معرفی جین جیکوبز

[hodaa 5,488]

جین بوتزنر که پس از ازدواج نام شوهرش را بر خود نهاد در چهارم ماه مه 1916 در ایالت پنسیلوانیا بدنیا آمد پدرش پزشک ومادرش معلم بود. جیکوب از همان سنین کم به گشت و کاووش ودیدن در شهر وفضاهای آن علاقه داشت وقتی 18 سال داشت در سال 1934 هر روز صبح برای پیدا نمودن کار در شهر شروع به گردش می کرد و عصرها به گشت وگذار و دیدار شهر زمان را طی می کرد تا اینکه به شغل منشی گری مشغول شد . در سال 1954 با معماری بنام رابرت هاید جیکوب آشنا شد و خود می گوید آنقدر از وی آموختم تا بتوانم در مورد معماری بنویسم . آشنایی جدی تر وی با معماری و شهر سازی با یافتن شغل ویراستاری در مجله آرکی تکچرال فوروم در سال 1952 بیشتر ممکن شد . او هرگز برای تحصیلات به دانشگاه نرفت و او روشنفکری مبارز، معملی بدون شغل ونظریه پردازی بدون در جه دانشگاهی بود .

 

 

نقد ثانویه :

 

نقد ثانویه از سال 1910 آغاز شد ولی از جنگ جهانی دوم جهش فزاینده یافت .

الف : سرزمین فن ب : شهر انسان : برای آمایش انسانی

که آمایش انسانی به 3 گروه تقسیم می شوند .

استقرار انسانی چون ریشه فضایی – زمانی یک شهر سازی متداوم

نطریه سلامت روان ، دفاع و تجلیل از خیابانهای آسفالته

تحلیلی شالوده ای از ادراک شهر

که خانم جیکوب در گروه نظریه سلامت روان به همراه کسانی چون دوهل قرار می گیرد بحث سلامت روان بنای خود را برروی تحقیقات اجتماعی و روانشناسی قرار می دهد .

[hodaa 5,488]

کتابهای نوشته شده توسط خانم جین جیکوب

 

مرگ وزندگی شهرهای بزرگ آمریکادر سال 1961

اقتصاد شهرها 1969

مسئله جدائی طلبی 1980

شهر ها وثروت ملل 1984

نظام های بقا 1996

عصر تاریکی در پیش رو 2004

 

 

دیدگاه جیکوب

 

او با نگاهی انسانگرایانه و عدالت جویانه نه از برج عاج روشنفکری بلکه از پیاده راه ها و کنج خیابان ها به شهرها می نگرد اودر مقابل فضاهای سبز و خالی ، فضاهای عملکردی و پویا را در نظر دارد و معتقد است گاه یک بلوک کثیف می تواند خودرا از یک محله الگو سازی شده مطابق با اصول بهداشتی به وسیله شهر سازان متعهد سالم تر نگه دارد .

مانند محله ( نورت اند ) که با توجه به تراکم بالا و پیچیدگی تمامی عملکردها کمترین نرخ بزهکاری و بیماری سل را در ایالات متحده را دارا بود .

او هوادار سرسخت شیوه زندگی کاملا شهری و ستایش گر کلان شهرها به قیمت نابودی حومه ها و شهر های کوچک بود .

 

ستایش خیابان

 

1- خیابان تمایزی صریح بین فضاهای عمومی و فضاهای خصوصی ایجاد کند .

2- چشمان خیابان : ساختمانها در جهت خیابان جهت گیری نمایند و فضای کور خودرا به خیابان عرضه نکند زیرا برای خیابان چشمانی نیاز است که این چشمان مالکان اصلی خیابان هستند.

3- پیاده رو بدون توقف مورد استفاده قرار گیرد زیرا در افزایش چشم خیابان موثر است .

