چه از بعدسخت افزاري وچه ازبعدنرم‌افزاري نقش بسزايي درتوسعه سيستمهاي اطلاعاتي براي پردازش اطلاعات فراهم ساخت. براي بررسي چگونگي گسترش سيستم هاي اطلاعاتي بايدنسلهاي ودوره هاي پيشرفت رايانه‌ها را بشناسيم:

 

بطوركلي عموماً‌رايانه‌هارابه 5نسل تقسيم بندي كرده اند:

سه نسل اول رايانه‌ از طريق شناخت بخشهاي الكترونيكي آن كه داراي قدرت محاسبه ومنطق هستند بررسي مي گردد. اين تقسيم بندي به شرح زيراست:

1-رايانه‌هاي نسل اول: دريچه هاي الكترونيكي (كه بيشترمكانيكي بوده اند) 2-رايانه‌هاي نسل دوم: ترانزيستور 3-رايانه‌هاي نسل سوم: مدارهاي مجتمع (ياهمان ICها)

 

تحول رايانه ازيك نسل به نسل بعدي از نظرهاي زيرسودمند است:

1-كوچك شدن اندازه رايانه 2-بالارفتن ضريب اطمينان 3-كاهش مصرف برق 4-بالارفتن سرعت كار 5-پايين آمدن قدرت خريد وهزينه هاي كاركردن آن .

 

به نظر بعضي متخصصان رايانه‌هاي نسل چهارم وپنجم آنهايي هستند كه براساس مجتمع سازي با تراكم بسيار بالا (VLSI) شكل گرفته اند. رايانه‌هاي نسل پنجم احتمالاً به آن دسته رايانه‌هاي اطلاق مي شود كه ازرابطهاي توسعه يافته ازهوش مصنوعي بهره گرفته اند (رولي 1380، 92-91). رايانه‌هاي امروزه پيشرفت كنوني خود را مديون تراشه‌ها هستند كه قابليت ذخيره وپردازش زيادتري نسبت به نسلهاي قبلي دارند.

 

امروزه ابررايانه‌هايي اختراع شده اند كه توانايي انجام چندين ميليون عمل رادريك ميليون ثانيه دارا مي باشند كه ازاينها درمسائلي چون پيش بيني زلزله وبيش بيني سكته تمامي مغزي وقلبي وژنتيك انساني استفاده مي شود.

 

مدارالكتريكي اصلي اكثرميكرورايانه‌ها به شكل ذره ريزسيليسيوم است كه ازناخن انگشت هم كوچكتراست. رايانه شخصي يك ميكرورايانه است كه فقط توسط يك نفر، يا شايد چند نفري كه درهمان محل كار مي كنند مورد استفاده قرار مي‌گيرد. رايانه‌هاي شخصي رادرهرمكان مانند سازمانهاي بزرگ، سازمانهاي كوچك وحتي منازل مي توان يافت .دستگاههاي منگنه كارت كه با اولين رايانه به صورت انبوه توليد شده بنام رمينگون رنديونيوك I درسال 1951 كارگذاشته شدواستقرار يونيوك I ، توسط جنرال الكتريك درسال 1954 شروع استفاده رايانه براي پردازش اطلاعات بازرگاني بود كه قابل ذكراست كه استفاده ازرايانه دراين دوره تنها به سازمانهاي بزرگتر دولتي وموسسات تجاري محدود مي‌شد. سيستم ها با معيارهاي امروزي بسيارگران بودند. ميني رايانه‌ها وسپس ميكرورايانه‌ها تاثيرات عميقي رابرهزينه محاسبات برجاي نهاند. امروزه يك سازمان درهراندازه اي مي‌تواند از عهده تامين يك رايانه‌ برآيد (مك لويد1378،241،24،19).

 

اولين كاربرداصلي رايانه، پردازش داده هاي حسابداري بود آن كاربرد با چهار عمل ديگرهمراه بود: سيستم هاي اطلاعات مديريت، سيستم هاي پشتيباني تصميم، ادارهمجازي، وسيستم هاي دانش محور؛ همه اين 5كاربرد، سيستم اطلاعاتي رايانه‌محور را تشكيل مي دهند.

 

روشي كه همه سيستم ها درطول ده 1950، 1960، واوايل 1970 توسعه دادند روش سنتي بود. دراواخر دهه 1970 يك گرايش جديدي كه بيشترين تاثيرراروي استفاده ازرايانه گذاشت ديده نشد. اين گرايش افزايش علاقه بعضي از كاربران درتوسعه كاربردهاي رايانه‌يشان بود. نامي كه به اين گرايش اطلاق شد كاربا رايانه استفاده گرنهايي است. كاربرنهايي مترادف با كاربر مي باشد بايد درنظرداشته باشيم كه كاربا رايانه استفاده گرنهايي به خاطرچهار عامل متحول شد:

 

1-افزايش سوادرايانه‌اي 2-عقب افتادن خدمات اطلاعاتي 3-قيمت كم سخت‌افزار 4-نرم افزارهاي از پيش نوشته شده.

 

رايانه تاثير مثبتي برروي ملتهاي بزرگ وكوچك گذاشته است. دركشورهاي كوچكتر، محدوديتهاي دولتي كاربرد فن‌آوري راكند مي كند. وقتي كه دولت حامي باشد مانند اسرائيل مصر وتونس استفاده از رايانه مي تواند شكوفا مي‌شود. ملل كوچك تر علاوه براستفاده از رايانه براي رفع نيازهاي خود صنايع نرم‌افزاررابراي صادرات محصولات خودبه كاربران بازارجهاني، توسعه داده اند. دراكثر موارد، ايالات متحده رهبرجهاني دراستفاده از رايانه مي باشد (Mcleod1998,4,22,23,28). متخصصان اطلاعاتي باراصلي خدمات اطلاعاتي رابه دوش مي كشند حال مي خواهيم متخصصان اطلاعاتي رابيشتر بشناسيم .

 

متخصصان اطلاعاتي

متخصص اطلاعات مي توانند مساعدتهايي را درهرمرحله از فرآيند حل مسأله انجام دهند. وقتي مسائل شناسايي شدند متخصصين اطلاعات مي توانند براي درك آنها به استفاده گران كمك نمايند. درطي بيست وپنج سال اول پيدايش رايانه تنها مسئوليت متخصصين اطلاعات، پياده سازي سيستم ها براي استفاده گران بود. متخصصين، دانش فني را ارائه مي كردند كه استفاده كنندگان يا فاقد آن ويا به دلايل گوناگون قادربه تأمين آن نبودند. اين نوع فعاليت هنوزبه عنوان وقت‌گيرترين بخش كارمتخصصين اطلاعات به شمار مي رود. متخصصين، تمام سيستم هاي داده پردازي، طراحي هاي بزرگتر وپيچيده تر سيستم اطلاعات مديريت وسيستم پشتيباني تصميم سيستم هاي اتوماسيون اداري مبتني بررايانه وكليه سيستم هاي خبره رااجرا مي نمايند (مك لويد 1378، 188) .

 

متخصصان اطلاعاتي كه كارآنها ارائه خدمات اطلاعاتي است شامل واحدهايي چون تحليل گر سيستم ها، مديران پايگاه، داده متخصصان شبكه، برنامه‌نويس ها واپراتورها مي باشند:

 

1-تحليل گرسيستم ها: شخصي كه با استفاده گر، كارمي كند تحليل گر سيستم ها است. تحليل گرسيستم ها به استفاده گر درشناساييي ودرك مساله كمك نموده وسپس راههاي مختلف حل مسائل رامورد توجه قرارمي دهد. هرروش مقدمتاً‌ با استفاده از نمودارهاي ترسيمي مستند وروشي كه بهترين حالت به نظر مي رسد، پيشنهاد مي گردد استفاده گر درمورد اجراي نظريه تحليل گر سيستم ها تصميم گيري مي كند (مك لويد1378-6-185). تحليل گران سيستم ها درتعريف مسائل وآماده كردن اسناد نوشته شده درمورد چگونگي كمك رايانه درحل مسائل مهارت دارند (Mcleod 1998,19-21). البته بايد درنظرداشت كه كارتحليل گرسيستم تحليل سيستم نيست. تحليل سيستم بررسي سيستم موجود براي طراحي يك سيستم جديد يا كمبود يافته مي باشد (Mcleod1998,194) .

 

2-مديران پايگاه داده (DBAS): دراوايل سالهاي دهه 1970 توجه به پايگاههاي اطلاعاتي بقدري زيادشد كه شغل جديدي بنام مدير پايگاه اطلاعات به وجود آمد مدير پايگاه اطلاعات مسئول ايجاد حفظ پايگاه اطلاعات است. هرموسسه اي داراي يك مدير پايگاه اطلاعات نبوده بلكه دريك سازمان بزرگ چند شخص مي‌توانند اين عنوان راداشته باشند (مك لويد 1378،187).

