Amir R. Haddadi 9164 اشتراک گذاری ارسال شده در 11 مهر، ۱۳۸۹ امروزه به منظور تثبيت و بهسازي زمينهاي سست و بالا بردن ظرفيت برابري آنها روشهاي بسيار گسترده و متنوعي به كار مي رود. يكي از مناسبترين روشها استفاده از ميكروپايلهاست كه كاربرد آن به دلايلي نظير صرفه جويي در زمان، كاهش هزينه هاي اجرايي، مصالح كمتر، امكان تجهيز و حمل سريعتر وسايل براي اجراي ميكروپايل و كنترل نشستها در حال افزايش است و بهسازي اين زمينها، روشي مناسب به نظر مي رسد. بطور كلي در مواجهه با خاكهاي مسئله دار نظير خاكهاي سست با قابليت باربري كم، نشستپذيري زياد، روانگرا، خاكهاي دستي و ... دو راه پيش روي مهندسين ژئوتكنيك قرار دارد: الف: استفاده از المانهاي باربر در خاك ب: بهسازي و اصلاح خواص فيزيكي- مكانيكی توده خاک هر يك از راه حلهاي فوق داراي روشها و مشخصات مربوط به خود ميباشند كه طي ساليان متمادي توسعه فراواني يافتهاند. برخي از تكنيكهاي ابداعي نيز ماهيتي تركيبي از دو دسته فوق داشته و مزاياي هر دو دسته را تا حدودي بهمراه دارند. از آن دسته ميتوان به استفاده از ميكروپايلها بهمراه تزريق دوغاب سيمان اشاره نمود. ميكروپايل به شمعهاي با قطر كوچك (كمتر از300میلی متر)اطلاق ميگردد كه غالباً با تسليح فولادي سبك و تزريق دوغاب سيمان همراه ميباشند. ميكروپايل علاوه برآنكه به عنوان يك المان باربر و مقاوم در برابر نشست عمل ميكند، بدليل تزريق دوغاب سيمان، سبب بهبود مشخصات مكانيكي (مقاومتي و رفتاري) خاك اطراف نيز ميگردد در اغلب پروژه ها با توجه به مطالعات ژئوتكنيك انجام شده در ساختگاه و شناسايي لايههاي تحت الارضي، مشخصات ژئوتكنيكي ساختگاه پروژه تعيين مي گردد. سپس با انجام تحليلهاي روانگرايي در اعماق مختلف خاك محل، پتانسيل روانگرايي ساختگاه درصورت وقوع زلزله مورد ارزيابي قرار مي گيرد. با وقوع روانگرايي و زائل شدن مقاومت برشي خاك، نشستهاي بسيار بزرگي به پي سطحي ساختمان تحميل مي شود كه ميتواند منجر به آسيبديدگي جدي سازه و عناصر غيرسازهاي بنا و نهايتاً تخريب آن گردد. از طرف ديگر در برخي از پروژه ها در بحث فني، تأمين باربري ستونهاي روي پي و انتقال بار به لايههاي عميقتر مورد نظر بوده و عامل تعيين كننده براي انتخاب طرح، گذشته از بحث هاي اجرايي و اقتصادي مي باشد. پس در حالت كلي میکروپایل در بعد فني در دو رويكرد جلوگيري از وقوع روانگرايي و تأمين باربري ستونهاي روي پي و انتقال بار به لايههاي عميقتر سودمند واقع مي شود و به عنوان يك گزينه مطلوب توسط مهندسان ژئوتكنيك پيشنهاد مي گردد. بسته به وزن سازه و شرايط ژئوتكنيكي محل، اغلب در 10 متري اعماق نزديك به سطح زمين روانگرايي خطرناك بوده و در اعماق بيش از 10 متر تاثيرات روانگرايي بر سازه كم خواهد بود. بنابراين اگر هدف از اجراي میکروپایل مقابله با پديده روانگرايي باشد، عمق بهسازي بايستي بگونهاي انتخاب گردد كه ضمن تضمين رفتار مناسب خاك در شرايط بحراني نظير زلزله و تأمين مقاومت پي در برابر اضافه بارهاي وارده و جلوگيري از نشستهاي ناهمگن، از نظر اقتصادي نيز مقرون