او متعقد است عدم امنیت با حیاطهای درونی و زمین های سرپوشیده از بین نخواهد رفت او متعقد است مردم را نمی توان به زور وادار به استفاده از خیابان کرد پس باید در خیابان جذابیت ایجاد نمود

[hodaa 5,488]

*** ایجاد جذابیت و امنیت در خیابان با ایجاد فروشگاه و مکان های عمومی

*** او متعقد است کارایی اجتماعی مغازه ها که زندگی را تامین می کنند با اندازه آن را بطه معکوس دارد .

*** مخالفت او با پارکها که زمینه مناسب و مساعد بزهکاری نوجوانان است .

*** مخالفت او با باغهای داخلی که معتقد است فقط برای نوباوگان مناسب است .

*** مخالفت با شهرهای اقماری

*** مخالفت با جدا کردن مسیر عابر پیاده رو و مسیر اتومبیل رو

*** مخالفت با منطقه بندی و اعتقاد به اینکه یک تراکم سنگین مسکونی همزمان با بافت فشرده برای تامین تنوع و عملکرد کامل شهری مورد نیاز است

*** توجه به عملکرد و مکان یابی پارکها : پارکها می توانند محل جذابی برای محله ها باشند که از قبل به علت فعالیت دارای جذابیت بوده اما برای محله های بی جذابیت تبدیل به برهوت خواهد شد

*** اعتقاد به واژگون نمودن واژه :

با غهای عمومی و فضاهای سبز احسان در حق مردمان محروم شهرها ست و اعتقاد به اینکه پارکها فضای محدودی هستند که باید احسانهای حیات بخش بطور مصنوعی در حق آن منظور گردد .

*** مخالفت با باغ شهر که محل کار مردان ازمحل مسکونی را جدا می کند و این طرح را مادر سالارانه می داند واعتقاد دارد که مردان در این طرح از زندگی روزمره حذف شده اند

*** اعتقاد به داشتن پیاده رو 10 – 12 متری که برای پذیرفتن همزمان فعالیت کودکان و آمد وشد عابران و زندگی عمومی بزرگسالان و درختان نیاز است

 

 

با توجه به اینکه از سال 1970 به خاطر مطلقه بودن اصول مدرنیست انسان بی هویت شده و فقط به کالبد شهر اندیشه شده بود جیکوب را به اندیشه واداشت که آنچه شهر می سازد محیطهای عاطفی است . اگر در ساخت یک شهر به محیطهای عاطفی توجه نکنیم ساکنان آن احتیاج به روانشناس خواهند داشت وقتی خیابانها را از یک شهر حذف کنیم دسترسی ناامن می شود و تبدیل به یک فضای بی دفاع خواهد شد .

*** همزمان با دوران جیکوب گروه موسس با حمایت دولت آمریکاکارهای شبیه به کارهای هاسمان در پاریس را در نیویورک انجام می داد که این اقدامات محلات شهر نیویورک را از هم می گسست جیکوب معتقد بود که پروژ ه های بزرگ مقیاس آنگونه که طراحی و در عمل ساخته می شوند نه امن ، نه زنده و نه برای شهر مفید هستند وی معتقد بود که شهر ها ی سالم و با نشاط ، شهرهای ارگانیک خود جوش و خوش اقبالند .

فعالیتهای سالهای 50 و 60 به تدریج از وی یک چهره ای رادیکال ساخت و در آوریل 1986 در جریان تظاهراتی برای متوقف کردن ساخت بزرگراه مانهاتان دستگیر و راهی زندان شد . مخالفت او با برنامه نوسازی شهری و همراهی وی با مخالفت با جنگ ویتنام و امتناع از فرستادن فرزندانش به جنگ وی را ناچار به ترک آمریکا و پذیرفت اقامت کانادا کرد .

[hodaa 5,488]

منابع :

 

مرگ و زندگی شهر های بزرگ آمریکا

شهر سازی، تخیلات و واقعیات

جزوه درسی آقای دکتر حبیبی دانشگاه تهران

[Mohammad Aref 120,438]

این فایل هم درباره جین جیکوب ارائه دانشجویان شهرسازی دانشگاه تهران واسه درس سیر اندیشه های شهرسازی دکتر حبیبی هستش که می تونید از لینک زیر دانلود کنید:

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[Mohammad Aref 120,438]

فایل PDF زیر هم درباره معرفی جین جیکوبز و نظریات وی هستش که بعد از بیان یه بیوگرافی از جیکوبز، نظریات اون رو مطرح میکنه و کتابش مرگ و زندگی در شهرهای بزرگ آمریکایی رو مورد بررسی قرار داده:

 

[Mohammad Aref 120,438]

جین جیکوبز و شهر برای مردم

 

