جستجو در تالارهای گفتگو

عدم كيفيت زغال‌ سنگ هند براي كك‌ سازي و به ويژه وضعيت شيميايي كاني‌هايش منتج به استفاده از روش‌هاي گوناگون فرآيند توليد فولاد در مقايسه با ديگر نقاط جهان در اين منطقه شده است. مقاله‌اي كه در ادامه مي‌خوانيد، گزارشي است از سمينار فولاد و تكنولوژي كه در ماهنامه استيل تايمز منتشر شده كه برگردان آن را در ادامه مي‌خوانيد: سمينار فولاد و تكنولوژي كه اخيرا در هند برگزار شد، به واسطه حضور 150 نماينده حاضر در آن و همچنين مقالات جالب و مباحث آن است. مقالات در رابطه با تمامي جنبه‌هاي احياي ذوب براي كوره‌هاي دمشي كوچك در 10 موضوع ارائه شد. عمدتا، با وجود روش توليد چدن به وسيله احياي مستقيم سنگ‌آهن در هند، در سال‌هاي 2007 و 2008 به 20.1 ميليون تن رسيد و بالغ بر كل ميزان توليد چدن در يك سوم سال شد، سازمان‌دهندگان از روش‌هاي متداول توليد DRI بر پايه گازي و توليد با استفاده از زغال‌سنگ در كوره‌هاي روتاري كيلن (اين تكنولوژي اخيرا در هند متداول شده و 14.2 ميليون تن يا 70.6 درصد از كل DRI توليد شده در سال را شامل مي‌شود) اجتناب كردند. به جاي اين روش‌ها آنها بر روي تكنولوژي‌هايي بر پايه زغال‌سنگ مانند Corex، Finex، HIsmelt، Fastmelt، ITmk3 و كوره‌هاي دمشي كوچك با كك متمركز شدند. هرچند هند داراي ذخاير قابل توجه زغال‌سنگ ( 7.6 درصد از كل منابع جهاني) است، اما عرضه منابع مناسب زغال كك‌شو در اين كشور داراي محدوديت‌هايي است و ميزان بالايي از مواد موردنياز از كشورهاي ديگر وارد مي‌شود. در واقع حتي مقدار بسيار زيادي از زغال‌سنگ حرارتي براي توليد برق نيز وارد مي‌شود كه قسمت زيادي از آن از اندونزي تامين مي‌شود، زيرا مالكيت زمين و تداركات تنها قسمتي از مشكلات استخراج ذخاير زغال‌سنگ در هندوستان هستند. در سال مالي 2007 تا 2008، شركت زغال‌سنگ هندوستان در حدود 360 ميليون تن توليد داشت كه بالغ بر 85 درصد از 414 ميليون تن زغال‌سنگ توليد شده در اين كشور بود. ميزان مصرف اين محصول در هند نيز به 475 ميليون تن رسيد كه منتج به واردات 40 ميليون تن زغال‌سنگ حرارتي و 7 ميليون تن زغال كك شو شد. هزينه زغال‌سنگ بالغ بر 45 تا 50 درصد از كل هزينه مواد اوليه ورودي به كوره بلند مي‌شود. از اين رو تمايل هند به اتخاذ روش‌هاي فولادسازي جايگزين در كوره بلند است. دكتر ايراني، مدير شركت تاتا و پسران (موسس شركت‌هاي گروه بزرگ تاتا) به عنوان مهمان سخنران در اين همايش بود. وي به گرمي مورد استقبال مسئول اين همايش دكتر آميت مشاور تاتا استيل و نويسنده مجله استيل تك (Steel Tech) قرار گرفت. دكتر ايراني سوالي را با اين مضموم كه چگونه چين صنعت فولاد خود را به يكباره توسعه داد و طبق آمار وضعيت خود را به 10 برابر بهتر از وضعيت صنعت فولاد هند در همان دوره زماني رسانيد، مطرح كرد كه در نهايت به اين نتيجه رسيد كه اين ماهيت فلسفه آزادي‌خواهي در هند است كه مخالفت‌هاي بسياري را براي پروژه‌هاي فولادي پيشنهاد شده به همراه داشته است. يك هدف براي رسيدن به توليد 100 ميليون تني تا سال 2011-2012 به وسيله دولت تعيين شد اما او به حضار يادآوري كرد كه يك آمار مشابه نيز در سال 1980 مدنظر قرار