همه چیز در باره ی سر درد و عوامل آن

[Matin H-d 18145]

سردرد يکی از شايعترين شکايات در طب می باشد و تقريبا فردی يافت نمی شود که آن را بارها تجربه نکرده باشد. غالب اين سردردها مسئله جدی را بدنبال ندارند و عمدتا بدنبال استرس و اظطراب، خستگی، گرسنگی و يا مصرف بعضی از غذاها، و يا قرار گرفتن در شرايط نامساعد ايجاد می گردند.

 

اگرچه بسياری اعتقاد دارند که سردرد غالبا خبر از وجود مشکلات چشمی می دهد، اما واقعيت اين است که بيشتر اينگونه سردردها منشاء ديگری دارند و کارهای طولانی مدت چشمی مانند مطالعه ممکن است فقط ميزان وقوع و يا شدت آن را بيشتر کند.

 

يکی از شايعترين انواع سردردها، نوع Tension Headache يا همان سردرد عصبی می باشد که عمدتا در ناحيه پيشانی، شقيقه ها، اطراف و پشت چشم، و حتی ناحيه گردن حس می شود. اين نوع سردرد ناشی از تغييرات نامناسب و موقت در شرايط زيستی روزانه انسان حادث می گردد. بعنوان مثال کار کردن در شرايط پر استرس، کار کردن و يا رفت و آمد در محيطهای با آلودگی بالای هوا، کارکردن در محيط با نور نامناسب، کار کردن و يا رفت و آمد در محيطهای با آلودگی صوتی، گرسنگی، مصرف نکردن موقت بعضی از مواديکه فرد به آن عادت دارد مثل چای و قهوه، خوابيدن در شرايط نامساعد مثلا خواب در محيطهای پر سر و صدا، اظطراب و ايجاد انقباض و فشار بيش از حد در ناحيه فک و دندانها، و حتی جوييدن آدامس به مدت طولانی می تواند از دلايل اين نوع سردرد باشد. طبعا در اينگونه شرايط، کار چشمی می تواند از عوامل تشديد کننده سردرد باشد، و نه علت ايجاد آن. اين نوع سردردها غالبا گذرا هستند و به خوبی به داروهای مسکن معمولی پاسخ می دهند، اما حذف و يا بهبود شرايط زيستی مهمترين نقش را در کاهش دفعات بروز اين نوع سردردهای عصبی خواهد داشت. در اينگونه سردردها، خود فرد به مراتب بهتر از هر پزشکی قادر خواهد بود علت ايجاد کننده سردرد خويش را پيدا کند که در اين صورت با اجتناب از آن، مهمترين قدم را در درمان و پيشگيری برداشته است.

 

ميگرن نوع ديگری از سردرد می باشد که تقريبا از هر ده نفر يک نفر به آن گرفتار می شوند. اين نوع سردرد در خانمها شايعتر از آقايان می باشد و می تواند جنبه ارثی نيز داشته باشد. از مشخصات آن می توان از سردرد های ضربان دار، يکطرفه، همراه با تهوع و استفراغ، و داشتن حساسيت به نور و صدا و حتی بو را نام برد. بعضی از عوامل می توانند سبب شروع حمله ميگرن گردند که از آن جمله می توان از مصرف بعضی از خوراکيها مثل مشروب يا پنير کهنه يا غذاهای نيتريت دار مانند سوسيس نام برد. همچنين تغييرات هورمونی در سيکل ماهانه خانمها و يا بارداری، اظطراب و استرسها و هيجانات روحی، تغييرات محيطی مانند نور فلورسنت يا صفحه مانيتور کامپيوتر و يا تغيير دمای محيط از ديگر عوامل شروع کننده حملات ميگرن محسوب می گردند. افراد با سردردهای ميگرنی بايد با نظر پزشکان متخصص مغز و اعصاب و بر اساس شدت و تعداد حملات ميگرن، تحت درمانها لازم برای کنترل سردرد و يا پيشگيری از وقوع سردرد قرار بگيرند.