به صرفه باشد. از طرف ديگر معيار بعدي جهت تعيين عمق مناسب فرو رفت میکروپایل را مي توان مشاهدات ميداني ناشي از كوبش میکروپایل در خاك و ثبت تغييرات سرعت فرو رفت براساس تعداد ضربات كوبش (انرژي وارده) دانست. بنابراين با پيشرفت كار عمق طراحي متناسب با شرايط زمين قابل تغيير و تعديل بوده و اين قابليت از محاسن اجراي میکروپایل ميباشد، چرا كه كوبش هر میکروپایل با توجه به مشابهت با آزمايش نفوذ استاندارد (SPT) اطلاعات بسيار مفيدي در رابطه با تغيير مشخصات خاك در نقاط مختلف عمق در اختيار قرار ميدهد. در صورتيكه قرار باشد اجراي میکروپایل بهمراه تزريق دوغاب سيمان علاوه بر بهبود مشخصات مقاومتي خاك در مقابل روانگرايي، نقش تأمين باربري ستونهاي روي پي و انتقال بار به لايههاي عميقتر را نيز ايفا نمايد، طول میکروپایل متناسب با ظرفيت باربري لازم محاسبه خواهد گرديد. در اين ميان با انتخاب روش اجراي میکروپایل بهمراه تزريق دوغاب سيمان براي پروژه مورد نظر، بررسي چيدمان ريزشمع ها در پلان و محاسبه عمق بهينه آنها، به عنوان مهمترين عناصر طرح بهسازي مطرح ميباشند. بدين ترتيب نظم در چيدمان ريزشمعها باعث توزيع يكنواخت عكسالعمل تكيهگاهي در زير پي ساختمان گرديده و پيكرة سازهاي پي فوقاني نيز بر اين اساس بصورت همگن و بهينه طرح خواهد گرديد. عوامل مؤثر در طرح چيدمان میکروپایل ها به طور كلي عبارتند از: موقعيت پيها و ستونها ، نحوه توزيع و مقدار بارهاي گسترده و متمركز ، پارامترهاي مقاومتي و ظرفيت باربري خاك ، نفوذپذيري خاك ، عمق ريزشمعها و مشخصات هندسي و سازهاي پي سازه بطور كلي كاربرد ميكروپايل ها در مهندسي ژئوتكنيك مشتمل بر دو بخش "استفاده در بستر پي سازهها" و "اصلاح و بهسازي برجاي خاك" ميباشد. » اصلاح و بهسازی خاک ۱. پايدارسازي شيبها ۲. ساخت ديوارههاي نگهبان ۳. مقابله با روانگرايي ۴. افزايش مقاومت توده خاك با اهدافخاص نظير تونلسازي و ... ۵. حفاظت شيميايي بخشهاي مدفون سازهها » پی سازه های جدید و موجود سازههاي جديد سازههاي موجود ۱. كاهش نشست ۱. كنترل نشست پي ۲. افزايش باربري فشاري ۲. كنترل باربري پي ۳. تامين باربري كششي ۳. تعمير يا جايگزيني پي ۴. افزايش باربري جانبي ۴. كنترل شستگي پي ۵. مقاوم سازي لرزهاي پي »» روش اجراي ميكروپايل روش اجراي ميكروپايل مشتمل بر چهار مرحله حفاري (در صورت نياز)، لولهكوبي، تزريق و تسليح ميباشد كه مراحل اجرای آن در زیر تشریح شده است . ۱. حفاري در صورتيكه امكان كوبش لولههاي ميكروپايل از ابتدا به دلايلمختلف نظير وجود كفسازي، بتن مگر، لايه متراكم خاك و غيره ميسر نباشد، ميبايستنسبت به انجام عمليات حفاري اقدام نمود. عمليات حفاري به روشهاي مختلف نظير حفاريدوراني (Rotary) و يا دوراني- ضربهاي (D.T.H) صورت ميپذيرد. حفـاري ميبايست تاعمـقي كه امكان كوبش ميسر گردد، ادامه يابد. بعضاً حفاري در كل ارتفاع ميكروپايلنيز صورت ميگيرد. ۲. لولهكوبي به منظور استقرار لولههاي ميكروپايل در محل گمانه، غالباً از عمليات لولهكوبي استفاده ميگردد. براي اين منظور در مرحله اول عمليات از