 

بطوركلي كارباكاربران وتحليل گران سيستم هادرايجاد پايگاه هاي داده‌اي كه شامل داده هاي موردنياز براي توليد اطلاعات كاربران مي باشد جزء وظايف مديران پايگاههاي داده مي باشد. يك پايگاه داده يك مجموعه يكپارچه از داده‌هاي رايانه‌اي است كه طوري سازماندهي وذخيره شده اند كه عمل بازيابي را تسهيل كند. اين يكپارچگي منطقي ركوردهادرچندين فايل، مفهوم پايگاه داده ناميده مي شود. دوهدف عمده مفهوم پايگاه داده كاهش داده هاي زايد ودستيابي به استقلال داده ها مي باشند. داده‌هاي زايد به اين معني است كه داده هاي يكسان درچندپرونده ذخيره شوند. استقلال داده ها توانايي تغييردادن درساختار داده ها بدون تغييردربرنامه هايي كه داده ها راپردازش مي كنند، مي باشد. استقلال داده ها با جاي دادن جزئيات داده ها درجداول وفرهنگهايي كه ازنظر فيزيكي از برنامه ها جداهستند، انجام مي گيرد. وقتي كه شركتي از مفهوم پايگاه داه ها پيروي مي‌كند سلسله مراتب داده ها چنين مي شود:

 

پايگاه داده -پرونده(فايل)-سند(ركورد)-عنصرداده

نرم افزاري كه يكپارچگي منطقي رادرپرونده ها ايجاد وحفظ مي كند چه بصورت آشكار ياپنهان، سيستم مديريت پايگاه داده ناميده مي شود. نمونه هايي ازسيستم‌هاي مديريت پايگاه داده كه دريك ساختار سلسله مراتبي بكار مي روند عبارتند از سيستم مديريت اطلاعات (IMS)، آ بي بي ام (IBM) وسيستم 2000اينتل (Intel) موج دوم نوآوري درسيستم هاي مديريت پايگاه داده براساس نرم افزار ارتباطي طرح ريزي شد واولين بسته به منظور ارائه به كاربران رايانه‌هاي اصلي (mainframe) ارائه شد. مانند زبان پرسش ساختار/سيستم داده ها (SQL/DS) وپرسش بامثال (QBE) از IBM ونرم افزاراراكل (Oracle) از شركت نرم افزاري ارتباطي، بوجود آمدند. تقريباً‌درهمان زمان( حدود 1980) تهيه كنندگان نرم‌افزارها شروع به توسعه بسته هاي نرم افزاري سيستمهاي مديريت پايگاه داده درمقياس كوچك براي بازار ريزرايانه‌ها كردند. درطول سالهاي اخير توسعه سيستم هاي مديريت اطلاعات بربازار ريزرايانه‌ها متمركز شده وساختار ارتباطي رابكاربرده است. مايكروساخت اكسس نمونه اي از سيستم مديريت پايگاه داده ارتباطي ريزرايانه مي باشد .يك كاربرد پايگاه داده مي تواند يك شخص يايك برنامه كاربردي باشد. شخص معمولاً پايگاه داده رااز طريق يك پايانه استفاده مي كند واطلاعات داده ها رااز طريق يك زبان پرسش بازيابي مي كند.

 

يك پرسش (query) تقاضاي اطلاعات ازپايگاه داده وزبان پرسش يك زبان مخصوص كاربرپسند مي‌باشدكه به رايانه امكان جواب به آن پرسش رافراهم مي‌سازد. بطور كلي يك متخصص اطلاعاتي كه مسئوليت پايگاه داده رابه عهده داشته باشد مديرپايگاه داده DBA ناميده مي شود. وظايف DBA چهارحوزه برنامه‌ريزي، اجرا، اعمال وامنيت پايگاه داده مي باشد (Mcleod 1998,21,264,266,270,272-3)

 

3-متخصصان شبكه: مدير شبكه، مديركارشناس درزمينه تخصصي ارتباطات اطلاعات است وسخت افزار ونرم افزار موردنياز را پيشنهاد مي دهد. مدير شبكه، اجراونگهداري سيستم ها را نيز هدايت مي كند. متخصصان شبكه با تحليل‌گران سيستم ها وكاربران، براي تأسيس شبكه ارتباطات داده ها كه منابع رايانه‌اي گسترده سازمان رابه هم وصل مي كند، كارمي كنند. مهارتهاي متخصصان شبكه، تركيبي از زمينه هاي رايانه‌ وارتباط ازراه دور مي باشد. همه وسايل ارتباطي ورايانه‌ي متصل به هم يك شبكه ناميده مي شوند. يك شبكه اساسي شامل يك پايانه ويك رايانه‌اي كه توانايي فرستادن ودريافت راداشته باشد؛ مودم هايي كه پيامها رااز حالت آنالوگ به ديجيتال واز ديجيتال به آنالوگ تبديل كنندويك مداري كه يك يا چندين كانال رافراهم مي آورد، مي باشد. انواع اصلي شبكه عبارتند از WAN براي شبكه گسترده ، LAN براي شبكه محلي وMAN براي شبكه هاي كلان‌شهرمي باشند. پيكربندي معمولي سخت‌افزارهاي ارتباطاتي شامل چندين پايانه هستند. 5 نوع پايانه اصلي وجود دارند صفحه كليد، تلفن دكمه اي (شستي) (push-batton)، محل فروش، مجموعه داده ها وپايانه هايي براي اهداف خاص، واحدهاي كنترل خوشه اي، چندين پايانه رادريك محل كنترل مي كنند. مودمها به جز مواردي كه از تلفن دكمه اي به عنوان پايانه استفاده مي شود، هميشه موردنيازند. شبكه ها براي اشتراك زماني، پردازش توزيع شده ، يا ارتباط رايانه‌اي مراجع/سرور (خدمتگر) بكاربرده مي شوند. يك شبكه اشتراك زماني فقط شامل يك رايانه ويك شبكه پردازش توزيع شده شامل بيش ازيك رايانه مي باشند. يك شبكه مراجع/سرور امكان انجام كاربه صورت محلي مركزي رامي دهد. همه دستورات ونمونه هامي توانند از سرور به مراجعان تغييرجهت دهند. اماقسمتي از مديريت داده ها هميشه در سرور باقي مي ماند. نوع جديدي از شبكه ها باآمدن اينترنت رايج شده است كه بنام اينترانت معروف مي باشد. به طوري كه اينترنتي كه بصورت داخلي اطلاعات فقط خواندن، انتشارات الكترونيكي براي اعضا راقابل دسترسي سازد وامكان دسترسي پايگاههاي داده وگروههاي كاري رافراهم كند، اينترانت ناميده مي شود (Mcleod 1998,21,301-302).

 

4-برنامه نويس ها:برنامه نويس شخصي است كه مستندات تحليل گر سيستم ها رابه عنوان يك راهنما به كارگرفته ودستورات برنامه كه باعث انجام عمليات لازم توسط رايانه مي شود را تهيه مي نمايد (مك لويد 78، 186). اكثر شركتها كه از رايانه‌هاي بزرگتر استفاده مي كنند،كارمندان متخصص اطلاعاتي دارند. اكثر اين متخصصان درواحدهاي خدمات اطلاعاتي هستند امابيشتر آنها درقسمت كاربران مي باشند. وظيفه متخصصان طراحي سيستم هاي رايانه‌اي براي رفع نيازهاي خاص شركت مي باشد. محصول تلاشهاي آنهايك كتابخانه نرم‌افزاري از برنامه هاي معمول درشركت مي‌باشد كه به اين كار،كاربرنامه نويسي مي گويند كه نرم افزار خاص براي رفع نيازهاي خاص شركت كه ممكن است درديگر نرم افزارهاي ازپيش نوشته شده لحاظ نشده باشد طراحي مي كنند. امروزه عموماً استقبال ازنرم افزارهاي ازپيش نوشته شده بيشتر از طراحي نرم افزارهاي خاص براي يك شركت خاص مي باشد.

 

5-اپراتورها: تجهيزات رايانه‌اي بزرگ چون رايانه‌هاي مين فريم وريزرايانه‌ها رااداره مي كنند. اپراتورها، تجهيزات راكنترل مي كنند، برگه هاي كاغذي چاپگرها راعوض مي كنند، كتابخانه هاي نوار وديسكها رامديريت كرد. بعضي وظايف مشابه راانجام مي دهند.

 

كاربرد سيستم اطلاعاتي رايانه‌محور

همانطور كه قبلاً ذكرشد كاربرد سيستم هاي اطلاعاتي رايانه‌محور امروز درپنج محيط مي باشد پردازش داده هاي حسابداري، سيستم هاي اطلاعات مديريت MIS ،سيستم هاي پشتيباني تصميم، اداره مجازي وسيستم هاي دانش محور. پردازش داده هاي حسابداري ازاولين كاربردهاي رايانه وسيستم هاي اطلاعاتي بود .چهاركاربرد ذيل زمينه اينفوكراسي رادر جامعه تدارك مي بينند :

 