 

بر خلاف تصور عموم، چشم و بيماريهای چشم ناشايعترين علت سردرد می باشد. معمولا بيماريهای چشمی که ايجاد سردرد می نمايند، غالبا پر سر و صدا و علائم ديگری مانند تاری ديد، ديدن هاله اطراف نورها، حساسيت شديد به نور، و درد و قرمزی و التهاب در ناحيه چشم را نيز ايجاد می کنند. وجود عيوب انکساری تصحيح نشده در چشم مانند دوربينی و آستيگمات معمولا علت ايجاد سردرد نيستند، اما در افرادی که زمينه سردردهای عصبی و يا ميگرنی را دارند، می تواند سبب تشديد و افزايش حملات سردرد گردد. بايد دانست که اينگونه اختلالات چشمی عمدتا ايجاد خستگی زودرس در چشم می نمايند و طبعا تصحيح آن به افزايش کارآيی چشم کمک خواهد کرد.

[Matin H-d 18145]

 

غذاهای زیادی می توانند سبب سردرد شوند. اما این بدان معنا نیست که فقط غذاهای خاصی باعث سردرد می شوند ، بلکه عادات غذایی هم در این میان نقش تعیین کننده ای دارد. روزه داری ، تشنگی یا عدم مصرف یک وعده غذایی نیز سبب سردرد می شوند. با دنبال کردن روند سردرد ممکن است بتوانید تشخیص دهید که چه غذاهایی سبب سردرد شما می شوند.

 

مواد غذایی حاوی تیرامین ، الکل ، غذاهای سرد و تعدادی مواد غذایی دیگر باعث سردرد می شوند. روزه داری ، تشنگی یا عدم مصرف یک وعده غذایی نیز سبب سردرد می شوند.

 

تعدادی از غذاها ، نوشیدنی ها و افزودنی هایی که به طور معمول با سردرد در ارتباط می باشند ،عبارتند از :

 

پنیر کهنه و سایر غذاهای حاوی تیرآمین

 

تیرآمین ماده ای است که به طور طبیعی در تعدادی از غذاها وجود دارد. این ماده در اثر شکستن زنجیره ی پروتئینی غذاهای مانده به وجود می آید. معمولاً هر قدر ماده ی غذایی پروتئینی مانده تر باشد، حاوی تیرآمین بیشتری نیز می باشد. میزان تیرآمین در پنیر، با توجه به نوع فرآیند، نوع تخمیر، قدمت، نوع فساد و حتی نوع آلودگی باکتریایی متفاوت است. پرهیز از مصرف مواد غذایی حاوی تیرآمین مانند پنیر مانده ، نوشیدنی های الکلی ، برخی گوشت های فرآیند شده و غذاهای ایجاد کننده ی فشار خون ، به خصوص برای افرادی که از داروهای بازدارنده ی مونوآمین اکسیداز برای درمان سردرد خود استفاده می کنند، ضروری به نظر می رسد.

 

پنیرهای ذکر شده در زیر دارای بیشترین میزان تیرآمین می باشند :

 

- پنیر آبی (نوعی پنیر که قارچی آبی رنگ روی آن می نشیند) ، چدار، استیلتون (نوعی پنیر انگلیسی)، فتا ، موزارلا، پارمزان، سوئیسی و پنیر پرورده .

 

الکل

 

هنگام مصرف الکل، خون بیشتری به سمت مغز می رسد. بسیاری از دانشمندان عامل ایجاد کننده ی سردرد را ناخالصی موجود در الکل یا محصول فرعی ناشی از سوخت و ساز الکل در بدن می دانند.

 

غذاهای سرد

 

غذاهای سرد نیز در برخی افراد سبب سردرد می شود. زمانی که درجه ی حرارت بدن، به دلیل ورزش یا حرارت بالای محیط افزایش یافته باشد و ماده ی غذایی سردی مصرف شود، دردی که در ناحیه ی پیشانی حس می شود حداقل 60-25 ثانیه و حداکثر برای دو دقیقه به طول می انجامد. بیش از 90 درصد افرادی که از میگرن رنج می برند، حساسیت به بستنی و مواد غذایی سرد را اظهار کرده اند.

 

سایر مواد غذایی ایجاد کننده سردرد

 

بادام زمینی ، کره ی بادام زمینی ، سایر مغرها نظیر پسته و گردو و بادام ، پیتزا ، چیپس سیب زمینی ، جگر مرغ یا سایر قسمت های گوشت ، ماهی دودی ، نان ، کراکر و دسرهای حاوی پنیر، موز رسیده ، میوه های اسیدی مانند مرکبات ، آلو قرمز، تمشک ، کیوی ، آناناس ، انواع میوه های خشک مانند انجیر خشک ، کشمش ، خرما ، سوپ تهیه شده با عصاره ی گوشت یا سوپ رقیق (به جز آب گوشت تهیه شده در منزل) ، فرآورده های شیری پرورده نظیر خامه ی ترش ، سرشیر ، ماست ، کافئین موجود در شکلات ، کاکائو و نوشیدنی هایی مانند قهوه ، چای و نوشابه های غیرالکلی گازدار و همچنین کافئین موجود در برخی داروها ، آسپارتام و سایر شیرین کننده های مصنوعی .

