راهنماي حمايت خانواده از فرد معتاد براي ترک اعتياد

[Dreamy Girl 6,672]

آذر صدارت – با اينکه پژمرده شده اند و آرامش و آسايشمان را سلب کرده اند، هنوز هم عزيز ما و جزئي از خانواده هستند. با اينکه اعتياد و تبعاتش، بين مان فاصله انداخته، اما هنوز هم تنها اميدشان براي رهايي از بند ديو اعتياد، ما هستيم.

 

«اعتيــــاد» که از ريشه «عادت» گرفته شده، به معنيِ تکرارِ يک کار براي کسب لذت است؛ تکراري که دلبستگي و وابستگي مي آورد. اعتياد مي تواند به موارد مختلف و متنوعي از جمله مواد مخدر، در قالب وابستگي جسمي و رواني شکل بگيرد. مخدرهاي سنتي مثل ترياک و شيره، معمولاً سبب اعتياد جسمي مي شوند و مخدرهاي صنعتي مثل شيشه، معمولاً اعتياد رواني ايجاد مي کنند.

 

اعتياد جسمي يعني بعد از مصرف، به خاطر نيازِ بدنت، به مصرفِ دوباره رو مي آوري و اعتياد رواني يعني مصرفِ اوليه آنقدر از نظر رواني تو را وابسته کرده که مدام به دنبال فرصتي هستي تا دوباره تکرارش کني. تجربه ثابت کرده، معمولاً آدم هايي به مخدرها رو مي آورند که در کنترل احساسات و هيجاناتشان ضعيفند و از عاملي بيروني مثل مخدر براي سامان دادنِ آشفتگي هاي دروني کمک مي گيرند. اينگونه افراد، انگار که اعتماد به نفسِ لازم براي مقابله با چالش هاي اطراف را نداشته باشند، يک جورهايي کم مي آورند و با پناه بردن به مخدر، در سراشيبي اعتياد مي افتند.

 

بيماري اعتياد، آسيب هاي زيادي دارد. آسيب هاي روحي و جسميِ فرد معتاد، يک روي سکه است اما روي ديگر سکه هم، آسيب هاي خانوادگيِ اين بيماري است. آسيب هايي که به شکل کلي، بيمار و خانواده اش را به محضِ رو به رو شدن با اين چالش، به فکرِ ترک اعتياد مي اندازد.

 

منتها طبقِ يک اصلِ روانشناسي که معتقد است: «چون فرد در جامعه بيمار شده، در جامعه هم بايد درمان شود»؛ نبايد انتظار داشت فرد بيرون از خانه و در خلوت و تنهايي ترک کند. فرد معتاد براي ترکِ اعتيادش، بيش از هر چيز نيازمند حمايت مادي و معنوي خانواده است. پرونده امروزِ «زندگي سلام»، راهنماي حمايت خانواده از فرد معتاد براي ترک اعتياد و بازگشتِ فرد بيمار به زندگيِ عادي است. با ما همراه باشيد.

 

 

اعتياد يکي از اعضاي خانواده چه تاثيري بر بقيه اعضا دارد؟

 

اعتياد، يک بيماريِ خانوادگي است چون علاوه بر فرد معتاد، خواسته يا ناخواسته، خانواده اش را هم درگير مي کند. بسته به اينکه بيمار، پدر خانواده است يا مادر، دختر خانواده است يا پسر، آثار متفاوتي روي ديگر اعضا دارد، اما به شکل کلي، تاثيرات مشترکي دارد که در خانواده هاي مختلف، با شدت و ضعف گوناگون بروز مي کند. انکار

اعتياد، «بيماري انکار» است. هم براي خود فرد و هم براي خانواده اش. مشکل معمولا آنقدر بزرگ است که خانواده ياد مي گيرند وانمود کنند اتفاقي نيفتاده و طوري رفتار مي کنند که انگار هيچ مشکلي متوجه شان نيست. اعضاي خانواده معمولا در برخورد با اعتيادِ يکي از اعضا، وانمود مي کنند: «مشکل آنقدرها هم بزرگ نيست!»

 

 

ترس

به خاطر رفتارهاي غيرقابل پيش بيني فرد معتاد، زندگي خانوادگي پر از ترس و اضطراب مي شود. هيچ کس نمي داند در آينده چه اتفاقي خواهد افتاد، اما بنا به تجربه اي که دارند، همگي انتظارِ بحرانِ بعدي را مي کشند و همين انتظار، باعث ايجاد فشار و استرس در خانواده فرد معتاد است.