سيستم هاي اطلاعات مديريت MIS

دربخش هاي قبل نكاتي درباره نگرش سيستمي، سيستم، سيستم هاي اطلاعاتي آمد. سيستمي كه كنترل وبازسازي اطلاعات رااز دنياي محيطي وعمليات بازرگاني داخل سازمان بعهده دارد، بطريقي كه باسازماندهي وانتخاب داده ها اطلاعات لازم را جهت اتخاذ تصميم، برنامه ريزي وكنترل براي مديران آماده سازد سيستم اطلاعاتي مديريت ناميده مي شود. مديران همواره بدنبال اطلاعات هستند واتخاذ تصميمات آنان براساس داده هاي مرتبط وبا موضوع تصميم است. درگذشته منابع اطلاعاتي آنان اتفاقي وغيرمطمئن وبه‌طرق مختلف وگوناگون بوده واطلاعات آنان از طريق مقامات مافوق ويا مرئوسين وساير پرسنل سازمان تامين مي شد. كه عدم اطمينان واتكاء به صحت اطلاعات راتشديد مي كرد زيرا افراد اطلاعات رابا افزايش ويا كاهش به مقامات ومسئولين منتقل مي كردند. لذااطميناني ازدرستي آن نبود. تجهيزمديريت به يك سيستم اطلاعاتي صحيح ومطمئن كه توانايي مديريت رادراتخاذ تصميم برنامه ريزي وكنترل سازمان ياري دهد داراي يك روند تاريخي است واين سير تاريخي بامفاهيم دفترداري دوبل كه توسط پروز لوكاپاكليلي LUCKA PAKELILY)) درسال 1494 ارائه شد آغاز گرديد. سيستم هاي اطلاعات مديريت تاقرن بيستم با تأني به حركت خودادامه دادوشايد علت آن عدم توانايي بشر درحفظ، نگهداري وبازيابي اطلاعات بود. باتوسعه رايانه‌هاي باظرفيت، سرعت ودقت بالا دراواسط قرن بيستم تكامل وكاربرد مفاهيم سيستمهاي اطلاعاتي مديريت،با روندي ديگر وباسرعت بيشتري توسعه يافت كه حاصل آن تغييرات درعمليات وفعاليتها ووظايف سازمانهاي تجاري دنيا به شرح زيرشد:

 

1-مديريت متمركز وتكيه برمحورهاي تمركز اطلاعات وبهره گيري ازفن‌آوري پيشرفته

2-طراحي اطلاعات وارائه گزارشات لازم موردنياز براي اتخاذ تصميم مديريت، برنامه ريزي وكنترل سازمان

3-طراحي سيستم اطلاعات مديريت باتكيه بركنترل وسيستم هاي اطلاعاتي مديريت كنترل پروژه ها

 

نتايج حاصل ازاين مفاهيم، MIS يا سيستمهاي اطلاعاتي مديريت ناميده مي شوند. هدف سيستمهاي اطلاعاتي مديريت افزايش روند ارائه واداره اطلاعات وكاهش حدس وگمان درحل مشكلات درسطوح مختلف سازماني ازطريق سيستمهاي بازخوراطلاعات وبازتاب بازيابي اطلاعات درجهت تكامل داده هاي جديد به سيستم است. MIS شامل سه جزء است:مديريت، اطلاعات وسيستم.

 

MIS نه تنها مديران رادرامور استراتژيك حمايت مي كند، بلكه درتصميمات تكراري وروزمره نيز اطلاعات لازم رادراختيار مديران تاكتيكي قرارمي دهد وآنها راقادر مي سازد تابه اطلاعاتي دست يابند كه جهت تصميماتشان كمك موثري باشد. MIS مي تواند تصاويري از مغايرتها وانحرافات از برنامه هاي تعيين شده رانيز آشكار سازد چنين اطلاعاتي ازطريق تهيه گزارشات مديريت درقالبها وتصاوير منطقي وقابل تعبير وتفسير وتجربه وتحليل دراختيار مديريت قرار مي گيرد. زيرمجموعه هاي سيستم MIS عبارتند از: سيستمهاي اطلاعاتي مديريت نيروي انساني، سيستمهاي اطلاعاتي مديريت مالي وحسابداري، سيستمهاي اطلاعاتي مديريت توليد وسيستمهاي اطلاعاتي بازاريابي وفروش كه متكي برپايگاههاي مشترك ومتقابل است. مديران MIS بايستي ازدنياي حقيقي وسيستمهاي موجود درسازمان مطلع باشند تابتوانند نقش موثري راايفا كنند وبهمين دليل بايستي اطلاعات صحيح دراختيارشان قرارگيرد. يكي از نقشهاي مهم مديرMIS، آگاهي وتفسير ازعوامل محيطي وبيروني سازمان است. مديران MIS بايستي ازارزشهاي سيستمهاي موجود مطلع گردند واينكه سيستمهاي دستي موجود چه اطلاعات ونقشي رابعهده دارند. عملاً مديرMIS براي طراحي وكنترل شركت به معاون خدمات اجرايي يامعاون ارشد گزارش مي دهد دربسياري از شركتها، شاخه معاونت MIS بوجود مي آيد كه گزارش خورامستقيماً مديريت عالي تسليم مي‌دارد. (مومني 1372، 32،26-23)

 

به سبب مزاياي MIS چون ارتباطات نزديكتر، كنترل دقيقتر وگردآوري داده هاي مطمئن تر وپردازش سريعتر داده ها وتبديل آنها به اطلاعات مديران، از سيستمهاي اطلاعاتي مديريت در برنامه ريزي سازماندهي، رهبري وايجاد انگيزه، گزارش‌دهي و كنترل استفاده كرده واين اعمال مديريتي رابا نهايت دقت وكارآيي، درمدت زمان بسياركمتري درسازمان انجام مي دهد. حال براي انجام اين كارها مديريت يايد واسطي به نام مديرسيستم اطلاعاتي مديريت براي ارائه بهتروخدمات براي مديريت ، ضروري مي باشد. موسساتي كه به سيستمهاي اطلاعات مديريت اوليه مبادرت نمودند چيزهاي ديگري فراگرفتند.در اين دوره مشخص شد كه مانع عمده در استفاده از سيستم‌هاي اطلاعات مديريت، مديران هستند. مديران به عنوان يك گروه درمورد رايانه اطلاعي نداشتند آنان ازكارهاي خودآگاه ومي دانستند چگونه مسائل راحل كنند؛ لكن به اندازه كافي درمورد نقش اطلاعات درحل مسائل تأمل نكرده بودند. درنتيجه براي مديران بيان اين كه دقيقاً‌ازسيستم اطلاعات مديريت چه مي خواهند دشواربود. اين وضعيت براي متخصصين اطلاعات غيرقابل تحمل بود زيراكه دانسته هاي آنان از مديريت كم بود، آنها نمي دانستند چه سؤالاتي راپرسش نمايند، با طي زمان مديران درباره رايانه ودرمورد فرآيندهاي مورد اجرا درحل مسائل تجربه آموختندو متخصصين اطلاعات نيز مباني مديريت رافراگرفتند. سيستم هاي اطلاعات مديريت براي انطباق بيشتر بانيازهاي مديران اصلاح وتوسعه يافت. عاقبت جايگاه سيستم اطلاعات مديريت به عنوان يك زمينه عمده استفاده ازرايانه مستحكم شد. سيستم اطلاعات مديريت به دوطريق عمده درحل مساله كمك مي كند: يك منبع اطلاعات درپهنه سازمان فراهم مي نمايد ونيز به شناسايي ودرك مساله كمك مي‌كند. نورساطع از سيستم اطلاعات مديريت بااين هدف است كه براي مديران علائم مساله يا متحمل الوقوع بودن مسائل را اعلام دارد. ضعف عمده سيستم اطلاعات مديريت آن است كه نمي‌تواندنيازهاي خاص هرفرد را برطرف كند، مساله رابرآورد سازد. اغلب اوقات سيستم اطلاعات مديريت اطلاعات دقيق موردنياز رافراهم نمي كند مفهوم سيستم پشتيبان تصميم درپاسخ به چنين نيازي بوجود آمد(مك لويد 1378، 5-434،411).

 

ازآنجا كه سيستم اطلاعات مديريت بشر تحت تاثير رايانه واتوماسيون مي‌باشد، ممكن است ناخواسته بعضي تغييرات رفتاري دركارمندان بوجود آيد كه لزوم توجه به فاكتورانساني رادرمؤسسات مي رساند. كاركنان شركتهايي كه براي اولين بارسيستم هاي پردازش داده ها رانصب كرده بود، احساس ترس كردند. كاركنان ازاين مي ترسيدند كه رايانه‌ها باعث بي كاري آنها شود كه عملاً دربعضي موارد همينطور شد. حتي درجاهايي كه مديران نخواهند ازحجم نيروي انساني خود به علت رايانه‌اي شدن بكاهند، به علت اينكه سيستم اطلاعات مديريت آنها را مخفيانه كنترل كرده وبه حريم شخصي آنها وارد شود، مي ترسيدند. ساده ترين راه ابراز ترس كاركنان از سيستم جديد اعلام اين ترس به مدير خواهد بود. البته بايد اين رادرنظر داشت كه اكثر كاركنان ترس خودرا پنهان مي كنند. درصورت اول مشكل اينجاست كه بعضي مديران هم ممكن است ازسيستم جديد، خود ترس داشته باشند. درچنين مواقعي چنين مديري نمي‌خواهد اطلاعات راباديگران تقسيم كند. دليل آنها اين است كه آنها اطلاعات راجمع كرده اند وبايد توانايي استفاده ازآن راداشته باشند. بايد برنامه اي براي كاهش يا زدودن اين ترس از طرف مديران انديشه شود. مديريت شركت مي تواند بااجراي تدابير زيراز ترس كاركنان بكاهد:

 

1-استفاده ازرايانه به عنوان يك وسيله ارتقاي شغلي بادان كارهاي تكراري خسته كننده به رايانه ودادن كارهايي كه تواناييهاي آنهارابه چالش برمي‌انگيزد؛

2-استفاده ازارتباطات رسمي براي حفظ آگاهي كاركنان ازتوجهات شركت ؛

3-ساخت يك رابطه مطمئن بين كاركنان، متخصصان اطلاعاتي ومديريت؛

4-اهداف شركت رادرراستاي نيازهاي كاركنان مشخص كنند (Mcleod 348-349).