جین جیکوبز (۱۹۱۶-۲۰۰۶) نویسنده و کنشگر شهری در اسکرانتون پنسیلوانیا به دنیا آمد. پدرش پزشک و مادرش پرستار بود. جین بوتزنر که بعد از ازدواج با شوهر معمارش فامیلی او را بر خود نهاد، درواقع تحصیلات دانشگاهی نداشت و آشنایی و مواجه‌اش با شهر کاملاً تجربی و شخصی بود؛ اما نظریات و بینش‌هایش در مورد شهر تأثیر شگرف و غیرقابل‌انکاری بر اندیشه‌های شهری در قرن بیستم و بیست‌ویکم داشته است. جیکوبز با انتشار کتاب مشهورش یعنی «زندگی و مرگ شهرهای آمریکایی» در سال ۱۹۶۱ که در مورد کارکرد شهرها و چگونگی تکامل و زوال آن‌هاست، ایده‌های کاملاً نوین و متفاوتی را که البته امروزه به جزئی از عقل سلیم نسل جدید معماران، شهرسازان، سیاستمداران و کنشگران تبدیل‌شده است را ارائه داد.

 

جیکوبز شهرها را به‌عنوان نظامی یکپارچه می‌دید که دارای منطق و پویایی خاص خودشان هستند و البته در طول زمان متناسب با نحوه‌ی استفاده از آن‌ها تغییر خواهند کرد. او در کتاب‌هایش درباره‌ی پیاده‌راه‌ها، پارک‌ها، خرده‌فروشی‌ها و خودسازمان‌دهی شهر فراوان سخن گفته است. او طرفدار تراکم بیشتر، بلاک‌های شهری کوتاه‌تر، اقتصاد محلی و کاربری مخلوط بود. زمانی که جیکوبز کار خود را به‌عنوان نظریه‌پرداز و کنشگر شهری آغاز کرد رویکرد اصلی در شهرسازی خودرو محوری بود و ساخت بزرگراه‌ها و خیابان‌های هرچه بیشتر به‌عنوان پیشرفت و دستاورد تلقی می‌شد؛ اما تلاش‌های نظری و البته مبارزات اجتماعی جیکوبز به تغییر این رویکرد کمک بسیاری کرد. او سال‌ها در گرینویچ نیویورک زندگی کرد اما در سال ۱۹۶۸ باهدف اعتراض به جنگ ویتنام به تورنتو نقل‌مکان کرد و تا آخر عمر به فعالیت‌های خود ادامه داد.

 

دخالت فعال داشتن ساکنان محله و شهروندان در نحوه‌ی توسعه و تغییر محله و آشناسازی مردم با مکان‌های زیست و فعالیت و تفریحشان یکی از پایه‌های اندیشه‌های جیکوبز است. می‌توان چنین ادعا کرد رویکرد پایین به بالا در برنامه‌ریزی و مشارکت فعال همه‌ی ذی‌نفعان را باید از دستاوردهای جیکوبز بدانیم. مخالفت با ساخت بزرگراه و حمایت از همسایگی‌ها از موضوعات متداول در زندگی او به شمار می‌آمدند. سؤال همواره‌ی او این بود که آیا ما شهرها را برای مردم می‌سازیم و یا برای ماشین‌ها.

 

دامنه‌ی علاقه‌مندی و نوشته‌های وی حول مباحث معماری و شهرسازی، اقتصادی، اخلاق و روابط اجتماعی می‌گذشت. کتاب‌هایی که از این اندیشمند به‌جای مانده‌اند موارد زیر را شامل می‌شوند:

 

مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی:

این کتاب تأثیرگذارترین اثر جیکوبز و حتی می‌توان گفت تأثیرگذارترین کتاب آمریکایی درزمینه‌ی برنامه‌ریزی شهری و شهرهای آمریکایی است. کتابی که به‌گونه‌ای وسیع از جانب برنامه ریزان حرفه‌ای و به‌طورکلی عموم مردم موردمطالعه قرار گرفت، کتاب نقدی جدی را بر سیاست‌های نوسازی شهری در سال‌های ۱۹۵۰ وارد می‌کند، او معتقد است این سیاست‌ها جوامع را ویران کرده و فضاهای شهری غیرطبیعی و منزوی را ایجاد می‌کند. کتاب علاوه بر درس‌هایی عملی درزمینه‌ی طراحی و برنامه‌ریزی شهری زیرساخت‌های نظری را برای چالش کاری توسعه‌ی مدرن ارائه می‌کند.