لوله نوكتيز ميكروپايل استفاده ميشود و پس از فرو رفتن لوله اول، لوله دوم به لوله اول متصل گرديده و كوبيده ميشود و عملياتكوبش به همين منوال ادامه مييابد. جهت اتصال كامل لولهها به يكديگر علاوه بر استفاده از بوشنهاي رزوه شده، لولهها به لبه بوشن نيز، جوش داده ميشوند. عمليات کوبش تا زمانی که امکان کوبيدن لوله ها ميسر باشد ادامه میيابد و اگر در ازای 30 ضربه متوالی لولهكوب، لوله بيشتر از 10سانتيمتر فرو نرود، عمليات کوبش لوله میکروپایل متوقف می گردد. در اين حالت تا تحقق عمق طراحي حفاري انجام شده و سپس لوله هاي مربوط به میکروپایل در درون گمانه نصب مي گردد. لوله هاي میکروپایل به قطر خارجي 76 ميليمتر و قطر داخلي 68 ميليمتر در قطعات دو متري ميباشند. اين لولهها به وسيله بوشن و جوش به يكديگر متصل ميشوند. هر میکروپایل داراي 80 سوراخ به قطر 8 ميليمتر، در هر مترطول مي باشد. محيط داخلي لوله ها بايستي برقوزده باشد تا در تزريق دوغاب اثرات منفي نداشته باشد . ۳. تزريق عمليات تزريق دوغاب سيمان بايستي با دقت در بخش ساخت دوغاب و تزريق آن صورت گيرد.مجموعه دستگاههای تزريق از سه بخش ميكسر اوليه، ميكسر ثانويه و پمپ تزريق تشكيل ميگردد.اختلاط در میکسر اولیه از نوع سیستم چرخش سریع آب(circulation)می باشد و میکسر ثانویه از نوع پره ای می باشد. ساخت دوغاب تزريق در همزن هاي میکسر اوليه صورت مي گيرد. ابتدا آب به ميزان مورد نظر ريخته شده و سپس متناسب با نسبت آب به سيمان مورد نياز، سيمان به آن افزوده مي شود. نسبت آب به سيمان مورد استفاده با توجه به شرايط زمين بين 0/5 تا1/5مطلوب مي باشد. پس از آماده شدن دوغاب، جهت نگهداري، دوغاب در داخل همزن ريخته شده و سپس بوسيله پمپ هاي تزريق مخصوص تزريق مي گردد. به دلیل اینکه دوغاب سیمان باید تحت فشار زیاد در لایه های خاک نفوذ کند ، جهت تزریق دوغاب سیمان از یکسری شیلنگ دو جداره به نام پکر استفاده می شود. پکرها بعد از اینکه به درون لوله میکرو پایل فرستاده شدند جداره دوم آنها بوسیله پمپ هوا باد می شود که با این کار پکر کاملا به بدنه لوله می چسبد و مانع خروج دوغاب در حین تزریق از بالای لوله می شود. مثلا مرحله اول بستن پكر براي ريزشمع 8-10 متري در عمق 6 متري گمانه بوده و پس از اتمام عمليات تزريق عمق 6 متري، پكر در عمق 4 متري بسته ميشود و پس از اتمام تزريق در اين مرحله، پكر در عمق 2 متري بسته ميشود و نهايتاً پس از تزريق در اين مرحله، پكر سرچاهي بسته ميشود و عمليات تزريق به اتمام ميرسد. در صورتيكه نشتي دوغاب از سطح يا میکروپایل هاي جانبي مشاهده شود، عمليات تزريق متوقف مي گردد. در صورتی که درون لوله میکروپایل قبل از تزریق دوغاب سیمان ،کثیف باشد باید توسط فشار آب یا هوای فشرده درون لوله تمیز شود. باتوجه به شرايط ژئوتكنيكي و ميزان باربري طراحي ريزشمع ها، مقدار سيمان برآوردي معادل هر مترطول میکروپایل تا 100 كيلوگرم مي تواند باشد. البته باتوجه به اين امر كه بايد تزريق تا فشار 10 اتمسفر ادامه يابد، لذا ممكن است مقدار سيمان از برآورد اوليه بيشتر گردد