 

درنهايت قابل توجه است كه امروزوظايف MIS ازمديران فراتررفته وكلاً MIS با كاربرد رايانه درخدمات تجارت وشركتها درآمده است امروزه دردفتر هرشركتي بخش MIS يامعاونت MIS رامي توان مشاهده كرد.

 

اداره مجازي (Virtual office)

گفتيم كه امروزه MIS ازمفهوم اوليه خودگسترش پيداكرده كلاً به كاربرد رايانه درزمينه تجارت وموسسات درآمداست اولين پديده اي كه بعداز ورود اين نگرش به موسسه دربرخواهد دانست اتوماسيون خواهد بود كه درنهايت منجر به دفتر مجازي مي شود اولين اتوماسيون اداره (office) درفعاليتهاي دفتري ومنشي‌گري بكاربرده مي شد. بعدها نيازهاي ارتباطي مديران وديگر به كاربرندگان دانش تشخيص داده شد. درسالهاي اخير، دامنه كار اداري از مكانهاي ثابت به موقعيتهاي ازراه دورگسترش يافته است كه پيوند دراين نوع ادارات ازطريق ارتباطات داده ها صورت مي گيرد. موقعيتهاي ازراه دوركه شامل خانه ها، اتاقهاي متصل، خودروها وهرمكان ديگري كه كاركنان اداره ممكن است باشند، اداره مجازي ناميده مي‌شود. اداره مجازي براي شركتها مزايايي چون كاهش هزينه امكانات وتجهيزات يك شبكه رسمي ارتباطي، كاهش توقف كاري ويك نوع كمك اجتماعي رادارد. البته دربرابراين مزايا اشكالاتي هم دربردارد. اشكالات عمدتاً شامل كاركنان مي شوند به طوريكه آنها احساس عدم تعلق به شركت، ترس از دست رفتن شغل، وجدان كاري كمتر، وتنش خانوادگي خواهند داشت.

 

 

منبع: مركز اطلاعات و مدارك علمي ايران(نويسنده:رسول زوارقي)

[Mohammad Aref 120452]

سیستم های اطلاعاتی مدیریت (MIS)

 

خلاصه

عملكرد پشتيبان عمليات و فرايند هاي كسب وكار بسيار ضروري است . اين عملكرد جمع آوري ، ثبت ، ذخيره سازي و پردازش اوليه داده ها را انجام مي دهد. سيستم هاي اطلاعاتي از عمليات و فرايندهاي كسب وكار به طرق زير پشتيباني مي نمايند :

-ثبت وذخيره داده هاي فروش ، داده هاي خريد ، داده هاي سرمايه گذاري ، داده هاي حقوق و دستمزد و ساير داده هاي حسابداري .

-پردازش داده اي حسابداري در بيانيه هاي درآمد ، موجودي ، گزارشات مديريتي وساير اشكال اطلاعات مالي.

- ثبت وذخيره سازي داده هاي موجودي ، داده هاي تعمير و نگهدار تجهيزات ، داده هاي زنجيره تامين و ساير سوابق عمليات / توليد.

-پردازش داده هاي عملياتي به برنامه هاي زمان بندي توليد ، كنترل گرهاي توليد ، سيستم هاي موجودي و سيستم هاي ناظر بر توليد .

 

نقش پشتيبان عملكرد

عملكرد پشتيبان عمليات و فرايند هاي كسب وكار بسيار ضروري است . اين عملكرد جمع آوري ، ثبت ، ذخيره سازي و پردازش اوليه داده ها را انجام مي دهد. سيستم هاي اطلاعاتي از عمليات و فرايندهاي كسب وكار به طرق زير پشتيباني مي نمايند :- ثبت وذخيره داده هاي فروش ، داده هاي خريد ، داده هاي سرمايه گذاري ، داده هاي حقوق و دستمزد و ساير داده هاي حسابداري .- پردازش داده اي حسابداري در بيانيه هاي درآمد ، موجودي ، گزارشات مديريتي وساير اشكال اطلاعات مالي.- ثبت وذخيره سازي داده هاي موجودي ، داده هاي تعمير و نگهدار تجهيزات ، داده هاي زنجيره تامين و ساير سوابق عمليات / توليد.- پردازش داده هاي عملياتي به برنامه هاي زمان بندي توليد ، كنترل گرهاي توليد ، سيستم هاي موجودي و سيستم هاي ناظر بر توليد .- ثبت وذخيره سازي داده هاي كاركنان ، داده هاي حقوق ، سوابق كاركنان وساير اطلاعات منابع ا نساني - پردازش اطلاعات منابع انساني به گزارشات مربوط به كارآيي- ثبت وذخيره سازي داده هاي بازار، مشخصات مشتري، تاريخچه خريد مشتري، داده ها تحقيق بازار ، داده هاي تبليغات و ساير داده هاي بازاريابي.- پردازش داده هاي بازاريابي به گزارشات تبليغات، برنامه هاي بازاريابي و گزارشات فروش.- ثبت و ذخيره سازي داده هاي هوشمندي تجاري BI)) ، داده هاي تحليل رقيب ، داده هاي صنعت ، اهداف شركت و ساير سوابق مديريت استراتژيك.- پردازش سوابق مديريت استراتژيك به گزارشات صنعت ، گزارشات سهم بازار و بيانيه هاي ماموريت شركت.- به كار گيری اطلاعات فوق براي پياده سازي، كنرل ونظارت بر برنامه ها ، استراتژي ها ، تاكتيك ها ، محصولات جديد ، مدل ها و مخاطرات جديد كسب وكار.

 

نقش پشتيبان تصميم گيري

عملكرد پشتيبان تصميم گيري كسب وكار ، يك گام فراتر مي رود . اين عملكرد به كاربران امكان مي دهد تا پرسش هايي مانند :” اگر ... چه خواهد شد ؟ “ ، اگر قيمت را 5% افزايش دهيم ، چه خواهد شد ؟ و ... را مطرح نمايند . ابزار الكترونيك و رايج كسب وكار صفحه گسترده يا spread sheet است ، اما اين ابزار كاربر پسند نمي باشد . اغلب برنامه هاي پيچيده از ابزارهاي مختلف آماري براي تصميم گيري استفاده مي نمايند.

 

نقش پشتيبان استراتژيك

سيستم هاي اطلاعاتي مي توانند از جايگاه رقابتي شركت پشتيباني نمايند . بدين منظور سه تحليل ذيل مورد توجه قرار مي گيرد:1- اين سيستم ها مي توانند راه كارهايي را براي كاهش هزينه مديريت كارآيي ارائه دهند.2- همه شركت هاي موفق يك يا دو عملكرد كسب وكار دارند كه مي توانند بهتر از ساير رقبا انجام دهند . به اين عملكردها ، شايستگي هاي محوري مي گويند.اگر شايستگي هاي محوري در دراز مدت فوائد قابل ملاحظه اي براي شركت داشته باشند ، به مزيت رقابتي تبديل مي شوند. مثال هايي از مزيت رقابتي عبارتند از: پيشرو بودن در كيفيت محصول، نام تجاري و شهرت شركت، تكنيك هاي توليد ارزان، حق امتياز، انحصارطلبي، تيم كاركنان ومديريت كارآمد. سازماني موفق خواهد بود كه بتواند در مقابل تغييرات مزيت هاي مورد نظر خود را بيابد.3- اغلب سيستم هاي اطلاعاتي از مزاياي رقابتي پشيباني مي نمايند. سرعت تغييرات سبب مي شود تا دسترسي به اطلاعات در محيط رقابتي بسيار حائز ا هميت باشد . سيستم هاي رقابتي از مزيت هاي رقابتي پايدار پشتيباني مي كنند . در واقع سيستم اطلاعاتي خود يك مزيت رقابتي محسوب مي شود.

 

سيستم اطلاعات مديريت مانعي براي ورود

مزيت استراتژيك مهم براي يك شركت موانع ورود است . شركت با سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات مي تواند از اين سرمايه گذاري براي ايجاد ، رشد يا نگهداري موانع ورود استفاده نمايد .1- بهره گيري از سرمايه گذاري در فن آوري كه از شايستگي محوري شركت پشتيباني مي نمايد . همانگونه كه پيشتر توضيح داده شد، شركت هاي موفق يك يا دو شايستگي محوري دارند كه مي توانند بهتراز رقبايشان آن را انجام دهند . اين شايستگي مي تواند توسعه محصول جديد يا ارائه خدمت به مشتري باشد . اغلب فن آوري اطلاعات ورودي مهم اين شايستگي محوري است . سرمايه گذاري فن آوري اطلاعات در شايستگي محوري شركت ، مانع مهمي براي ورود است 2- بهره گيري از سرمايه گذاري فن آوري اطلاعات در شبكه هاي زنجيره تامين . شركت هايي كه بخشي از سيستم يكپارچه زنجيره تامين هستند،روابط مطمئن با تامين كنندگان دارند. اين امر سبب تسريع زمان تحويل مي شود . عدم توانايي تازه وارد ها براي ورود به سيستم مديرت زنجيره تامين / موجودي ، مانع مهمي براي ورود است .3- بهره گير ي از سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات در مديريت كانال توزيع. سرمايه گذاري در سيستم هاي مديرت كانال توزيع سبب تسريع زمان تحويل و تحويل بدون مشكل مي شود . سرمايه گذاري در اين فن آوري مي توان مانع مهمي براي ورود باشد . هنگامي كه سيستم هاي مديريت كانال توزيع انحصاري شوند ، مي توان خرده فروشان را در كنترل داشت .4- بهره گيري از سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات د رترويج نام تجاري . اغلب شركت ها مبالغ هنگفتي را در تبليغ نام تجاري صرف مي نمايند . اين كار با سرمايه گذاري در بازاريابي سيستم هاي اطلاعاتي و سيستم مديريت ارتباط با مشتري تسهيل مي يابد . نام تجاري مانع مهمي براي ورود است .5- بهره گيري از سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات در فرايندهاي توليد . سيستم هاي اطلاعاتي برا ي مديريت عمليات توليد انبوه ، ضروري هستند . سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات به شركت ها امكان مي دهد تا در سطح خروجي منعطف باشند.6- بهره گيري از سرمايه گذاري در فن آوري اطلاعات در تجارت الكترونيك . وب سايت هاي شركت ها را مي توان مطابق با سلائق ، انتظارات و نيازهاي تجاري مشتريان ، طراحي نمود . بدين ترتيب وفاداري مشتري به شركت افزايش مي يابد . وفاداري مشتري مانع مهمي براي ورود است.