 

 

دروغگويي

اعضاي خانواده معمولاً سعي مي کنند اين مشکل را از بقيه مخفي کنند. آنها همواره و در هر موقعيتي به بچه ها، به فاميل، به دوستان و آشنايان، به در و همسايه، به طلبکار و کارفرما و حتي به خودشان دروغ مي گويند.

 

 

حس تقصير و گناه

اعضاي خانواده هر يک به نوعي، خود را در اعتياد فرد معتاد مقصر مي دانند و مدام تصور مي کنند اگر فلان کار را انجام مي دادند يا فلان کار را انجام نمي دادند، فرد اصلا معتاد نمي شد.

 

 

تنهايي

گفت و گوها و روابط، عميقا تحت تاثير قرار مي گيرد و اعضاي خانواده ديگر قادر نيستند مثل قبل با هم حرف بزنند و به هم محبت کنند. از آنجا که اعتماد و محبتشان به فرد معتاد، با بي تفاوتي و خودخواهي در قالب اعتياد پاسخ داده شده، ناخودآگاه تصميم مي گيرند که: «اعتماد نکن، حرف نزن، احساس نداشته باش!»

 

 

انتقال وظايف

وقتي يکي از اعضاي خانواده معتاد مي شود، بقيه مجبور مي شوند وظايف و مسئوليت هايش را به دوش بکشند. مسئوليت هايي مثل نقش پدري يا مادري؛ تعهدات مالي يا خانه داري. در خانواده هايي که پدر يا مادر معتاد هستند، معمولا فرزند بزرگ خانواده، جورِ وظايف فرد بيمار را مي کشد.

 

 

تغيير عشق

اعضاي خانواده، کم کم از کسي که قبلا دوستش داشتند، متنفر مي شوند. در خانواده فرد معتاد، به خصوص در بين بچه ها، تغييرات عجيب و عميقي به لحاظ عاطفي پديد مي آيد.

 

 

ميلِ به مجازات

آهسته آهسته اعضاي خانواده به مجازات کردن فرد معتاد تمايل پيدا مي کنند. آنها او را به خاطر تمام آسيب هايي که به خانواده رسانده، گناهکار مي دانند و از همه مهم تر اينکه گاهي، همان افرادي که از اعتياد آسيب ديده اند، شروع به آسيب رساندن به ديگران مي کنند.

 

=

راهنماي برخورد با عضو معتاد خانواده

اعتيادِ يکي از اعضاي خانواده، پدر و مادر، فرزند، همسر يا خواهر و برادر، چالشِ بزرگي است که شما و ديگر اعضا را به لحاظ احساسي، ذهني، فردي و اجتماعي، درگير مي کند و آسيب هايي به دنبال دارد. براي کم کردن و ترميم اين آسيب ها و هدايت فرد معتاد در مسير ترک اعتياد، بايد مهارت هايي داشته باشيد تا کم نياوريد.

اگر يکي از اعضاي خانواده تان معتاد يا در حالِ ترک است؛

اين کارها را انجام دهيد:

به خاطر داشته باشيد شما تنها کسي نيستيد که پدر، مادر يا فرزند معتاد دارد.

 

درباره اين مشکل، با خود و ديگران صادق باشيد.

 

يادتان باشد که نه فقط فرد معتاد، که همه اعضاي خانواده درگير اين چالش هستند. پس هواي خودتان و بقيه را داشته باشيد.

 

فرد يا مشاور مورد اعتمادي پيدا کنيد که بتوانيد برايش حرف بزنيد و درددل کنيد.

 

بخشش و مدارا را به خود و ديگر اعضاي خانواده يادآوري کنيد. با بغض و کينه توزي، فقط خودتان را آزار مي دهيد.

 

با نيرويي معنوي، اميد و اعتقادتان به يافتن يک راهِ حل مناسب را از دست ندهيد.

 

کارنامه فرد معتاد را ارزيابي کنيد و به اشتباهات احتمالي خود که به شکل گرفتن اعتياد دامن زده، اعتراف و براي جبران، تلاش کنيد.

 

آيا واقعاً مطمئنيد معتادِ خانه شما مي تواند اعتياد را ترک کند؟ اگر پاسخ شما، يک جوابِ نااميدانه و پر شک و ترديد است، بايد بدانيد او موفق نمي شود.

 

معتاد براي ترک، به باور و اعتماد صددرصد شما نياز دارد.