 

اقتصاد شهرها:

تز کتاب این است که شهرها محرک‌های اولیه‌ی برای توسعه‌ی اقتصادی هستند. استدلال اصلی جیکوبز این است که رشد فراوان اقتصادی منتج از جایگزینی واردات شهری است. او همچنین مدعی است که تولید افزوده صادرشده به سایر شهرها، شانس جدیدی را به آنها برای ملحق شدن در واردات جایگزین می‌دهد که حاصل آن جریان تولید در چرخه‌ی رشد مثبت است.

در این کتاب او برای اولین بار به‌طورجدی نظریه‌ی تقدم کشاورزی بر پیدایش تمدن شهری را زیر سؤال برد. این نظریه با استناد به یافته‌های باستان‌شناسی در چتل هویوک، پیدایش کشاورزی را محصول شهرها دانسته، اهلی کردن حیوانات را نیز در شهرهای آغازین جست‌وجو می‌کند.

 

مسئله‌ی جدایی‌طلبی:

این کتاب به تحلیل مبارزه‌ی کبک برای جدایی‌طلبی می‌پردازد. به نظر او پرداختن به این موضوع مهم بود و این به دلیل فهم این سؤالات بود که شهرها چگونه آشکار می‌شوند و چه تأثیری بر پیشرفت ملت‌ها می‌گذارند؟

 

شهرها و ثروت ملل:

این کتاب به مطالعه‌ی تخصصی در مورد اهمیت شهرها و نواحی شهری در کشورشان و به‌تبع آن در اقتصاد جهانی می‌پردازد. کتاب یکی از اساسی‌ترین مفروضات اقتصاد کلاسیک و نئو کلاسیک که به دولت ملی به‌عنوان بازیگر اصلی درصحنه‌ی اقتصاد کلان نگاه می‌کند را به چالش می‌کشد و در این زمینه از فرضیه‌ای که در کتاب اقتصاد شهرها مطرح کرده بود، استفاده می‌کند.

 

نظام بقا:

این کتاب گفتگویی در مورد شالوده‌های اخلاقی جنبش‌های تجاری و سیاسی خارج از شهر است، مطالعه‌ای در مورد شالوده‌های اخلاقی کار. او د راین کتاب نیز رویکردی مبتنی بر مشاهده دارد. کتاب به‌صورت یک گفتگوی افلاطونی نوشته‌شده است. به نظر می‌رسد او (آن‌گونه که به‌وسیله‌ی شخصیت‌ها در کتابش توصیف‌شده) با کنار هم قرار دادن بخش‌هایی از روزنامه‌ها که در مورد قضاوت‌های اخلاقی مرتبط باکار بودند دو الگو از رفتار اخلاقی را با نام‌های «سندرم اخلاقی A، یا سندرم اخلاقی تجاری و سندرم اخلاقی B»، یا سندرم اخلاقی پشتیبان را به دست آورد. نظریات اخلاقی که در این سندروم‌ها قرار نمی‌گیرند در هر دو سندرم قابل‌اجرا هستند.

 

ماهیت اقتصاد:

این کتاب گفتگویی میان دوستان بر سر یک قضیه‌ی اثبات‌شده است. در طول گفتگو، شخصیت جیکوبز شباهت‌های میان عملکرد اکوسیستم و اقتصاد را آشکار و امتحان می‌کند. موضوعات شامل توسعه‌ی اقتصادی و محیطی، رشد و توسعه و اینکه اقتصاد و محیط چگونه از طریق «خود سوخت‌گیری» حیات می‌یابند، است. مفاهیم کتاب با مثال‌های زیستی و اقتصادی مجهز شده‌اند و انسجام خویش را در این دو لغت به نمایش می‌گذارند.

 

عصر تاریکی در پیش رو:

در کتاب جیکوبز استدلال می‌کند که تمدن « آمریکای شمالی» نشانه‌هایی را از منحنی نزولی که قابل قیاس با فروپاشی امپراتوری روم است را نشان می‌دهد. نظریه‌ی او متمرکز بر ۵ رکن از فرهنگ ماست که ما برای پابرجا ماندن متکی به آنها هستیم که می‌توانند به‌گونه‌ای خلاصه شامل: خانواده‌ی هسته‌ای (یا شاید اجتماع)، تحصیلات، علم، مالیات و نمایندگی دولتی، و سازمان و ضمانت حرفه‌ای، باشند. هرچند درنتیجه او می‌پذیرد که، « در مدت‌زمان معلوم گفتن اینکه آیا کدام‌یک از نیروهای زندگی یا مرگ فرهنگی مستولی هستند، دشوار است. آیا گسترش حومه‌های شهری، با از بین بردن جوامع و هدر دادن زمین، زمان، و انرژی نشانی از زوال نیست؟ یا اینکه آیا میل به پیشرفت در ابزار تسلط، نشانه‌ی قدرت و توانایی تطبیق در فرهنگ آمریکای شمالی است؟ به‌گونه‌ای تقریبی، هر یک از این‌ها می‌توانند درست باشد.»