 

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[Mohammad Aref 120452]

آشنايي با سيستم‌هاي اطلاعات

 

خلاصه

در اين مقاله سيستم هاي اطلاعات و سيستم هاي اطلاعات سازماني تعريف مي‌شوند و انواع معمول سيستم هاي اطلاعات سازماني شامل سيستم‌ پردازش مبادلات، سيستم اطلاعات مديريت و سيستم پشتيبان تصميم‌گيري شرح داده مي‌شوند.

 

1- تعريف سيستم‌هاي اطلاعات

سيستم اطلاعات عبارت است از يك سيستم كامل طراحي شده براي توليد، جمع‌آوري، سازماندهي، ذخيره، بازيابي و اشاعه اطلاعات در يك مؤسسه، سازمان يا هر حوزه تعريف شده ديگر از جامعه.

 

سيستم اطلاعات سازماني يك سيستم اطلاعات براي كار بر روي اطلاعاتي است كه به خود سازمان مربوط مي‌شوند. اگر سازماني كار توليد، جمع‌آوري و اشاعه اطلاعات آماري جمعيت كشور را به عهده دارد و براي اين وظيفه از يك سيستم‌ اطلاعات استفاده مي‌كند اين سيستم اطلاعات، يك سيستم اطلاعات سازماني نيست اما سيستم اطلاعات نيروي انساني يا سيستم حسابداري اين سازمان از جمله سيستم‌هاي اطلاعات سازماني آن محسوب مي‌شوند.

 

سيستم‌هاي اطلاعات سازماني براي سه مورد انجام عمليات، كنترل عمليات، و تصميم‌گيري در سازمانها استفاده مي‌شوند. سيستم‌هاي اطلاعات سازماني مي‌توانند به صورت دستي يا كامپيوتري يا تركيبي از دستي و كامپيوتري اجرا شوند.

 

2- انواع معمول سيستم‌هاي اطلاعات سازماني عبارتند از:

سيستم‌ پردازش مبادلات: سيستم‌هاي اطلاعات سازماني كه از طريق تعريف فرايندها و رويه‌ها و پردازش اطلاعات، انجام و كنترل عمليات سازمان را به عهده مي‌گيرند. سيستم‌هاي انبارداري، كارگزيني، حسابداري، تداركات، مديريت قراردادها، فروش، كنترل موجودي، اموال، پشنهادات داخلي، مديريت نظرات مشتريان، آموزش و . . . سيستم‌هاي پردازش عمليات هستند.

 

سيستم اطلاعات مديريت: گونه‌اي از سيستم‌هاي اطلاعات سازماني كامپيوتري كه اطلاعات داخلي سازمان را از سيستم‌هاي پردازش عمليات مي‌گيرند و آنها را در قالب‌هاي بامعني و مفيد به عنوان گزارش‌هاي مديريت خلاصه مي‌كنند تا در انجام وظايف مديريتي مانند كنترل و تصميم‌گيري استفاده شوند.

 

سيستم پشتيبان تصميم‌گيري: گونه‌اي از سيستم‌هاي اطلاعات سازماني كامپيوتري كه در تصميم‌گيريهاي نيازمند مدلسازي، فرمولبندي، محاسبه، مقايسه، انتخاب بهترين گزينه يا پيش‌بيني سناريوهاي محتمل به مديريت كمك مي‌كنند.

تحليل و طراحي سيستم‌هاي اطلاعات، تخصصي است كه با استفاده از آن يك سيستم اطلاعات سازماني تعريف، تحليل، طراحي و اجرا مي‌شود.

 

منبع : سایت آفتاب

نویسنده :مجید امیدوار

[Mohammad Aref 120452]

مدیریت سیستمهای اطلاعاتی (MIS) چیست؟

 

مدیریت سیتمهای اطلاعاتی (MIS) درواقع کاربرد تکنولوژی اطلاعات است در پشتیبانی از فعالیتهای تجاری, چرا که تجارت روز به روز متحول می‌گردد و در این میان همواره افرادی با قدرت تحلیل بالا و زاویه دید و پیشینه تجاری مورد نیاز هستند تا فرایندهای تجاری را بارورتر کنند.

از این رو دانش آموختگان این رشته تحصیلی (Management Information Systems) نیاز دارند تا بیاموزند که چگونه نیازمندیهای اطلاعاتی یک سازمان را تحلیل کنند و سپس در صدد طراحی یک سیستم مدیریت امور, مبتنی بر کامپیوتر, در جهت رفع نیازمندیهای تحلیل شده برآیند, و در نهایت پیاده‌سازی و فرایند عملیاتی سازی سیستم طراحی شده را راهبری نمایند.

به منظور برنامه‌ریزی و توسعه یک سیستم اطلاعاتی که پاسخگوی نیازمندی‌های کاربران باشد, یک متخصص MIS بایستی با ساختار سازمانی, اهداف تجاری, عملیات بازرگانی (شامل روالهای کاری و چرخش اطلاعات میان پروسه ها) و با چگونگی برقراری ارتباط موثر با کاربران آشنا بوده و بداند چگونه سیستمی طراحی کند که فعالیتهای کاربر را تحت پوشش قرار دهد.

همچنین متخصصین MIS بایستی همواره در زمینه تکنولوژی‌های اطلاعاتی به‌روز بوده, صاحب توانمندیهای پایه‌ای تکنیکی باشد تا بتوانند در انتخاب تکنولوژی مناسب در جهت پیاده‌سازی سیستم کامپیوتری مورد نیاز تصمیم بگیرند. بدین منظور است که که رشته تحصیلی MIS ترکیبی است از دروس کامپیوتری و تجاری.

از آنجایی که عدم موفقیت بسیاری از سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر در واقع به‌دلیل موارد تکنیکی و فنی نیست و ریشه در عدم توانایی افراد در طراحی و استفاده مناسب از سیستمها دارد, لذا افزایش درخواست برای دانش آموختگان و فارغ‌التحصیلان این رشته انتظار می‌رود.

 

یک فارغ التحصیل موفق رشته MIS باید قادر باشد:

ـ یک برنامه کاربردی تجاری را در یک محیط برنامه نویسی شی گرا مانند زبان ویژوال بیسیک و یا محیط‌های مشابه ایجاد کند که شامل طراحی واسط کاربری, بکارگیری کنترل‌ها, برنامه نویسی و عیب‌یابی سیستم می‌شود.

ـ تکنیکهای مدلسازی داده مانند نرمال‌سازی و دیاگرام موجودیت‌ها و روابط (ERD) را در جهت ایجاد یک مدل پایگاه داده‌ها بکار گیرد.

ـ مدل ایجاد شده را در یک سیستم مدیریت پایگاه داده‌ها مانند SQL یا Access پیاده‌سازی کند که شامل ایجاد جداول, برقراری روابط محدود کننده و یکپارچه سازی اطلاعات, ایجاد view ها و فرمها و گزارشها با استفاده از اطلاعات پایگاه‌داده است.

ـ روشهای تحلیل و طراحی سیستم مناسب را انتخاب نموده و آنها را در جهت ایجاد یک طراحی سیستم برای یک پروسه تجاری اعمال کند, که شامل برنامه‌ریزی توسعه سیستم, تهیه نیازمندی‌های سیستم و مدلسازی داده‌ها و روال‌ها است.

ـ از آخرین محصولات و ابزارهای تولید نرم‌افزار بعنوان ابزار پروتوتایپینگ در جریان توسعه سیستم بهره ببرد.

 

● مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی در مقابل مهندسی نرم افزار (علوم کامپیوتر)

مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی و مهندسی نرم‌افزار تا حدودی شبیه هستند, آنهم از این نظر که دغدغه هردو استفاده از کامپیوتر در جهت حل مسائل است. اما تفاوتهای مشخصی بین ایندو زمینه وجود دارد.

 

▪ مدیریت سیستمهای اطلاعاتی (MIS)

رشته تحصیلی مدیریت سیستمهای اطلاعاتی در واقع برای آنانی است که علاقه شدیدی به کامپیوتر و تجارت دارند. وظیفه یک متخصص MIS کمک به یک سازمان است تا بتواند از سرمایه‌گذاری در تجهیزات و نیروی انسانی و فرایند‌های تجاری حداکثر سود را کسب کند. این فرآیند تجاری ممکن است شامل برنامه‌ریزی و توسعه یک سیستم کامپیوتری جدید یا تعبیه و اعمال روشهای نوین بمنظور توانمندسازی منابع سیستمهای موجود و افزایش کاربری آنها باشد.