[Matin H-d 18145]

انواع سردرد

 

سردرد به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. سردردهای اولیه عبارتند از: میگرن - سردرد خوشه‌ای Cluster headache و سردرد مزمن روزانه headache Tension . سردردهای ثانویه علل و پاتولوژیهای متعددی دارند.

 

علل اولیه سردرد

میگرن Migraine

 

شایـعترین نوع سردرد بوده، عمدتا به تدریج شروع می‌شود، معمولا یک طرفه است و ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. با زمینه ارثی خانوادگی از هنگام کودکی و نوجوانی، سردرد ضربان دار Throbbing با احتمال دوره های تهوع و استفراغ همراهی دارد و در اکثر موارد بدون پیش درامد Aura است. در ۸۰% موارد Aura می تواند به صورت اختلالات بینایی نظیر تاری دید، همی آنوپسی و یا در اندامها به صورت احساس کرختی و پارستزی و یا به صورت سر گیجه باشد و اغلب تشدید سردرد با تابش نور می باشد. شروع میگرن می تواند از ناحیه گیجگاهی، پیشانی یا پشت سر باشد. اغلب افراد میگرنی شخصیتی وسواسی و تحریک پذیر دارند.

 

معیار تشخیص میگرن موارد زیر هستند: سردرد یک طرفه، کیفیت ضربان دار، شدت متوسط یا شدید، تشدید سردرد با راه رفتن و انجام فعالیت های روز مره که حداقل یکیاز موارد تهوع- استفراغ یا هر دو و یا ترس و گریز از نور یا صدا را دارد.

 

سردرد خوشه ای Cluster headache

 

با شیوع بیشتر در مردان، معمولا یک طرفه با کیفیت شدید و تیر کشنده، حدود ۳۰ تا ۱۸۰ دقیقه طول می کشد. پیدایش آن معمولا نیمه شب و آغاز صبح است و بیمار بیقرار است، نشانه های گرفتاری عصبی خود کار به طور شایعی دیده می شود. مثلا اشک ریزش، پر خونی ملتحمه، احتقان و آبریزش بینی، برافروختگی چهره و گاهی سندرم هورنر.

 

سردرد مزمن روزانه Tension Headache

 

معمولا دو طرفه و شایع است. غیر ضربان دار، بدون تهوع و استفراغ، معمولا افسردگی و اضطراب نقش بارزی در این نوع سردرد دارد. پیدایش این سردرد بیشتر در میانسالی است.

 

علل ثانویه سردرد

 

علل عروقی، خونریزی زیر عنکبوتیه (SAH) ، خونریزی داخل پارانشیمال ، هماتوم زیر دورا یا فوق دورا ، ایسکمی (Stroke, TIA)

مالفورماسیونهای شریانی- وریدی ، آرتریت تمپورال ، گسیختگی شریان کاروتید یا شریان ورتبرال ، عفونت C N S ، مننژیت ، آنسفالیت ، آبسه های مغزی ، عفونت های غیر از C N S ، سینوزیت ، زونا ، عفونت سیستمیک ، C N S ، سایر اختلالات ، تومورها ، تومور کاذب مغزی و چشمی ، گلو کوما ، نوریت اپتیک نیز هامل سردردهای مزمن هستند.

 

همچنین سردرد دارویی و توکسیک یا متابولیک ، نیترات ها و نیتریت ها ، داروهای M A O I ، استفاده مزمن و نادرست ضد درد ها ، هیپوکسی ، هیپرکاپنه ، هیپوگلیسمی ، منو سدیم گلوتومات ، مسمومیت منواکسید کربن ، سندرم قطع الکل ، فشار خون بد خیم ، پراکلا مپسی ، فئوکروموسیتوما ، تب ، پس از انجام L P ، درد ارجاعی از دندان ، درد ارجاعی گوش و ... از سایر عوامل مهم ایجاد کننده سردردعای شدید هستند.