گرفته بود. وي اظهار داشت كه ميزان توليد در سال 2009 به 60 ميليون تن رسيد و نشان‌دهنده اين است كه در رسيدن به هدف 100 ميليون تني اندكي قصور شده اما سرانجام رسيدن به آن ميسر خواهد شد. او گفت ارقام آنچنان از اهميت برخوردار نيستند، آنها تكنولوژي‌هاي مناسبي را انتخاب كرده‌اند كه در اين رابطه عامل كليدي هستند. تكنولوژي‌هاي سفارشي با مواد اوليه مورد نياز كارخانه‌هاي هند هماهنگ شدند و در حال حاضر هيچگونه فرآيند روشن قابل ذكري براي شرايط كنوني هند وجود ندارد. همچنين او در ادامه اظهار داشت كه هند خود به تنهايي بايد تكنولوژي‌هاي مناسب را به كارگرفته و تمامي انواع نمونه‌هاي كك را به عنوان راهي براي مخلوط كردن زغال‌سنگ‌هاي نرم‌تر براي توليد كك با كيفيتي مناسب با كوره‌هاي كك‌سازي با استفاده از زغال‌سنگ‌هاي صد درصد سخت ارائه كند. از 10 تا 15 سال پيش شاهد بوديم كه هند به طور فزاينده‌اي تجهيزات R&D و موسسات آموزش فني خود را توسعه بخشيد. پيشتر، مهندسين هندي براي آموزش به كشورهاي انگليس، آمريكا و روسيه مسافرت مي‌كردند، اما انجمن فناوري هند (IIT) در حال حاضر يك جايگزين است و آزمايشگاه ملي و مراكز R&D شركت‌هاي فولادسازي مختلف در زمينه تحقيقات فعال هستند. سخنراني افتتاحيه كه توسط مديرعامل يكي از شركت‌هاي مشاور فولادي هند ايراد شد، به بررسي راندمان كوره بلند به عنوان يك عامل واكنش شيميايي و قابليت آن براي پذيرش انواع مواد اوليه ( كلوخه سنگ‌آهن، آگلومره، گندله، مواد تزريقي) پرداخت، اما براي افزايش راندمان كوره بلند نيازمند زغال‌سنگ و گندله‌هايي با كيفيت مناسب است كه توليد آنها بستگي به مشكلات محيطي داشته و براي برطرف كردن اين مشكلات نيازمند به صرف هزينه هستيم. به همين دليل تمايل فزاينده‌اي به اتخاذ روش‌هاي جايگزين براي توليد چدن در اين كشور وجود دارد كه سازگاري بيشتري با محيط زيست داشته و همچنين وابستگي كمتري نيز به زغال‌سنگ داشته باشند. پيشرفت‌هاي مربوطه اخير در هند در زمينه ساخت كوره‌هاي دمشي كوچك با حجم 175 تا 250 متر مربع و با ظرفيت توليد سالانه‌اي در حدود 30 كيلو تن تا يك ميليون تن است. اين پيشرفت‌ها موجب كاهش هزينه سرمايه‌گذاري شده و همچنين از زمان اجراي كار نيز كاسته‌اند و از همه مهمتر اين كه در اين كوره‌ها مي‌توان از زغال‌سنگ‌هايي با كيفيت پايين‌تر نيز استفاده كرد. همچنين چدن مذاب توليد شده در اين كوره‌ها داراي كيفيت مطلوبي است. هرچند هزينه‌هاي بهره‌برداري به ازاي هر تن نسبت به كوره بلندهاي متداول بالاتر هستند كه اين امر ناشي از ميزان زغال‌سنگ بيشتر مورد استفاده در آنها و همچنين نياز به مصرف كلوخه سنگ‌آهن يا گندله به جاي آگلومره است. قيمت زغال‌سنگ در حال حاضر در حدود 100 تا 130 دلار به ازاي هر تن بوده و سنگ‌آهن با مرغوبيت كمتر نيازمند تغليظ است كه به هزينه‌هاي موجود اضافه مي‌شود. در حال حاضر دو جايگزين براي كوره بلند در توليد چدن مذاب وجود دارد كه عبارتند از فرآيندهاي احياي مستقيم (DR) كه مي‌توانند بر پايه زغال‌سنگ يا گاز باشد و منتهي به توليد چدن جامد اما متخلخل (آهن اسفنجي) مي‌شود و روش ديگر احياي مذاب (SR) است كه منتج به توليد آهن ريختگي مي‌شود.