یکی از المانهای بسیار مهم در زمینه کاری یک متخصص MIS توانایی تحلیل نیازمندیها است که شامل مصاحبه با مشتریان به منظور تعیین اهداف سازمانی می‌باشد. با تعیین اهداف است که یک متخصص MIS قادر خواهد بود برآوردی از سخت‌افزار و نرم ‌افزار لازم جهت نیل به آن اهداف را ارائه دهد. این فرد فرم‌های مشخصات, دیاگرام فعالیتها و جداول سازمانی برنامه نویسان کامپیوتری و ... را تهیه می‌کند تا بدان‌ وسیله بتواند امور جاری را پیگیری نموده و در جهت خطایابی و رفع مشکلات سیستم با آنها همکاری نماید.

متخصصین MIS فرآیندهای تست نرم‌افزار را مدیریت کرده و از عملکرد صحیح آن طبق الگوهای برنامه‌ریزی شده اطمینان حاصل می‌کنند. یک دانش‌آموخته رشته MIS بواسطه تعامل نزدیکی که با بحث مدیریت دارد, بخش قابل توجهی از مفاهیم درسی‌اش حول محور کار تیمی, رهبری, مدیریت پروژه, خدمات مشتریان و تئوری‌های تجاری پایه می‌باشد, که یک مدیر حرفه‌ای سیستم‌های اطلاعاتی را از یک متخصص علوم کامپیوتر (مهندس نرم افزار) تفکیک می‌کند.

 

▪ علوم کامپیوتر (مهندسی نرم‌افزار)

علوم کامپیوتر (و یا مهندسی نرم‌افزار) رشته‌ای است که با هدف فهم و طراحی کامپیوتر‌ها و پروسه‌های محاسباتی بوجود آمده است. در حال حاضر این رشته بر پیدا کردن راههای بهتر نوشتن نرم‌افزارهای تکنیکی مانند سیستم‌عاملها و واسط‌های کاربری برنامه‌های کاربردی و پروتوکلهای شبکه تمرکز دارد. برخی مباحث بسیار دشوار رشته مهندسی نرم‌افزار مباحث نظری هستند مانند الگوریتمها, متدولوژی برنامه نویسی, زبانهای برنامه نویسی, مهندسی نرم‌افزار و هوش مصنوعی و...

بطور خاص دغدغه اصلی این رشته بهینه‌سازی توانمندی‌های سخت‌افزاری و دیگر فن‌آوری‌ها از طریق نرم‌افزار است. هرچند برخی مهندسین نرم‌افزار نیز بعد از فارغ‌التحصیلی در مشاغل مشابه متخصصین MIS مشغول می‌شوند, در صورتی که علاقه‌مند هستند بیشتر در زمینه‌های تکنیکی و محاسباتی که تعامل زیادی با بحثهای تجاری و متخصصین این امر ندارد مشغول باشند.

 

▪ چشم‌انداز کاری MIS :

طبق سند چشم انداز مشاغل سالهای ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ میلادی؛ انتظار می‌رود استخدام متخصصین فن‌آوری رشد بسیار سریعتری نسبت به نرخ رشد متوسط داشته باشد. چرا که تکنولوژی در حال پیچیده‌ تر شدن است و سازمانها در حال اتخاذ و اجرا کردن این تکنولوژیها هستند. انتظار می‌رود این شغل (متخصص MIS) در میان بیست مورد اول لیست درجه‌بندی مشاغل جدید از نظر ایجاد تعداد موقعیت شغلی در یک دوره از سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ قرار بگیرد.

چرا که کارفرماها بدنبال جذب متخصصینی هستند که می‌توانند توانایی‌های تکنیکی و فنی را با توانمندی‌های تجاری و مهارت ارتباط و درک متقابل بیامیزند و از اینروست که فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته MIS از دورنمای مطلوب اشتغال باید لذت ببرند.

 

منبع: سایت آفتاب

نویسنده: سید علی مرجائی

[Mohammad Aref 120452]

سيستم اطلاعات مديريتي (MIS) 

سيستم هاي اطلاعات مديريتي (MIS) به آن دسته از سيستم هاي اطلاعاتي اطلاق مي گردد كه معمولا بر اساس كامپيوتر استوار بوده ودر داخل يك سازمان مورد استفاده قرار مي گيرد . شبكه جهاني از سيستم اطلاعاتي به عنوان سيستمي ياد مي كند كه شامل شبكه همه كانالهاي اطلاعاتي     مي باشد كه در داخل يك سازمان مورد استفاده قرار مي گيرد . همچنين مي توان سيستم اطلاعات مديريتي را به عنوان سيستمي تعريف كرد كه به جمع آوري و پردازش اطلاعات پرداخته و اين اطلاعات را در اختيار مديران قرار داده تا از آن در جهت تصميم گيري ، برنامه ريزي ، اجراي برنامه و نظارت استفاده نمايند . يك سيستم اطلاعاتي مشتمل بر همه بخشهايي است كه به گردآوري ، پردازش و اشاعه اطلاعات مي پردازند . معمولا اين سيستم شامل سخت افزار ، نرم افزار ، انسانها ، سيستم هاي ارتباطي مانند خطوط تلفن و اطلاعات مي باشند . فعاليت هايي كه در اين سيستم صورت مي گيرد عبارتند از وارد كردن داده ها ، پردازش داده به اطلاعات ، ذخيره سازي داده ها و اطلاعات و توليد خروجي هايي از قبيل گزارشات مديريتي . 

از سيستم اطلاعات تحت عنوان مديريت تكنولوژي اطلاعات ياد مي شود .معمولا مطالعه سيستم هاي اطلاعاتي جزء رشته مديريت بازرگاني بوده و شامل برنامه ريزي و اجراي برنامه هاي نرم افزاري مي شود . بنابراين حوزه از مطالعات با دانش كامپيوتر يا مهندسي كامپيوتر اشتباه شود . دانش كامپيوتر از نظر ماهيت بيشتر نظري بوده و در رابط با توليد نرم افزار مي باشد و مهندسي كامپيوتر نيز بيشتر بر طراحي سخت افزار هاي كامپيوتري تمركز دارد . 
در بازرگاني سيستمهاي اطلاعاتي روشها و عملكردهاي تجاري ، تصميم گيري و استراتژي هاي رقابتي را پشتيباني مي كند.

فهرست مطالب 

1 – نقش حمايت كاربردي 

2- نقش حمايت از تصميم 

3- نقش سيستم پشتيباني از مبادله تصميم

4- نقش تنظيم كننده عملكرد 

5- MIS به عنوان يك ناهنجاري انعطاف پذير 

6- توسعه تاريخي 

[Mohammad Aref 120452]

نقش حمايت كاربردي 

روش ها و عملكردهاي تجاري از عملي پشتيباني مي كند كه به عنوان اساسي ترين كاركرد محسوب مي گردد . اين عملكردها شامل جمع آوري ، ثبت ، ذخيره سازي و پردازش اطلاعات مي باشد . سيستم هاي اطلاعاتي به يكي از روشهاي زير از روش ها و عملكردهاي تجاري پشتيباني مي كند .

• ثبت و ذخيره سازي داده هاي فروشي ، داده هاي خريد ، داده هاي سرمايه گذاري ، داده هاي كل و دستمزد پرداختي و ساير دفاتر حسابداري 
• پردازش اين دفاتر حسابداري در گزارش هاي در آمد ، ترازنامه ، دفاتر حساب ، گزارشهاي مديريت و ساير گونه هاي اطلاعاتي مالي 
• ثبت و ذخيره سازي داده هاي فهرست موجودي ،پردازش داده ها ، اصلاح دانش و حفظ و نگهداري داده ها فراهم كردن زنجيره داده ها و ساير دفاتر توليد عملكرد 
• پردازش اين دفاتر عملكرد در طرح هاي توليدي ، ناظران توليد ، سيستم هاي فهرست موجودي و سيستم هاي تنظيم كننده توليد
• ثبت و ذخيره سازي داده هاي مربوط به كاركنان ، داده هاي مربوط به حقوق كاركنان ، تاريخچه اشتغال و ساير دفاتر منابع انساني 
• پردازش دفاتر منابع انساني در گزارشات هزينه كارمندان و عملكرد هايي كه بر اساس اين گزارشات مي باشد . 
• ثبت و ذخيره سازي داده هاي بازار شرح حال خريدار ، تاريخچه خريد مشتري ، داده هاي مربوط به تحقيق بازاريابي ، داده هاي مربوط به تبليغات بازرگاني و ساير دفاتر بازرايابي 
• پردازش اين دفاتر بازاريابي در گزارشات انعطاف پذيري تبليغات بازرگاني ، طرح هاي بازاريابي و گزارشات فعاليت فروش 
• ثبت و ذخيره سازي داده هاي مربوط به دانش تجارت ، داده هاي مربوط به بررسي و تحليل رقبا و داده هاي صنعت اهداف گروهي و ساير دفاتر استراتژيك مديريتي 
• پردازش اين دفاتر استراتژيك مديريتي در گزارشات روش مالي صنعتي ، گزارشات سهام بازار ، گزارشات مربوط به اهداف عمده و الگوهاي مربوط به موجودي اوراق بهادار 
• به كاربران همه موارد بالا در اجرا ، نظارت و تنظيم برنامه ها ، استراتژيها ، روشها ، توليدات جديد ، الگوهاي تجاري جديد يا معاملات جديد تجاري 
   