 

چگونه سردردهای خود را درمان کنیم؟

 

علم پزشکی هفت راه زیر را برای مبارزه با سردرد موثرشناخته است. نشریه پزشکی لنست چاپ انگلستان ضمن اعلام این خبر راههای پیشگیری از سردرد را به این شرح توضیح داده است:

 

همیشه راست ومستقیم بایستید وبنشینید طرز نشستن غلط و ناجور قرار گرفتن ستون فقرات موجب وارد آمدن فشار به مهره های گردن شده و سردرد را موجب می شود .

در مصرف دارو زیاده روی نکنید. مصرف بی رویه قرصهای سردرد خود به خود موجب سردرد می شود.

آب فراوان بنوشید. مصرف کم آب آشامیدنی و تشنگی باعث خشکی سلولهای بدن شده و باعث سردرد می شود.

اگر پس از خوردن غذا و یا صرف آشامیدنی دچار سردرد شدید فهرستی از غذاهای مصرف شده را یاد داشت کنید.مصرف کنند گان برخی از مواد خوراکی ماننند پنیر ویا شکلات ازخود حساسیت نشان میدهند و دچار سردرد میشوند.

هوای داخل خانه یا دفتر کار خود را از آلودگی پاک کنید واز هوای تازه تنفس کنید پس از رنگ آمیزی اتاق درب و پنجره هارا باز نگه دارید تا بوی تند مواد پاک کننده مانند تینر و رنگ از اتاق خارج شود.

از استراحت و خواب کافی در شب و نیمروز غافل نشوید . بی خوابی از عوامل اصلی در بروز سردرد محسوب می‌شود. نخوردن غذا و گرسنه ماندن غیر طبیعی باعث ایجاد سردرد می‌شود.

از زیاده روی در مصرف چای ، قهوه و آشامیدنیهای کافئین‌دار پرهیز کنید.

[پژمان مهرپویا 1121]

با اجازه چند راه مناسب دیگه هم من به مطالب شما اضافه می کنم:banel_smiley_52:

 

1-کنترل استرس :

بسیاری از افرادی از طریق کنترل استرس می توانند سردرد و میگرن خود را درمان کنند.اگرچه نمی توان وقایع پراسترس زندگی را حذف نمود ،اما امکان تغییر در نحوه برخورد با این وقایع وجود دارد.تکنیک هایی مثل مدیتیشن،ماساژ و طب سوزنی از جمله روش هایی هستند که می توانند به کنترل استرس کمک موثری کنند.

2-ورزش:

ورزش های ملایم بهترین روش برای رهایی از استرس و سردردهای عصبی است.پیاده روی بهترین انتخاب می باشد،زیرا روش فوق العاده ای برای رهایی از سردردهای عصبی می باشد. زمانی که شما راه می روید،حرکت آونگی دستان باعث رلکس شدن ماهیچه های گردن و شانه می شود.باز کردن این گره ها،ریشه سردردهای عصبی را از بین می برد.

 

3-تغذیه مناسب و عدم حذف وعده های غذایی:

تغذیه مناسب و در فواصل زمانی نه چندان زیاد باعث حفظ تعادل قند خون می شود.بنابراین لااقل سردرد ناشی از گرسنگی بروز نمی کند.خوردن مایعات کافی نیز شرط لازم است زیرا یکی دیگر از دلایل بروز سردرد کم آبی است.

 

4-درمان فیزیکی:

درمان فیزیکی به همراه ورزش و آموزش باعث بهبود سردرد و احساس می شود.در افراد مبتلا به سردرد عصبی،این روش می تواند بسیار موثر واقع شود.در چنین متدی انجام حرکات کششی گردن و آموزش روش درست نشستن،آموزش داده می شود.

 

5- داروها:

داروهای غیر استروئیدی و ضد التهابی،مثل آسپرین و ایبوبروفن برای درمان بسیاری از سردردها مفید است.اما از مصرف بیش از حد و طولانی مدت این داروها باید اجتناب کرد.زیرا استفاده دراز مدت آنها نتیجه عکس دارد.برای درمان سردردهای میگرنی متوالی بهتر است به پزشک مراجعه نموده تا داروی مناسبی تجویز شود.

هر نوع سردرد غیر معمولی و شدید که بیش از دو سه روز ادامه دارد باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.همچنین اگر الگوی سردرد دچار تغییر شده و یا محرک جدیدی برای سردرد ایجاد شده به پزشک اطلاع دهید.چنانچه به همراه سردرد علائمی نظیر دوبینی ،گیجی و منگی، سفتی گردن و تب بروز کرده سریعا به پزشک مراجعه کنید.

 

منبع: salamatnews.com