نوع سيمان مصرفي در ملات تزريق سيمان از نوع سيمان پرتلند تيپ دو و يا سيمان تيپ پنج با توجه به شرايط شيميايي محل مورد نظر تعيين مي گردد. آبي كه در تهيه دوغاب تزريق بكارميرود، بايد تميز و صاف بوده و داراي كليه شرايط لازم براي آب مصرفي در ساخت بتن باشد. آب مصرفي بايستي عاري از هر نوع مادهاي از قبيل اسيدها، قلياها، مواد قندي، نمكها و مواد آلي كه منجربه ايجاد صدمه به بتن مي شود، باشد. آب مورد استفاده در ساخت دوغاب تزريق بايد داراي ذرات جامد معلق كمتر از 2/0 درصد، مواد محلول كمتر از 5/3 درصد، درصد كلر كمتر از 1 درصد، درصد سولفات كمتر از 3/0 و درصد قليايي كمتر از 06/0 باشد. در حالت كلي آب قابل شرب جهت ساخت دوغاب مناسب ميباشد. میکروپایل هایی كه حداقل 28 روز از زمان تزريق آنها گذشته باشد، به صورت فشاري با استفاده از جك بارگذاري، بارگذاري مي گردند. اين آزمايش با استفاده از تير بارگذاري صورت ميگيرد. با توجه به مشخصات فني و نقشههاي اجرايي میکروپایل ها بارگذاري در دو مورد از آزمايشها، تا رسيدن به بار طراحي و در يك مورد تا رسيدن به بـار نهايي صورت ميگيرد. روش اجراي كليه آزمايش هاي اشاره شده، مطابق استاندارد ASTM-D1143خواهدبود. در اين آزمايش ها بايد پس از انجام بارگذاري، منحني بارگذاري و نشست ترسيم گردد. در حين انجام آزمايش نيز میکروپایل تا رسيدن به بار آزمايشي بايد بطور كامل قابليت تحمل بارهاي اعمال شده را داشته باشد و نشاني از گسيختگي يا تغيير مكان بيشتر از حد استاندارد از خود نشان ندهد. در اين آزمايش، بارگذاري به روش پله اي تا رسيدن به بار آزمايشي و باربرداري تا بار صفر بوسيله جك بارگذاري انجام مي گيرد. بارگذاري در پله هاي 3 تني انجام مي پذيرد و در هر مرحله بار به مدت 5 دقيقه بر روي میکروپایل قرار مي گيرد. قرائت نشست هاي حاصل از هر پله بارگذاري در سه مرحله صورت مي پذيرد. پس از انجام عمليات بارگذاري، نوبت به انجام عمليات باربرداري مي رسد. باربرداري نيز مانند بارگذاري به روش پله اي و در پله هاي 3 تني صورت مي گيرد. در هر مرحله از باربرداري نيز تغيير مكان ها بوسيله گيج هاي اندازه گيري تغييرمكان در سه نقطه مونيتور مي شوند. »»مباني محاسباتي ميكروپايل در شرايطي كه میکروپایل هابا هدف تحكيم و بهسازي بستر پي سازهها مورد استفاده قرار ميگيرند، محاسبات فني میکروپایل ها مشابه با محاسبات فني شمعهاي متداول است. ۱.کنترل باربری: به طور كلي باربري در 3 بخش زير مورد ارزيابي قرار مي گيرد. - كنترل باربري سازه اي میکروپایل : در طرح سازهاي، ظرفيت باربري المانهاي میکروپایل مشتمل بر جدار فولادي، آرماتور تسليح و دوغاب سيمان محاسبه ميشود كه اين ظرفيت بايد با ضريب اطمينان مناسبي، بالاتر از بار وارده به میکروپایل باشد. - كنترل باربري ژئوتكنيكي میکروپایل : در طرح ژئوتكنيكي، مقاومت اصطكاكي جداره ريزشمع با خاك اطراف محاسبه ميگردد كه بايد اين مقاومت اصطكاكي با ضريب اطمينان مناسبي، بالاتر از بار وارده باشد تا امكان جدايي میکروپایل از خاك قبل از وقوع تسليم عوامل مسلح كننده ميسر نگردد. - كنترل برش سوراخ كننده: باتوجه به اين امر كه میکروپایل هاداراي بار متمركز زياد و قطر كوچك بوده و برش سوراخ كننده باتوجه به سربارهاي وارده محتمل ميباشد، كنترل مقاومت در برابر برش سوراخ كننده كه منتهي به ارائه طرح فلنج مناسب ميگردد، انجام ميشود. ۲.