[Mohammad Aref 120452]

نقش حمايت از تصميم 

نقش حمايت تصميم گيري تجاري در مقايسه با نقش هاي حمايت كاربردي يك مرحله فراتر مي رود . تصميم گيري تجاري جزء لاينفك تصميم گيري محسوب مي گردد . اين نوع تصميم گيري امكان مطرح كردن پرسشنامه هاي چه مي شود ... را فراهم مي سازد . برخي از اين سوالات عبارتند از : چه مي شود اگر قيمت را 5 در صد افزايش دهيم ؟ چه مي شود اگر قيمت را 0 در صد افزايش دهيم ؟ چه مي شود اگر قيمترا 5% كاهش دهيم ؟ چه مي شود اگر هم اكنون قيمت را 10 درصد افزايش داده و سپس آن را به مدت 3 ماه به ميزان 5 درصد كاهش دهيم ؟ همچنين تصميم گيري هاي تجاري امكان پرداختن به اين احتمالات را فراهم مي نمايد : اگر تورم به ميزان 5 درصد افزايش يابد (به جاي افزايش 2 درصدي) چه بايد كرد ؟ اگر با يك اعتصاب يا تهديد رقابتي جديد مواجه شديم چه بايد كرد ؟ 

اساسي ترين و كاربردي ترين ابزارتصميم گيري برگه گسترده مي باشد . اكثر برنامه هاي پيچيده معمولا ابزارهاي آماري تصميم گيري را در هم ادغام مي نمايد برخي از اين ابزارها عبارتند از تحليل حساسيت ، تحليل مونت كارلو ، تحليل ريسك ، تحليل زماني كه در آن زمان دخل و خرج برابر شود و تحليل bayesion به طور مثال اگر براي تصميم گيري درباره عرضه يك كالاي جديد از سيستم اطلاعاتي استفاده مي نماييد در اين برنامه بايد ابزارهاي ديگري نيز بهره جست برخي از اين ابزارها عبارتند از تحليل B.C.G تحليل همبسته ، تحليل اختلاف ماليات ويژه ، درجه بندي چند بعدي ، تحليل فاكتوري GE ، تحليل فاكتور ، تحليل دسته ، تحليل مميز ، توسعه تابع كيفيت و درگرسيون ارجحيت 
 

[Mohammad Aref 120452]

نقش سيستم پشتيباني از مبادله تصميم 

سيستم اطلاعاتي قادر به حمايت از وضعيت رقابتي شركت مي باشد . در اين جا سه سطح از سطوح تجزيه تجليل ارائه مي گردد : 

1- حمايت به منظور كمك به هدايت زنجيره ارزشهاي دروني . اين حمايت ها به عنوان جديدترين و واقع گرايانه ترين سيستم در تحقيقات مدير به شمار مي رود . اين حمايت ها راه حلهاي كاهش هزينه و مديريت عملكرد محسوب مي شوند و معمولا آن ها را تحت عنوان تحليل جريان فعاليت تجاري (BWA) يا p2p سيستم هاي مديريت بازرگاني مي نامند . اين حمايت ها تضمين كننده نظارت بر هدايت عملكردهاي يك شركت مي باشد . برتري بي وقفه در هزينه هاي سوء عملكرد باعث فاصله گرفتن از محاسبه ، ارزيابي و حسابرسي مي شود . كه در ارزشيابي و گزارشهاي كيفي ارائه مي شود . 

2- همه شركت هاي موفق داراي يك يا 2 عملكرد تجاري مي باشند كه تحت عنوان مهارتهاي اصلي ناميده مي شود . چنانچه مهارت اصلي يك شركت باعث ايجاد يك برتري بلند مدت براي شركت در بازار شود از اين مهارت به عنوان برتري پايدار رقابتي ياد مي شود . شرايط لازم براي تبديل يك مهارت اصلي به برتري پايدار رقابت عبارتند از : دشواري در تقليد آن مهارت ، منحصر به فرد بودن و تداوم مهارت و قابليت استفاده در چندين موقعيت . برخي از ويژگي هاي شركتي كه داراي برتري پايدار رقابتي است عبارتند از : كيفيت برتر توليد ، قرار دادهاي جامع توزيع ، ارزش فراوان مارك شركت ، شهرت و اعتبار مثبت شركت ، روشهاي كم هزينه توليد ، حقوق انحصاري و كپي رايت ، كالاهاي انحصاري مورد حمايت دولت ، كاركنان برتر و تيم مديريتي . فهرست خصوصيات برتري پايدار رقابتي بسيار طولاني است . با اين وجود برخي از كارشناسان معتقدند كه در جهان رقابتي و متغيير امروز هيچ برتري در بلند مدت حفظ نمي شود  آنها عقيده دارند كه فقط برتري رقابتي واقعا پايدار قادر به ايجاد سازماني است كه بدون توجه به تغييرات موجود قادر به دستيابي به برتري است . 

3- معمولا سيستم هاي اطلاعاتي نقش حمايتي دارند و گاهي اوقات اين برتري هاي رقابتي را تشكيل مي دهد . تغييرات سريع دسترسي به اطلاعات محيط رقابتي را امكان پذير مي سازد . سيستم هاي اطلاعاتي نيز مانند سيستم هاي بررسي محيطي تجارت تقريبا از همه برتري هاي پايدار رقابتي پشتيباني مي كند . گاهي اوقات خود سيستم اطلاعاتي يك برتري رقابتي محسوب مي گردد . مثلا wal-mart كه براي ادغام كل زنجيره عرضه خود از يك برون شبكه internet استفاده كرد كاربرد اين سيستم هاي اطلاعاتي به مدت 2 دهه برتري رقابتي را براي سم والتن به ارمغان داشت . يا Dell – computer كه به منظور بازاريابي روش مونتاژ كامپيوترهاي شخصي از اينترنت استفاده مي كرد . در حال حاضر هنوز هم در اين روش توزيع و تبليغ كم هزينه سود سرشاري عايد مايكل دل مي گردد . مثالهاي ديگري كه در اين رابطه مي تواند ذكر كرد عبارتند از اي بي ، آمازون دات كام ، فدرال اكسپرس در باره روند فعاليت تجاري . 
 

[Mohammad Aref 120452]

نقش تنظيم كننده عملكرد 

(MIS) سيستم اطلاعات مديريتي صرفا آماده تجزيه تحليل داده نمي باشد بلكه بايد آن ها را به عنوان ابزار MBO (مديريت از طريق اهداف) مورد استفاده قرار داد . سيستم هاي اطلاعاتي ما را در موارد زير ياري مي رساند : 

• تعيين اهداف وابسته و سنجش پذير 
• تنظيم نتايج و عملكردها 
• هشدار به همه مديران در هر سطحي از سازمان ، اين هشدارها در ارتباط با تناقض ميان نتايج و اهداف بودجه هاي از پيش تعيين شده است . 
   

[Mohammad Aref 120452]

MIS به عنوان يك ناهنجاري انعطاف پذير 

براي شركتي كه در تكنولوژي اطلاعات سرمايه گذاري كرده است چندين راه وجود دارد تا به منظور ايجاد رشد يا حفظ انعطاف پذيري ناهنجاري اين سرمايه گذاري را با رهن گذاري جور كند . 

1- سرمايه گذاري IT (تكنولوژي اطلاعات) كه از مهارت اصلي شركت حمايت مي نمايد . شركتهاي موفق تمايل دارند كه از يك يا دو مهارت اصلي برخوردار باشند كه در مقايسه با ساير اين مهارت ها را بهتر انجام دهند . اين مهارت ها طيف وسيعي از فعاليت ها را شامل مي گردد كه اين طيف از توسعه كالاهاي جديد يا خدمات خريدار را در بر مي گيرد . معمولا تكنولوژي اطلاعات داده مهمي در اين مهارت اصلي محسوب مي شود . سرمايه گذاري IT در يكي از مهارت هاي اصلي شركت مانع مهمي در ورود به شمار مي رود . 

2- سرمايه گذاري IT در شبكه هاي زنجيره عرضه شركتهايي كه بخشي از يك زنجيره عرضه ادغام شده هستند به عرضه كنندگان اعتماد دارند . معمولا اين اعتماد پذيري باعث زمان تحويل سريعتر ، تحويل بدون اشكال و يك عرضه تضمين شده مي گردد . همچنين اين حس با اعتماد تخفيف قيمت و رفتارهاي خاص ديگري را در پي دارد . ناتواني تازه واردان جديد در سيستم مديريت موجودي زنجيره عرضه به عنوان مانع اصلي ورود محسوب مي گردد . 

3- سرمايه گذاري IT مديريت شبكه توزيع سرمايه گذاري در سيستم هاي مديريت شبكه توزيع نيز مانند ساير شبكه هاي عرضه كننده تضمين كننده زمان تحويل سريع تر ، تحويل بدون اشكال و رفتارهاي خاص ديگر است . سرمايه گذاري در تكنولوژي اطلاعات و تجربه نحوه استفاده آن به عنوان مانع اصلي ورود محسوب مي گردد . وقتي سيستم مديريت شبكه توزيع اعضا مي باشد . مي توان دسترسي به خرده فروشان را تحت كنترل داشت . 

