معرفی جهان ربات‌هاي هوشمند

[YAGHOT SEFID 29302]

جهان ربات‌هاي هوشمند ... :ws2:

جام جم آنلاين: تصور كنيد در آينده‌اي نه‌چندان دور در هر خانه‌‌اي يك ربات وجود داشته باشد كه به همه اعضاي خانواده در انجام كارهايي كه مسووليت آن را بر عهده دارند كمك كند.

 

از آنجايي كه اين ربات‌ها كه امروزه به عنوان ربات‌هاي انسان‌نما از آنها نام برده مي‌شود از نظر ويژگي‌هاي ظاهري شبيه به انسان‌ها هستند مي‌توانند همانند انسان‌ها از لوازم و ابزاري كه ما از آنها براي انجام كارهاي مختلف كمك مي‌گيريم، استفاده كنند و همانند يك نيروي فعال و آماده به كار در همه جا حضور داشته باشند تا به اعضاي خانواده در انجام كارهاي مختلف كمك كنند.

اين ربات‌ها نه‌تنها همه اثاثيه و لوازم خانه‌ را در جاي خود قرار مي‌دهند و به پدر يا مادر سالمند شما كمك مي‌كنند تا به آساني از پله‌ها بالا و پايين بروند بلكه مي‌توانند مسووليت تهيه غذا براي همه اعضاي خانواده در يك روز تعطيل را هم بر عهده گيرند و به عبارت ديگر مي‌توان گفت كه آنها قادر هستند هر گونه كار سخت و طاقت‌فرسايي را كه از انجام دادن آن به ستوه آمده‌ايد، تنهايي و بدون نياز به كمك شما انجام دهند.

زماني كه براي نخستين بار صحبت از ربات‌هايي به ميان آمد كه قادر بودند مانند انسان‌ها راه بروند و صحبت كنند تصور مي‌شد كه بومي شدن اين فناوري كه در ابتدا در انحصار كشورهايي مانند ژاپن بود مستلزم دسترسي به زيرساخت‌هايي است كه در اختيار داشتن آنها بيش از ده‌ها سال به طول خواهد انجاميد، اما همان طور كه چندي پيش مطلع شديد تنها پس از گذشت 10 سال دانشمندان و محققان كشور ما نيز موفق به ساخت رباتي شده‌اند كه مي‌تواند راه برود و صحبت كند.

نسخه اوليه از ربات سورنا كه نخستين ربات انسان‌نماي ايراني است حدود 2 سال پيش در جشنواره خلاقيت و نوآوري در عرصه صنعت و معدن به نمايش گذاشته شد. اين ربات از قابليت‌هاي مختلفي مانند مسيريابي به كمك امواج مادون قرمز، سخنگويي براساس متون از پيش تعيين شده و همچنين كنترل از راه دور برخوردار بود، اما اوايل ماه گذشته از دومين نسخه از ربات انسان‌نماي سورنا نيز رونمايي شد كه علاوه بر قابليت‌هاي قبلي از توانايي حفظ تعادل، هماهنگي سر، دست‌ها و پاها، نشستن روي صندلي و بالا رفتن از پله‌ها نيز برخوردار است.

اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود در مراحل بعدي قابليت‌هاي ديگري همچون توانايي شنوايي و بينايي نيز به مجموع قابليت‌هاي اين ربات انسان‌نما افزوده شود تا بتواند در مدت زمان كوتاهي مديريت برگزاري همايش‌ها و سمينارهاي مختلف را بر عهده گيرد.

اگرچه ساخت ربات‌هاي انسان‌نما در كشور ما سرآغاز فصل جديدي در عرصه فناوري‌هاي رباتيك است، اما امروزه مباحث بسيار زيادي درباره اين نوع ربات‌ها و كاربردهاي آنها در سطح دنيا مطرح شده كه سر و صداي زيادي را به راه انداخته است و به نظر مي‌رسد علاوه بر اين كه ساخت ربات‌هاي انسان‌نما از نظر بهبود وضعيت سلامت و افزايش رفاه و راحتي انسان‌ها اهميت داشته باشد، منشاء تحولات عظيمي در عرصه فناوري‌هاي نوين باشد.

 

 

ربات‌ها از گذشته تا امروز

انسان‌ها از گذشته‌هاي دور هميشه آرزو داشتند كه روزي بتوانند ماشين‌هايي را در اختيار داشته باشند كه انجام بسياري از اموري كه به آنها محول مي‌شود را بر عهده گيرند و از دستورات آنها اطاعت كنند. به طور كلي رباتيك يا ربوتيك، فناوري وابسته به ابزارهاي مكانيكي است كه از طريق سيستم‌هاي كامپيوتري كنترل مي‌شود. در حقيقت دستگاه‌هايي كه در كارخانه‌ها در فرآيند ساخت و توليد محصولات مختلف مورد استفاده قرار مي‌گيرند نيز نوعي ربات هستند كه قابليت انجام كارهاي محدودي را دارند.

ساده‌ترين و ابتدايي‌ترين ربات‌هاي سيار، نخستين بار براي رساندن نامه‌هاي اداري در سازمان‌ها و موسسات و همچنين جمع‌آوري و رساندن قطعات مورد نياز براي توليد يك محصول خاص در كارخانه‌ها مورد استفاده قرار گرفتند. ربات‌ها همانند كامپيوترها قابل برنامه‌ريزي هستند و با توجه به برنامه‌اي كه براي آنها در نظر گرفته مي‌شود مي‌توانند كارهاي مختلفي را انجام دهند، اما آنچه امروزه زندگي ما انسان‌‌ها را تحت تاثير خود قرار داده است.

نسل جديد ربات‌ها يا به عبارتي ربات‌هاي انسان‌نماست كه مي‌تواند فعاليت‌هايي را شبيه به انسان‌ها انجام دهد. اگرچه به نظر مي‌رسد كه برخي از انواع اين ربات‌ها از نظر ظاهري بسيار ساده هستند، اما اين ربات‌ها مجهز به ريزپردازنده‌هايي هستند كه در شرايطي مشابه مغز انسان عمل مي‌كنند.

با توجه به پيشرفت‌هايي كه امروزه محققان در زمينه علوم رباتيك به آن دست يافته‌اند مي‌توان اميدوار بود كه در آينده‌اي نه‌چندان دور ربات‌ها در انجام بسياري از كارها جايگزين انسان‌ها شده و به اين ترتيب از جان انسان‌‌ها در برابر خطرات احتمالي در انجام بسياري از كارها محافظت كنند. اگرچه پيش از قرن بيستم ميلادي نيز تلاش‌هايي براي ساخت ماشين‌آلات و دستگاه‌هاي مكانيكي خودكار انجام شده بود، اما در حقيقت عمده فعاليت‌هاي انجام شده در اين زمينه از سال 1920 آغاز شد.

در گذشته اغلب از ربات‌ها در كارخانه‌ها استفاده مي‌شد، اما امروزه اين ربات‌‌ها به ابعاد مختلف زندگي ما انسان‌ها قدم گذاشته‌‌اند و كاربرد آنها همچنان در حال افزايش است. نخستين رباتي كه مي‌توانست به تنهايي راه برود در سال 1985 ميلادي و توسط محققان ژاپني ساخته شد.

شركت هوندا موتور از جمله شركت‌هايي است كه پس از آن به اين فكر افتاد رباتي را طراحي كند كه در كنار انسان‌ها زندگي كند و به اين ترتيب از نخستين محصول اين شركت در سال 2000 و تحت عنوان آسيمو كه در آن زمان به عنوان پيشرفته‌ترين ربات انسان‌نما شناخته شد، رونمايي شد. از زمان تولد آسيمو تا به امروز ربات‌هاي بسيار پيشرفته‌اي طراحي و ساخته شده‌اند و پيش‌بيني مي‌شود تا سال 2020 ميلادي ربات‌ها در انجام بسياري از اعمال جراحي پيچيده جايگزين انسان‌ها شوند.

دوستان هوشمند

شايد اين طور تصور كنيد كه پيشرفته‌ترين و هوشمندترين ربات‌هايي كه تاكنون ساخته شده‌اند ربات‌‌هايي هستند كه در خط مونتاژ كارخانه‌ها در توليد محصولات مختلف مشغول فعاليت بوده يا ربات‌هاي فضانوردي هستند كه مي‌‌توانند بدون نياز به استراحت انجام ماموريت‌هاي فضايي را در شرايط دشواري كه در فضا وجود دارد به جاي فضانوردان برعهده گيرند، اما حقيقت اين است كه اغلب تلاش‌هايي كه در زمينه پيشرفت علم رباتيك انجام شده معطوف به ساخت ربات‌هايي بوده است كه براي حفاظت از سالمندان و افرادي كه با ناتواني‌هاي حركتي مواجه هستند، طراحي شده‌اند.