کنترل نشست: بهترين معيار براي تخمين نشست میکروپایل استفاده از نتايج آزمايش بارگذاري مي باشد. در صورت نبود اطلاعات كافي مي توان از تئوريهاي الاستيك يا تحكيم نظير شمع هاي معمولي استفاده نمود. بررسي ريزشمع با نرم افزارهايي مثل safe انجام مي شود. در اين نرم افزارها میکروپایل ها به صورت يك فنر با سختي معادل جايگزين مي گردد و سپس در نرم افزار مناسب مورد آناليز قرار مي گيرد. »» مقايسه با سايرروشهايبهسازي خاك با توجه به وضعيت لايهبندي خاك تحتالارضي و ميزان بار وارده در زير پي با توجه به تعداد طبقات ساختمان در پروژه حاضر، مناسبترين روشها جهت حل مشكل ظرفيت باربري و نشست و كاهش پتانسيل روانگرايي، استفاده از پي عميق نظير شمع (Pile) يا ريزشمع (Micropile) و يا استفاده از روشهاي تراكمي نظير تراكم ديناميكي(Dynamic Compaction) يا تراكم ارتعاشي- جايـگزيني (Vibro-Replacement) ميباشد. بطور كلي با توجه به ابعاد كوچك پروژه، هزينههاي تجهيز مربوط به روشهاي تراكم ديناميكي و تراكم ارتعاشي-جايگزيني بسيار بالا ميباشد. با توجه به لايهبندي خاك و ظرفيت باربري محاسبه شده براي شمعهاي كوبشي، متراژ مورد نياز جهت اجراي شمع نسبتا زياد و هزينه تجهيز كارگاه و اجراي آن بسيار بالا خواهدبود. با توجه به جميع ملاحظات فوق، ميكروپايل در مقايسه با ساير روشهاي بهسازي خاك داراي ويژگيهاي بارزي ميباشد كه در ذيل به صورت فهرستوار به آنها اشاره ميگردد. باتوجه به اين امر كه اجراي ميكروپايل مبتني بر استفاده از حجم كم مصالح مشتمل بر فولاد و سيمان، هزينههاي پائين تجهيز كارگاه و نيز حجم بالاي كار نيروي انساني در زمان كوتاه ميباشد، روش ميكروپايل در مقايسه با ساير روشهاي بهسازي نظير اجراي شمع بتني و فولادي، تثبيت با سيمان، اجراي ستونهاي شني، تراكم ديناميكي و غيره كه مبتني بر استفاده از حجم زياد مصالح و يا بكارگيري ماشينآلات سنگين و گرانقيمت ميباشند، اقتصاديتر است. ماشينآلات اجراي ميكروپايل در مقايسه با ماشينآلات اجرايي ساير روشها داراي ابعاد و حجم كمتري ميباشد، لذا علاوه برآنكه داراي قابليت حمل و جابجايي آسان در كارگاه ميباشد، امكان اجراي عمليات در چند جبهه كاري مختلف بدون تداخل كاري را فراهم مينمايد. با توجه به ابعاد كوچك بدنه ميكروپايل، قطر ناچيز حفاري و همچنين كوبش ميكروپايل با انرژي كم، ميزان لرزش و ساير اثرات جانبي بر روي سازههاي مجاور در مقايسه با ساير روشها نظير اجراي شمع، به حداقل ممكن كاهش مييابد. يكي از برترين ويژگيهاي ميكروپايل قابليت اجراي بسيار ساده در شرايط وجود آب زيرزميني است. در مناطقي كه سطح آب زيرزميني بالا بوده و حفاريهاي قطر بزرگ جهت اجراي شمعهاي بتني نيازمند پايدارسازي ديواره چاهكها و تخليه آب زيرزميني و ... ميباشد، اجراي ميكروپايل