4- سرمايه گذاري IT در ارزش ويژه مدرك معمولا شركتها مبالغ هنگفتي را صرف تبليغات مارك مي نمايند . اين كار با سرمايه گذاري در بازاريابي سيستم هاي اطلاعاتي و سيستم مديريت روابط خريدار تسهيل مي شود . يك مارك خوب و معروف نيز مانع دشواري براي ورود محسوب مي گردد. 

5- سرمايه گذاري IT در فرآيند توليد سيستم هاي توليد به عنوان يك ضرورت در مديريت توليد انبوه به شمار مي رود . سيستم هاي خودكار مقرون به صرفه ترين روش براي سازماندهي فرايند هاي توليد انبوه مي باشد . 
اين شركت ها قادرند كه در تبليغ ، خريد و فروش به اقتصاد معيار و در توزيع و تبليغ ، بودجه كاهش يافته هزينه هاي غير توليدي در هر واحد و كوتاه تر شدن زماني كه دخل و خرج با هم برابر مي شود به اقتصاد هدف دست يابند . اين برتري مطلق هزينه نيز به عنوان يكي از موانع اصلي ورود به شما مي رود . 

6- سرمايه گذاري IT در فرآيند هاي توليد سرمايه گذاري در IT انعطاف پذيري شركت را در سطح توليد سرتاسري امكان پذير مي سازد . مايكل پرتر معتقد است كه علاوه بر برتري مطلق هزينه ، اقتصاد معيار نيز به عنوان مانع ورود محسوب مي شود . زيرا براي شركتي كه در مرحله اي از منحني هزينه متوسط بلند مدت در حال توليد مي باشد ( در حضور اقتصاد معيار) امكان پس انداز هزينه در آينده وجود دارد و همين امكان يكي از موانع ورود محسوب مي گردد.

7- منحني يادگيري سرمايه گذاري با پول قرضي از تجاربي كه در رابطه با IT بهره مند مي گردد . وقتي شركتي با به كاربردن سيستم هاي IT به تجربه اي دست مي يابد با مجموه اي از بهترين روشها آشنا مي شود كه ساير شركت هاي صنعتي با اين روش ها كمابيش آشنا هستند . شركتهاي غير صنعتي معمولا با جنبه هاي خاص به كارگيري اين سيستم ها آشنايي چنداني ندارند . تازه واردهاي جديد در وضع نامساعدي قرار خواهند گرفت مگر اين كه آن ها بهترين روشهاي صنايع و پيشرفت هاي موجود در شركت را دوباره تعريف نمايند . 

8- سرمايه گذاري IT در فرايند توليد انبوه كالاهاي سفارشي تكنولوژي توليد كنترل شده IT باعث تسهيل توليد كالاهاي سفارشي گروهي ، تطابق پذير ، آشكار يا سطحي مي شود . اين انعطاف  پذيري باعث افزايش دارايي خالص و رضايت خريدار مي شود و از آن به عنوان يكي از موانع اصلي ورود ياد مي شود . 

9- سرمايه گذاري IT در كامپيوتر به طرح 6 كمك كرد . سيستم هاي CAD توسعه سريع و عرضه كالاهاي جديد را تسهيل مي كند . اين موضوع باعث ايجاد تفاوت هاي اختصاصي كالا مي شود . تفكيك محصول نيز به عنوان يك مانع ورود به شمار مي رود . 

10 – سرمايه گذاري IT در كامپيوتر به طرح 2 كمك كرد . سيستم هاي CAD توسعه سريع و عرضه كالاهاي جديد را تسهيل مي كند . تفاوت هاي اختصاصي كالا براي ايجاد تناقض ميان كالا هاي رقابتي به كار مي رود . اين تناقض ها نيز در افزايش هزينه هاي انتقال خريداران بسيار موثر است. هزينه هاي بالاي انتقال خريدار مانع ارزشمندي براي ورود به شمار مي رود . 

11- سرمايه گذاري IT در اقتصاد الكترونيك مي تواند وب سايت شركت را براي علايق و انتظارات و نيازهاي خريداران اختصاصي كرد . همچنين مي توان از وب سايت شركت در جهت ايجاد مفهوم وحدت و يگانگي استفاده كرد و هر دوي اين امور در جهت افزايش صداقت و وفاداري به كار مي رود . صداقت خريدار نيز مانع مهمي براي ورود محسوب مي شود . 

12- سرمايه گذاري IT در برقراري ثبات توازن . شركتهايي كه از نظر تكنولوژي بسيار پيچيده هستند از طريق ارتباطات الكترونيك با خريداران عرضه كنندگان و سايرين تماس برقرار مي كنند از ثبات بيشتري برخوردارند . اين ظاهر عظيم ثبات نيز مانعي براي ورود محسوب مي شود . خصوصا موضوع براي خدمات مالي مصداق پيدا مي كند . 

13- اين حقيقت ساده كه سرمايه گذاري IT مستلزم صرف بودجه است باعث شده كه از آن به عنوان مانع ورود ياد كنند در واقع هر عاملي كه باعث افزايش پيش نيازهاي سرمايه گردد به عنوان مانعي براي ورود محسوب مي شود .

[Mohammad Aref 120452]

توسعه تاريخي

نقش سيستم هاي اطلاعات تجاري در خلال 4 دهه گذشته بسيار تغيير يافته است . 

در دهه آغازين (1950 و 1960) فقط بزرگترين سازمان ها استطاعت برخورداري از سيستم هاي الكترونيك پردازش اطلاعات را دارا بودند . از اين سيستم ها در جهت ثبت و ذخيره سازي داده هاي دفتري از قبيل ثبت روزانه ، دفاتر روزانه ويژه و دفاتر حساب استفاده مي شد . در واقع اين يك نقش حمايت عملكرد محسوب مي شد . 

با آغاز دهه 1960 از سيستم هاي اطلاعات مديريت به منظور ايجاد دامنه محدودي از گزارشات از پيش تعريف شده مانند گزارشات در آمد ، ترازنامه و گزارشات فروشي استفاده مي شد . در حقيقت اين سيستم ها در صدد بودن كه نقش حمايت تصميم گيري عمل نمايند اما قادر به انجام چنين كاري نبودند . 

با آغاز دهه 1970 سيستم هاي حمايت تصميم عرضه شد . اين سيستم هاي انتخاب از ميان چندين گزينش و وضعيت را امكان پذير مي كرد . با به كاربردن اين سيستم ها نه تنها كاربر مي توانست كه به دلخواه خروجي توليدات خود را ايجاد كند بلكه قادر بود كه براي نيازهاي ويژه خود برنامه ها را به طرز خاصي بسازد . اگرچه استفاده از اين سيستم ها مستلزم صرف هزينه است . به عنوان بخشي از توافق قرار دادي كامپيوترهاي بزرگ و به منظور برخورداري دائمي از توسعه دهنده سيستم IBM در سايت بايد هزينه اي پرداخت گردد . 

پيشرفت عمده اي كه دهه 1980 صورت گرفت عبارت بود از محاسبه تمركززدايي  به جاي برخورداري از يك كامپيوتر بزرگ براي انجام همه امور در سازمان تعداد زيادي كامپيوتر شخصي مورد استفاده قرار گرفت اين بدان معنا است كه به جاي محول كردن يك وظيفه به بخش كامپيوتر به منظور پردازش دسته  و انتظار انجام شدن كار توسط متخصصان هر كاربر كامپيوتري در اختيار دارد كه برنامه هاي آن در راستاي اهداف شخصي خود به دلخواه ايجاد مي كند . بسياري از انسان هاي ضعيف با تغيير پذيري داده سامان هاي Dos عملكردهاي bios و برنامه ريزي دسته DOS به مخالفت برخاستند . وقتي كه افراد از مهارت هاي جديد خود رضايت حاصل كردند همه اموري را كه سيستم قادر به انجام آن ها بود را شناسايي كردند . بر خلاف انتظارها كامپيوترها به جاي ايجاد يك اجتماع عاري از كاغذ توده فراواني از كاغذ را به وجود آوردند ، كه اكثر آن ها فاقد ارزش بودند . در دهه 1980 با ارائه سيستم هاي اجرايي اطلاعات تا حدودي از حجم اين اطلاعات كاسته شد . با ارائه اين سيستم ها بر كارايي فعاليت ها افزوده شد . در دهه 1980 نخستين كاربرد تجاري روشهاي تجاري هوش مصنوعي در فرم سيستم هاي متخصص عرضه شد . اين برنامه ها درباره موضوعات بسيار محدودي توصيه هايي را ارائه مي كرد . براي اولين بار وعده حمايت تصميم گيري در دهه 1960 در سيستم هاي اطلاعاتي مديريت به كار رفت و به تدريج به بهره وري رسيد . 

در دهه 1990 سيستم هاي اطلاعات استراتژيك عرضه شد كه عمدتا به خاطر توسعه موضوعات مديريت استراتژيك توسط متخصصاني چون ام  . پرتر ، تي . پيترز ، جي ، ريس ، هلي ، ماركيدس و جي . برني در دهه 1980 بود . برتري رقابتي به عنوان يك موضوع مهم مديريتي مطرح مي شد ، توسعه دهندگان نرم افزار از ايجاد چنين ابزارهاي بسيار خرسند بودند . 

در حال حاضر نقش سيستم هاي اطلاعات تجاري گسترش يافته و حمايت استراتژيك را نيز در بر    مي گيرد . جديدترين اقدامي كه در اين زمينه صورت گرفته عبارتند از : جنبه هاي تجاري دادن به اينترنت ، رشد اينترنت و اكسترانت.