 

منابع:

اسماعیلی، شبنم و دیگران. مدخل های پیدایش شهر، فصلنامه ی اندیشه ی ایرانشهر، سال دوم، ش ۶، ۱۳۸۴٫

جیکوبز، جین. مرگ و زندگی در شهر های بزرگ آمریکایی، ترجمه ی حمیدرضا پارسی- آرزو افلاطونی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۸۶

نظریه‌پردازان شهری: جین جیکوبز، ملیحه درگاهی، پایگاه انشان‌شناسی و فرهنگ (anthropology.ir)

 

ترجمه و گردآوری: محمدصادق یوسف‌زاده - رویدادهای معماری

[Mohammad Aref 120,438]

جین جیکوبز (۱۹۱۹-۲۰۰۶) – Jane Jacobs

جین جیکبوز، منتقد معماری و شهرسازی آمریکایی، نویسنده‌ کتاب جنجال برانگیز مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکا است. جین جیکبوز همچنین در کتاب شهر یک تابلوی نقاشی نیست به تعریف کمون های ذهنی و محیط های عاطفی می پردازد. به عقیده‌ برخی این کتاب اولین تیر فراتجدد (پست مدرن) به سوی تجدد (مدرن) محسوب می گردد. کتاب اقتصاد شهرها و شهرها و ثروت ملت ها نیز از آثار جین جیکبوز می باشند.

 

افکار جین جیکوبز را می توان در موارد زیر طبقه بندی نمود:

 

• هوادار سرسخت شیوه‌ زیست کاملاً شهری و ستایشگر کلان شهرها به قیمت نابودی حومه‌ها و شهرهای کوچک
  
• تأکید بر داده های عمیق جامعه شناسانه نسبت به موضوع شهر
  
• ستایشگر خیابان های شهری به عنوان یک عامل ایجادکننده‌ ایمنی و سلامت روانی (اصل کار جیکوبز بر روی خیابان است)
  

 

 

 

جین جیکبوز معتقد است که خیابان شهری بایستی واجد سه کیفیت اساسی باشد:

۱- تمایز صریح میان فضاهای عمومی و خصوصی خیابان

 

 

۲- نظارت اجتماعی در خیابان به واسطه‌ حضور بناهای مجاور خیابان

 

 

۳- پیاده رو های سرزنده و جذاب در جهت افزایش تعداد چشمان حاضر در خیابان (ستایشگر پیاده روها)

 

 

• مخالف شهرسازی جزم گرا که مردمان را مجبور به استفاده از فضاهای فراغتی مشخص می نماید.
  
• نفی منطقه بندی کارکردی مدرن و تأکید بر اختلاط عملکردی (Mixed Zonning)
  
• مخالف روستا-شهر و تأکید بر جنبه های کاملاً شهری
  
• تأکید بر تنوع عملکردیی در محلات مسکونی (اولویت نظم فعالیت ها بر نظم بصری)
  
• تأکید بر بلوک های مسکونی کوچک
  
• تأکید بر تراکم و تمرکز به عنوان عامل حیات بخش زندگی شهری
  
• تأکید بر تنوع کالبدی (شکل،فرمی و…) ساختمان ها از حیث تاریخی و..(فضاهای انعطاف پذیر و زیبایی شناختی)
  
• تأکید بر مشارکت شهروندان
  
• وی به همراه لوئیس مامفورد معتقد بودند،‌ راه حل ترقی گرایان برای مسئله مسکن، راه حلی وحشتناک است که هرگز خلق محیط های زنده را موجب نمی گردد. جین جیکوبز معتقد به بی نظمی ظاهری، تنوع و زنده بودن بافت شهرها بود.
  
• نقد نظریه‌ «تقدم کشاورزی و مازاد تولید» چایلد و اعتقاد به تقدم مبادله بر کشاورزی (نظریه‌ نئو ابسیدین توسط وی صورت گرفت)
  

 

 

منبع: کیمیافکر بزرگ