ژاپن كشوري است كه در عرصه خدمت‌رساني و كمك به سالمندان در مقايسه با ديگر كشورها، پيشگام بوده است. از آنجايي كه اين كشور بيشترين جمعيت سالمند را دارد برنامه‌ريزي‌هاي بسيار خوبي را در اين زمينه انجام داده است و به كمك علم رباتيك فناوري‌هاي جديدي را در اختيار اين گروه از افراد قرار داده است كه مي‌توانند نقش بسيار مهمي در بهبود وضعيت زندگي آنها داشته باشند.

ربات‌هاي معالج يكي از اين فناوري‌ها هستند كه به منظور كمك به سالمندان و تقويت روحيه ‌آنها طراحي شده‌اند. اين ربات‌ها كه همانند حيوانات خانگي مي‌توانند پلك بزنند و حتي دم خود را تكان دهند به صاحبان خود هيچ آسيبي نمي‌رسانند و مي‌توانند جايگزين مناسبي براي حيوانات واقعي باشند. به اين ترتيب اين ربات‌ها صاحبان خود را سرگرم مي‌كنند و اين در حالي است كه اين افراد كه اغلب سالمند هستند با مشكلاتي نظير غذا دادن به آنها مواجه نخواهند شد. ربات‌هاي پرستار نيز از ديگر دستاوردهاي محققان ژاپني در زمينه رباتيك هستند كه مي‌توانند وظيفه مراقبت و نگهداري از سالمندان را برعهده گيرند.

بررسي‌هاي انجام شده در زمينه استقبال از حضور ربات‌هاي خانگي حاكي از آن است كه اگر چه شمار ربات‌هاي خانگي كه در سال 2004 ميلادي به فروش رفته است تنها 150 هزار دستگاه بوده است، اما در سال‌هاي اخير اين آمار به بيش از 10 ميليون دستگاه افزايش يافته است كه علاوه بر افزايش محبوبيت ربات‌هاي خانگي در بين افراد مي‌تواند نشان دهنده افزايش تنوع در زمينه طراحي و ساخت ربات‌هاي خانگي باشد.

اين روزها ربات‌هاي خانگي جديدي طراحي شده است كه مي‌توانند با ارائه خدمات مختلفي مانند نظافت، شستشو، پذيرايي از مهمانان و مراقبت و نگهداري از كودكان و سالمندان تسهيلات بيشتري را در زندگي براي ما انسان‌ها به وجود آورند. اگرچه پيش از اين داستان ربات‌ها تنها محدود به فيلم‌هاي علمي ـ تخيلي مي‌شد كه به نظر مي‌رسيد براي رسيدن به مرز واقعيت، مسيري طولاني را پيش‌روي خود دارند، اما خوشبختانه اين روزها ديگر داستان‌هاي علمي ـ تخيلي به حقيقت مبدل شده‌اند.

يك ربات خانگي مي‌تواند به آرامي به طرف ميز آشپزخانه حركت كرده و به كمك انگشتانش بطري آبميوه را از روي ميز برداشته و در ليوان‌هايي كه در سيني قرار گرفته‌اند بريزد و پس از برداشتن سيني به جاي شما از مهمان‌ها پذيرايي كند. در اين ربات حسگرهايي وجود دارد كه در نگهداري اشياء در دست نقش بسيار مهمي دارند.

اين ربات به كمك اطلاعاتي كه از طريق پويشگرهاي ليزري و دوربين سه‌بعدي كه به آن مجهز شده،‌ دريافت مي‌كند محيط اطراف خود را شناسايي مي‌كند و پس از دريافت اطلاعاتي مبني بر وجود هرگونه مانعي در مسير حركت، بلافاصله متوقف خواهد شد.

جاروبرقي‌هاي هوشمند نيز نسل جديدي از ربات‌هاي خانگي هستند كه براساس اطلاعات به دست آمده از محيط اطراف خود، درباره ميزان كثيفي و آلودگي منطقه مورد نظر و همچنين ابعاد آن منطقه، برنامه‌اي را به عنوان بهترين و سريع‌ترين روش براي نظافت و جاروكردن آن منطقه ارائه خواهد داد.

اين جاروبرقي‌هاي رباتيك مجهز به حسگرهايي هستند كه به كمك آنها موانع، ديوارها و حتي پله‌ها را در مسير حركت خود شناسايي مي‌كنند تا مانع از برخورد با آنها شوند. بر اين اساس پيش‌بيني مي‌شود كه در آينده شاهد حضور ربات‌هايي باشيم كه بيش از پيش موجب شگفتي ما انسان‌ها خواهد شد.