ترک اعتياد يعني چه؟

 

تصور اغلب ما از روند ترک اعتياد، همان چيزهايي است که در فيلم ها ديده ايم: فرد زجر مي کشد، داد و فرياد مي کند، حسابي به هم مي ريزد و بعد از چند روز شکنجه، پاک مي شود! بايد با مطالعه و مشاوره، سطح اطلاع و آگاهي مان از اعتياد و روند ترک اعتياد را بالا ببريم تا درک درستي از شرايط عزيزمان داشته باشيم.

 

معمولاً مشکلِ برگشت به عادت مصرف مواد و وسوسه استفاده دوباره، موضوعي است که فردِ در حال ترک را، به شدت آزار مي دهد. براي کنترل اين مسئله، فرد را از موقعيت هاي قبلي دور کنيد. خانه تان را عوض کنيد، ارتباطاتتان را تغيير دهيد و سبک زندگيِ متفاوتي با قبل در پيش بگيريد.

 

فردِ در حال ترک بايد از قرار گرفتن در معرض چهار موقعيت بپرهيزد: گرسنگي، خشم، تنهايي و خستگي. اين چهار موقعيت در يک ويژگي مشترکند و آن وارد کردن فشار رواني به فرد است. کلاً اين قانون طلايي را به ياد داشته باشيد که فشار رواني در دوران ترک، دشمن اصلي ادامه کار است. چرا که جسم آنقدر خسته است که ديگر توان مبارزه بيشتر را ندارد.

 

حضور در انجمن ها، جمعيت ها يا کانون هايي که به شکل رسمي در حوزه ترک اعتياد فعالند و معمولا توسط افرادي که قبلا معتاد بوده و حالا پاک شده اند اداره مي شود، مي تواند براي فردِ در حال ترک مفيد باشد. آشنايي شما با خانواده هايي که هر يک به نوعي با اين معضل دست و پنجه نرم مي کنند هم، مي تواند براي ادامه اين راه سخت و طولاني، آماده تان کند.

 

اين کارها را انجام ندهيد:

با شخص معتاد بحث نکنيد. از معتاد انتقاد نکنيد. فرد معتاد را قضاوت نکنيد. به ياد داشته باشيد: اعتياد يک بيماري است.

 

فلسفه بافي نکنيد، خود را نبازيد، سرزنش و دعوا و پرخاش نکنيد. اين کارها، موقعيت را بدتر مي کند. به فکر چاره باشيد.

 

رو به رو شدن با حقيقت را پشت گوش نيندازيد. اعتياد به سرعت رشد مي کند، پس از همين لحظه شروع به يادگيري و برنامه ريزي براي روش هاي بهبود کنيد.

 

درباره شخص معتاد و اعتيادش پنهان کاري نکنيد و مسئوليت هايش را به دوش نکشيد.

 

اگر معتاد، شما را مسئول وضعيت خود مي داند، دلگير نشويد. اين افراد معمولا به هر بهانه اي متوسل مي شوند تا از خود سلب مسئوليت کنند.

 

اجازه ندهيد دلسوزي و ترحمِ بر خود، در وجودتان رشد کند. اعتياد يک عضو از خـــانواده، بـــزرگ تريــن مشکلِ روي زميــن نيست. ايــــن دلـــســـوزي و ترحـــم مــي تــوانـــد در بلنـــد مــدت، آســيــــب هــــاي به مـــراتـــب عميـق تري به شما بزند.

 

هيچ قول و قراري را از معتاد قبول نکنيد. چون اين فقط راهي براي به تعويق انداختن بهبودي است. قرار و مدارهايتان را تغيير ندهيد و روي حرفتان پابرجا بمانيد.

 

اجازه ندهيد فرد معتاد يا درحال ترک به شما دروغ بگويد. اين عمل، ميل به دروغگويي را در او تشويق مي کند. حقيقت اگر چه تلخ است، بهتر از دروغ شنيدن است.

 

اجازه ندهيد فرد معتاد يا در حال ترک، زرنگي به خرج دهد و حس کند مي تواند فريبتان دهد.

 

نگذاريد فرد معتاد يا در حال ترک از شما سوءاستفاده کند و از شما يک همدست بسازد.

 

دست روي دست گذاشتن، بدترين انتخاب در برخورد با اين بيماري است. اعتياد يکي از اعضاي خانواده، موضوعي است که حتي اگر در کنار فرد معتاد هم زندگي نکنيد، باز هم تاثير منفي اش را روي روح و روانتان مي گذارد. بي تفاوت يا نااميد نباشيد. برخي روش هاي ترک اعتياد کارآمد و مثبتند و در صورت تلاش و حمايت شما و خواست و اراده بيمار، حتما نتيجه مي دهند.