از سطح زمين و تزريق دوغاب سيمان از داخل آن، با سرعت فراوان انجام پذيرفته و بعلت چگالي و ويسكوزيته بيشتر دوغاب سيمان، آب حفرهاي در اثر فشار دوغاب سيمان تخليه و با دوغاب سيمان جايگزين ميگردد. ميكروپايل از يكسو با دارا بودن عناصر تسليح مشتمل بر جدار ضخيم فولادي و آرماتور تسليح، قابليت انتقال و پخش بار به لايههاي مقاوم زيرين و نيز كنترل نشست به دليل سختي بالاي فولاد و تسليح عمقي خاك را دارد و از سوي ديگر بدليل تزريق دوغاب سيمان، مشخصات مكانيكي خاك، نظير سختي، تراكم پذيري، ظرفيت باربري، ضريب اصطكاك و چسبندگي و غيره را بهبود ميبخشد. لذا ميكروپايل در مقايسه با ساير روشها مانند حفاري و تزريق، تثبيت خاك با سيمان و يا آهك، تراكم ديناميكي، استفاده از زمين مصنوعها (ژئوسنتتيك) كه صرفاً خصوصيات مكانيكي خاك را تغيير ميدهند و يا استفاده از شمع كه صرفاً به عنوان عنصر باربر عمل ميكند، بدليل عملكرد مركب (استفاده از عناصر باربر و اصلاح خاك) داراي برتري ميباشد. لازم به ذكر است، بعلت تزريق دوغاب سيمان و افزايش چشمگير چسبندگي جدار ميكروپايل به توده خاك و بهبود مشخصات رفتاري خاك، استفاده از ميكروپايل با قطر كم و با عمق نفوذ كمتر نسبت به شمعهاي بتني يا فولادي قطور و عميق، قابليت تامين باربري لازم و كنترل نشست پي را خواهد داشت. همچنين بايستي توجه نمود كه عمليات كوبش ميكروپايلها باعث انتقال انرژي جنبشي و ارتعاشي به توده خاك گرديده و منجر به تحكيم و تراكم توده خاكي اطراف ميكروپايل خواهد شد. اين امر به خصوص در خاكهاي دانهاي مشهودتر ميباشد. همچنين در شرايطي كه به علت وجود لايههاي متراكم زيرسطحي ، كوبش شمعهاي قطور مشكل يا غير ممكن ميباشد، كوبش ميكروپايل با قطر كوچك ميتواند بهترين راه حل باشد. انجام تست بارگذاري ميكروپايل با روشهاي ساده و ارزان يكي از مزاياي بسيار بزرگ اين روش در مقايسه با روشهاي ديگر نظير اجراي شمعهاي قطور بتني يا فولادي يا ستونهاي شني ميباشد. با توجه به باربري كمتر ميكروپايلها نسبت به شمعهاي قطور و عميق، انجام تست بارگذاري با استفاده از جكهاي سبك، با تامين نيروي عكس العمل تكيهگاهي كافي، با دقت بالا و به سادگي امكانپذير خواهد بود. با استفاده از نتايج تست بارگذاري ريزشمع، امكان بررسي رفتار، ميزان باربري، نشستهاي الاستيك و تغيير شكلهاي پسماند در حين بارگذاري وجود خواهد داشت. بدين ترتيب امكان ارزيـابي صحت و سقم فرضيات طراحي فراهم گرديده و امكان تعديل و تغيير طرح، تعداد و چيدمان ميكروپايلها با توجه به مشاهده رفتار واقعي و ميزان باربري نهايي آنها در محل وجود خواهد داشت. اجراي ميكروپايل بدليل سهولت فراوان اجرايي، امكان اجرا در چند جبهه مختلف كاري و اجراي پي در پي و همزمان كليه مراحل ساخت، در مقايسه با روشهاي ديگر از سرعت بسيار بالايي برخوردار خواهد بود. همچنين عدم نياز به امكانات خاص براي تجهيز و در نتيجه عدم اتلاف وقت جهت آغاز عمليات اجرايي در مقايسه با ساير روشها، از مزيتهاي اين روش به حساب ميآيد لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده